Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4511-441/15-2/KW1
z 11 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2015 r. (data wpływu 20 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości gruntowej. Udział w tej nieruchomości nabyła w spadku po swoim ojcu Stefanie W. zmarłym w dniu 12.10.2007 r. Prawa do spadku po ojcu Wnioskodawczyni nabyła na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w sprawie xxx wydanym w dniu 13.06.2008 r. Wnioskodawczyni zgłosiła do Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie nabycie własności rzeczy i praw majątkowych po to, aby uzyskać zwolnienie od podatku od spadku i darowizn.

Na przedmiotowej nieruchomości przez okres 20 lat bez tytułu prawnego prowadzi działalność gospodarczą firma „X”.

Po śmierci ojca Wnioskodawczyni wystąpiła przeciwko tej firmie z pozwem o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za nieprzedawniony okres. Sprawa jest w toku.

Czas, za jaki Wnioskodawczyni żąda wynagrodzenia to lata 2000 r. do 2014 r.

Na czas objęty sporem składają się 2 okresy.

Pierwszy okres to lata 2000 do 12.10.2007 r. tj. do śmierci ojca, któremu przysługiwało roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a które to prawo Wnioskodawczyni odziedziczyła w spadku jako spadkobierca.

Drugi okres, to czas od 13.10.2007 r., kiedy to Wnioskodawczyni, jako spadkobierca stała się właścicielką i roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przysługuje bezpośrednio Wnioskodawczyni.

Celem ustalenia wysokości wynagrodzenia sąd zlecił jego wyliczenie biegłemu sądowemu. Wynagrodzenie obliczone przez biegłego w opinii przedstawia należne wynagrodzenia oddzielnie dla poszczególnych lat. W ocenie Wnioskodawczyni na podstawie tej opinii bez trudu można obliczyć, jakie kwoty należały się ojcu Wnioskodawczyni do dnia jego śmierci tj. do dnia 12.10.2007 r., a jakie po jego śmierci należne bezpośrednio dla Niej od czasu kiedy stała się właścicielką.

Zdaniem Wnioskodawczyni wynagrodzenie należne Jej ojcu do daty jego śmierci jest spadkiem, który odziedziczyła.

Wnioskodawczyni wskazała, że po otrzymaniu pieniędzy po uprawomocnieniu się wyroku będzie musiała zapłacić podatek dochodowy i dlatego chce wiedzieć, czy pieniądze za okres kiedy żył Jej ojciec są traktowane jako spadek.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres kiedy żył spadkodawca wchodzi do masy spadkowej?
2. Czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy od całej wypłaconej kwoty, czy też od części, która jest Jej osobistym dochodem tj. za okres po śmierci spadkodawcy?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostało wydane w dniu 28 maja 2015 r. postanowienie Nr IPPB2/4515-49/15-2/AF w sprawie odmowy wszczęcia postępowania.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy za życia spadkodawcy jest spadkiem, mimo, że zostało zasądzone na rzecz spadkobiercy.

Wysokość tego wynagrodzenia jest możliwa do wyliczenia w oparciu o opinię biegłego sądowego złożoną sprawie o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni ponieważ korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn uważa, że nie powinna płacić tego podatku ani też podatku dochodowego od tej części zasądzonego roszczenia.

W ocenie Wnioskodawczyni podatek dochodowy powinna zapłacić jedynie od kwoty, jaka przypada za okres po śmierci ojca.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 – 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 10 ust. 1 pkt 9 wymienia tzw. inne źródła. Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12 – 14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości gruntowej. Udział w tej nieruchomości nabyła w spadku po swoim ojcu. Prawa do spadku po ojcu Wnioskodawczyni nabyła na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego. Wnioskodawczyni zgłosiła do Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie nabycie własności rzeczy i praw majątkowych po to, aby uzyskać zwolnienie od podatku od spadku i darowizn. Na przedmiotowej nieruchomości przez okres 20 lat bez tytułu prawnego prowadzi działalność gospodarczą firma „X”. Po śmierci ojca Wnioskodawczyni wystąpiła przeciwko tej firmie z pozwem o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za nieprzedawniony okres. Sprawa jest w toku. Czas, za jaki Wnioskodawczyni żąda wynagrodzenia to lata od 2000 r. do 2014 r. Na czas objęty sporem składają się 2 okresy. Pierwszy okres to lata 2000 do 12.10.2007 r tj. do śmierci ojca, któremu przysługiwało roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a które to prawo Wnioskodawczyni odziedziczyła w spadku jako spadkobierca. Drugi okres, to czas od 13.10.2007 r, kiedy to Wnioskodawczyni, jako spadkobierca stała się właścicielką i roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przysługuje bezpośrednio Wnioskodawczyni. Celem ustalenia wysokości wynagrodzenia sąd zlecił jego wyliczenie biegłemu sądowemu. Wynagrodzenie obliczone przez biegłego w opinii przedstawia należne wynagrodzenia oddzielnie dla poszczególnych lat. W ocenie Wnioskodawczyni na podstawie tej opinii bez trudu można obliczyć, jakie kwoty należały się ojcu Wnioskodawczyni do dnia jego śmierci tj. do dnia 12.10.2007r, a jakie po jego śmierci należne bezpośrednio dla Niej od czasu kiedy stała się właścicielką. Zdaniem Wnioskodawczyni wynagrodzenie należne Jej ojcu do daty jego śmierci jest spadkiem, który odziedziczyła.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego należy wskazać, że bezumowne korzystanie z rzeczy ma miejsce wtedy, gdy osoba trzecia bez tytułu prawnego wchodzi w strefę uprawnień właścicielskich, w wyniku czego właściciel zostaje pozbawiony faktycznego władztwa nad rzeczą oraz możliwości czerpania z niej pożytków.

W myśl art. 224 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jej posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 225 Kodeksu cywilnego obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

W orzecznictwie przyjmuje się, że wynagrodzenie o jakim mowa w przywoływanych normach nie jest odszkodowaniem. Stanowi ono natomiast sposób regulowania stosunków między właścicielem a nieuprawnionym posiadaczem, ochronę interesów właściciela i przywracania zakłóconej równowagi między tymi podmiotami.

Należy przy tym zaznaczyć, że przepisy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego w zakresie wymienionych w nich roszczeń wyłączają inne podstawy odpowiedzialności posiadacza wobec właściciela. Zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależy od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia.

Wynagrodzenie przysługujące w tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości będzie więc zapłatą za korzystanie z rzeczy właściciela, którą korzystający z rzeczy musiałby uiścić właścicielowi, gdyby to korzystanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego.

Dodatkowo należy wskazać, że Wnioskodawczyni otrzymała prawo własności nieruchomości w drodze spadku. Wnioskodawczyni wystąpiła z pozwem o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości już po śmierci ojca. Zatem na dzień otwarcia spadku nie istniało roszczenie o zapłatę wynagrodzenia. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie należy rozumieć jako pochodną prawa własności otrzymanej nieruchomości. Zasądzone przez sąd wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości będzie na rzecz Wnioskodawczyni i to Wnioskodawczyni otrzyma to przysporzenie majątkowe, które będzie stanowiło przychód w rozumieniu przepisów ww. ustawy.

W świetle powyższego należy zatem stwierdzić, że Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy od całości otrzymanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.