2016.06.16 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-378/16-3/EK
z 16 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2016 r. (data wpływu 12 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Faktora oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych przez Faktora - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Faktora oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych przez Faktora

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT). Przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest sprzedaż nowych samochodów osobowych, które Spółka nabywa od kontrahentów z krajów Unii Europejskiej oraz sprzedaż samochodów używanych. Spółka prowadzi sprzedaż samochodów osobowych we własnym salonie samochodowym oraz za pośrednictwem niezależnych dealerów samochodowych prowadzących działalność gospodarczą w ramach sieci dealerskiej Spółki (dalej: Dealer lub Dealerzy), którzy działają na podstawie zawartych ze Spółką umów dealerskich (dalej: Umowa dealerska).

Część sprzedaży realizowanej przez Spółkę na rzecz Dealerów realizowana jest we współpracy z podmiotem trzecim - Faktorem (dalej: Faktor). Zgodnie z zapisami umowy ramowej (dalej: Umowa Ramowa) zawartej pomiędzy Spółką a Faktorem i spółką powiązaną z Faktorem (dalej: Podmiot powiązany), Faktor nabywa od Spółki wierzytelności Spółki wobec Dealerów z tytułu sprzedaży samochodów Dealerom (dalej: Wierzytelności) przed upływem terminu wymagalności wynikającego z faktury wystawionej przez Spółkę.

Umowa Ramowa definiuje podstawowe zasady (współpracy stron w związku z nabywaniem przez Faktora wierzytelności Dealerów. Szczegółowe procedury świadczenia usług określają zawarte przez strony Umowy Ramowej oraz poszczególnych Dealerów umowy czterostronne (dalej: Umowy Czterostronne).

Zgodnie z postanowieniami Umowy Ramowej i Umów Czterostronnych, Faktor zobowiązuje się świadczyć na rzecz Spółki usługi polegające na nabywaniu Wierzytelności. W chwili nabycia Wierzytelności Faktor uiszcza na rzecz Spółki kwotę w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej Wierzytelności wynikającej z faktury wystawionej przez Spółkę. Faktor nabywa Wierzytelności, jeżeli Wierzytelności są stwierdzone fakturą wystawioną przez Spółkę i doręczoną Dealerowi, a wartość brutto nabywanej Wierzytelności wobec Dealera wraz z wartością Wierzytelności nabytych wcześniej przez Faktora wobec tego samego Dealera, a jeszcze niespłaconych przez Dealera, mieści się w granicach limitu określonego w zawartych umowach.

Umowa Ramowa przewiduje, że z tytułu świadczenia usług nabywania Wierzytelności od Spółki Faktorowi przysługuje wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w oparciu o wskaźniki określone w Umowie Ramowej dotyczące między innymi: wartości nabywanych przez Faktora Wierzytelności, długości okresu czasu pomiędzy dniem nabycia Wierzytelności przez Faktora a terminem wymagalności Wierzytelności określonym na fakturze, oraz poziomu sprzedaży produktów finansowych Faktora i Podmiotu powiązanego w sieci dealerskiej Spółki.

Co do zasady Dealer jest zobowiązany do zapłaty Wierzytelności w terminie wskazanym na fakturze wystawionej przez Spółkę. Terminy płatności Wierzytelności na rzecz Faktora mogą być wydłużone. Przedłużanie terminu zapłaty Wierzytelności może zależeć od rodzaju pojazdu, jego przeznaczenia oraz innych okoliczności określonych w Umowie Czterostronnej.

Zgodnie z postanowieniami Umów dealerskich, prawo własności pojazdów posiada Spółka aż do momentu zapłaty ceny sprzedaży (wierzytelności) przez Dealera. Ponieważ zapłata przez Faktora na rzecz Spółki ceny za Wierzytelność jest tożsama z uzyskaniem ceny sprzedaży, w momencie otrzymania przez Spółkę od Faktora ceny za wierzytelność prawo własności pojazdu przechodzi na Dealera. Postanowienia Umowy Czterostronnej przewidują również możliwość dokonania przez Dealera zapłaty na rzecz Faktora przed uiszczeniem przez Faktora ceny za wierzytelność na rzecz Spółki. W tym przypadku, spłata Wierzytelności przez Dealera na rzecz Faktora skutkuje przejściem prawa własności pojazdu na Dealera, a Faktor przekazuje otrzymane środki na rachunek Spółki.

Pomimo przeniesienia własności pojazdów na Faktora w celu zabezpieczenia nabytych przez Faktora Wierzytelności, Dealer wciąż jest pozostaje uprawniony do oferowania tych pojazdów swoim klientom. W momencie sprzedaży pojazdu na rzecz klienta, Dealer zobowiązany jest do zapłaty Faktorowi kwoty wynikającej z Wierzytelności. Do czasu spłaty Wierzytelności na rzecz Faktora Dealer pokrywa koszty ubezpieczenia, utrzymania i przechowywania pojazdu.

W przypadku przekroczenia terminu spłaty Wierzytelności określonego na fakturze wystawionej przez Spółkę Dealer jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Faktora wynagrodzenia w postaci odsetek naliczanych od pierwszego dnia następującego po terminie zapłaty Wierzytelności wskazanym na fakturze wystawionej przez Spółkę, wynagrodzenia należnego Faktorowi jest określana w oparciu o wskazane w Umowie Czterostronnej wskaźniki. W przypadku wniosku Spółki, Faktor może zmienić moment naliczania Dealerowi odsetek na inny wskazany we wniosku Spółki. Jeżeli Dealer rażąco naruszy postanowienia Umowy Czterostronnej, w tym w szczególności będzie zwlekał ze spłatą Wierzytelności i nie usunie tego naruszenia w terminie wskazanym przez Faktora, Faktor może pojazd, który jest przedmiotem Wierzytelności, sprzedać lub zatrzymać na potrzeby własne.

W ramach świadczenia usług na rzecz Spółki Faktor jest odpowiedzialny za zarządzanie procesem składania faktur, z których wynikają Wierzytelności a także zarządzaniem limitami Wierzytelności. Ponadto, Faktor odpowiada za informowanie Spółki o stanie wykorzystania limitu przez Dealerów a także o Wierzytelnościach nabytych przez Faktora.

W ramach Umowy Ramowej, Faktor oraz Podmiot powiązany świadczą na rzecz Spółki również inne usługi, jednakże zarówno usługi finansowe w postaci leasingu, kredytu, usług do nich pomocniczych. Przedmiotowe usługi świadczone w ramach Umowy Ramowej nie mają bezpośredniego związku z usługą objętą pytaniami Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy usługi świadczone przez Faktora polegające na nabywaniu od Spółki Wierzytelności z tytułu sprzedaży pojazdów Dealerom po cenie nominalnej przed upływem terminu wymagalności tych Wierzytelności stanowią usługę faktoringu w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej: UVAT)?
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytułu faktur wystawianych przez Faktora dokumentujących świadczenie usług polegających na nabywaniu od Spółki Wierzytelności?

Zdaniem wnioskodawcy

Usługi świadczone przez Faktora stanowią opodatkowaną podatkiem VAT usługę faktoringu, o której mowa w art. 43 ust. 15 pkt 3 UVAT, a Spółce przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku od towarów i usług naliczonego z tytułu faktur wystawianych przez Faktora za usługę faktoringu.

Pytanie 1.

Usługa uregulowana Umową Ramową oraz realizującymi ją Umowami Czterostronnymi, polegająca na nabywaniu przez Faktora nieprzeterminowanych Wierzytelności związanych z zakupami pojazdów w ramach realizacji Umów dealerskich w zamian za wynagrodzenie uiszczane na rzecz Faktora przez Spółkę stanowi usługę faktoringu. Świadcząc usługę Faktor wykupuje i nabywa Wierzytelności przysługujące faktorantowi - Spółce, przyjmując na siebie ryzyko niewypłacalności Dealerów i dokonując ściągnięcia Wierzytelności. Usługa realizuje zatem podstawową funkcję faktoringu związaną z przenoszeniem na usługodawcę ryzyk niewypłacalności dłużników i konieczności ściągania od nich długów.

W art. 43 UVAT, ustawodawca wprowadza katalog czynności zwolnionych z VAT, obejmujących, zgodnie z ust. 1 pkt 37-41, np.: usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38), oraz usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 39).

Stosownie do art. 43 ust. 15 pkt 1 UVAT, zwolnienia, o których mowa m.in. w ust. 1 pkt 37-41, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

UVAT nie ogranicza zastosowania ww. regulacji do określonych form faktoringu. Wszelkie usługi klasyfikowane jako usługi faktoringu, są wyłączone z zakresu zwolnienia z VAT i w efekcie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pojęcie faktoringu nie zostało zdefiniowane na gruncie polskich lub wspólnotowych przepisów dotyczących podatku VAT. W prawie polskim umowa faktoringu oparta jest na zasadzie swobody umów z art. 351(1) Kodeksu cywilnego. Umowa faktoringu jest umową o charakterze ciągłym, w której faktorant zobowiązuje się względem faktora przelewać niewymagalne wierzytelności przysługujące mu z tytułu dostaw towarów lub usług z odroczonym terminem płatności.

Wnioskodawca uważa, iż usługi polegające na wykupieniu i nabywaniu Wierzytelności przysługujące faktorantowi - Wnioskodawcy, przyjmując na siebie ryzyko niewypłacalności Dealerów i dokonując ściągnięcia Wierzytelności stanowią usługę faktoringu. Pomimo że faktoring nie został zdefiniowany w UVAT ani w prawie wspólnotowym i należy do umów nienazwanych, za opodatkowane VAT należy, zdaniem Wnioskodawcy, uznać usługi polegające na wykupieniu przez usługodawcę wierzytelności przysługujących usługobiorcy, przyjęciu na usługodawcę ryzyka niewypłacalności kontrahentów usługobiorcy i dokonania ściągnięcia przejętych wierzytelności przez usługodawcę.

W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01 (dalej: Wyrok TSUE), TSUE definiując faktoring, potwierdził, że działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, prowadzi działalność związaną z odzyskiwaniem długów i dlatego jest wyłączona ze zwolnienia z podatku VAT. Zdaniem TSUE podobne usługi były objęte regulacją artykułu 13 (B) lit. d) pkt 3 dyrektywy 77/388/EWG (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d dyrektywy 2006/112/WE), którego implementacją jest art. 43 ust. 15 pkt 1 UVAT, i który wskazywał, że państwa członkowskie mają obowiązek stosować zwolnienie z podatku VAT w odniesieniu do wymienionych w tym przepisie transakcji, z wyłączeniem windykacji należności i faktoringu.

Wyrok TSUE dotyczył transakcji niemal identycznej jak transakcja opisana w niniejszym wniosku. Stroną sprawy była niemiecka spółka zajmująca się obsługą faktoringową podmiotu niemieckiego będącego podobnie jak Spółka importerem samochodów. Niemiecka spółka nabywała wierzytelności przysługujące importerowi względem sprzedawców detalicznych oraz zajmowała się ich ściąganiem. TSUE stwierdził, że podmiot nabywający wierzytelności, który przejmuje ryzyko niewypłacalności sprzedawców detalicznych w zamian za wynagrodzenie prowizyjne, wykonuje działalność gospodarczą, ma status podatnika podatku VAT, a w konsekwencji może korzystać z prawa do odliczenia podatku VAT. TSUE potwierdził stanowisko niemieckiej spółki, że usługa polegająca na zakupie wierzytelności dealerów i przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dealerów w zamian za wypłacane przez importera wynagrodzenie w postaci prowizji stanowi usługę „windykacji należności i faktoringu" i tym samym jest wyłączona ze zwolnienia z podatku VAT. Wyrok TSUE dotyczył sytuacji analogicznej do tej prezentowanej przez Wnioskodawcę - również odnosił się do usługi wykupienia i nabywania wierzytelności przysługujących faktorantowi, który przejmował od importera pojazdów ryzyko niewypłacalności dealerów i dokonuje ściągnięcia nabytych wierzytelności.

Organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego również potwierdzają, że usługa nabywania wierzytelności usługobiorcy jest opodatkowana podatkiem VAT.

Przedmiotowe stanowisko w odniesieniu do usług polegających na nabywaniu od wierzyciela wierzytelności po cenie odpowiadającej ich wartości nominalnej przed terminem ich wymagalności zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z 15 listopada 2013 r., IPPP3/443-795/13-2/IG. Odpowiednio w interpretacji z dnia 10 września 2015 r., IPPP1/4512-913/15-2/AW, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że za opodatkowane VAT należy uznać wszelkie usługi określane mianem faktoringu.

W związku z powyższym, należy przyjąć, że usługi tzw. faktoringu, świadczone przez Faktora na rzecz VCP podlegają w całości opodatkowaniu podatkiem VAT jako usług faktoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o podatku VAT.

Pytanie 2.

Biorąc pod uwagę przedstawioną powyżej konkluzję, z której wynika, że opisane w niniejszym wniosku usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, należy uznać, że w przypadku otrzymania przez Spółkę faktury VAT od Faktora na podstawie art. 86 ust. 1 i ust. 2 UVAT, Spółce będzie przysługiwać/przysługuje odliczenie podatku naliczonego wynikającego z tych faktur dokumentujących nabywane przez Spółkę usługi faktoringu. Nabywane od Faktora usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT nie ma jakichkolwiek wątpliwości, że są związane z działalnością gospodarczą Spółki, której podstawowy element stanowi sprzedaż samochodów osobowych na rzecz Dealerów.

Stanowisko Spółki w tym zakresie potwierdzają wypowiedzi organów podatkowych dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z nabycia usług faktoring owych m.in.: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 16 grudnia 2015 r., ILPP2/4512-1-789/15- 2/EN, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 października 2015 r., ILPP1/4512-1-659/15- 2/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 października 2015 r., IPPP1/4512-873/15-2/AS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, (…).

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest sprzedaż nowych samochodów osobowych, które Spółka nabywa od kontrahentów z krajów Unii Europejskiej oraz sprzedaż samochodów używanych. Spółka prowadzi sprzedaż samochodów osobowych we własnym salonie samochodowym oraz za pośrednictwem niezależnych dealerów samochodowych prowadzących działalność gospodarczą w ramach sieci dealerskiej Spółki, którzy działają na podstawie zawartych ze Spółką umów dealerskich. Część sprzedaży realizowanej przez Spółkę na rzecz Dealerów realizowana jest we współpracy z podmiotem trzecim - Faktorem. Zgodnie z zapisami umowy ramowej zawartej pomiędzy Spółką a Faktorem i spółką powiązaną z Faktorem, Faktor nabywa od Spółki wierzytelności Spółki wobec Dealerów z tytułu sprzedaży samochodów Dealerom przed upływem terminu wymagalności wynikającego z faktury wystawionej przez Spółkę. Umowa Ramowa definiuje podstawowe zasady (współpracy stron w związku z nabywaniem przez Faktora wierzytelności Dealerów. Szczegółowe procedury świadczenia usług określają zawarte przez strony Umowy Ramowej oraz poszczególnych Dealerów umowy czterostronne.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z postanowieniami Umowy Ramowej i Umów Czterostronnych, Faktor zobowiązuje się świadczyć na rzecz Spółki usługi polegające na nabywaniu Wierzytelności. W chwili nabycia Wierzytelności Faktor uiszcza na rzecz Spółki kwotę w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej Wierzytelności wynikającej z faktury wystawionej przez Spółkę. Faktor nabywa Wierzytelności, jeżeli Wierzytelności są stwierdzone fakturą wystawioną przez Spółkę i doręczoną Dealerowi, a wartość brutto nabywanej Wierzytelności wobec Dealera wraz z wartością Wierzytelności nabytych wcześniej przez Faktora wobec tego samego Dealera, a jeszcze niespłaconych przez Dealera, mieści się w granicach limitu określonego w zawartych umowach. Umowa Ramowa przewiduje, że z tytułu świadczenia usług nabywania Wierzytelności od Spółki Faktorowi przysługuje wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w oparciu o wskaźniki określone w Umowie Ramowej dotyczące między innymi: wartości nabywanych przez Faktora Wierzytelności, długości okresu czasu pomiędzy dniem nabycia Wierzytelności przez Faktora a terminem wymagalności Wierzytelności określonym na fakturze, oraz poziomu sprzedaży produktów finansowych Faktora i Podmiotu powiązanego w sieci dealerskiej Spółki.

Stosunek umowny wynikający z Umowy Ramowej uzupełniają Umowy Czterostronne zawierane pomiędzy Spółką, Faktorem, Podmiotem powiązanym a Dealerem. Zgodnie z postanowieniami tych, umów Faktor dokonuje nabycia Wierzytelności Spółki z tytułu sprzedaży pojazdów na rzecz Dealera. Warunki sprzedaży określone w Umowach dealerskich przewidują zastrzeżenie na rzecz Spółki prawa własności pojazdów do momentu zapłaty ceny sprzedaży przez Dealera. Umowy Czterostronne przewidują, że prawo własności samochodów przechodzi ze Spółki na Dealera w chwili zapłaty przez Faktora wynagrodzenia za nabytą od Spółki Wierzytelność. W tym też momencie Spółka dokonuje zbycia Wierzytelności wobec Dealera na rzecz Faktora. Co do zasady Dealer jest zobowiązany do zapłaty Wierzytelności w terminie wskazanym na fakturze wystawionej przez Spółkę. Terminy płatności Wierzytelności na rzecz Faktora mogą być wydłużone. Przedłużanie terminu zapłaty Wierzytelności może zależeć od rodzaju pojazdu, jego przeznaczenia oraz innych okoliczności określonych w Umowie Czterostronnej.

Faktor w celu ustanowienia zabezpieczenia zapłaty Wierzytelności dokonuje przewłaszczenia nabytych przez Dealera pojazdów, do których zapłaty na rzecz Faktora jest zobowiązany Dealer. Faktor jest również uprawniony do wdrożenia innych zabezpieczeń, w tym weksla in blanco oraz uzyskania od Dealera upoważnienia do obciążenia rachunku bankowego Dealera. Pomimo przeniesienia własności pojazdów na Faktora w celu zabezpieczenie nabytych przez Faktora Wierzytelności, Dealer wciąż pozostaje uprawniony do oferowania tych pojazdów swoim klientom. W momencie sprzedaży pojazdu na rzecz klienta, Dealer zobowiązany jest do zapłaty Faktorowi kwoty wynikającej z Wierzytelności. Do czasu spłaty Wierzytelności na rzecz Faktora Dealer pokrywa koszty ubezpieczenia, utrzymania i przechowywania pojazdu.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy usługi świadczone przez Faktora polegające na nabywaniu od Spółki Wierzytelności z tytułu sprzedaży pojazdów Dealerom, po cenie nominalnej przez upływem terminu wymagalności tych wierzytelności stanowią usługę faktoringową w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy i w konsekwencji Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z faktur wystawionych przez Faktora a dokumentujących świadczenie tych usług.

Należy wskazać, że wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 dalej: „KC”). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 KC, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Według art. 509 § 2 KC, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa.

Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 KC - na podstawie umowy np. sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie.

W świetle powołanych przepisów należy stwierdzić, że z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności. Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności, a jej nabywcą. Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Zatem czynność nabycia przez Faktora wierzytelności należy uznać za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednak zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W art. 43 ustawy, ustawodawca wprowadza katalog czynności zwolnionych z VAT, obejmujących, zgodnie z ust. 1 pkt 38-40, np.: usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38), usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 39), usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (pkt 40)

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy wynika, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Zatem w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, tj. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym factoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.

Należy zauważyć, że wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring nie jest tożsamy wyłącznie z cesją wierzytelności, obejmuje bowiem różne dodatkowe czynności – usługi. Dwie podstawowe cechy faktoringu to: cesja wierzytelności i umowa o świadczenie usług.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w Szóstej Dyrektywie podkreślił, że działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13 B(d)(3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w jej przepisie.

Ponadto w wyroku z dnia 28 października 2008 r. w sprawie C-175/09 Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs przeciwko AXA UK plc. Trybunał orzekł, że „aby można było mówić o czynności dotyczącej przelewów, świadczone usługi muszą skutkować przelewem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych”. Dalej w tym samym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, pojęcie windykacji należności w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy obejmuje czynności finansowe mające na celu zapłatę długu pieniężnego (zob. ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 78). (…) Nie ma znaczenia, że omawiana usługa jest świadczona w chwili, gdy wierzytelności te stają się wymagalne. Brzmienie art. 13 część B lit. d) pkt 3 in fine szóstej dyrektywy obejmuje wszelką windykację należności, a zakres zastosowania tego przepisu nie jest ograniczony wyłącznie do wierzytelności, które nie zostały zapłacone terminowo. Ponadto usługa faktoringu, której wszystkie postacie objęte są pojęciem windykacji należności (zob. ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 77) nie ogranicza się do wierzytelności, w odniesieniu do których dłużnik już zalega z zapłatą. Faktoring może także obejmować wierzytelności, które nie stały się wymagalne i które zostaną zapłacone z chwilą, gdy staną się wymagalne”.

Ze stanu faktycznego wynika, że Faktor zobowiązuje się świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usługi polegające na nabyciu Wierzytelności za wynagrodzeniem. Ponadto, zgodnie z zawartą umową Faktor jest odpowiedzialny za zarządzanie procesem składania faktur, z których wynikają Wierzytelności a także zarządzaniem limitami Wierzytelności, odpowiada również za informowanie Wnioskodawcy o stanie wykorzystania limitu przez Dealerów a także o wierzytelnościach nabytych przez Faktora.

Analiza okoliczności sprawy na tle powołanych wyżej regulacji prawnych pozwalają zgodzić się z Wnioskodawcą, że usługa polegająca na nabywaniu przez Faktora nieprzeterminowanych Wierzytelności związanych z zakupionymi pojazdami w ramach realizacji opisanych umów w zamian za wynagrodzenie uiszczane na rzecz Faktora przez Wnioskodawcę stanowi usługę o której mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, tj. faktoringu. Świadcząc opisaną usługę Faktor wykupuje i nabywa Wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy, przyjmując na siebie ryzyko niewypłacalności Dealerów i dokonując ściągnięcia Wierzytelności. Usługa ta realizuje zatem podstawową funkcję faktoringu związaną z przenoszeniem na usługodawcę ryzyk niewypłacalności dłużników i konieczności ściągania od nich długów. Zatem opisana we wniosku usługa nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług lecz jako usługa, o której mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy będzie opodatkowana według podstawowej stawki VAT w wysokości 23%.

W odniesieniu do kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z tytułu faktur wystawionych przez Faktora dokumentujących świadczenie wyżej opisanych usług, należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Natomiast, w myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z przytoczonych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Jak wynika ze złożonego wniosku, Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT,, nabywane od Faktora usługi związane są z działalnością gospodarczą Spółki. Ponadto, jak wskazano powyżej, nabywane od Faktora ww. usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a nabywana ww. usługa będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych, to Wnioskodawcy, na mocy art. 86 ust. 1 ustawy, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Faktora, na mocy art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytań 1-2 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin