INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2011r. (data wpływu do tut. Organu 08 listopada 2011r.), uzupełnionym w dniu 18 stycznia 2012r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kary umownej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02 listopada 2011 r. wpłynął do Urzędu Skarbowego wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kary umownej. Wniosek ten przy piśmie z dnia 03 listopada 2011r. został przesłany zgodnie z właściwością do tut. Organu (data wpływu 08 listopada 2011r.).

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 05 stycznia 2012r. Znak: IBPBI/2/423-1336/11/MS wezwano o ich uzupełnienie. Uzupełnienia dokonano w dniu 18 stycznia 2012r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest podmiotem dokonującym m.in. sprzedaży fabrycznie nowych samochodów. Ww. działalność prowadzona jest w oparciu o umowę dealerską, podpisaną z Generalnym Importerem ww. samochodów Zgodnie z zapisami tej umowy, w przypadku naruszenia jej warunków w zakresie sprzedaży dokonanej do nieuprawnionych odbiorców Generalny Importer ma prawo wypowiedzenia umowy dealerskiej oraz w przypadku niektórych umów dochodzenia zwrotu zrealizowanej przez Spółkę marży w odniesieniu do kwestionowanych transakcji sprzedaży. W latach 2009 oraz 2010 Spółka dokonała transakcji sprzedaży samochodów, które następnie zostały zakwestionowane przez Generalnego Importera i uznane jako dokonane niezgodnie z zapisami umowy dealerskiej. W oparciu o przepisy ww. umowy w styczniu 2011r. Generalny Importer wezwał Spółkę do zapłaty kary umownej tytułem pozbawienia Spółki marży i bonusu w związku z umyślnym naruszeniem przez Spółkę zakazu sprzedaży w celu dalszej odsprzedaży. Na powyższą okoliczność Generalny Importer wystawił notę obciążającą Spółkę przedmiotową karą. Spółka realizując transakcje zakwestionowane przez Generalnego Importera osiągnęła przychody, które zostały opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kara nałożona na Spółkę stanowi koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 przedmiotowej ustawy. Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, towarów albo wykonanych robót i usług. Kara umowna nałożona przez Generalnego Importera jest związana z osiągniętym przychodem gdyż sprzedaż zakwestionowanych samochodów wygenerowała przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Ponadto powodem nałożenia kary nie były przypadki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22. Wobec powyższego Spółka stoi na stanowisku, że przedmiotowa kara stanowi koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przywołana regulacja wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• konieczność faktycznego – co do zasady – poniesienia wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła.
  
  

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, iż każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów (zachowania lub zabezpieczenia). Jednocześnie zauważyć należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 cyt. ustawy, zostaną ex lege uznane za koszty podlegające odliczeniu.

Na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Jest to katalog zamknięty. Wymienione w treści przepisu kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Celem tego przepisu jest zatem uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia kary umownej. Kara umowna jest instytucją prawa cywilnego. Przepisy prawne dotyczące kary umownej zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej „kc”) - w art. od 483 do 485. Zgodnie z art. 483 § 1 kc, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Kara umowna stanowi zatem zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest podmiotem dokonującym m.in. sprzedaży fabrycznie nowych samochodów. Ww. działalność prowadzona jest w oparciu o umowę dealerska, podpisaną z Generalnym Importerem ww. samochodów. W latach 2009 oraz 2010 Spółka dokonała transakcji sprzedaży samochodów, które następnie zostały zakwestionowane przez Generalnego Importera i uznane jako dokonane „z umyślnym naruszeniem zakresu sprzedaży w celu dalszej odsprzedaży”, co jest niezgodnie z zapisami umowy dealerskiej. W styczniu 2011r. Generalny Importer wezwał Spółkę do zapłaty kary umownej.

Kara umowna opisana w stanie faktycznym nie mieści się w katalogu kar zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazać jednakże należy, że niewymienienie jej w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie oznacza, że automatycznie można wydatek z tego tytułu uznać za koszt podatkowy. Jak już wskazano w niniejszej interpretacji warunkiem koniecznym jest aby pomiędzy poniesionym kosztem, a potencjalnym przychodem zaistniał związek przyczynowo – skutkowy; musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie podkreślić należy, że nałożona kara nie może wynikać z nieracjonalnego i pozbawionego należytej staranności działania samej Spółki. Niezwykle istotne jest aby obiektywna ocena działań Spółki skutkowała możliwością uznania ich za racjonalne, podjęte przy zachowaniu zasad staranności, które to działania muszą cechować przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą. Zatem kosztami uzyskania przychodu mogą być kary, które są wynikiem okoliczności na które racjonalnie działający podmiot nie miał wpływu, niezależne od podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie kara umowna została przez Spółkę zapłacona w związku ze świadomym naruszeniem przez Nią warunków umowy. W opinii tut. Organu kara taka nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu, bowiem nie mogą stanowić kosztów wydatki, które wynikają z umyślnego działania skutkującego niedotrzymaniem warunków wynikających z zawartej z kontrahentami umowy.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy podatkowe i przedstawiony we wniosku stan faktyczny stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.