Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-124/15-4/AW
z 12 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zainteresowanego, przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 12 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 kwietnia 2015 r. (data wpływu 30 kwietnia 2015 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 17 kwietnia 2015 r. (doręczone w dniu22 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług w części dotyczącej:

• usług pośrednictwa - jest prawidłowe.

• usług doradczych - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług pośrednictwa oraz usług doradztwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wniosek dotyczy usług pośrednictwa oraz doradztwa w obrocie wierzytelnościami trudno- ściągalnymi. Wnioskodawca planuje otworzyć działalność gospodarczą związana z obrotem wierzytelnościami trudno-ściągalnymi, pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowymi do kategorii „stracone”. Poza obrotem wierzytelnościami planuje świadczenie usług dla firm, które zajmują się obrotem wierzytelnościami. Usługi jakie planuje świadczyć to usługi pośrednictwa oraz doradztwa w zakresie obrotu wierzytelnościami.

W zakresie działalności planuje nabywać wierzytelności od funduszy sekurytyzacyjnych lub firm windykacyjnych. Następnie ściągać je od dłużnika na własną rękę lub starać się odsprzedać z zyskiem innym uczestnikom rynku.

Dodatkowym obszarem działalności ma być pośrednictwo oraz doradztwo w obrocie opisanymi powyżej wierzytelnościami. W zakresie pośrednictwa Wnioskodawca nie będzie dokonywać zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz aktywnie będzie poszukiwać nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta („Zleceniodawca”). W takim przypadku zadaniem jako pośrednika jest znalezienie nabywcy na wierzytelność posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem w takich transakcjach będzie prowizja od dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę, tj. różnica pomiędzy ceną zapłaconą, a ceną otrzymaną przez Zleceniodawcę za daną wierzytelność (zgodnie z przykładem). W ramach doradztwa będzie skupiać się na przygotowaniu opinii dla Zleceniodawcy dotyczących zasadności zakupu lub sprzedaży wierzytelności, ryzyka związanego z jej zakupem, analizy opłacalności.

Przykład: zleceniodawca nabył wierzytelność trudno – ściągalną o wartości 1.000.000 zł za cenę 10% jej wartości minimalnej, tj. 100.000 zł. Dzięki działaniom związanym z powiernictwem (znalezieniem nabywcy na wierzytelność), wierzytelność została sprzedana nowemu nabywcy, który odkupił tę wierzytelność za 15% jej wartości nominalnej, tj. 150.000 zł. Zleceniodawcy udało się na tej transakcji zarobić 50.000 zł. Zgodnie z zawartą umową, pośrednikowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne od dochodu, zrealizowanego przez Zleceniodawcę na tej transakcji w wysokości 25% tj. w tym przypadku 12.500 zł (25% x 50.000 zł).

W nadesłanym uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że w zakresie pośrednictwa nie będzie dokonywał zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji. Pośrednictwo ograniczać się będzie do aktywnego poszukiwania nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta („Zleceniodawca”). W takim przypadku zadaniem pośrednika, jest znalezienie nabywcy na wierzytelność, posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem w takich transakcjach będzie prowizja od uzyskanego dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę. Wierzytelności, którymi planuje się zajmować są wierzytelnościami pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowymi do kategorii „stracone”.

W zakresie doradztwa Wnioskodawca będzie skupiać się na przygotowaniu opinii dla Zleceniodawcy dotyczących zasadności zakupu lub sprzedaży wierzytelności, ryzyka związanego z jej zakupem, analizy opłacalności. Wierzytelności dla których będzie świadczył usługi doradztwa będą pochodzić z sektora bankowego, zakwalifikowane zgodnie z przepisami bankowymi do kategorii „stracone”.

W planowanej jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawca planuje skupić się na obsłudze podmiotów gospodarczych zajmujących się obrotem wierzytelnościami: w zakresie pośrednictwa (tj. znalezieniu nabywcy dla konkretnych wierzytelności), w zakresie doradztwa (tj. przygotowaniu analiz, na podstawie których zleceniodawca będzie podejmować decyzje zakupu lub sprzedaży wierzytelności). Warunkiem uzyskania wynagrodzenia za wykonaną pracę (w zakresie pośrednictwa i doradztwa) będzie uzyskanie dochodu przez Zleceniodawcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie jakie uzyska Wnioskodawca w związku ze świadczeniem usług pośrednictwa i doradztwa podlega opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wynagrodzenie uzyskane nie podlega opodatkowaniu do wynika bezpośrednio z brzmienia ustawy o podatku od towarów i usług. Usługi pośrednictwa podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT i są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jak czytamy również w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 listopada 2012 r. w podobnej sprawie (ILPP1/443-286/09/12-S/NS) „realizowane przez spółkę czynności polegające na sprzedaży wierzytelności przeterminowanych nabytych uprzednio od pierwotnego wierzyciela, stanowią usługi pośrednictwa finansowego, które korzystają ze zwolnienia do podatku od towarów i usług na odstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy (obecnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40). W przedmiotowej sprawie mamy bowiem do czynienia z typową usługą przelewu wierzytelności a nie usługą ściągania długu.”

Usługi doradztwa w zakresie obrotu wierzytelnościami trudno – ściągalnymi,pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowymi do kategorii „stracone” (podobnie jak i pośrednictwo) również nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jeśli wynagrodzenie za pośrednictwo będzie wypłacone zgodnie z zawartą umową jako np. 10% od dochodu (dotyczy to wierzytelności dla których będą świadczone usługi doradztwa).

Usługi pośrednictwa i doradztwa w zakresie obrotu wierzytelnościami trudno – ściągalnymi pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowymi do kategorii „stracone” nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli wynagrodzenie za pośrednictwo/doradztwo będzie wypłacone zgodnie z zawartą umową jako uzgodniona wartość procentowa (np. 10%) od dochodu (dotyczy to wierzytelności dla których będą świadczone ww. usługi doradztwa). Co oznacza, że w przypadku wierzytelności dla których zleceniodawca nie uzyska dochodu, Wnioskodawca nie otrzyma wynagrodzenia za świadczone usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania usług pośrednictwa oraz nieprawidłowe w zakresie opodatkowania usług doradczych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Stosownie do treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Podkreślenia wymaga fakt, że wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Jest to prawo jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się, a więc określonego świadczenia. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Na podstawie ust. 13 ww. artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W ust. 15 powołanego artykułu wskazano, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem, w pierwszej kolejności należy określić od spełnienia jakich przesłanek ustawodawca uzależnił przedmiotowe zwolnienie, dotyczące usług finansowych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Z przestawionego stanu faktycznego wynika, że Zainteresowany zamierza prowadzić działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem będzie obrót wierzytelnościami trudno - ściągalnymi, pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowym do kategorii „stracone”. Zainteresowany będzie nabywać te wierzytelności od funduszy sekurytyzacyjnych lub firm windykacyjnych. Następnie Wnioskodawca będzie ściągać je od dłużnika na własną rękę lub starać się odsprzedać z zyskiem innym uczestnikom rynku.

Dodatkowym obszarem działalności Wnioskodawcy będzie pośrednictwo oraz doradztwo w obrocie opisanymi powyżej wierzytelnościami. W związku ze świadczonymi usługami pośrednictwa Zainteresowany nie będzie dokonywał zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz w celu aktywnego poszukiwania nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta („Zleceniodawca”). W takim przypadku zadaniem Wnioskodawcy, jako pośrednika, będzie znalezienie nabywcy na wierzytelność, posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem Zainteresowanego w takim przypadku jest prowizja od dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę, tj. różnica pomiędzy ceną zapłaconą, a ceną otrzymaną przez Zleceniodawcę za daną wierzytelność.

Natomiast w związku z planowanym świadczeniem usług doradztwa, Wnioskodawca będzie przygotowywał opinie dla zleceniodawców dotyczące zasadności zakupu lub sprzedaży wierzytelności, ryzyka związanego z jej zakupem, analizy opłacalności. Wynagrodzeniem za usługi doradztwa (podobnie jak w przypadku usług pośrednictwa) będzie uzgodniona umownie wartość procentowa od dochodu uzyskanego przez Zleceniodawcę. Z zapisów umowy wynika również, że przypadku gdy Zleceniodawca nie uzyska dochodu w związku z wierzytelnościami do których będą odnosić się usługi pośrednictwa i doradztwa – Zainteresowany nie uzyska wynagrodzenia.

Analiza przedstawionego stanu sprawy oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że czynności które będzie wykonywał Wnioskodawca w ramach usług pośrednictwa w obrocie wierzytelnościami, w ramach których Zainteresowany będzie aktywnie poszukiwał nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta, za wynagrodzeniem w postaci prowizji od dochodu realizowanego przez Zleceniodawcę, będą stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Charakter wykonywanych czynności wskazuje, że - w tym konkretnym przypadku - będą to usługi pośrednictwa w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług, do których nie będzie mieć zastosowania wyłączenie, z art. 43 ust. 15 ustawy. Treść wniosku nie wskazuje, aby działając na rzecz Zleceniodawcy Spółka ściągała długi – nie dokonuje ona zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz jedynie pośredniczy w ich obrocie.

W odniesieniu do planowanych usług doradztwa, które Zainteresowany zamierza świadczyć na rzecz Zleceniodawców, konieczne jest wskazanie, że w stosunku do tych czynności zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 15 ustawy. Jak wskazał Zainteresowany w złożonym wniosku oraz w nadesłanym uzupełnieniu w związku z rozpoczęciem jednoosobowej działalności gospodarczej będzie wykonywał obok głównego profilu działalności związanej z obrotem wierzytelnościami, czynności doradztwa w obrocie wierzytelnościami. W związku z oferowanymi usługami doradztwa Zainteresowany będzie przygotowywał opinie dla Zleceniodawców dotyczące zasadności zakupu lub sprzedaży wierzytelności, ryzyka związanego z ich zakupem, analizy opłacalności. Zatem będą to odrębne samodzielne usługi świadczone na rzecz Zleceniodawców, za które Wnioskodawca będzie otrzymywał wynagrodzenie liczone jako prowizja od uzyskanego przez Zleceniodawcę dochodu.

Tym samym z uwagi na treść wyłączenia ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy, czynności wykonywane przez Zainteresowanego w związku ze świadczeniem usług doradztwa nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Świadczone przez Zainteresowanego usługi doradztwa będą opodatkowane podstawową stawką podatku VAT w wysokości 23% zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Wskazane okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego prowadzą do przyjęcia, że Zainteresowany zaprezentował prawidłowe stanowisko w sprawie w odniesieniu do zwolnienia od podatku VAT dla wykonywanych czynności w zakresie pośrednictwa, natomiast w odniesieniu do świadczonych usług doradztwa stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.