2016.04.21 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP3/4512-1-23/16-4/DC
z 21 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana reprezentowanego przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2016 r. (data wpływu 25 stycznia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. (data wpływu 19 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności darowizny prawa ochronnego na znak towarowy za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustalenia podstawy opodatkowania tej czynności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności darowizny prawa ochronnego na znak towarowy za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustalenia podstawy opodatkowania tej czynności.

Wniosek uzupełniono w dniu 19 kwietnia 2016 r. o pełnomocnictwo spełniające wymogi formalne, tj. zawierające adres elektroniczny oraz o przeformułowanie własnego stanowiska.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będący osobą fizyczną, posiada status polskiego rezydenta podatkowego, podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości osiąganych przez siebie dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), dalej zwaną „u.p.d.o.f.”. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych z zastosowaniem stawki liniowej, stosownie do art. 9a ust. 2 w zw. z art. 30c u.p.d.o.f. Ponadto, Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada wytworzony przez siebie w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej znak towarowy, objęty udzielonym przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej prawem ochronnym na podstawie Świadectwa Ochronnego. Wskazane prawo ochronne na znak towarowy wykorzystywane jest przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej, przy czym nie jest wpisane do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych jego przedsiębiorstwa, w związku z czym nie jest amortyzowane.

Wnioskodawca planuje w przyszłości przekazać w drodze umowy darowizny prawo ochronne na znak towarowy synowi, który planuje rozpocząć na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do CEiDG, z tym zastrzeżeniem, że darowizna zostanie dokonana przez Wnioskodawcę, pod warunkiem rozpoczęcia prowadzenia działalności przez syna Wnioskodawcy. Na potrzeby planowanej darowizny zostanie dokonana wycena prawa ochronnego na znak towarowy. Wartość prawa ochronnego na znak towarowy na dzień dokonania darowizny zostanie określona przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego.

Działalność syna Wnioskodawcy, będącego obdarowanym, koncentrować się będzie wokół działalności, związanej z tworzeniem oprogramowania komputerowego oraz administrowaniem serwisami komputerowymi. Zgodnie z planowaną umową darowizny prawa ochronnego na znak towarowy, od momentu przekazania go synowi Wnioskodawcy, Wnioskodawca nadal będzie mógł wykorzystywać wskazane prawo ochronne na znak towarowy na podstawie umowy licencyjnej pomiędzy nim, a synem.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 19 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca wskazał, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności darowizny prawa ochronnego na znak towarowy na rzecz syna Wnioskodawcy należy wziąć pod uwagę koszty faktycznie poniesione przez podatnika (w tym wypadku Wnioskodawcę) w celu wytworzenia znaku towarowego oraz prawa ochronnego na znak towarowy a nie wartość rynkową przedmiotu darowizny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowym jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym czynność darowizny prawa ochronnego na znak towarowy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 8 ust. 2 u.p.t.u., a podstawą opodatkowania tym podatkiem będzie wartość ustalona zgodnie z art. 29a ust. 5 u.p.t.u., tj. koszt świadczenia tych usług, poniesiony przez podatnika, przez który rozumieć należy wszelkie wydatki poniesione przez dokonanie czynności darowizny, z wyłączeniem, np. wartości rynkowej przedmiotu darowizny?

Zdaniem Wnioskodawcy, ostatecznie sformułowanym w piśmie z dnia 15 kwietnia 2016 r., na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), dalej zwana „u.p.t.u.”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 u.p.t.u., „przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Definicja towarów została zawarta w art. 2 pkt 6 u.p.t.u., według którego, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle tej definicji należy stwierdzić, że prawo ochronne do znaku towarowego na gruncie u.p.t.u. nie może zostać zaklasyfikowane jako towar. Nie stanowi ono bowiem ani rzeczy, ani również żadnej postaci energii. Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, darowizna prawa ochronnego do znaku towarowego nie stanowi na gruncie u.p.t.u. dostawy towarów.

Uwzględniając powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że jeżeli przeniesienia prawa ochronnego do znaku towarowego nie można zakwalifikować, jako dostawy towarów, to zgodnie z definicją negatywną zawartą w art. 8 ust. 1 u.p.t.u. przeniesienie prawa ochronnego powinno zostać uznane za świadczenie usług. Zgodnie z nią, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 u.p.t.u., w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Prawo ochronne do znaku towarowego mieści się w kategorii wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Zasadą jest jednak reguła ogólna wynikająca z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlega jedynie odpłatne świadczenie usług. Pojęcie „odpłatnego świadczenia usług” rozszerzane jest jednak w przepisie art. 8 ust. 2 u.p.t.u., który za odpłatne świadczenie usług nakazuje uznawać na gruncie u.p.t.u. również pewne czynności o charakterze nieodpłatnym.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 u.p.t.u., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, aby dane nieodpłatne świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynność ta spełniać powinna następujące warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą zostać spełnione łącznie),
w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak wyżej wskazano, prawo ochronne do znaku towarowego nie jest towarem, stąd w ocenie Wnioskodawcy, kwalifikacja darowizny prawa ochronnego na znak towarowy na rzecz syna Wnioskodawcy, jako odpłatnego świadczenia usług, powinna nastąpić na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 u.p.t.u.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli przesłanki, wskazane w art. 8 ust. 2 u.p.t.u. nie zostaną spełnione, należy uznać, że dane nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Potwierdzeniem tej tezy jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2011 r. (nr ITPP1/443-259/11/MS), w której organ stwierdził, że „za usługi niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Opodatkowaniu podlegają bowiem tylko te usługi, których cel nie wiąże się z prowadzonym przedsiębiorstwem. Chodzi tu o świadczenie takich usług, które nie mają żadnego wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów obecnych lub potencjalnych”.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym nieodpłatne przekazanie w drodze darowizny prawa ochronnego do znaku towarowego na rzecz syna Wnioskodawcy stanowić będzie nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż jego działalność gospodarcza i w konsekwencji, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 u.p.t.u.

Z uwagi na podleganie darowizny prawa ochronnego na znak towarowy na rzecz syna Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, istotnym jest ustalenie podstawy opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie z art. 29a ust. 5 u.p.t.u. „w przypadku świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika”. Przepisy u.p.t.u. nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem „kosztu świadczenia usługi”. Stosując wykładnię celowościową wskazanego przepisu należy uznać, iż podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia omawianego przepisu powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia (por. Jerzy Martini, Przemysław Skorupa, Marek Wojda, VAT 2010. Komentarz, wyd. Ch. Beck, Warszawa 2010).

Biorąc powyższe stanowisko pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy należy przyjąć, że w przypadku świadczenia usług objętych normą art. 8 ust. 2 ustawy o VAT istotny jest faktycznie poniesiony koszt świadczenia usług, a nie cena rynkowa danej usługi. Ustalając podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności darowizny prawa ochronnego na znak towarowy na rzecz syna Wnioskodawcy należy wziąć zatem pod uwagę koszty faktycznie poniesione przez podatnika (w tym wypadku, Wnioskodawcę) w celu wytworzenia znaku towarowego oraz prawa ochronnego na znak towarowy, a następnie jego przekazania w formie darowizny na rzecz syna Wnioskodawcy. W konsekwencji, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie kwota stanowiąca sumę kosztów poniesionych w związku z ustanowieniem prawa ochronnego (np. koszty rejestracji znaku, wynagrodzenie grafika, wynagrodzenie kancelarii patentowej), kosztów utrzymywania praw ochronnych z wyłączeniem kosztów towarzyszących dokonaniu darowizny (np. koszty usług doradczych, koszty aktu notarialnego, koszty wyceny znaku towarowego przez rzeczoznawcę).

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania powyższej czynności stanowić będą, zgodnie z art. 29 ust. 5 u.p.t.u.. koszty świadczenia tej usługi poniesione przez podatnika, przedstawione powyżej.

Stanowisko to potwierdzają również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, wydanych wobec prawa ochronnego na znak towarowy, np.:

interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 marca 2015 r., nr IPTPP2/4512-33/15-2/PRP;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 3 sierpnia 2015 r., nr IPTPP1/4512-379/15-2/MW;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 lipca 2014 r., nr IBPP1/443-350/14/AZb;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2015 r., nr ILPP1/443-991/14-2/HW;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 grudnia 2014 r, nr IPTPP2/443-761/14-2/IR;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 listopada 2014 r., nr ILPP5/443-219/14-2/PG;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 lipca 2014 r., nr IBPP1/443-350/14/AZb.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W powyższych przepisach przyjęto generalną zasadę, zgodnie z którą usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem „usługi” w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji jest uznawane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Wynagrodzenie musi być należne za jej wykonanie.

Powołane wyżej unormowania wskazują, że przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT są czynności odpłatne, natomiast nieodpłatne dostawy towarów i świadczenie usług, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy.

Za odpłatne świadczenie usług – zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy – uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powołanego wyżej przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części – podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych (warunki te muszą być spełnione łącznie),
w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług, w rozumieniu art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami – według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy – są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, świadczenie usług będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu świadczącego te usługi, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jeżeli dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód i jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności nie noszą znamion działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2, podmiotu dokonującego tych czynności nie można uznać za podatnika VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca, będący osobą fizyczną, posiada status polskiego rezydenta podatkowego, podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości osiąganych przez siebie dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada wytworzony przez siebie w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej znak towarowy, objęty udzielonym przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej prawem ochronnym na podstawie Świadectwa Ochronnego. Wskazane prawo ochronne na znak towarowy wykorzystywane jest przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej, przy czym nie jest wpisane do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych jego przedsiębiorstwa, w związku z czym nie jest amortyzowane.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Zainteresowany ma wątpliwości dotyczące tego, czy czynność darowizny prawa ochronnego na znak towarowy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, a podstawą opodatkowania tym podatkiem będzie wartość ustalona zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy, tj. koszt świadczenia tych usług, poniesiony przez podatnika, przez który rozumieć należy wszelkie wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na dokonanie czynności darowizny, z wyłączeniem, np. wartości rynkowej przedmiotu darowizny.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

W przypadku przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych w drodze darowizny, dotychczasowy właściciel przenosi na nabywcę prawo do tych wartości.

Należy więc przyjąć, że przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, dokonywane przez podatnika, w przypadku spełnienia przesłanek wskazanych w art. 8 ust. 2 ustawy, traktowane jest jako czynność odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania przez niego na rzecz syna w formie darowizny prawa ochronnego na znak towarowy wskazać należy na przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1410, z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 120 ust. 1 ww. ustawy, znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

W myśl art. 120 ust. 2 cyt. ustawy, znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne (art. 121 ustawy Prawo własności przemysłowej).

Na podstawie art. 153 ust. 1 ww. ustawy, przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym (art. 153 ust. 2 cyt. ustawy).

Stosownie do treści art. 153 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej, prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone, w drodze decyzji, dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie.

Prawo ochronne na znak towarowy jest bezwzględnym prawem podmiotowym, o określonej przepisami ustawy Prawo własności przemysłowej czasowej i terytorialnej skuteczności.

Prawo znaków towarowych to przepisy należące do działu prawa własności intelektualnej, jakim jest prawo własności przemysłowej. Znakiem towarowym są wszelkie znaki, oznaczenia, symbole, których zadaniem jest indywidualizowanie towarów lub usług na rynku. Uważa się, że znaki pełnią trzy funkcje: oznaczania pochodzenia, jakościową, reklamową.

Znak towarowy oznacza pochodzenie, gdy wskazuje, że opatrzone tym znakiem towary lub usługi pochodzą z tego samego źródła (gwarantującego i kontrolującego ich jakość). Funkcja jakościowa znaku towarowego polega na informowaniu przez znak, że wszystkie opatrzone nim towary lub usługi są takiej samej jakości. Funkcję reklamową wypełnia znak, jeśli zachęca on do zakupu opatrzonych tym znakiem towarów lub usług. A tak się dzieje, jeśli klienci z danym znakiem towarowym kojarzą dobrą jakość towarów lub usług lub też znak ten przyciąga uwagę klientów – wywołuje u nich pozytywne skojarzenia lub w inny sposób pozytywnie oddziaływa. Funkcję reklamową przede wszystkim realizują renomowane znaki towarowe.

W definicji świadczenia usług sformułowanej na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług niewątpliwie mieści się przekazanie w drodze darowizny znaku towarowego na rzecz innego podmiotu, bowiem w takim przypadku dochodzi do przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Ze wskazanych na wstępie regulacji wynika, że świadczenie usług, co do zasady, jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Natomiast w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że wartość znaku towarowego mieści się w kategorii „wartości niematerialnych i prawnych”, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. Wynika z tego, że przeniesienie wartości ww. znaku zalicza się do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy.

Jak stanowi cyt. wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika – należy traktować jako odpłatne świadczenie usług.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca zamierza dokonać darowizny praw ochronnych na znak towarowy na rzecz syna. Czynność ta dla Wnioskodawcy będzie nieodpłatna bowiem z wniosku nie wynika aby otrzymał on od syna jakikolwiek ekwiwalent.

Odnosząc się do opisu sprawy, stwierdzić należy, że opodatkowaniu, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zysk, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Zatem, przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności. Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez podmiot. A zatem, jeśli podjęte przez podmiot działania mają na celu przyniesienie korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, tym samym są związane z jej prowadzeniem, a więc, jak to określa art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

W niniejszej sytuacji Wnioskodawca wyzbędzie się części swojego majątku na rzecz syna. Zatem to syn otrzyma prawo do znaku towarowego, które przysługiwało dotychczas Wnioskodawcy. W zamian Zainteresowany nie otrzyma od syna jakiegokolwiek świadczenia. Jak wskazano we wniosku Wnioskodawca zamierza zbyć znak towarowy nieodpłatnie, w formie darowizny, a więc bez uzyskania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Z uwagi na powyższe okoliczności, w przedmiotowej sprawie nie można uznać, że darowizna przez Wnioskodawcę znaku towarowego synowi będzie miała wpływ na przyszłą sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawcy jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, Jego wizerunek, generowane zyski czy odbiór przez kontrahentów. Tak więc, w przedmiotowej sprawie nie zachodzi żaden związek z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. W związku z darowizną znaku towarowego na rzecz syna wszelkie prawa do tego znaku zostaną przeniesione na syna. Wnioskodawca nie będzie posiadał w stosunku do znaku towarowego żadnych praw i roszczeń. Skoro znak towarowy nie będzie własnością Wnioskodawcy to nie będzie mógł być wykorzystywany w celach prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W konsekwencji, przekazanie znaku towarowego poprzez jego darowiznę będzie dokonane w celach innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Bez znaczenia dla sprawy pozostaje fakt, że po przeniesieniu prawa ochronnego na znak towarowy Zainteresowany będzie go wykorzystywał również w jednoosobowej działalności na podstawie stosownej umowy licencyjnej zawartej pomiędzy nim a synem.

Tym samym, darowizna prawa ochronnego na znak towarowy na rzecz syna Wnioskodawcy, która nie nastąpi na cele związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy.

Reasumując, czynność darowizny prawa ochronnego na znak towarowy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy.

Wnioskodawca ma także wątpliwości dotyczące ustalenia podstawy opodatkowania ww. darowizny.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a -30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 5 ustawy, w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

Ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe.

Jak stanowi art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Do podstawy opodatkowania nie wlicza się zatem samego podatku – należnego z tytułu danej transakcji.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe. Przy czym, należy przyjąć, że podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia.

Należy zauważyć, że cyt. wyżej przepis art. 29a ust. 5 ustawy nie określa podstawy opodatkowania w oparciu o wartość rynkową dla nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

Wobec powyższego, w przypadku zamierzonej przez Wnioskodawcę czynności darowizny prawa ochronnego na znak towarowy, o którym mowa we wniosku, jako podstawę opodatkowania – zgodnie z cyt. wyżej art. 29a ust. 5 ustawy – przyjąć należy faktyczny koszt świadczenia tej usługi poniesiony przez Wnioskodawcę, który stanowić będzie kwota wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z nabyciem tego prawa, z wyłączeniem natomiast kosztów związanych z dokonaniem darowizny (tj. kosztów usług doradczych, notarialnych oraz wyceny znaku towarowego przez rzeczoznawcę).

Reasumując, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie wartość ustalona zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy, tj. koszt świadczenia tych usług, poniesiony przez Wnioskodawcę, przez który rozumieć należy wszelkie wydatki stanowiące sumę kosztów poniesionych w związku z ustanowieniem prawa ochronnego (np. koszty rejestracji znaku, wynagrodzenie grafika, wynagrodzenie kancelarii patentowej), kosztów utrzymywania praw ochronnych z wyłączeniem kosztów towarzyszących dokonaniu darowizny (np. kosztów usług doradczych, kosztów aktu notarialnego, kosztów wyceny znaku towarowego przez rzeczoznawcę).

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin