Interpretacja Ministra Finansów
DD9/033/231/SEW/2014/RD-18539
z 9 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2013 r. Nr IPTPB1/415-539/13-2/AG wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów wynagrodzenia z tytułu usług biegłych świadczonych na zlecenie sądu wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając na podstawie § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 12 listopada 2013 r., w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą wynagrodzeń biegłym sądowym. Interpretacja wydana została na wniosek Sądu ….. w …. z dnia 14 sierpnia 2013 r.

Z przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że:

Wynagrodzenia dla biegłych sądowych przyznawane są na podstawie art. 89 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 618f ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. W momencie dokonywania wypłaty wynagrodzenia dla biegłych Wnioskodawca - Sąd …. pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.). Prawidłowym uzasadnieniem tego postępowania jest według Wnioskodawcy przyjęcie założenia, iż wykonanie opinii dla Sądu jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, zgodnie z treścią art. 13 pkt 6 powołanej ustawy i w związku z tym, kwalifikowane jest do źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Wnioskodawca zauważył, że takie zakwalifikowanie czynności biegłego sądowego jest prawidłowe, niezależnie od tego w jakiej formie wykonuje on swoją działalność, to znaczy, czy jest wspólnikiem spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, czy komandytowej, bądź funkcjonuje na podstawie zgłoszenia działalności gospodarczej. Istotne jest to, że Sąd w postanowieniu powołał biegłego jako osobę fizyczną z listy biegłych lub spoza niej. Gdyby Sąd powołał do sporządzenia opinii spółkę, w której działa biegły, nie miałyby zastosowania przepisy art. 41 ust. 1 i art. 13 pkt 5 ustawy, a wynagrodzenie przekazywano by w łącznej kwocie brutto.

Wnioskodawca podkreślił, że decydujące znaczenie ma treść postanowienia Sądu, w którym określa On kogo powołuje do sporządzenia opinii: czy biegłego jako osobę fizyczną, czy spółkę, w której biegły pracuje. Sąd winien konsekwentnie wskazywać w postanowieniu o przyznaniu wynagrodzenia ten sam podmiot, który został przez Niego powołany do sporządzenia opinii. Możliwe jest zawarcie w postanowieniu sformułowania o przyznaniu wynagrodzenia o treści: „Sąd przyznaje wynagrodzenie biegłemu, na przykład „Janowi Kowalskiemu” z firmy „X”. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w takim przypadku wynagrodzenie przyznano biegłemu jako osobie fizycznej, a nie firmie, ze wszystkimi tego konsekwencjami opisanymi wyżej.

Wnioskodawca zauważył, że z punktu widzenia płatnika wypłacającego wynagrodzenie dla biegłego, jako osoby fizycznej powołanej do sporządzenia opinii, nie ma znaczenia, czy przedstawi on rachunek za swoje czynności, czy fakturę VAT w ramach prowadzonej przez siebie działalności. W każdym przypadku wyliczenie podstawy opodatkowania zaliczką na podatek dochodowy prowadzi do uzyskania takiej samej kwoty zaliczki. W przypadku faktury VAT w celu wyliczenia zaliczki w pierwszej kolejności od kwoty brutto odejmowana jest wartość podatku od towarów i usług, a następnie pozostająca kwota pomniejszana jest o 20% na koszty uzyskania przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od tak wyliczonej podstawy obliczana jest zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 18%.

W związku z powyższym zadano pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od przychodów biegłych, powołanych jako osoby fizyczne przez Sąd do sporządzania opinii, nawet wtedy, gdy biegły wystawi fakturę VAT za sporządzenie opinii w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej?

Zdaniem Wnioskodawcy, winien On, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przekazywać do Urzędu Skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy od przychodów biegłych za sporządzenie opinii, jeżeli biegły został powołany przez Sąd jako osoba fizyczna. Wnioskodawca uważa, że wówczas przychód biegłego należy traktować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego, czy za sporządzenie opinii zostanie wystawiona faktura VAT w ramach prowadzonej przez biegłego działalności, czy rachunek.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną z dnia 12 listopada 2013 r. Nr IPTPB1/415-539/13-2/AG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe stwierdzając m.in., że „(…) skoro opinie na zlecenie Wnioskodawcy wykonują biegli sądowi powołani z imienia i nazwiska, to przychody osiągnięte z ww. tytułu należy zaliczyć do źródła przychodów jakim jest działalność wykonywana osobiście, tj. do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma w tym przypadku prawnego znaczenia fakt, że biegli prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Od ww. przychodu Wnioskodawca, jako płatnik, jest obowiązany naliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, stosownie do art. 41 ust. 1 powyższej ustawy (...).”

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 6 ustawy jest to działalność zarobkowa:

1. wytwórcza, budowlana handlowa, usługowa,
2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, odrębnym źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Problematyka, na gruncie przepisów wyżej wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpowiedniego kwalifikowania do źródła przychodów do właściwego źródła, w sytuacji gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie działalność prowadzona przez podatnika spełnia warunki określone w definicji działalności gospodarczej, była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych, które nie było jednolite.

Wobec zaistniałej rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny, w składzie całej Izby Finansowej, podjął w dniu 21 października 2013 r. uchwałę, sygn. akt II FPS 1/13, w której stwierdził, że "wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zależnie od formy prawnej w jakiej wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – w przypadku gdy pomoc prawną z urzędu pełnomocnik wykonuje prowadząc działalność zawodową w formie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 lit. a) u.p.d.o.f., a gdy czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu – wynagrodzenie to należy kwalifikować do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy".

Mając na uwadze powyższe, Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 21 listopada 2013 r. Nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13, w której stwierdził m.in., że (...) kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego czy rzecznika patentowego.

Jeżeli adwokat, radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy działalność zawodową wykonuje w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, wówczas wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy zaliczyć do przychodów z tego źródła.

Jeżeli natomiast radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy wykonuje swoją działalność zawodową w innej formie, np. w ramach stosunku pracy, wówczas ich wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy PIT. W tym przypadku na sądzie spoczywają obowiązki płatnika, określone w art. 41 ust. 1 oraz w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy PIT(...).

Należy również wskazać, że wyżej wymienioną interpretacją ogólną, Minister Finansów zmienił dotychczasową interpretację ogólną z dnia 4 września 2002 r. Nr PB5/KD-033-317-2122/02, kwalifikującą omawiane przychody do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ponadto mając na uwadze brak uzasadnienia dla odmiennej wykładni tych samych przepisów wobec różnych grup zawodowych Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 22 maja 2014 r. Nr DD2/033/30/KBF/14/RD-47426 wskazując, iż (…) podatnik uzyskujący przychody z tytułów wymienionych w art. 13 pkt 2–8 ustawy PIT może dla celów podatku dochodowego zaliczyć te przychody do działalności gospodarczej, pod warunkiem, że uzyskuje je w ramach działalności gospodarczej, zdefiniowanej w art. 5a pkt 6 ustawy PIT, i jednocześnie nie zachodzą łącznie przesłanki negatywne, o których mowa w art. 5b ust. 1 ustawy PIT.

Odnosząc się zatem do opisanego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego należy stwierdzić, że jeżeli biegły wykonuje czynności na zlecenie sądu prowadząc jednoosobowo działalność gospodarczą bądź w formie spółki niebędącej osobą prawną to wynagrodzenie z tego tytułu kwalifikowane jest do źródła przychodów „pozarolnicza działalność gospodarcza”. W takiej sytuacji na Sądzie, jako jednostce wypłacającej należności nie ciążą obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 1 w związku z art. 42 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zaistniałego stanu faktycznego, jest nieprawidłowe.

W konsekwencji należało, z urzędu, dokonać zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

Zmieniona interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.