2016.05.11 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-196/16-2/JKu
z 11 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2016 r. (data wpływu 24 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi sekurytyzacji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi sekurytyzacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W celu pozyskania środków finansowych Bank (dalej: ,,Bank” albo ,,Wnioskodawca”) zawiera umowy przelewu swoich wierzytelności ze spółkami celowymi – spółkami kapitałowymi powołanymi w celu realizacji programu sekurytyzacji z siedzibą w Polsce (dalej: ,,SPV”).

Bank jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. W szczególności, Bank świadczy usługi finansowe obejmujące między innymi: udzielanie kredytów i pożyczek, zakładanie lokat itp.

Działalność polegająca na udzielaniu kredytów i pożyczek wymaga posiadania zaplecza finansowego. Bank zapewnia sobie środki finansowe poprzez zaciąganie kredytów w innych instytucjach finansowych lub poprzez przyjmowanie lokat. Bank korzysta również z dodatkowego źródła środków finansowych, jakim jest sekurytyzacja (dalej: ,,Sekurytyzacja”).

Zagadnienie Sekurytyzacji zostało opisane w art. 92a ustawy Prawo Bankowe. Zgodnie z ustępem 3 tegoż artykułu, Bank może przenieść wierzytelności w drodze umowy na niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności.

Zgodnie z ust. 4 art. 92a ustawy Prawo Bankowe, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w art. 92a ust. 3 ustawy Prawo Bankowe, a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Spółki celowe (SPV) to podmioty powołane do przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji, przy czym do każdej transakcji Sekurytyzacji będzie powołana odrębna spółka celowa. SPV i Bank spełniają warunki określone w art. 92a ust. 4 ustawy Prawo bankowe.

Transakcja sekurytyzacji jest procesem składającym się z wielu czynności oraz wymagającym współpracy przynajmniej trzech podmiotów (banku, podmiotu emisyjnego oraz inwestorów lub inwestora). Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji jest pozyskanie środków pieniężnych przez Bank poprzez wykorzystanie aktywów w postaci udzielonych przez Bank pożyczek lub kredytów (dalej: ,,Wierzytelności”). Sekurytyzacja wpływa na poprawę płynności finansowej Banku.

Wierzytelności, które biorą udział w procesie Sekurytyzacji, to wierzytelności Banku należne od pożyczkobiorców/kredytobiorców z tytułu udzielonych pożyczek lub kredytów, wymagalne w terminach określonych w umowach pożyczek lub kredytów (dalej: ,,umowy kredytu”, ,,kredyty”). Zasadą jest, że umowy kredytu ustanawiają harmonogram spłat przewidujący spłaty w cyklach miesięcznych, choć możliwe są również inne zasady spłat. Wierzytelności nie obejmują odsetek ani opłat naliczonych przed datą ich zbycia („Data Zbycia”) (tj. należnych za okres przed Datą Zbycia). Prawo do odsetek naliczanych (należnych) od Daty Zbycia oraz wszelkich innych opłat naliczonych (należnych) od Daty Zbycia Wierzytelności (wszelkie opłaty wynikające z umów kredytów) przysługuje SPV, która nabędzie wierzytelności.

Wierzytelności są przelewane na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności na rzecz SPV jeszcze przed terminem wymagalności tych wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Wierzytelności objęte procesem Sekurytyzacji nie noszą znamion zagrożenia nieściągalnością, są to wierzytelności obsługiwane terminowo. Po nabyciu Wierzytelności, SPV otrzymuje kwoty wynikające ze spłaty kwot kapitału Wierzytelności objętych Sekurytyzacją. SPV również otrzymuje kwoty odsetek oraz wszelkich opłat i prowizji wynikających z umów kredytu, naliczonych od Daty Zbycia.

Należy podkreślić, że w drodze sprzedaży (przelewu) Wierzytelności Bank przenosi na SPV prawo do jedynie przyszłych odsetek, prowizji i opłat, tzn. nie są objęte sprzedażą (przelewem) odsetki, prowizje i opłaty naliczone przed Datą Zbycia (tj. należne za okres przed dniem sprzedaży).

Dodatkowo, umowa sprzedaży Wierzytelności może zawierać zapis o możliwości zwrotnego przeniesienia określonych, uprzednio nabytych Wierzytelności (które spełniają kryteria określone w umowie sprzedaży Wierzytelności – np. Wierzytelności, które po zawarciu umowy sprzedaży Wierzytelności przestaną być terminowo regulowane przez klientów i opóźnienie w spłacie klienta wyniesie co najmniej 60 dni) i regulować zasady takiego zwrotnego przeniesienia Wierzytelności na Bank. W szczególności, umowa może przewidywać wynagrodzenie Banku należne od SPV za zwrotne przeniesienie Wierzytelności.

Zgodnie z umową sprzedaży Wierzytelności, na mocy której dojdzie do przelewów wierzytelności i która zostanie zawarta między Bankiem i SPV, Bank przelewa na rzecz SPV poszczególne transze Wierzytelności z kredytów udzielanych przez Bank klientom, które spełnią określone warunki. Pierwsza transza Wierzytelności zostaje przelana w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Bankiem i SPV, a kolejne transze są przelewane później. Przelewy poszczególnych transz są dokonywane na zasadach i warunkach opisanych powyżej, czyli, w szczególności:

przelew każdej kolejnej transzy następuje w drodze sprzedaży Wierzytelności,
cena każdej kolejnej transzy jest równa niespłaconej do dnia przelewu kwocie kapitału Wierzytelności według stanu na tzw. datę graniczną (cut-off date), czyli na określoną przez strony datę przed dokonaniem przelewu, na którą określana jest wartość nominalna Wierzytelności, (tj. pozostająca do spłaty na datę graniczną wartość kapitału kredytów składających się na Wierzytelności, nie obejmująca naliczonych odsetek i opłat),
nie występuje dyskonto,
ustalona cena sprzedaży każdej z transz zostaje zapłacona przez SPV do Banku,
przedmiotem poszczególnych transz przelewu (sprzedaży) mogą być jedynie Wierzytelności obsługiwane terminowo na moment daty granicznej (cut-off date),
sprzedane Wierzytelności nie obejmują opłat i odsetek naliczonych do dnia sprzedaży; jednak prawo do odsetek i opłat naliczanych po dacie sprzedaży będzie przysługiwało SPV.

Najważniejsze elementy planowanej Sekurytyzacji to:

SPV emituje obligacje, które sfinansują jej działalność. Środki zgromadzone z emisji obligacji przekaże Bankowi tytułem zapłaty ceny za Wierzytelności, a tym samym zapewni Bankowi środki finansowe.
Oprócz emisji obligacji, o której mowa powyżej, SPV uzyska pożyczkę z Banku. Kwota tej pożyczki będzie znacznie niższa od wartości Wierzytelności przelanych przez Bank do SPV. Zgodnie z umową pożyczki, SPV wypłaca do Banku odsetki obliczone według formuły ustalonej w umowie pożyczki. W umowie tej pożyczki może zostać również określona wysokość prowizji za udzielenie pożyczki.
Wierzytelności są nadal wykazywane w bilansie Banku jako jego aktywa – wynika to z faktu, że w sensie ekonomicznym, Bank ponosi ryzyko związane z Wierzytelnościami, a także korzyści ekonomiczne, tj. w postaci kwot dystrybuowanych do banku przez SPV po spłacie zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji – w świetle zapisów Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 39 nie zostają spełnione przesłanki do usunięcia sekurytyzowanych aktywów ze sprawozdania finansowego Banku, tj. ryzyko i korzyści związane z portfelem wierzytelności pozostaną w Banku. Oznacza w szczególności, że przelew Wierzytelności w ramach opisanej transakcji nie powoduje zmniejszenia stanu aktywów Banku i nie będzie prowadził do ograniczenia kwoty należnego od Banku podatku od niektórych instytucji finansowych (tzw. podatku bankowego).
Jak wspomniano, SPV będzie finansowana wyemitowanymi obligacjami. Obligacje obejmuje Inwestor. Inwestorem będzie jeden lub więcej podmiotów.
W ramach umowy regulującej proces sekurytyzacji zawartej pomiędzy Bankiem a SPV, Bank dokonuje odpłatnego przelewu każdej z transz Wierzytelności na SPV zgodnie z art. 509 Kodeksu Cywilnego oraz art. 92a ust. 3 Prawa Bankowego. SPV płaci za każdą z Wierzytelności cenę równą niespłaconej do dnia przelewu kwocie kapitału Wierzytelności według stanu na tzw. datę graniczną (tzw. cut-off date), (tj. pozostająca do spłaty na datę graniczną wartość kapitału kredytów składających się na Wierzytelności, która nie obejmuje naliczonych odsetek i opłat). Z tego względu, środki uzyskane ze spłaty kapitału Wierzytelności, otrzymane przez Bank w okresie od daty granicznej do dnia przelewu zostają przekazane do SPV.
Przelew jest dokonywany bez dyskonta.
W zamian za pozyskanie środków finansowych wskutek dokonania Sekurytyzacji, Bank płaci SPV prowizję. Prowizja stanowi wynagrodzenie za przeprowadzenie kompleksowej transakcji obejmującej zarówno przelew pierwszej transzy Wierzytelności, który ma miejsce na początku transakcji oraz przelewy kolejnych transz Wierzytelności, które następują później w Okresie Początkowym.
SPV zawiera z Bankiem umowę o odpłatną obsługę Wierzytelności nabytych przez SPV.
Kwoty wpłacane przez kredytobiorców do Banku z tytułu spłaty zobowiązań nabytych przez SPV Wierzytelności są przekazywane przez Bank do SPV na zasadach i w terminach wskazanych w umowie o obsługę Wierzytelności.
Możliwe, że strony w wybranych umowach określają, na jakich zasadach Bank może w przyszłości odkupić Wierzytelności od SPV.

Strony określają zakres usługi obsługi Wierzytelności w taki sposób, że usługi te polegają na obsłudze portfela kredytów, a w ich zakres wejdzie:

wydawanie klientom zaświadczeń i udzielanie im wyjaśnień co do wierzytelności,
prowadzenie dokumentacji dotyczącej wierzytelności wraz z analityczną ewidencją wpłat kredytobiorców,
odbieranie wpłat od kredytobiorców,
prowadzenie korespondencji z kredytobiorcami,
wysyłanie monitów,
przekazywanie wpłat z tytułu spłaty kredytów oraz odsetek i opłat na rachunek SPV.

Dzięki zawartej umowie o powyższe usługi, klienci dokonują spłat swoich zobowiązań z tytułu Wierzytelności do Banku, a Bank przekazuje je do SPV (na rachunek bankowy należący do SPV). Zawarcie umowy o obsługę z Bankiem podyktowane jest posiadaniem przez Bank wiedzy o udzielonych kredytach oraz o kredytobiorcach. SPV będzie więc zmuszona do zapewnienia obsługi nabytych Wierzytelności przez Bank.

Cel usługi obsługi wierzytelności może być osiągnięty jedynie, jeśli wszystkie elementy tej obsługi będą współistniały. Należy podkreślić, że czynności w zakresie monitów dotyczą jedynie dłużników, których kredyty nie zostały postawione w stan wymagalności ani przekazane do działań windykacyjnych. Poza zakresem usługi obsługi Wierzytelności znajdują się natomiast czynności o charakterze windykacyjnym lub egzekucyjnym, w szczególności kierowanie spraw dłużników pozostających w zwłoce do sądów oraz obsługa egzekucji komorniczych z majątku dłużników. Te ostatnie czynności są bowiem wykonywane przez wyspecjalizowane podmioty trzecie (np. kancelarie prawne czy też firmy windykacyjne), a SPV udziela tym podmiotom lub osobom ich reprezentującym odpowiednich pełnomocnictw do działania w imieniu i na rzecz SPV.

Takie wyspecjalizowane podmioty trzecie są angażowane bezpośrednio przez SPV (wówczas podmiot trzeci świadczy usługę bezpośrednio na rzecz SPV) lub są angażowane przez Bank, w sytuacji, gdy odrębną usługę w tym zakresie SPV zleca Bankowi. Świadczenie takiej odrębnej usługi może być uregulowane w tej samej umowie, która opisuje usługę obsługi Wierzytelności.

Jak wspomniano, SPV otrzymuje od Banku środki ze spłat Wierzytelności. Bank przekazuje te kwoty do SPV w terminach wynikających z umowy zawartej między Bankiem i SPV. Dodatkowo, do SPV wpływa jednorazowo, w związku z zawarciem umowy przelewu Wierzytelności, kapitał pożyczki udzielonej przez Bank oraz, również jednorazowo, kapitał z tytułu obligacji wyemitowanych przez SPV i objętych przez Inwestora. SPV otrzymuje również kwotę jednorazowej prowizji z tytułu przeprowadzenia transakcji (obejmującej przelewy Wierzytelności) ustalonej między Bankiem i SPV.

SPV dokonuje zapłaty za poszczególne transze nabywanych Wierzytelności. Oprócz tego, opłaca wydatki z tytułu odsetek na rzecz Inwestora (Inwestorów), z tytułu spłaty obligacji, z tytułu odsetek, prowizji od pożyczki i kapitału pożyczki do Banku oraz z tytułu wynagrodzenia za usługi obsługi Wierzytelności do Banku, jak również swoje ogólne koszty funkcjonowania. Zasadą jest, że kwota kapitału pożyczki udzielonej przez Bank tworzy tzw. rezerwę, czyli kwotę, która pozostaje w SPV i zabezpiecza realizację zobowiązań SPV, głównie zobowiązań wobec Inwestora. Strony określają w zawartej umowie, sposób kalkulacji kwoty rezerwy (,,Rezerwa”). Kapitał pożyczki udzielonej przez Bank jest przez SPV spłacany po dokonaniu całkowitej spłaty obligacji objętych przez Inwestora.

Mechanizm płatności przez SPV jest tak ustrukturyzowany, aby SPV wypłacała całość uzyskanych środków pieniężnych ponad założoną Rezerwę. W konsekwencji, środki uzyskane z wpływów ze spłat Wierzytelności:

są wydatkowane na nabycie kolejnych Wierzytelności,
w części nie wydatkowanej na nabycie kolejnych Wierzytelności, są wydawane w całości przez SPV, przy czym wydatki na rzecz podmiotów innych niż Bank nie są zależne od kwoty uzyskanej faktycznie przez SPV, a wydatki na rzecz Banku mogą mieć charakter zmienny, gdyż są ustalane według formuł uzależniających kwotę wypłacaną do Banku od kwoty pieniężnej dostępnej w SPV ponad Rezerwę.

Aby zrównoważyć kwoty wydatków z nieznanymi z góry kwotami spłat Wierzytelności, zostaje wprowadzony mechanizm ograniczenia odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank na wypadek, gdyby kwoty środków pieniężnych, którymi dysponuje SPV ponad zakładaną Rezerwę nie pozwalały na uregulowanie odsetek naliczonych według stopy procentowej wskazanej w umowie. Ponadto, umowy zawarte między SPV i Bankiem przewidują mechanizm ustalania wartości wynagrodzenia za usługi Banku obsługi Wierzytelności lub kwoty prowizji od pożyczki, w wysokości całości ewentualnych nadwyżek środków pieniężnych posiadanych przez SPV ponad Rezerwę.

Należy podkreślić, że wszystkie opisane powyżej elementy zdarzenia przyszłego są ze sobą ściśle powiązane i kluczowe dla przeprowadzenia sekurytyzacji. W szczególności, SPV jest podmiotem, o szczególnym statusie uregulowanym w wyżej wspomnianym art. 92a Prawa bankowego, którego działalność skupiona jest wyłącznie na udziale w opisanym zdarzeniu przyszłym.

Bank i SPV są/będą podatnikami VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT i są/będą zarejestrowane dla potrzeb VAT zgodnie z odpowiednimi przepisami.

W 2015 r. Bank dokonał transakcji sekurytyzacji na warunkach zbliżonych do opisanych powyżej. Przed przeprowadzeniem sekurytyzacji Wnioskodawca wystąpił z analogicznym do niniejszego wnioskiem o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego. W dniu 23 lipca 2015 r. Bank otrzymał pozytywną interpretację.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w opisanej sytuacji SPV będzie świadczyć na rzecz Banku usługę w rozumieniu ustawy o VAT, o kompleksowym charakterze, w ramach której, w szczególności, następuje nabycie przez SPV Wierzytelności Banku?
Czy czynności obsługi wierzytelności wykonywane przez Bank na rzecz SPV będą zwolnione z VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1

SPV będzie świadczył na rzecz Banku usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w ramach których, w szczególności, następować będzie nabycie przez SPV Wierzytelności Banku. Tym samym w ramach transakcji obejmującej nabywanie przez SPV transz Wierzytelności Banku, Bank nie będzie wykonywał czynności opodatkowanych VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ,,ustawą o VAT” przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. C-16/93 R.J. Tolsma. C-89/81 Hong Kong Trade Development Council), a także polskich sądów administracyjnych przyjmuje się, że dla możliwości opodatkowania usługi podatkiem VAT niezbędne jest istnienie dwóch podmiotów – usługodawcy i usługobiorcy, istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, z których jeden świadczy usługę a drugi płaci za nią wynagrodzenie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługa), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek.

Również powołując się na poglądy doktryny prawa podatkowego (m.in. A. Bartosiewicz „VAT Komentarz” wyd. Wolter Kluwer Polska, rok wydania 2013) w zakresie rozumienia zwrotu „świadczenie usług”, zdaniem Wnioskodawcy, dla określenia danej sytuacji faktycznej jako świadczenia usług muszą zostać spełnione łącznie trzy warunki:

muszą występować dwie strony: usługodawca oraz beneficjent usługi;
usługodawca musi podjąć aktywność przynoszącą korzyść usługobiorcy, która jest przez niego pożądana i określona;
usługodawcy za dokonanie czynności przysługuje wynagrodzenie.

W opisanym stanie sprawy wszystkie wymienione przesłanki zostały spełnione.

SPV jako spółka powołana w celu realizacji Sekurytyzacji, podejmuje aktywność polegającą na zaaranżowaniu całej transakcji oraz pozyskaniu środków poprzez emisję obligacji w celu zapłaty ceny za Wierzytelności, a tym samym w celu zapewnienia Bankowi środków finansowych. Czynności te przynoszą korzyść Bankowi, ponieważ dzięki dokonaniu Sekurytyzacji Bank uzyskuje środki finansowe przed terminem wymagalności sekurytyzowanych Wierzytelności, poprawiając tym samym swoją płynność finansową. Trzeba podkreślić, że czynności podejmowane przez SPV w ramach Sekurytyzacji nie sprowadzają się do samego nabycia Wierzytelności w ramach przelewu, lecz przelew stanowi jedynie niezbędny element – świadczonej przez SPV – szerszej (kompleksowej) usługi o charakterze finansowym, której celem jest zapewnienie Bankowi środków finansowych.

Jednocześnie, nie ulega wątpliwości, że SPV jako podmiot biorący udział w sekurytyzacji, który zapewnia uzyskanie przez Bank środków finansowych, dokonuje na jego rzecz świadczenia o charakterze odpłatnym, ponieważ Bank wypłaci SPV, z tytułu dokonania transakcji, wynagrodzenie w postaci ustalonej przez strony prowizji.

Wszystkie przesłanki do uznania aktywności SPV za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT zostaną więc spełnione, tj. pomiędzy stronami istnieje stosunek zobowiązaniowy, w ramach którego SPV zobowiązuje się do pozyskania środków finansowych poprzez emisję obligacji i ewentualnie zaciągnięcie kredytu/pożyczki celem zapewnienia Bankowi środków finansowych przy wykorzystaniu Wierzytelności Banku, za co Bank wypłaci SPV określoną prowizję.

Należy podkreślić, że to SPV jako nabywca Wierzytelności dokonuje na rzecz Banku kompleksowego świadczenia o charakterze odpłatnym. Biorąc pod uwagę sytuację stron przed przystąpieniem do omawianej transakcji, dla Banku istotne jest, że wskutek świadczenia SPV Bank zapewni sobie otrzymanie środków wcześniej niż Wierzytelności staną się wymagalne zgodnie z postanowieniami odpowiednich umów kredytu, poprawiając swoją płynność finansową. Tym samym, Bank korzystając z oferty SPV zapewni sobie pozyskanie środków finansowych na potrzeby działalności, co z perspektywy jego potrzeb jest kluczowym aspektem warunkującym przystąpienie do współpracy z SPV.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym to Bank jest podmiotem, który zabiega o odpowiednie świadczenie, tj. pozyskanie środków finansowych. Usługodawcą zaś jest SPV, który za swoją usługę (realizowane na rzecz Banku świadczenie polegające na zapewnieniu środków finansowych na potrzeby działalności Banku) otrzymuje ustalone wcześniej wynagrodzenie w formie prowizji.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że aktywność podejmowana przez SPV w ramach sekurytyzacji wierzytelności jest traktowana jako „świadczenie usług” w rozumieniu ustawy o VAT, w orzecznictwie sądów administracyjnych, tak m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3030/11 oraz wydanej po tym wyroku interpretacji o sygnaturze IPPP2/443-441/11/12-9/S/MM.

Cytując fragment interpretacji IPPP2/443-441/11/12-9/S/MM:

,,SPV w celu realizacji zawartej z Wnioskodawcą umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV mającą za cel zapewnienie Zainteresowanemu środków finansowych – usługę sekurytyzacji. Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy zatem, iż Kontrahent wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych jeszcze przed terminem wymagalności Wierzytelności własnych Banku z tytułu umów pożyczki. Za powyższą usługę SPV uzyska wynagrodzenie w postaci prowizji, dla wyliczenia której podstawą będą koszty organizacji oraz funkcjonowania ponoszone przez Kontrahenta. Zatem SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy o podatku od towarów usług”.

Z kolei, zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lutego 2007 r., sygn. akt III Sa/Wa 3887/06:

,,Sąd administracyjny, badając niniejszą sprawę, ma zatem obowiązek zwrócić uwagę, że istota sekurytyzacji polega na pozyskiwaniu środków finansowych przez emisję wierzycielskich papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami, które są przedmiotem sekurytyzacji, np. wierzytelnościami. Oznacza to, że jeżeli wierzytelności Spółki były nabywane w celu sekurytyzacji, tj. w celu ich wykorzystania do wykonania określonych operacji gospodarczych, to w badanej sprawie nie miała miejsca – jak chcą tego organy podatkowe – wyłącznie cesja wierzytelności, lecz cesja, która była elementem świadczonej usługi finansowej. Oznaczałoby to, że skarżąca Spółka była nabywcą takiej usługi, a jej sytuacja prawnopodatkowa winna być przedmiotem oceny organu podatkowego w wydanej pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w tym właśnie kontekście”.

Analogiczne wnioski można znaleźć w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1564/09, cytując:

,,(...) czynności podejmowane przez spółkę celową w ramach sekurytyzacji nie sprowadzają się do samego nabycia wierzytelności w ramach cesji, lecz cesja stanowi jedynie element – świadczonej przez spółkę celową – szerszej (kompleksowej) usługi pośrednictwa finansowego, związanego z nabywaniem wierzytelności oraz redystrybucją środków finansowych i ograniczeniem ryzyka niewypłacalności dłużników. W związku z tym, czynności dokonywane przez irlandzkiego kontrahenta skarżącej Spółki, mieszczą się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jednakże, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z treścią załącznika nr 4 do tej ustawy, usługi te są zwolnione z tego podatku”.

Stanowisko analogiczne do powyższego wskazujące, że w procesie sekurytyzacji usługę w rozumieniu przepisów o VAT świadczy podmiot nabywający wierzytelności zostało również wyrażone w interpretacjach wydanych przez organy podatkowe w odniesieniu do planowanych procesów sekurytyzacji, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (ILPP4/443-185/13-2/EWW), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 stycznia 2015 r. (IPPP3/443-1099/14-2/JF), a także interpretacja wydana w zakresie transakcji sekurytyzacji analogicznej do opisanej we wniosku przeprowadzonej przez Bank w 2015 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 lipca 2015 r.

Ad. 2

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że obsługa Wierzytelności stanowi usł ugę w rozumieniu przepisów o VAT. Jednocześnie, usługa ta jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT jako usługa pomocnicza w stosunku do usługi zwolnionej z VAT, którą świadczy SPV na rzecz Banku (usługa sekurytyzacji, w ramach której Bank będzie przelewał Wierzytelności na SPV).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnione z podatku VAT są usługi polegające na udzielaniu kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej (wskazanej w tych pkt 38 i 40).

Zdaniem Wnioskodawcy, opisaną obsługę Wierzytelności należy uznać za świadczenie stanowiące element usługi sekurytyzacji (będącej w tym przypadku usługą „główną”). Stąd zasadne jest w pierwszej kolejności ustalenie stawki właściwej do opodatkowania tej usługi głównej.

Z ekonomicznego punktu widzenia, opisaną usługę świadczoną przez SPV na rzecz Banku należy traktować jako instrument finansowy analogiczny do kredytu lub pożyczki pieniężnej, który podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Mianowicie, SPV w zamian za pozyskanie dla Banku środków finansowych otrzyma w przyszłości zwrot niniejszej kwoty wraz z przysporzeniem w postaci prowizji. Tym samym, sytuacja SPV będzie analogiczna jak kredytodawcy, bądź pożyczkodawcy.

Z drugiej strony, Bank jako zbywający Wierzytelności jest w analogicznej sytuacji jak kredytobiorca, bądź pożyczkobiorca, który uzyskał jednorazowo potrzebne środki finansowe, ale musiał zabezpieczyć SPV spłatę środków finansowych poprzez zbycie Wierzytelności. Wynagrodzeniem za uzyskanie środków finansowych dla kredytodawcy, bądź pożyczkodawcy są odsetki, natomiast w przypadku Banku dokonującego przelewu (w drodze sprzedaży) Wierzytelności w ramach ich Sekurytyzacji, wynagrodzeniem SPV będzie uiszczona przez Bank na rzecz SPV prowizja.

Wnioskodawca podkreśla również, że w świetle przepisów ustawy o VAT nieuzasadnione jest ograniczanie zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT tylko do kredytu, bądź pożyczki, ale powinno ono mieć zastosowanie również do każdego innego instrumentu finansowego, którego celem jest pozyskanie środków finansowych, w tym do sekurytyzacji.

Istnieją również argumenty za traktowaniem usługi, która ma być świadczona przez SPV jako usługi w zakresie długów i podlegającej zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Przeniesienie własności Wierzytelności w ramach usługi Sekurytyzacji to fragment kompleksowej usługi SPV, która ma na celu zapewnienie Bankowi środków finansowych i poprawę jego płynności finansowej. Ekonomiczny sens usługi Sekurytyzacji przejawia się w upłynnieniu wierzytelności (długów dłużników – kredytobiorców lub pożyczkobiorców), tj. wprowadzeniu ich do obrotu rynkowego w zmienionej formie, w postaci aktywów o wyższym stopniu płynności (np. obligacji), co w rezultacie prowadzi do obniżenia kosztów pozyskania środków finansowych.

Wnioskodawca podkreśla, że usługi sekurytyzacji, nie stanowią czynności ściągania długów, w tym faktoringu, które nie podlegają zwolnieniu z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Usługi ściągania długów obejmują wyłącznie świadczenie usług windykacji wierzytelności na podstawie odpowiedniej umowy. Wykonanie usługi ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję, na podstawie której usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu (dochodzenia spłaty wierzytelności) w zamian za umówione wynagrodzenie. Konsumentem tej usługi (usługobiorca) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie.

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że przez usługi ściągania długów należy rozumieć takie czynności faktyczne i prawne, których jedynym celem jest wyegzekwowanie należności na rzecz osoby trzeciej – istotą usługi jest więc windykacja należności. Usługi takie wykonywane są na ryzyko i w imieniu wierzyciela pierwotnego (a nie świadczącego usługi podmiotu dokonującego windykacji).

W opisanym stanie sprawy umowa sprzedaży (przelewu) Wierzytelności nie będzie obejmować postanowień, zgodnie z którymi SPV zostanie zobowiązana do dochodzenia sekurytyzowanych Wierzytelności na rzecz Banku. Transakcja, która zostanie zawarta pomiędzy SPV a Wnioskodawcą to złożona usługa, w skład której wchodzą różne aktywności stanowiące niezbędny element to uzyskania celu Sekurytyzacji, stąd nie ma żadnych podstaw do twierdzenia, że SPV świadczy na rzecz Banku usługę ściągania długów (dochodzenia spłaty wierzytelności). Przemawia za tym również fakt, że przedmiotem sekurytyzacji są Wierzytelności, które na moment ich przelewu przez Bank do SPV są obsługiwane terminowo. Strony zatem zakładają, że również po ich przelewie do SPV, znakomita większość wierzytelności będzie obsługiwana przez kredytobiorców terminowo, bez potrzeby podejmowania działań, które można by określić jako ściąganie czy egzekwowanie długów.

Działalności SPV w ramach umowy sprzedaży (przelewu) Wierzytelności nie można również określić jako wykonywania faktoringu. Elementem umów faktoringowych jest bowiem świadczenie szerszego wachlarza usług – udzielanie swoistych pożyczek, podejmowanie czynności mających na celu odzyskanie wierzytelności, sporządzanie ogólnych statystyk obrotu, monitorowanie dłużników, tworzenie banku danych dłużników faktoranta, itp. Faktoring jest zatem usługą kompleksową wieloelementową, której jednym z elementów jest nabywanie wierzytelności. Obowiązki faktora są określone szeroko. Odróżnia to faktoring od prowadzonej przez SPV działalności polegającej jedynie na pozyskaniu dla Banku środków finansowych.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opisana w zdarzeniu przyszłym transakcja polega na zapewnieniu przez SPV środków finansowych, w związku z czym SPV nabywa Wierzytelności i otrzymuje wynagrodzenie za zrealizowaną na rzecz Banku usługę. Tym samym, stanowi ona czynność zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 lub 38 ustawy o VAT.

Potwierdza to orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące sekurytyzacji, w tym np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2010 r. (sygn. akt I FSK 669/10), w którym Sąd uznał, że usługi świadczone przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji (dotyczącego wierzytelności leasingowej), jako usługi finansowe podlegają zwolnieniu z podatku VAT.

Zwolnienie dla usługi świadczonej przez SPV potwierdził również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3030/11) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów w interpretacji wydanej po tym wyroku (IPPP2/443-441/11/12-9/S/MM), cytując:

,,Usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Zainteresowanemu finansowania potraktować należy jako usługę pośrednictwa finansowego, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i do której nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Powyższe wynika z faktu, iż jakkolwiek celem planowanego procesu sekurytyzacji jest uzyskanie przez Wnioskodawcę środków finansowych, to z uwagi na związek procesu sekurytyzacji z wierzytelnościami stanowiącymi ,,długi” oraz obligacjami skutkującymi powstaniem długu emitenta, zasadne jest ocenianie sekurytyzacji jako usługi pośrednictwa finansowego określonej w ww. art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, nie zaś jako swojego rodzaju pożyczki udzielonej Zainteresowanemu”.

Zwolnienie z podatku VAT zaakceptował również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 29 grudnia 2015 r. (ILPP2/4512-1-740/15-3/SJ), choć uznał, że podstawą zwolnienia jest art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wskazując, że:

,,Jak wskazano powyżej sekurytyzacja, czyli operacja finansowa, której zasadniczym celem jest pozyskiwanie kapitału, polega na emisji dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności. Transakcja sekurytyzacyjna stanowi złożony proces, na który składa się szereg czynności, np. wyodrębnienie jednolitej puli aktywów przez inicjatora sekurytyzacji, przeniesienie tych aktywów na rzecz podmiotu emisyjnego (np. cesja wierzytelności), emisja papierów wartościowych przez podmiot emisyjny. Zaznaczyć należy, że przeniesienie wierzytelności inicjatora sekurytyzacji może nastąpić w drodze cesji (sprzedaży) lub subpartycypacji (przeniesienia wszystkich otrzymywanych przez inicjatora świadczeń (pożytków) z określonej puli wierzytelności, przy czym inicjator pozostaje nadal właścicielem portfela wierzytelności).

W niniejszej sprawie, transakcja sekurytyzacyjna ma na celu zapewnienie Zbywcom finansowania przez Fundusz poprzez nabycie Wierzytelności i na ich podstawie emisję certyfikatów inwestycyjnych, które będą następnie objęte przez inwestorów. Celem sekurytyzacji jest zatem zapewnienie finansowania Zbywcom.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że cel przedmiotowej usługi świadczonej przez Fundusz będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy”.

Wnioskodawca pragnie wspomnieć, że liczne interpretacje i orzeczenia potwierdzają, że usługa Sekurytyzacji podlegała zwolnieniu przed wejściem w życie nowych przepisów ustawy VAT, tj. przed 1 stycznia 2011 r. Zgodnie z uzasadnieniem do wprowadzenia nowych przepisów VAT, zmienione przepisy nie miały na celu ograniczenia zakresu dotychczasowych usług zwolnionych z opodatkowania VAT. Cytując fragment prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. III SA/Wa 3030/11):

,,Do końca 2010 r. co nie jest sporne w sprawie usługi sekurytyzacji podlegały zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z załącznikiem nr 4 do ustawy o VAT. Przedmiotowy załącznik został usunięty z ustawy, natomiast przewidziane w nim usługi zwolnione z podatku zostały implementowane bezpośrednio do art. 43 ustawy o VAT. Jedną z takich usług zwolnionych z VAT jest finansowanie innych podmiotów przewidziane w przytoczonym art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Na podkreślenie zasługuje to, iż zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010 r. nr 226, poz. 1476) nowelizującej ustawę o VAT w powyższym zakresie, przedmiotowa nowelizacja nie miała na celu ograniczenia zakresu dotychczasowych usług zwolnionych z opodatkowania VAT, a jedynie odejście od klasyfikowania usług na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. W konsekwencji, wprowadzenie zmian do ustawy o VAT od 1 stycznia 2011 r. nie powinno w ocenie Sądu skutkować zmianą zakresu usług zwolnionych od tego podatku. W ocenie Sądu fiskus, przy okazji dokonanej porządkowej zmiany przepisów ustawy o VAT polegającej na rezygnacji z enumeratywnie wymienionych w załączniku do ustawy zwolnionych usług nie powinien w ten sposób zawężać zakresu stosowania zwolnień podatkowych, w szczególności odnoszących się do ,,grupy usług finansowych, gdzie indziej niesklasyfikowanych”. Do powyższej kategorii należały usługi finansowe, które wraz z rozwojem rynków kapitałowych, inwestycyjnych zawierały w sobie szereg odrębnych czynności bankowych, cywilnoprawnych, które łącznie tworzyły określone całościowe świadczenia. W ocenie Sądu wyłączanie poszczególnych elementów usług stanowiących obiektywnie jednolite świadczenie gospodarcze i ich opodatkowywanie jest sprzeczne z celem nowelizacji a także zasadami niedyskryminacji, proporcjonalności. W ocenie Sądu zmiana stanowiska dotyczącego zakresu zwolnień usług finansowych narusza także zasadę ochrony interesów w toku. Jak wskazuje się w uzasadnieniu przedmiotowych zmian do ustawy VAT, „w odniesieniu do usług, zmiany w klasyfikacji statystycznej nie pozwoliły na takie „przełożenie” przepisów wykorzystujących te klasyfikacje, aby było pewne, że zakres zwolnień, określony w załączniku nr 4 do ustawy, jest zgodny z przepisami dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1. z późn. zm.). Oparcie zaś przepisów dotyczących zwolnienia usług od podatku na opisach tych usług zawartych w ww. dyrektywie pozwoli na zapewnienie zgodności regulacji krajowych z przepisami dyrektywy”. Sąd przyznał rację Skarżącej, iż wobec jednoznacznych postulatów uzasadnienia ustawy nowelizującej ustawę o VAT, a także szerokiego zwolnienia usług o charakterze finansowym na podstawie art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE należy stwierdzić, iż celem ustawodawcy nie była zmiana zakresu zwolnienia, ale dostosowanie brzmienia polskich przepisów ustawy o VAT do regulacji wspólnotowych. Stąd, w stosunku do usług, które dotychczas podlegały zwolnieniu od VAT, co do zasady nie powinna nastąpić zmiana opodatkowania. W ocenie Sądu ograniczenie zakresu zwolnienia podatkowego nie jest także podyktowane poglądami wynikającymi z orzeczeń TSWE”.

W drugiej kolejności należy dowieść, że usługa obsługi Wierzytelności stanowi element usługi sekurytyzacji (będącej w tym wypadku usługą główną), który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.

Definicja świadczenia pomocniczego (będącego elementem usługi głównej), które korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wskazuje, że jest to świadczenie, które stanowi odrębną całość (tzn. może być wyodrębnione), a także jest właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi głównej, zwolnionej z VAT.

Obsługa Wierzytelności bezsprzecznie będzie świadczeniem (usługą) wyodrębnionym. Zostanie wyodrębniona przez strony w zawartej umowie i strony ustalą wynagrodzenie za tę usługę.

Rozpatrując, czy obsługa Wierzytelności jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia usługi zwolnionej (tu: kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Banku, w ramach której Bank będzie przelewał na SPV transze Wierzytelności) należy wskazać, że:

obsługa Wierzytelności ze względu na charakter SPV oraz istotę opisanej transakcji jest niezbędna dla usługi głównej (czyli kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Banku). Bez zapewnienia przez Bank profesjonalnej obsługi Wierzytelności, z punktu widzenia SPV nabycie portfela Wierzytelności nie miałoby ekonomicznego sensu,
obsługa Wierzytelności jest jednocześnie właściwa usłudze głównej, tzn. zakres i sposób wykonywania usługi obsługi Wierzytelności jest właściwy jedynie transakcjom sekurytyzacji. Nie sposób wyobrazić sobie bowiem świadczenie usługi obsługi Wierzytelności o zakresie ustalonym przez SPV i Bank (lub o zakresie zbliżonym) w przypadku, gdy nie ma miejsca przelew Wierzytelności. Tym samym, bezsprzecznie, obsługa Wierzytelności jest właściwa usłudze świadczonej przez SPV na rzecz Banku.

Prawidłowość uznania usługi serwisowej świadczonej przez bank za pomocniczą w stosunku do usługi sekurytyzacji potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (dalej „NSA”) w wyroku z dnia 26 lipca 2012 r. (I FSK 545/12). NSA wskazał wówczas, że „Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko zawarte w skardze kasacyjnej, że te działania, które bank podejmował w ramach usługi serwisowej miały charakter pomocniczy i służyły w istocie wykonaniu usługi głównej, którą stanowiła sekurytyzacja wierzytelności z kredytów konsumenckich. Dlatego też powinny być opodatkowane lub wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na takiej zasadzie jak czynność podstawowa z punktu widzenia ekonomicznego celu całego świadczenia złożonego, które w opisanym we wniosku przypadku stanowiło przeniesienie przez bank w drodze umowy na P. pakietu wierzytelności w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, zabezpieczonych tymi sekurytyzowanymi wierzytelnościami (art. 92a ust. 3 Prawa bankowego)”.

Zwolnienie z VAT usługi obsługi Wierzytelności potwierdza wyrok WSA w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (III SA/Wa 3030/11) oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 marca 2013 r. (IPPP2/443-441/11/12-10/S/MM), która została wydana po przytoczonym wyroku. Wyrok i interpretacja odnoszą się do zdarzenia przyszłego bardzo zbliżonego do zdarzenia opisanego w niniejszym wniosku.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienie na podstawie m.in art. 43 ust. 13 ustawy o VAT nie ma zastosowania do usługi ściągania długów, w tym faktoringu. W opisanym zdarzeniu przyszłym obsługa Wierzytelności ma charakter kompleksowego zarządzania portfelem Wierzytelności. Zasadniczą częścią jest prowadzenie ewidencji dotyczącej Wierzytelności (tj. ujmowanie w ewidencji kwot spłacanych, kwot pozostających do spłaty oraz naliczanych odsetek i opłat). Nie są to czynności ściągania długów. Jednocześnie, Bank będzie również przekazywał spłaty Wierzytelności dłużników do SPV. W ogromnej większości wypadków, takie spłaty nie będą pochodną prowadzonych działań windykacyjnych (ściągania długów), gdyż, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotem przelewu mogą być jedynie Wierzytelności obsługiwane terminowo. Tym samym strony zakładają, że potrzeba działań windykacyjnych będzie dotyczyła niewielkiej części Wierzytelności nabytych przez SPV.

Czynności o charakterze windykacyjnym lub egzekucyjnym, w szczególności kierowanie spraw dłużników pozostających w zwłoce do sądów oraz obsługa egzekucji komorniczych z majątku dłużników będą poza zakresem usługi obsługi Wierzytelności. Oznacza to, że SPV odrębnie nabędzie usługi, które można określić jako usługi ściągania długów – od podmiotu trzeciego lub od Banku (w tej sytuacji Bank podzleci te usługi wyspecjalizowanemu podmiotowi trzeciemu). Niniejsze zapytanie nie dotyczy tych usług ściągania długów. Tym samym, obsługa Wierzytelności, której dotyczy niniejsze zapytanie nie może być uznana za usługę ściągania długów, tym bardziej, że elementy ściągania długów są z jej zakresu wyłączone.

Zakres czynności wchodzących w skład obsługi wierzytelności, które zostały opisane przez Wnioskodawcę w sekcji ,,zdarzenie przyszłe” są ze sobą ściśle powiązane i niemożliwe do niezależnego wyodrębnienia. Dlatego też cel usługi obsługi wierzytelności jest spełniony jedynie wówczas, gdy wszystkie elementy tej usługi współistnieją. Celem usługi, którą Bank świadczy na rzecz SPV, jest bowiem zapewnienie kompleksowej obsługi Wierzytelności przez Bank w sytuacji, w której SPV nie ma zasobów, przy użyciu których mogłaby taką obsługę zapewnić we własnym zakresie. Umawiając się na zakres tej usługi strony przyjmują, że znakomita większość Wierzytelności będzie spłacana przez dłużników terminowo, a monitowanie dłużników będzie służyło jedynie zapobieganiu i unikaniu powstawania zaległości w spłatach kredytobiorców.

Potwierdzają to tezy zawarte w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przykładowo, w orzeczeniu C-41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV oraz OV Bank NV, ETS stwierdził, że „jeżeli dwa lub więcej świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku od wartości dodanej”. W wyroku C-497/09 znalazło się natomiast stwierdzenie, że „świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego (co oznacza, że takie dodatkowe świadczenie nie jest wyróżniane ze świadczenia głównego), jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego”.

Analizując istotę usługi obsługi wierzytelności niezależnie od faktu, że stanowi ona element usługi sekurytyzacji, jest to usługa, która będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT jako usługa w zakresie długów. Dodatkowo, jak wspomniano i dowiedziono powyżej, obsługa wierzytelności nie jest ani ściąganiem długów ani faktoringiem. Przemawia za tym fakt, że Strony ustalając zakres usługi będącej przedmiotem niniejszego pytania wyłączyły z jej zakresu działania o charakterze windykacyjnym.

Należy wskazać, że powyższe zostało potwierdzone w odniesieniu do transakcji sekurytyzacji przeprowadzonej przez Bank w roku 2015 przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi wyłącznie w zakresie zadanego pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii konsekwencji podatkowych dokonania ewentualnego zwrotnego przeniesienia wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin