Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-423/16-4/RM
z 19 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 1 czerwca 2016 r. (data wpływu 6 czerwca 2016 r.), uzupełnionym w dniu 30 czerwca 2016 r. (data wpływu 4 lipca 2016 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 22 czerwca 2016 r. (skutecznie doręczone w dniu 27 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia nieruchomości w ramach licytacji komorniczej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia nieruchomości w ramach licytacji komorniczej.

Wniosek uzupełniony został w dniu 30 czerwca 2016 r., (data wpływu 4 lipca 2016 r.) na wezwanie Organu z dnia 22 czerwca 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 30 czerwca 2016 r.):

Wnioskodawca, jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Wnioskodawca planuje nabyć nieruchomość w ramach licytacji komorniczej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.), tj. w wyniku prawomocnego postanowienia Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości w ramach postępowania egzekucyjnego.

Nieruchomość stanowi grunt łącznie z posadowionym na nim budynkiem, uwidocznionym na mapie ewidencyjnej gruntu.

Nieruchomość będąca przedmiotem licytacji jest własnością spółki prawa handlowego, zarejestrowanej dla celów podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.

W przypadku, gdy Wnioskodawca wygra przedmiotową licytację, i po uiszczeniu ceny nabycia otrzyma postanowienie Sądu o przysądzeniu własności, które stałoby się prawomocne, wylicytowana nieruchomość będzie stanowić element majątku prywatnego Wnioskodawcy, tj. nie będzie składnikiem majątku związanym z działalnością gospodarczą. Wnioskodawca biorąc udział w postępowaniu egzekucyjnym nie działał (nie będzie działał) w charakterze czynnego podatnika podatku VAT.

Wnioskodawca został poinformowany przez komornika sądowego, iż wartość nieruchomości jest podana wraz z podatkiem od towarów i usług - 23%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 30 czerwca 2016 r.:

1. Czy w związku z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, na Wnioskodawcy będzie ciążył jakikolwiek obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług z tytułu wydania postanowienia Sądu, które stałoby się prawomocne, o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy w ramach licytacji komorniczej?
2. Czy przedmiotowa transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 30 czerwca 2016 r.):

Ad. 1

W związku z przedstawionym stanem faktycznym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył żaden obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy będzie ciążył na dłużniku, który jest podatnikiem. Jednak w związku z regulacją art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.) komornik sądowy, jako płatnik będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i wpłacenia we właściwym terminie podatku od towarów i usług do właściwego urzędu skarbowego.

W zakresie sprzedaży w toku postępowania egzekucyjnego nieruchomości komornik sądowy jest, na podstawie art. 18 ustawy o VAT, płatnikiem podatku od towarów. Obowiązki płatnika określa art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) i należą do nich: obliczenie należnego od podatnika podatku, pobrania kwoty tego podatku ze środków podatnika oraz wpłacenia pobranej kwoty podatku właściwemu organowi podatkowemu w terminie określonym przepisami prawa podatkowego.

Przepis art. 18 ustawy o VAT wprowadza szczególną regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie bezpośrednio przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, ILPP2/4512-1-486/ 15-2/SJ, organ wskazał, że „Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych”.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, dostawa nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów. Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Biorąc więc pod uwagę powyższe przepisy, przede wszystkim zaś wynikający z nich status komornika sądowego, jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika - stwierdzić należy, że to komornik powinien rozliczyć VAT należny z tytułu przeniesienia własności nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, tj. dokonania opodatkowanej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o VAT.

Warto podkreślić, iż szczególny charakter sprzedaży dokonywanej w powyższym trybie znajduje wyraz także w treści faktury. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 20 ustawy o VAT, w omawianym przypadku faktura, poza standardowymi elementami określonymi w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT zawiera imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres.

Podsumowując komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem VAT z tytułu dostawy tego towaru. Komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o VAT i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem tak jak właściciel, należy uznać, że dojdzie do odpłatnej dostawy towarów, tj. ww. nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług i komornik, jako płatnik zobowiązany będzie odprowadzić z tego tytułu należny podatek VAT.

Ad.2

Zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż nieruchomości będzie podlegała podatkowi od towarów i usług. U dłużnika powstanie obowiązek podatkowy. Jednak zgodnie z art. 18 ustawy o VAT komornik sądowy będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i wpłacenia we właściwym terminie podatku od towarów i usług do właściwego urzędu skarbowego.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 listopada 2015 r., IBPP1/4512-618/15/AW organ stwierdził, że: „Stwierdzić należy, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej”.

Podobnie wskazał w indywidualnej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 maja 2016 r., IPPP1/4512-174/16-4/IGo.

Natomiast w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, ILPP2/4512-1-212/16-3/MW, organ podkreślił, że „Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje wówczas, jeżeli zostaną spełnione przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie ww. przepisów art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze”. W przedmiotowej sprawie oba te warunki zostały spełnione wobec tego podlega to opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobnie wskazał w interpretacjach indywidualnych: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 sierpnia 2015 r., ILPP1/4512-1-321/15-2/TK oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, IPPP2/4512-466/15-2/RR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z art. 2 pkt 6 ww. ustawy wynika, że przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W konsekwencji należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach licytacji komorniczej Wnioskodawca planuje nabyć nieruchomość, na którą składa się tj. grunt łącznie z posadowionym na nim budynkiem. Nieruchomość będąca przedmiotem licytacji jest własnością spółki prawa handlowego, zarejestrowanej dla celów podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.

Przenosząc obowiązujące przepisy prawa na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że dostawa nieruchomości, o której mowa w niniejszym wniosku, tj. gruntu wraz z posadowionym na nim budynkiem stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług według właściwych stawek lub po spełnieniu określonych w przepisach prawa warunków czynność korzystającą ze zwolnienia od podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii, czy z tytułu wydania postanowienia Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy w ramach licytacji komorniczej, na Wnioskodawcy będzie ciążył jakikolwiek obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r., nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy o VAT, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
   
   

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze przytoczone przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że skoro dostawa nieruchomości, będącej przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tj. gruntu wraz z posadowionym na nim budynkiem, stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług a dłużnik w stosunku do tej czynności wystąpi w charakterze podatnika, to w konsekwencji wszelkie obowiązki związane z podatkiem od towarów i usług tj.: naliczenie, pobranie i wpłacenie do właściwego urzędu skarbowego podatku VAT od tej transakcji, będą ciążyć na płatniku - komorniku sądowym. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył żaden obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Wobec tego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 również należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisywanym zdarzeniu przyszłym, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej tego zdarzenia – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności stawki podatku właściwej dla planowanej dostawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U z 2016 r., poz. 846). Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.