Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-141/16-2/PP
z 6 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2016 r. (data wpływu 5 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Tadeusz G. był mężem Wnioskodawczyni. Mąż Wnioskodawczyni zmarł w dniu 17 kwietnia 2014 roku. Postanowieniem z dnia 12 maja 2015 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po Tadeuszu G. na mocy ustawy nabyła: Wnioskodawczyni oraz córka zmarłego Justyna P. po połowie.

W dniu 18 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni złożyła do tut. Urzędu zeznanie podatkowe SD - Z2, w którym dokonałam zgłoszenia majątku spadkowego po ww. zmarłym. Nabycie majątku spadkowego jest zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadku i darowizn, ponieważ Wnioskodawczyni jest żoną zmarłego i należy do I grupy podatkowej.

W dniu 12 listopada 2015 r. została zawarta przed Sądem Rejonowym VII Wydział Cywilny ugoda sądowa, na podstawie której dokonany został dział spadku po zmarłym mężu Wnioskodawczyni.

W skład spadku po zmarłym, wchodził jedynie udział w wysokości 3/4 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu o powierzchni 45,8 metrów kwadratowych, będącym w zasobach R. o łącznej wartości 183.750 zł.

Na podstawie wyżej opisanej ugody sądowej z dnia 12 listopada 2015 roku został dokonany dział spadku po zmarłym w ten sposób, że ww. nieruchomość przeszła na wyłączną własność Justyny P.. Jednocześnie z tytułu tego działu Wnioskodawczyni otrzymała tytułem spłaty kwotę 40.000 złotych w dniu 15 grudnia 2015 roku, zgodnie z zapisem ugody, a pozostałą kwotę 35.000 złotych ma otrzymać do dnia 31 marca 2016 roku. Kwota 75.000 złotych jest równowartością posiadanego w tej nieruchomości - na skutek dziedziczenia - udziału w wysokości 1/2.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w oparciu o powyższy stan faktyczny Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od otrzymanej w dniu 15 grudnia 2015 roku tytułem działu spadku kwoty 40.000 zł oraz od należnej z tego tytułu kwoty 35.000 złotych, która otrzyma w marcu 2016 roku?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni podatek dochodowy w niniejszej sprawie nie jest należny. Zgodnie z art. 924 k.c. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 k.c.). W sytuacji, gdy spadek przypada kilku spadkobiercom, z chwilą otwarcia spadku powstaje wspólność majątku spadkowego, który należy traktować jako całość, która to wspólność trwa do chwili dokonania sądowego lub umownego działu spadku (art. 1035 k.c.), który określa wartość majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podział między poszczególnych spadkobierców. Do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z chwilą dokonania działu spadku ustaje wspólność majątku spadkowego między spadkobiercami i następuje skonkretyzowanie składników majątkowych, jakie w drodze dziedziczenia nabyli spadkobiercy. Jednocześnie udziału w spadku nie należy utożsamiać z udziałem w składnikach majątkowych objętych masą spadkową. Z tych też względów wynikający z dziedziczenia udział spadkobiercy w masie spadkowej nie może być wprost przekładany na jego udział w poszczególnych ruchomościach czy nieruchomościach wchodzących w skład masy spadkowej.

W przypadku działu spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, połączonego ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, nie powstaje zatem automatycznie obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia tej nieruchomości, jeśli suma spłaty na rzecz danego spadkobiercy - tak jak w tym przypadku - nie przekracza wartości przysługującego mu udziału spadkowego. W sytuacji więc, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez spadkobiercę udziału w spadku, to spadkobierca nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W tym przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W niniejszej sprawie zniesienie współwłasności nastąpiło poprzez przyznanie jednemu ze spadkobierców całkowitej własności nieruchomości w zamian za co spłacić on ma pozostałego spadkobiercę. W ugodzie została Wnioskodawczyni przyznana spłata w wysokości odpowiadającej mojemu udziałowi w nieruchomości (tj. 75.000 zł), z czego 40.000 zł już otrzymała w roku 2015, a 35.000 zł Wnioskodawczyni ma otrzymać do dnia 31 marca 2016 r.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość następuje ze spłatami na rzecz spadkobiercy, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia ww. nieruchomości. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spłata ta była według najlepszej wiedzy spadkobiercy ekwiwalentna do wartości udziałów, które przed działem spadku i zniesieniem współwłasności przysługiwały pozostałym spadkobiercom, a tym samym Wnioskodawczyni nie uzyskała w związku z dokonanym działem spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a tym samym brak jest podstaw, zdaniem Wnioskodawczyni, do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając powyższe na uwadze wskazane wyżej okoliczności otrzymanie spłaty w kwocie 75.000 zł. z tytułu opisanego powyżej działu spadku, zdaniem Wnioskodawczyni, nie wywołuje skutku w postaci powstania przychodu z powodu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z poźn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy
   
   

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c)- przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy- przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zmiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zmiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jako, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „spadek”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym. W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Stosownie do art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 ww. ustawy, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku dokonania działu spadku dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że mąż Wnioskodawczyni zmarł w dniu 17 kwietnia 2014 roku. Postanowieniem z dnia 12 maja 2015 r. Sąd Rejonowy dla stwierdził, że spadek po Tadeuszu G. na mocy ustawy nabyła: Wnioskodawczyni oraz córka zmarłego po połowie. W dniu 18 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni złożyła do tut. Urzędu zeznanie podatkowe SD-Z2, w którym dokonała zgłoszenia majątku spadkowego po ww. zmarłym. Nabycie majątku spadkowego jest zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadku i darowizn, ponieważ Wnioskodawczyni jest żoną zmarłego i należy do I grupy podatkowej. W dniu 12 listopada 2015 r. została zawarta przed Sądem Rejonowym VII Wydział Cywilny ugoda sądowa, na podstawie której dokonany został dział spadku po zmarłym mężu Wnioskodawczyni. W skład spadku nim, wchodził jedynie udział w wysokości 3/4 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego o łącznej wartości 183.750 zł. Na podstawie wyżej opisanej ugody sądowej z dnia 12 listopada 2015 roku został dokonany dział spadku po mężu Wnioskodawczyni w ten sposób, że ww. nieruchomość przeszła na wyłączną własność córki zmarłego. Jednocześnie z tytułu tego działu spadku Wnioskodawczyni otrzymała tytułem spłaty kwotę 40.000 zł. w dniu 15 grudnia 2015 roku, zgodnie z zapisem ugody, a pozostałą kwotę 35.000 zł. Wnioskodawczyni ma otrzymać do dnia 31 marca 2016 roku. Kwota 75.000 zł jest równowartością posiadanego w tej nieruchomości - na skutek dziedziczenia - udziału w wysokości 1/2.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego, a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa, otrzymana kwota 40.000 złotych oraz pozostała kwota 35.000 zł tytułem spłaty na podstawie umowy o dział spadku nie będzie stanowić dla Wnioskodawczyni przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.