2015.10.14 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-783/15-2/KP
z 14 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2015 r. (data wpływu 18 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług w odniesieniu do usług związanych z przejęciem wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług w odniesieniu do usług związanych z przejęciem wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest polską spółką kapitałową, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej, która jest światowym liderem w sektorze technologii stalowych. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja, sprzedaż oraz obróbka wyrobów ze stali, które nabywane są przez klientów z kraju i z zagranicy. Zgodnie z treścią umów zawieranych przez Spółkę z klientami (dalej: „dłużnicy”), terminy płatności z tytułu sprzedawanych wyrobów stalowych oraz usług obróbki stali wynoszą od kilkunastu do kilkudziesięciu dni.

W celu szybszego otrzymywania należności powstałych w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca planuje zawarcie umowy ramowej dotyczącej nabywania usług faktoringu nienotyfikowanego (dalej: „Umowa” lub „Oferta”) z zagranicznym podmiotem niepowiązanym — austriackim bankiem U. AG (dalej: „Bank”) — będącym podmiotem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

W ramach planowanej Umowy, Wnioskodawca zamierza wystąpić do Banku z Ofertą przystąpienia do rozliczeń faktoringowych obejmujących wierzytelności własne Spółki, powstałe w związku z dokonywaną sprzedażą wyrobów i usług, które to będą niewymagalne w momencie dokonywania tejże transakcji. Wartość nominalna przelewanych wierzytelności będzie objęta polisą ubezpieczeniową wykupioną i opłacaną przez Wnioskodawcę.

Po przedstawieniu Oferty, Bank podejmie wewnętrzne działania administracyjne w celu dokonania weryfikacji oraz poprawnej oceny ryzyka związanego z nabyciem wierzytelności należących do Spółki, w szczególności odnośnie zakresu i/lub limitu ubezpieczenia obejmującego poszczególne wierzytelności oraz terminów ich wymagalności, a następnie zadecyduje o przyjęciu, bądź odrzuceniu Oferty.

Strony uzgodniły, iż w przypadku akceptacji Oferty:

Bank wypłaci wynagrodzenie na rzecz Spółki z tytułu przeniesienia wierzytelności, które zostanie ustalone w wysokości wartości nominalnej tych wierzytelności. Kwotą wynagrodzenia należnego Spółce zostanie wtedy uznany dedykowany rachunek bankowy Spółki prowadzony w Banku.

Wpłacając powyższą kwotę na dedykowany rachunek bankowy Spółki, Bank stanie się zarazem nabywcą wierzytelności, na rzecz którego przechodzą wszelkie prawa i obowiązki związane z przejmowanymi wierzytelnościami Spółki. Na podstawie stosownego upoważnienia, ubezpieczyciel zobowiązany będzie, w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem (np. niewypłacalność Dłużników), do wypłaty odszkodowania z tego tytułu bezpośrednio na konto Banku.

W konsekwencji, wraz z przyjęciem Oferty i akceptacji listy wierzytelności (tj. w wyniku dokonanego przelewu wierzytelności) wszelkie prawa wynikające z czynności prawnych stanowiących podstawę wierzytelności przejdą na Bank. Bank przejmie zatem ryzyko nieterminowej zapłaty wierzytelności oraz niewypłacalności Dłużników.

Należy wskazać, że ryzyko nieściągalności wierzytelności oferowanych przez Wnioskodawcę w ramach Umowy zostaje przejęte przez Bank, a Wnioskodawca będzie ponosić jedynie ryzyko odpowiedzialności za prawidłowy stan wierzytelności. Ryzyko nieściągalności ponoszone przez Bank w związku z nabyciem wierzytelności Spółki zostanie de facto ograniczone wyłącznie do sytuacji, w której Spółka stałaby się niewypłacalna, podczas gdy ubezpieczyciel odmówiłby pokrycia strat z przyczyn zawinionych przez Spółkę. Wnioskodawca - zgodnie z umowami ubezpieczeniowymi - ponosić będzie ryzyko do wysokości danego udziału własnego w ubezpieczeniu wierzytelności objętych Umową, przy czym jeśli ubezpieczyciel nie dokona płatności z przyczyn zawinionych przez Spółkę, Bank ma prawo obciążyć dedykowany rachunek bankowy Spółki prowadzony w Banku.

Zgodnie z Ofertą dotyczącą zawarcia umowy ramowej na świadczenie usług faktoringu nienotyfikowanego, faktor - czyli Bank - udzielać będzie Wnioskodawcy finansowania należności bez powiadamiania Dłużników. Faktoring nienotyfikowany stosowany jest w sytuacji, w której faktorant - w tym przypadku Wnioskodawca - nie chce informować swoich odbiorców o korzystaniu z usług faktoringu. W związku z tym, niezależnie od dokonywanego przeniesienia wierzytelności, kontrahenci Wnioskodawcy nie będą informowani o dokonanym przeniesieniu wierzytelności, a w rezultacie należności powstałe z tytułu dokonanych dostaw będą nadal uiszczane przez Dłużników na konto Wnioskodawcy.

Na podstawie Oferty, Wnioskodawca na własny rachunek - jednak w imieniu Banku - ze starannością rzetelnego kupca, będzie zarządzał przeniesionymi na Bank wierzytelnościami, jak i stosowną polisą ubezpieczeniową w zakresie sprzedanych wierzytelności. Wnioskodawca będzie działał w charakterze powiernika i zajmował się wpływającymi na poczet wierzytelności płatnościami oraz je rozliczał.

W szczególności, Spółka zobowiązuje się w razie zwłoki w płatnościach po stronie Dłużników kierować do Dłużników odpowiednie wezwania do zapłaty i wszczynać przeciwko nim działania przewidziane przez ubezpieczyciela w ramach wyżej wskazanych polis ubezpieczeniowych. Wnioskodawca zobowiązuje się ponadto na własny rachunek uiszczać każdorazowo należne składki ubezpieczeniowe na rzecz ubezpieczyciela. Dodatkowo, w ramach Umowy, Spółka zobowiąże się do udzielania Bankowi na wyraźne życzenie Banku pomocy w ramach wszelkich podejmowanych kroków prawnych w zakresie dochodzenia i zachowania wszelkich praw związanych z przeniesionymi wierzytelnościami i związanymi z nimi zabezpieczeniami i pozostałymi prawami.

Spółka nie wyklucza, iż również w przyszłości będzie przedstawiać Bankowi kolejne oferty przeniesienia wierzytelności własnych na analogicznych zasadach, jak te uregulowane w Umowie. Umowa zawiera bowiem zapis, w myśl którego Wnioskodawca będzie uprawniony do oferowania Bankowi do przyjęcia na warunkach tej Umowy kolejnych wierzytelności własnych i przekazywania w tym celu Bankowi cyklicznie - np. raz w tygodniu - kolejnych zestawień takich oferowanych wierzytelności własnych.

W przypadku akceptacji Oferty przez Bank, Spółka będzie występować z kolejną Ofertą wierzytelności własnych, przedstawiając Bankowi bieżące należności powstałe z tytułu realizacji dokonanych w danym okresie dostaw towarów i usług. Na podstawie przedstawionego zestawienia, Bank przy pierwszej transakcji uzna wspomniany dedykowany rachunek bankowy Wnioskodawcy kwotą wierzytelności w wartości nominalnej. Przy kolejnych transakcjach Bank natomiast uzna bądź obciąży konto Wnioskodawcy w zależności od salda wyznaczonego na podstawie przedstawionych zestawień bieżących wierzytelności, jak i należności, które w danym okresie wpłynęły na konto Wnioskodawcy od Dłużników. Dłużnicy Spółki nie będą bowiem informowani o fakcie przeniesienia wierzytelności przez Spółkę na rzecz Banku i w związku z tym w uzgodnionych terminach płatności należności z tego tytułu wpłacane będą na konto Spółki przez jej kontrahentów. Wnioskodawca regularnie - tj. np. raz w tygodniu, wraz z informacją o powstałych w danym okresie (np. tygodniu) wierzytelnościach - informować będzie Bank o wpłatach dokonanych przez Dłużników. Jeżeli wpłat będzie więcej ponad bieżące wierzytelności, Bank obciąży konto Wnioskodawcy powstałą różnicą, a jeżeli z kolei wpłat będzie mniej od bieżących wierzytelności, Bank uzna różnicą konto Wnioskodawcy.

Z tytułu świadczonych usług faktoringu nienotyfikowanego, Bank będzie pobierać raz w miesiącu wynagrodzenie w kwocie wynikającej z 1-miesięcznej stopy procentowej EURIBOR lub ewentualnie 1-miesięcznej stopy refinansowej dla PLN każdorazowo z doliczeniem uzgodnionej z Bankiem marży. Wynagrodzeniem tym zostanie obciążony - miesięcznie z dołu - dedykowany rachunek bankowy Spółki. Bank nie będzie pobierał dodatkowej opłaty z tytułu świadczonych usług, za wyjątkiem opłaty manipulacyjnej, mającej charakter opłaty jednorazowej, w wysokości 500 EUR.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku opisanego powyżej w treści zdarzenia przyszłego wynagrodzenia należnego Bankowi z tytułu świadczonych na rzecz Spółki usług faktoringu nienotyfikowanego związanego z obsługą niewymagalnych wierzytelności własnych Spółki, Wnioskodawca zobowiązany będzie rozliczyć import ww. usług przy zastosowaniu stawki podstawowej podatku od towarów i usług wynoszącej 23%?

Zdaniem Wnioskodawcy:

W przypadku opisanego w treści zdarzenia przyszłego wynagrodzenia należnego Bankowi z tytułu świadczonych na rzecz Spółki usług faktoringu nienotyfikowanego, Wnioskodawca będzie zobowiązany rozliczyć import ww. usług przy zastosowaniu stawki podstawowej podatku od towarów i usług wynoszącej 23%.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (między innymi) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie praw do wierzytelności własnych, jako niematerialnych praw majątkowych, stanowi świadczenie usług w rozumieniu przytoczonego powyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Z powyższego wynika zatem, zdaniem Wnioskodawcy, iż dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Innymi słowy, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Natomiast, zgodnie z generalną zasadą wynikającą z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (z zastrzeżeniem określonych wyjątków). Zgodnie art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT, w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie miejsce świadczenia usług należy ustalić na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT.

Należy także podkreślić, że na potrzeby stosowania przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług, ustawodawca zdefiniował pojęcie podatnika w art. 28a pkt 1 Ustawy o VAT, jako:

podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 oraz
osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

W opinii Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie, Spółka spełnia definicję podatnika wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a Ustawy o VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędącą podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Jednakże, w świetle art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT, w przypadkach wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego. Przywołany przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT stosuje się również, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach (tj. zgodnie z art. 17 ust. la Ustawy o VAT).

Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż wierzytelności własne są zbywalnymi prawami majątkowymi, które mogą stanowić przedmiot obrotu gospodarczego.

Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze brzmienie powyższych przepisów, należy stwierdzić, że Spółka - jako podatnik o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy - zobowiązana będzie do opodatkowania usługi nabywanej od Banku (tj. spółki austriackiej), zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

W opinii Wnioskodawcy, pomiędzy Spółką a Bankiem istnieje stosunek prawny, na podstawie którego występuje świadczenie wzajemne. Bank z tytułu świadczenia usług związanych z przeniesieniem wierzytelności Spółki pobiera wynagrodzenie, określone jako opłaty faktoringowe, które uwzględniają koszty administracyjne oraz koszty finansowania ponoszone przez Bank w związku ze świadczeniem usług na rzecz Spółki.

Biorąc pod uwagę treść powyższych przepisów, usługi świadczone przez Bank na rzecz Wnioskodawcy powinny być uważane za usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, zaś Wnioskodawca powinien być zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w związku ze świadczeniem powyższych usług, zgodnie z mechanizmem samonaliczania podatku (tzw. „reverse charge mechanism”).

Ponadto, należy wskazać, że umowa faktoringu nie jest umową nazwaną na gruncie przepisów prawa polskiego. W związku z tym, iż pojęcie „faktoring” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego, zatem można uznać, że nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego - według Internetowego Słownika Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) - faktoring to „skupowanie przez bank przed terminem płatności należności przedsiębiorstwa”.

Podkreślenia wymaga fakt, że skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z kolei w świetle § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 ustawy Kodeks cywilny - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

Należy pamiętać, iż dopuszczalność zawierania umów faktoringu wynika wprost z zasady swobody umów. W myśl art. 353 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tak więc, to strony w umowach cywilnoprawnych określają zakres czynności, które składają się na daną transakcję.

Spółka pragnie podkreślić, iż mimo że faktoring należy do kategorii tzw. umów nienazwanych, to jednak na gruncie prawa cywilnego i zgodnie z dyrektywą języka prawniczego należy mu nadać właśnie takie znaczenie.

Co do zasady, faktoring polega na tym, że jedna ze stron transakcji (faktorant) przenosi na drugą stronę (faktora) wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć, na jego rzecz dodatkowe usługi. Podstawowym elementem takiej umowy jest zatem cesja wierzytelności i związana z nią zmiana wierzyciela. Konstrukcja przelewu wierzytelności jest immanentną cechą umów faktoringu, które jako tzw. „inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności” (art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego) stanowią odrębną czynność prawną.

Dodatkowo, umowa faktoringowa zawiera inne elementy typowe dla różnych umów nazwanych, m.in. pożyczki, zlecenia, sprzedaży. Z uwagi na to, że na faktora mogą zostać nałożone są dodatkowe obowiązki, opłaty faktoringowe - tzn. należne faktorowi odsetki, opłaty, prowizje - mają charakter wynagrodzenia za kompleksową usługę faktoringu. Kompleksowy charakter tej usługi wynika wprost z zawieranej Umowy. Owe charakterystyczne elementy umowy faktoringu to m.in. stały potencjalny charakter współpracy stron umowy, będących podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, przenoszenie niewymagalnych wierzytelności, których źródłem jest dokonana sprzedaż lub dostawa towarów i usług, wykonywanie czynności związanych z obsługą przelewanych wierzytelności i przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużników.

Wymienione czynności, w ocenie Wnioskodawcy, wykraczają poza zakres usług świadczonych np. w ramach udzielania kredytów lub pożyczek. Zważając na powyższe, oraz dodatkowo na fakt, że praktyka ugruntowała bardzo liczne odmiany umów faktoringu należące w polskim prawie do tzw. umów nienazwanych opierających się na swobodzie zawierania umów (tj. zgodnie z ww. art. 353 Kodeksu cywilnego), Wnioskodawca uważa, że podatkowo usługę nabywaną przez Spółkę na podstawie Umowy również należy traktować jako usługę faktoringu.

Zgodnie z warunkami Oferty przedstawionymi w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca przeniesie na Bank ryzyko niewypłacalności Dłużników poprzez zbycie niewymagalnych wierzytelności własnych na rzez Banku uzyskując w ten sposób wcześniejszą spłatę należności pieniężnych.

W odniesieniu do omawianej w opisie zdarzenia przyszłego Oferty dotyczącej przeniesienia praw i obowiązków przypisanych do wierzytelności Spółki, oprócz kosztów związanych z obsługą finansowania Spółki, Bank będzie zobowiązany każdorazowo m.in. (tj. w ramach wewnętrznych procedur związanych z akceptacją Oferty) do ponoszenia kosztów administracyjnych związanych z oceną ryzyka nieściągalności wierzytelności i niewypłacalności dłużników, a także weryfikacji poprawności stanu nabywanych wierzytelności pod kątem ich wymagalności oraz zakresu przypisanego do nich ubezpieczenia. W szczególności, w wyniku realizacji umownych postanowień, oprócz wystąpienia podstawowego elementu umowy faktoringowej, jakim jest odpłatna cesja niewymagalnych wierzytelności (tj. skupowanie przed terminem płatności należności przedsiębiorstwa), Bank będzie zobowiązany podejmować dodatkowe działania służące poprawnej weryfikacji nabywanych wierzytelności.

Podsumowując, w następstwie wykonywania postanowień Oferty oraz otrzymania świadczeń w formie usługi faktoringu nienotyfikowanego, Spółka uzyska zamierzony efekt ekonomiczny związany z poprawą płynności finansowej (tj. otrzymanie wcześniejsze zapłaty należności) oraz kondycji finansowej (tj. zwiększenie dostępności środków obrotowych przy braku pogorszenia wskaźnika rentowności majątku Spółki).

Ponadto Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż w wyniku realizacji warunków Umowy, Spółka osiągnie zamierzony efekt ekonomiczny odnoszący się do struktury bilansowej Spółki, który jest charakterystyczny dla usług faktoringowych. Mianowicie, elementem odróżniającym usługi faktoringu od usług finansowania np. w formie pożyczki (kredytu) jest zmiana stanu po stronie aktywów Spółki, podczas gdy wartość pasywów Spółki pozostaje bez zmian (tj. odwrotnie niż w przypadku pożyczki).

W rezultacie, z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w przypadku analizowanych warunków Umowy, opłaty ponoszone przez Spółkę na rzecz Banku są opłatami z tytułu usług faktoringowych.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o VAT nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22% (z zastrzeżeniem określonych wyjątków). Jednocześnie, na mocy art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT, w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 ww. Ustawy, wynosi 23%. Jednakże, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienia od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 39 Ustawy o VAT wskazuje, iż zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Jednakże przepisu art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (tj. zgodnie z art. 43 ust. 14 Ustawy o VAT).

Natomiast, w myśl przepisu art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Co do zasady, jak wskazano powyżej, faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W rezultacie, nabycie usługi faktoringowej bez wątpienia powodują „uwolnienie” pierwotnych wierzycieli od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowią czynności odzyskiwania długów, wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia z tego podatku.

W opinii Wnioskodawcy, z analizy powyższych przepisów wynika zatem wprost, że w odniesieniu do usług faktoringu nie stosuje się ww. zwolnienia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że usługi faktoringu nienotyfikowanego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, analiza opisu zdarzenia przyszłego w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że usługa faktoringu nienotyfikowanego świadczona przez Bank na rzecz Spółki stanowi dla Wnioskodawcy import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium Polski.

Do rozliczenia tej transakcji w zakresie podatku od towarów i usług obowiązany będzie Wnioskodawca, jako nabywca przedmiotowych usług. Przy czym przedmiotowa usługa faktoringu nienotyfikowanego będzie podlegała opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT.

Na poparcie zaprezentowanego stanowiska, Wnioskodawca pragnie przywołać interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 września 2014 r. (sygn. IBPP2/443-486/14/RSz), który w analogicznej sprawie również wskazał, iż „usługa faktoringu nienotyfikowanego będzie podlegała opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 23%”.

Ponadto, stanowisko Wnioskodawcy jest również spójne ze znaną Spółce praktyką wykładni przepisów, w szczególności z następującymi interpretacjami indywidualnymi, m.in.:

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 stycznia 2015 r., sygn. IPPP1/443-1338/14-2/MP;

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 grudnia 2014 r., sygn. IPPP3/443-932/14-2/IG;

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. IBPP2/443-895/14/WN;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 kwietnia 2014 r., sygn. ILPP4/443-2/14-4/BA.

Wnioskodawca jest świadomy, że przedstawione powyżej interpretacje indywidualne nie posiadają waloru ochronnego w stosunku do Wnioskodawcy, jednak ze względu na tożsamość stosowanych regulacji prawa podatkowego, a także stanu faktycznego stanowią potwierdzenie ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych, a zatem mogą zostać potraktowane, jako wskazówka interpretacyjna na gruncie zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem świadczenia przy ich realizacji jest terytorium kraju, przez które – w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Z kolei, w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, z późn.zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (…).

Przeniesienie wierzytelności majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje – w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika że, Wnioskodawca - Sp. z o.o. jest polską spółką kapitałową, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej, która jest światowym liderem w sektorze technologii stalowych. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja, sprzedaż oraz obróbka wyrobów ze stali, które nabywane są przez klientów z kraju i z zagranicy.

Kontrahent Wnioskodawcy austriacki banki U. AG jest podmiotem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Wątpliwości Spółki dotyczą kwestii rozpoznania importu usług oraz opodatkowania stawką podatku 23% świadczonych na jej rzecz usług faktoringu nienotyfikowanego.

W przypadku świadczenia usług bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w art. 28a-28o cyt. ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;,
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca spełnia definicję podatnika wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2–4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Odnosząc powyższe do przytoczonych przepisów prawa stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie miejsce świadczenia usług należy ustalić na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy tj. miejscem ich świadczenia będzie Polska, a w konsekwencji usługi te będą opodatkowane w Polsce.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:

Stosownie do art. 17 ust. 2 ww. ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Jak wskazał Wnioskodawca – kontrahent Wnioskodawcy austriacki banki U. AG jest podmiotem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Wnioskodawca, jako podatnik o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązany będzie do rozliczenia usługi nabywanej od podmiotu austriackiego (U. AG) na terytorium kraju jako import usług.

Dla rozstrzygnięcia, w jaki sposób winny być opodatkowane usługi, za które Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie, a której dotyczy pytanie, należy zdefiniować ich charakter na gruncie ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie, na mocy art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ww. ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Natomiast, w myśl przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z powyższego wynika zatem, że usługi dotyczące długów, co do zasady korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym faktoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku - podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT.

Co do zasady, faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Transakcje tego rodzaju bez wątpienia powodują „uwolnienie” pierwotnych wierzycieli (cedentów) od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowią czynności odzyskiwania długów, wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Przedstawiona we wniosku transakcja nosi cechy faktoringu nienotyfikowanego. Faktoring nienotyfikowany, zwany również faktoringiem tajnym polega na tym, że faktor – w tym przypadku U. AG - udziela Wnioskodawcy finansowania należności bez powiadamiania dłużników. Faktoring nienotyfikowany stosowany jest w sytuacji, w której faktorant - w tym przypadku Wnioskodawca - nie chce informować swoich odbiorców o korzystaniu z zewnętrznego finansowania. Zarządzanie finansowe pozostaje wówczas w gestii faktoranta, a po zapłacie faktury przez dłużnika na konto faktoranta, wpłacona kwota zwracana jest na konto faktora.

Zatem po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek rozpoznania importu usług z tytułu nabycia usługi faktoringowej z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin