INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2012 r. (data wpływy 10 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 marca 2012 r. (data wpływu 29 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 26 marca 2012 r. (data wpływu 29 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 marca 2010 r. została zawarta umowa cesji praw i obowiązków. Na mocy umowy Cedent przelał na rzecz Wnioskodawczyni (cesjonariusza) całość swoich praw i roszczeń oraz udziałów w wysokości 100% wynikających z umowy z dnia 18 lutego 2010 r. zawartej z deweloperem, której przedmiotem jest sprzedaż lokalu mieszkalnego, o wartości 333 394 zł. W rozliczeniu dokonanej cesji Wnioskodawczyni zobowiązała się do zapłaty na rzecz cedenta kwoty 33 339 zł 40 gr tytułem zwrotu kwot wpłaconych przez cedenta do spółki deweloperskiej oraz kwoty 23 000 tytułem odstępnego. W dniu 23 marca 2010 r. Wnioskodawczyni złożyła do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego deklarację PCC-3, w której wykazała jako podstawę opodatkowania kwotę 333 394 zł, stanowiącą wartość lokalu mieszkalnego. Wnioskodawczyni wyjaśnia także, że według Jej wiedzy i informacji jakie posiada, transakcja dotycząca zakupu – sprzedaży prawa majątkowego, o której mowa we wniosku, nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług przez żadną ze stron, oraz że sprzedająca opodatkowała otrzymane odstępne podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy zawarta umowa cesji praw i obowiązków, na mocy której Wnioskodawczyni dokonała zwrotu cedentowi równowartości kwot wpłaconych deweloperowi oraz zapłaty odstępnego skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, a jeżeli tak, to jaka jest podstawa opodatkowania...

Zdaniem Wnioskodawczyni zawarta umowa cesji praw i obowiązków nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawczyni uważa, że umowa ta nie nosi również znamion umowy sprzedaży praw majątkowych, gdyż na mocy ww. umowy zobowiązała się jedynie do:

• zwrotu równowartości kwot wpłaconych przez cedenta deweloperowi;

• zapłaty odstępnego.

Na potwierdzenie powyższego powołuje interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 września 2011 r., znak IPPB2/436-294/11-2/MZ, w której stwierdzono, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W stanie faktycznym będącym przedmiotem ww. interpretacji podatnik podpisał z „osobą” porozumienie/cesję praw, na mocy którego wypłacił „osobie” kwotę równą kwocie wpłaconej na poczet ceny lokalu. Wobec powyższego Wnioskodawczyni podkreśla, że w stanie faktycznym przez Nią przedstawionym również dokonano zwrotu równowartości kwot wpłaconych przez cedenta deweloperowi. Na brak konieczności uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych wskazano również w wydanej w podobnej sprawie interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2009 r., znak IPPB2/436-243/09-2/AF. Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Wnioskodawczyni zapłata odstępnego nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych również z tego względu, iż stanowi świadczenie usług, na poparcie czego powołuje pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie, sygn. NS/PP/44071/9/06 oraz Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego, sygn. VI/443-286/06/JD. Ponadto uważa, że zapłata odstępnego nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, oraz że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie umowy wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi temu podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   3. (uchylona),
   4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona),
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki;
       
       
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 10 marca 2010 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę cesji praw i obowiązków, na mocy której nabyła od cedenta całość przysługujących mu praw i roszczeń oraz udziałów wynikających z umowy zawartej z deweloperem, a której przedmiotem jest sprzedaż lokalu mieszkalnego, o wartości 333 394 zł. W rozliczeniu Wnioskodawczyni zobowiązała się zapłacić na rzecz cedenta kwotę 23 000 zł tytułem odstępnego oraz kwotę 33 339 zł 40 gr tytułem zwrotu kwot wpłaconych przez cedenta na rzecz dewelopera. W dniu 23 marca 2010 r. Wnioskodawczyni złożyła we właściwym urzędzie skarbowy deklarację PCC-3, w której wykazała jako podstawę opodatkowania kwotę 333 394 zł, stanowiącą wartość lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, stosownie do art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z zacytowanego przepisu wynika, że przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na mocy której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem cesji - spośród elementów strony wierzycielskiej stosunku obligacyjnego - mogą być przede wszystkim wierzytelności. Wierzyciel może rozporządzić bądź całą wierzytelnością, bądź jedynie jej częścią

W myśl art. 510 § 1 ww. ustawy umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Stosownie natomiast do art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Mając na uwadze wyżej zacytowane przepisy oraz stan faktyczny opisany we wniosku stwierdzić należy, że przedstawiona we wniosku umowa cesji, w związku z tym, że miała charakter odpłatny, a jej skutkiem było przeniesienie praw wynikających z umowy zawartej z deweloperem, przybrała formę umowy sprzedaży praw majątkowych, w rezultacie czego stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym wyjaśnić należy, że stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych ustalone zostały w art. 7 ust. 1 ustawy i stosownie do pkt 1 wynoszą one od umowy sprzedaży:

1. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
2. innych praw majątkowych – 1%;

Mając na uwadze obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji, podstawę opodatkowania stanowiła wartość rynkowa nabytego przez Wnioskodawczynię prawa majątkowego, ustalona według zasad określonych w zacytowanym wyżej art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Użyte w tym przepisie pojęcie przeciętnej ceny oznacza cenę wypadkową pomiędzy cenami najwyższymi i najniższymi, w związku z czym związane z nim pojęcie wartości rynkowej odnosi się do cen, jakie można uzyskać w przypadku sprzedaży tego rodzaju rzeczy lub praw.

Wyjaśnić przy tym należy, że przedmiotu niniejszej interpretacji nie może stanowić potwierdzenie prawidłowości dokonanego przez Wnioskodawczynię określenia podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Weryfikacja prawidłowości przyjętych wartości i dokonanych obliczeń może być bowiem dokonana dopiero na etapie ewentualnych, późniejszych postępowań podatkowych lub kontrolnych. Nie jest natomiast możliwa w ramach wydawania interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, gdyż mając na uwadze treść tego przepisu tut. organ wydając interpretację prawa podatkowego nie jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które pozwoliłoby na ich ocenę. Do postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawczyni, opartego na wskazanych przez Nią pismach organów skarbowych, wyjaśnić należy, że pisma takie nie stanowią powszechnej wykładni przepisów prawa podatkowego, są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą organu podatkowego właściwego do wydania interpretacji indywidualnej.

Niemniej jednak w kwestii przedstawionego przez Wnioskodawczynię poglądu, że zapłata odstępnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ponieważ stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wskazać należy, że stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym w chwili zawarcia umowy cesji, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

• umowy spółki i jej zmiany,

• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych;

Przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności stwierdzić należy, że powyższe wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w omawianej sprawie nie znajdzie zastosowania, bowiem w stanie faktycznym, będącym podstawą wydanej interpretacji Wnioskodawczyni wskazała, że dokonana transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług przez żadną ze stron. Z treści wniosku nie wynika również, że opisana w nim transakcja dokonana została przez podatników podatku od towarów i usług, w ramach wykonywanych przez nich usług.

Wyjaśnić także należy, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega dokonanie jednej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowa sprzedaży), ocenianej z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego regulujących daną czynność, a nie poszczególne elementy tej czynności, jak np. dokonanie zapłaty. Z tego też względu nie może zasługiwać na aprobatę argument Wnioskodawczyni, zgodnie z którym zapłata odstępnego, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zapłata odstępnego, jako element świadczący o odpłatności dokonanej czynności, pozwalającej na potraktowanie jej jako umowy sprzedaży, stanowi niewątpliwie element konieczny dokonanej czynności, przez co nie może być oceniany z punktu widzenia przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako samodzielna czynność cywilnoprawna.

Podsumowując powyższe stwierdzić należy, że w przedstawionej sytuacji doszło do zawarcia umowy cesji praw majątkowych, która to umowa przybrała formę umowy sprzedaży, a więc czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej. Podstawę opodatkowania natomiast stanowiła wartość rynkowa nabytego prawa, ustalona, stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.