Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-3/4510-263/16/WLK
z 30 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 stycznia 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 26 stycznia 2016 r.), uzupełnionym 25 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. w zakresie ustalenia sposobu rozliczenia kosztów ponoszonych przez Wnioskodawcę w ramach „spółki cichej” -jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in w zakresie ustalenia sposobu rozliczenia kosztów ponoszonych przez Wnioskodawcę w ramach „spółki cichej”. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 16 marca 2016 r. Znak: IBPB-1-3/4510-78/16/WLK, wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 25 marca 2016 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Umową z 20 lipca 2015 roku X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) zawarła z Wnioskodawcą umowę, na podstawie której Wnioskodawca zobowiązał się wnieść do przedsiębiorstwa Spółki wkład pieniężny w kwocie z góry ustalonej, celem sfinansowania wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego. W zamian za wniesiony wkład Wnioskodawca uzyskał udział w potencjalnych zyskach Spółki (w wysokości 2% potencjalnego zysku).

Jednocześnie, Wnioskodawca nie uczestniczy w ewentualnych stratach Spółki oraz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki, czy to związane ze wspólnym przedsięwzięciem, czy też inne zobowiązania Spółki. Wnioskodawca nie ma ponadto wpływu na podejmowane przez Spółkę działania gospodarcze. Wnioskodawcy zostały jedynie przyznane uprawnienia kontrolne wobec Spółki w postaci możliwości przeglądania dotyczących go dokumentów oraz żądania wyjaśnień co do podejmowanych działań.

Umowa została zawarta na czas nieoznaczony i może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron w każdym czasie z zachowaniem umownego terminu wypowiedzenia. Strony przewidziały także przypadki, w których dopuszczalne jest natychmiastowe rozwiązanie umowy. Niezależnie jednak od przyczyny rozwiązania umowy, Wnioskodawca jest zawsze uprawniony do żądania zwrotu całego wniesionego wkładu pieniężnego w terminie 14 dni od dnia tego rozwiązania. W chwili obecnej nie wiadomo czy dojdzie do rozwiązania umowy spółki cichej, a także czy wniesiony wkład podlegać będzie zwrotowi.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, koszty prowadzonego przez Spółkę, w ramach spółki cichej przedsięwzięcia stanowią w całości koszty uzyskania przychodu przez Spółkę, czy też mogą zostać rozpoznane przez Wnioskodawcę w takiej części w jakiej partycypuje on w zyskach spółki cichej, czyli w 2% w sytuacji gdy Wnioskodawca zgodnie z umową nie uczestniczy w stratach spółki cichej? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka jest uprawniona do zakwalifikowania do kosztów podatkowych wszystkich wydatków związanych z prowadzeniem wspólnego przedsięwzięcia spółki cichej. Wprawdzie Wnioskodawcy przysługuje udział w wysokości 2% w zyskach spółki cichej, jednak z umowy wynika, że nie partycypuje on w stratach, dlatego do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć jedynie wniesiony do Spółki wkład.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że zarówno wtedy gdy w wyniku rozwiązania umowy spółki cichej Wnioskodawca zażąda zwrotu wniesionego do przedsiębiorstwa Spółki wkładu pieniężnego, jak i wtedy gdy pomimo rozwiązania umowy do zwrotu takiego nie dojdzie, wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki w postaci wkładu trzeba uznać za koszt podatkowy w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Spółka cicha w przeszłości była regulowana przepisami prawa handlowego, ale wprowadzenie w życie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.) regulacje te uchyliło. Mimo uchylenia przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. – Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) o spółce cichej, w praktyce gospodarczej zawierane mogą być umowy obligacyjne (w świetle zasady swobody zawierania umów cywilnoprawnych) tworzące stosunek prawny polegający na trwałym udziale kapitałowym jednej osoby w działalności gospodarczej innego podmiotu, przy czym tylko ten ostatni wstępuje w stosunki prawne z osobami trzecimi.

Zgodnie z przepisem art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zasada swobody umów wyrażona w powyższej regulacji dopuszcza zawarcie umowy „spółki cichej” jako umowy nienazwanej, to znaczy takiej, której specyfika odbiega nieco od skodyfikowanych w prawie umów, ale nie posiada szczegółowych regulacji. Oznacza to, że osoby tworzące „spółki ciche” stosować się muszą do tzw. przepisów ogólnych, które – co oczywiste – nie są w stanie odnieść się do szczególnych przypadków, mogących zajść w takich spółkach. Ponadto, o rodzaju zawartej umowy spółki nie decyduje nadana jej przez strony nazwa, ale treść złożonych oświadczeń.

Wspólnicy zawiązujący „spółkę cichą” mają prawo wprowadzić modyfikacje precyzujące postanowienia zawarte w nieobowiązującym już dziś kodeksie. Nie ma przy tym konieczności opierania się na przepisach kodeksu handlowego, gdyż zgodnie z zasadą swobody umów, wspólnicy mogą sami stworzyć strukturę własnej działalności gospodarczej i nazwać ją „spółką cichą”, co jednak nie oznacza, że na jej bazie wyrasta, powstaje nowy podmiot prawny.

Z uwagi na brak szczególnych przepisów dotyczących tego typu umowy prawne konsekwencje należy oceniać na podstawie przepisów ogólnego reżimu kontraktowego.

Podsumowując należy stwierdzić, że konstrukcja prawna „spółki cichej” jest strukturą opierającą się na uczestnictwie (partycypowaniu) podmiotu zewnętrznego, pod warunkiem wniesienia wkładu, w zyskach z określonego przedsięwzięcia natury gospodarczej prowadzonego przez konkretnego przedsiębiorcę. Jednakże, taka forma działalności nie znajduje uregulowania na gruncie obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wynika że Wnioskodawca zawarł ze Spółką umowę, na podstawie której wniósł do wspólnego przedsięwzięcia wkład pieniężny, w celu sfinansowania „wspólnego przedsięwzięcia”. W zamian za wniesiony wkład Wnioskodawca uzyskał udział ustalony procentowo w zyskach. Zawarta umowa jest umową zawartą na czas nieoznaczony z możliwością jej rozwiązania, przez każdą ze stron z zachowaniem umownego terminu wypowiedzenia. Wnioskodawca niezależnie od przyczyn rozwiązania umowy jest uprawniony do żądania zwrotu wniesionego wkładu.

Wnioskodawca w zamian za wniesiony wkład pieniężny w kwocie ustalonej, uzyskał udział w zyskach Spółki. Wnioskodawca nie uczestniczy w ewentualnych stratach Spółki oraz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania. Wnioskodawca nie ma wpływu na podejmowane przez Spółkę działania gospodarcze.

Przechodząc do przepisów prawa podatkowego, należy w pierwszej kolejności przytoczyć brzmienie art. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.).

Zgodnie z ust. 1 wskazanej regulacji, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku (art. 5 ust. 2 ww. ustawy).

Jednocześnie ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnej definicji pojęcia „wspólnego przedsięwzięcia”, z którego przychody i koszty jego uzyskania, z tytułu uczestniczenia w nim osoby prawnej, mają skutkować łącznym rozliczeniem z przychodami i kosztami z innych źródeł. Pojęciu temu należy nadać szeroki zakres, przy czym cel takiego wspólnego przedsięwzięcia powinien być zarobkowy. Wspólne przedsięwzięcie powinno być ujęte w pewne normy organizacyjne. Nie muszą to być jednakże ramy sztywne i zinstytucjonalizowane. Wystarczy, by pozwalały na sprawne przeprowadzenie przedsięwzięcia, osiąganie przychodów oraz rozliczenie zysków, przypadających każdemu z podmiotów w nim uczestniczących. Do „wspólnego przedsięwzięcia” należy zatem zaliczyć wskazaną w opisie stanu faktycznego umowę. Przede wszystkim, z uwagi na udział kapitałowy Wnioskodawcy - „wspólnika cichego” w działalności gospodarczej Spółki, zapis dotyczący uczestnictwa w zyskach „wspólnika cichego” oraz uprawnienia kontrolne wobec działalności Spółki.

Podatek dochodowym od osób prawnych, jest realizacją zasady, że podatek ten jest podatkiem globalnym, tj. przychody i koszty podatnika tego podatku ze wszystkich możliwych źródeł są kumulowane i poddane jednolitemu opodatkowaniu. Ponieważ podmioty podatku dochodowego od osób prawnych (w tym również spółki kapitałowe) mogą uczestniczyć we wspólnym przedsięwzięciu, przepis ten normuje sposób rozliczania przychodów i kosztów ich uzyskania pochodzących z tych źródeł, gdyż źródła te nie mają własnej podmiotowości podatkowej. Poniesione w tych warunkach koszty powinny być rozliczane osobno u każdego uczestnika jako koszty uzyskania przychodów z udziału w zysku ze wspólnego przedsięwzięcia. Ta sama zasada dotyczy rozliczania, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku. W rezultacie, poniesione koszty uzyskania przychodów podlegają rozliczeniu u wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zyskach tego przedsięwzięcia.

Jednocześnie należy wskazać, że w celu ustalenia kosztów podatkowych z tytułu udziału we wspólnym przedsięwzięciu, konieczne jest przyjęcie przesłanek z art. 15–16 tejże ustawy (w części dotyczącej kosztów uzyskania przychodów).

Podsumowując, koszty uzyskania przychodów ponoszone w ramach umowy stanowiącej wspólne przedsięwzięcie, winny zostać rozliczane proporcjonalnie do posiadanego prawa Wnioskodawcy do udziału w zysku.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) – niniejsza interpretacja dotyczy możliwości zaliczenia przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów, kosztów prowadzonego przez Spółkę przedsięwzięcia. Nie wywołuje natomiast skutków prawnych dla Spółki.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wkładu wniesionego do Spółki w ramach wspólnego przedsiębiorstwa wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.