2016.05.13 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4511-227/16-2/MK1
z 13 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu 14 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji po wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji po wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Pan Jakub R. (dalej: Wnioskodawca) jest prezesem spółki S.A.(dalej: Spółka). Spółka jest główną spółką grupy spółek celowych zajmujących się inwestowaniem w nieruchomości. Ponadto Spółka jest właścicielem kilku nieruchomości. Działalność Spółki polega na zarządzaniu grupą kapitałową w ramach, której realizowane są projekty inwestycyjne oparte na precyzyjnym modelu biznesowym. Przedmiotem działalności Spółki jest między innymi:

Spółka jest notowana na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych na rynku równoległym – NewConnect.

Częściowym akcjonariuszem Spółki jest A. Ltd (dalej: Sprzedający) - spółka mającą swoją siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii. W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca planuje odkupić od Sprzedającego posiadany przez niego pakiet akcji. Odpłatność za nabywane akcje nastąpi w formie gotówkowej (przelewem bankowym).

W związku z nabyciem akcji strony ustalą cenę, która może odbiegać od bieżącego kursu notowania akcji na NewConnect i będzie zbliżona do wartości nominalnej akcji.

Wnioskodawca nie pozostaje ze Sprzedającym w stosunku pracy lub w innym stosunku cywilnoprawnym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę pakietu akcji po wartości nominalnej niższej od ich wartości rynkowej, spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu w momencie nabycia?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w chwili nabycia akcji nie powstanie po jego stronie przychód, a co za tym idzie, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku. Dopiero w momencie ich odsprzedaży zobligowany będzie do obliczenia i odprowadzenia podatku od różnicy pomiędzy ceną sprzedaży akcji (która nie powinna odbiegać od wartości rynkowej) a wydatkami poniesionymi na ich nabycie.

Za taką interpretacją, zdaniem Wnioskodawcy, przemawiają poniższe okoliczności:

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a PDOF, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), zaś w świetle art. 23 ust. 1 pkt 38 PDOF nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.
Gdyby przyjąć, iż w momencie nabycia akcji, powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu, doszłoby do sytuacji gdy jedno zdarzenie gospodarcze faktycznie podlegałoby opodatkowaniu dwukrotnie. Zgodnie bowiem z dyspozycją wspomnianego powyżej art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a, przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) podlega opodatkowaniu jako przychód z kapitałów pieniężnych. Stanowisko takie zajął m.in. NSA w wyroku z 5 października 2011 r. (sygn. II FSK 517/10): „Podwójne opodatkowanie tego samego dochodu, podatkiem dochodowym od osób fizycznych naruszałoby wskazane przepisy Konstytucji RP. (...) Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego niniejszą sprawę, w przypadku przychodów ze zbycia papierów wartościowych ustawodawca świadomie przesunął w czasie moment opodatkowania. Świadczy o tym treść art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 24 ust. 11 - 12a u pdof. Skoro przychód powstanie dopiero w momencie odpłatnego zbycia akcji, opodatkowanie potencjalnego wzrostu majątku przy ich nabyciu nie znajduje uzasadnienia w świetle przepisów updof.”

Co za tym idzie, nie istnieją żadne okoliczności, które uzasadniałyby opodatkowanie kwoty będącej różnicą pomiędzy wartością nominalnej po której nabywane są akcje, a wartością rynkową na dzień nabycia akcji. Dodatkowo, przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 PDOF wskazuje, iż koszt uzyskania przychodu z tytułu nabycia akcji rozpoznany zostaje dopiero w momencie odpłatnego ich zbycia, co zdaniem Wnioskodawcy jest kolejnym argumentem przemawiającym za przyjętym przezeń stanowiskiem.
Akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi prawa oraz obowiązki akcjonariusza w stosunku do Spółki. W zakresie praw objawia się to m.in. możliwością partycypowania w wypłacanej dywidendzie czy prawem głosu. Podkreślenia wymaga iż bez względu na to czy świadczenie pieniężne z tytułu nabycia akcji opiewać będzie na kwotę równą czy mniejszą od wartości rynkowej, zakres uzyskanych praw z tytułu objęcia akcji pozostanie niezmieniony, innymi słowy - nie wpłynie na siłę głosów płynących z posiadanych akcji czy wysokość należnej dywidendy. Trudno zatem przyjąć, że nabywając akcje w wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej, po stronie Wnioskodawcy powstanie jakiekolwiek realne przysporzenie.
Wartość akcji podlega wahaniom w czasie i nie ma charakteru stałego. Nie da się zatem wykluczyć sytuacji kiedy relacja pomiędzy wartością nominalną, a wartością rynkową ulegnie odwróceniu, tj. kiedy wartość nominalna przewyższy wartość rynkową. Gdyby przyjąć, że przychód w wysokości różnicy pomiędzy wartością nominalną, a wartością rynkową powstaje na dzień nabycia akcji, to okazałoby się, że podatek zapłacony został nienależnie. W sensie ekonomicznym zaś mielibyśmy do czynienia ze stratą. Takie stanowisko zajął m.in. WSA w orzeczeniu z 20 stycznia 2015 r. (sygn. III SA/Wa 1472/14).

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż cena rynkowa udziałów jest wartością zmienną. Nie można wykluczyć, iż nawet w przypadku objęcia udziałów poniżej ich wartości rynkowej, późniejszy spadek wartości rynkowej tych udziałów, byłby na tyle znaczący, iż doprowadziłby do sytuacji, w której cena zbycia udziałów byłaby niższa niż cena ich nabycia. Wówczas w istocie rzeczy mielibyśmy do czynienia nie z dochodem, lecz ze stratą, ponieważ koszty uzyskania przychodów przewyższałyby uzyskane przychody. Gdyby więc uprzednio, to jest w momencie objęcia udziałów, nastąpiło już opodatkowanie dochodu rozumianego jako różnica pomiędzy ceną rynkową udziałów, a ceną ich objęcia (preferencyjną), to podatnik zapłaciłby podatek, pomimo iż w sensie ekonomicznym i prawnym poniósł stratę, która nie podlegałaby w takim razie odliczeniu od przychodu uzyskanego z innego źródła przychodów.

Wnioskujący pragnie również zwrócić uwagę, iż problematyką ewentualnych przysporzeń powstających na dzień nabycia (objęcia) udziałów (akcji) na preferencyjnych warunkach, wielokrotnie zajmowały się wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny. Zgodnie z dominującą linią orzeczniczą nabycie (objęcie) udziałów (akcji) na preferencyjnych warunkach nie wiąże się z powstaniem po stronie nabywcy jakiegokolwiek realnego przysporzenia. Wskazują na to m.in. poniższe orzeczenia:

II FSK 114/12 z 20 grudnia 2013 r.;

II FSK 111/12 z 11 grudnia 2013 r.;

II FSK 571/10 z 5 października 2011 r.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że na dzień zakupu akcji nabywanych za wynagrodzeniem pieniężnym niższym niż ich wartość rynkowa, nie powstanie po jego stronie żadne realne przysporzenie.

Dopiero w chwili sprzedaży akcji Wnioskodawca zobligowany będzie do obliczenia i odprowadzenia podatku od różnicy pomiędzy wartością rynkową akcji, a wydatkami poniesionymi na ich nabycie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego, podatkiem dochodowym nie są objęte wyłącznie dochody wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ww. ustawy oraz dochody, od których zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenie otrzymane przez podatnika.

Jednocześnie, stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest prezesem Spółki z siedzibą w Warszawie (dalej: Spółka). Spółka jest główną spółką grupy spółek celowych zajmujących się inwestowaniem w nieruchomości. Spółka jest notowana na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych na rynku równoległym – NewConnect. Częściowym akcjonariuszem Spółki jest A. Ltd (dalej: Sprzedający) - spółka mającą swoją siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii. W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca planuje odkupić od Sprzedającego posiadany przez niego pakiet akcji. Odpłatność za nabywane akcje nastąpi w formie gotówkowej (przelewem bankowym). W związku z nabyciem akcji strony ustalą cenę, która może odbiegać od bieżącego kursu notowania akcji na NewConnect i będzie zbliżona do wartości nominalnej akcji. Wnioskodawca nie pozostaje ze Sprzedającym w stosunku pracy lub w innym stosunku cywilnoprawnym.

Uwzględniając zatem powyższe okoliczności faktyczne i prawne, nadwyżka pomiędzy wartością rynkową akcji nabytych przez Wnioskodawcę a wydatkami na ich nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca osiągnie przychód ze świadczenia częściowo odpłatnego do jakiego dojdzie na jego rzecz w wysokości różnicy pomiędzy wartością nominalną nabywanych akcji, a ich wartością rynkową.

Uwzględniając fakt, że Wnioskodawca nie pozostaje w stosunku pracy ze spółką, przychód w wysokości różnicy pomiędzy wartością rynkową akcji a wartością nominalną nabywanych akcji należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w cytowanym przepisie sformułowania „w szczególności” oznacza, że jest to tylko wyliczenie przykładowe i przychodami z innych źródeł są jeszcze inne przychody nie wymienione wprost w tym przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. W niniejszym przypadku będzie to przychód odpowiadający wartości rynkowej nabytych akcji pomniejszony o wydatki na ich nabycie. W przedmiotowej sprawie przychód powstanie w momencie nabycia akcji. Należy bowiem odróżnić czynność nabycia akcji od ich odpłatnego zbycia.

Reasumując, w przypadku nabycia akcji w spółce kapitałowej poniżej ich wartości rynkowej, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód z tytułu uzyskania częściowo odpłatnego świadczenia, stanowiący różnicę pomiędzy wartością rynkową tych akcji, a odpłatnością poniesioną przez Wnioskodawcę na ich nabycie. Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca nie pozostaje ze Sprzedającym w stosunku pracy lub w innym stosunku cywilnoprawnym, zatem nadwyżka pomiędzy ceną rynkową a wartością nominalną nabytych akcji stanowiła będzie przychód z innych źródeł. Przychód ten powstanie u Wnioskodawcy w momencie nabycia.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, że powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin