Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-820/15/MS
z 1 lutego 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 30 września 2015 r. (data wpływu 12 października 2015 r.), uzupełnionym pismem z 21 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.) oraz pismem z 29 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • stwierdzenia czy przeniesienie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami i budowlami będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT - jest nieprawidłowe,
  • zwolnienia od podatku VAT przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2015 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy przeniesienie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami i budowlami będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolnienia od podatku VAT przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości.

Wniosek uzupełniono pismem z 21 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 31 grudnia 2015 r. oraz pismem z 29 stycznia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:


Wnioskodawca jest osobą prawną, będącą polskim rezydentem podatkowym i podlegającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby tego podatku w Polsce.

Wnioskodawca powstał w 1899 r. W dniu 14 lutego 1948 r. Minister Przemysłu i Handlu w wyniku przeprowadzonego postępowania nacjonalizacyjnego orzeczeniem nr 26 ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 44 z dnia 30 kwietnia 1948 r. przejął przedsiębiorstwo Wnioskodawcy, w skład którego wchodziła m.in. własność nieruchomości gruntowej zabudowanej o powierzchni 12,6763 ha, położonej w miejscowości R. k. C., ul. F. 1, składającej się z działek o numerach:

  1. 1249/3 (jeden tysiąc dwieście czterdzieści dziewięć łamane przez trzy) o powierzchni 0,7172 ha (siedem tysięcy sto siedemdziesiąt dwa metry kwadratowe);
  2. 1249/9 (j eden tysiąc dwieście czterdzieści dziewięć łamane przez dziewięć) o powierzchni 0,4923 ha (cztery tysiące dziewięćset dwadzieścia trzy metry kwadratowe); oraz
  3. 1249/15 (jeden tysiąc dwieście czterdzieści dziewięć łamane przez piętnaście) o powierzchni 11,4668 ha (jedenaście hektarów i cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt osiem metrów kwadratowych);

obecnie objętej księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w C. IX Wydział Ksiąg Wieczystych (dalej zwana: „Nieruchomością”).

Objęcie poszczególnych składników majątkowych mienia nieruchomego i ruchomego tego przedsiębiorstwa nastąpiło protokołem zdawczo - odbiorczym z dnia 2 listopada 1948 r., zatwierdzonego orzeczeniem Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 29 września 1961 r.

Wraz z podpisaniem protokołu zdawczo odbiorczego w dniu 2 listopada 1948 r. Wnioskodawca utracił m.in. własność i posiadanie Nieruchomości oraz wszystkich znajdujących się na tamten dzień na Nieruchomości obiektów w postaci budynków oraz budowli.

Decyzją Wojewody C. z dnia 13 kwietnia 1993 r. stwierdzono, że działki 1249/5 o powierzchni 0,4984 ha, 1249/3 o powierzchni 0,7172 ha, i część działki 1249/6 o powierzchni 11,5412 ha, uregulowane w księdze wieczystej z dniem 5 grudnia 1990 r. z mocy prawa przeszły w użytkowanie wieczyste Z. Ch. „R.” S.A. (dalej zwane: „Nabywcą”).

Decyzją z dnia 17 listopada 2003 r. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej stwierdził nieważność orzeczenia Nr 26 Ministra Przemysłu i Handlu z 14 lutego 1948 r., w sprawie przejęcia na własność Państwa przedsiębiorstw w części dotyczącej przedsiębiorstwa F. P. Ch. „R.” S.A. w R. k/C., z wyłączeniem wchodzącej w jego skład nieruchomości gruntowej o pow. 0,1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9 oraz orzeczenia Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 29 września 1961 r. (znak GM2C) w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo odbiorczego przejęcia przedsiębiorstwa F. P. Ch. „R.” S.A. w R. k/C. z wyłączeniem wchodzącej w jego skład nieruchomości gruntowej o pow. 0.1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9, stwierdzono że orzeczenie Nr 26 i orzeczenie Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 29 września 1961 r. (znak GM2C) w odniesieniu do nieruchomości gruntowej o pow. 0,1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9, zostały wydane z naruszeniem prawa. W wyniku licznych postępowań decyzja ta stała się prawomocna.

Decyzją z dnia 29 września 2010 r. Minister Infrastruktury stwierdził nieważność decyzji Wojewody C. z dnia 13 kwietnia 1993 r. w zakresie odnoszącym się do działek 1249/3, 1249/5 i części działki 1249/6. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 25 lutego 2011 r. Skarga Nabywcy została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2011 r., natomiast skarga kasacyjna wyrokiem z dnia 18 stycznia 2013 r. Decyzja ta stała się zatem również prawomocna.

W czasie toczących się postępowań administracyjnych Wnioskodawca pozwem z dnia 22 grudnia 2006 r. wystąpił do Sądu Rejonowego w C. z roszczeniem opartym o art. 10 ustawy z dnia 6 lipca l982 r. o księgach wieczystych i hipotece, o uzgodnienie treści księgi wieczystej w zakresie działek 1249/3, 1249/6, odpowiadających nieruchomości zapisanej wcześniej w księdze wieczystej.

W czasie toczącego się postępowania na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2014 r. pełnomocnik Skarbu Państwa - Starosty C. uznał roszczenie Wnioskodawcy. Wg oświadczenia Skarbu Państwa - Starosty C. uznanie roszczenia było naturalną konsekwencją wymienionych wyżej orzeczeń wydanych w czasie toczących się postępowań administracyjnych.

Wyrokiem z dnia 23 października 2014 r. Sąd Rejonowy w C. Wydział I Cywilny w sprawie sygn. akt I C 1892/06 uzgodnił treść księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w C. IX Wydział Ksiąg Wieczystych w ten sposób, że w dziale II tejże księgi wieczystej nakazał w miejsce działki o numerze geodezyjnym 1249/11 o powierzchni 12,0665 ha wpisać działkę o numerze geodezyjnym 1249/15 o powierzchni 11,4668 ha i działkę o numerze geodezyjnym 1249/16 o powierzchni 0,6033 ha, a następnie odłączyć z tejże księgi wieczystej działki nr 1249/3 o powierzchni 0,7172 ha, nr 1249/9 o powierzchni 0,4923 ha, nr 1249/15 o powierzchni 11,4668 ha i urządzić dla nich nową księgę wieczystą, w której jako wyłącznego właściciela w dziale II wpisać Wnioskodawcę, bez dokonywania wpisów w dziale III i IV.

W lipcu 2015 r. została urządzona dla ww. nieruchomości księga wieczysta.

W okresie od 1948 r. Nabywca, pierwotnie jako Z. P. N. w G., następnie jako Z. P. N., oraz Z. Ch. „R.” w R. C., a ostatecznie jako Z. Ch. „R.” S.A. wzniosły na Nieruchomości liczne budynki i budowle, stanowiące zaplecze i infrastrukturę techniczną przedsiębiorstwa. Na działkach 1249/3, 1249/9 i 1249/15 o łącznej powierzchni 12,6763 ha w tym okresie wybudowano lub przebudowano (zmodernizowano) około 51 budynków, i wzniesiono wiele budowli, infrastruktury technicznej.

Jak wynika z oświadczenia Nabywcy z dnia 12 grudnia 2001 r. na tamten dzień wszystkie obiekty przemysłowe, w tym hale drewniane, które zostały przejęte w 1948 r. uległy samozniszczeniu lub zostały rozebrane. Nabywca oświadczył jednocześnie, że do tamtej chwili na Nieruchomości znajdują się jedynie trzy budynki, które niegdyś były budynkami mieszkalnymi i następnie zostały przez Nabywcę (poprzedników prawnych nabywcy) przerobione i przebudowane na obiekty biurowe. Ponadto, pozostała tylko jedna hala produkcyjna, w której wymieniono wszystkie ściany i dach na nowe i wmontowano nowe urządzenia do produkcji boraksu. Według oświadczenia Nabywcy z tamtego dnia, to były jedyne ślady dawnych upaństwowionych obiektów. Cała reszta obiektów została wybudowana przez Nabywcę lub jej poprzedników prawnych, o których mowa była wcześniej.

Zgodnie z operatem szacunkowym z dnia 8 października 2014 r. sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego ds. wyceny nieruchomości na Nieruchomości Nabywca w latach 70-tych i 80 -tych XX wieku a także częściowo w latach 90 - tych XX wieku wybudował budynki administracyjno-biurowe, produkcyjno-magazynowe i budowle uczestniczące w procesie technologicznym oraz spełniające funkcje pomocnicze. Wykaz wzniesionych budynków i budowli oraz ich wartość została szczegółowo określona w operacie szacunkowym.

Łączna wartość rynkowa ww. budynków została określona na kwotę 19.496.816,00 zł. Budynki, o których mowa była w oświadczeniu z 2001 r., tj. te, które zostały wybudowane przez Wnioskodawcę i objęte Protokołem zdawczo - odbiorczym z dnia 2 listopada 1948 r. i nie zostały wyburzone przez Nabywcę to na pewno Budynek biurowy B - z operatu wynika, że rok budowy to 1935 (przebudowa w 1970 r.) oraz najprawdopodobniej Budynek biurowy A i Budynek biurowy. Budynek hali, która została w całości przebudowana (tj. postawiono nowe ściany i dach) to Budynek produkcji boraksu. Pozostałe budynki zgodnie z operatem szacunkowym zostały wybudowane w okresie pomiędzy 1959 r. a 2013 r.

Łączna wartość budowli została określona na kwotę 11.778.667,00 zł. Zgodnie z operatem szacunkowym oraz zgodnie z oświadczeniem z 2001 r. wszystkie ww. budowle zostały wybudowane przez Nabywcę lub jego poprzedników. Możliwe jednak, że część z tych budowli w postaci dróg oraz torów mogła być wybudowana przed 1948 r. Nie jest wykluczone, że zostały one potem wybudowane na nowo. Większa część z ww. budowli nie jest samodzielnymi budowlami a wyłącznie budowlami pomocniczymi w stosunku do budynków oraz innych budowli.

Zgodnie z ww. operatem szacunkowym, wartość gruntu bez naniesień została określona na kwotę 2.799.000,00 zł a wartość odtworzeniowa całego składnika budowlanego bez gruntu to 31.276.000,00 zł. Łącznie wartość rynkowa Nieruchomości wynosi zatem 34.075.000,00 zł.

Pozwem z dnia 12 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca wniósł na podstawie art. 222 K.c. o nakazanie nabywcy wydanie Nieruchomości wraz z zabudowaniami. W odpowiedzi na ten pozew, Nabywca wniósł o jego oddalenie i jednocześnie złożył pozew wzajemny na podstawie którego zażądał, aby sąd w trybie art. 64 K.c. zobowiązał Wnioskodawcę do przeniesienia na rzecz Nabywcy Nieruchomość wraz zabudowaniami za wynagrodzeniem 13.000.000,00 zł netto.

W uzasadnieniu pozwu wzajemnego Nabywca wskazał, że przysługuje mu w stosunku do Wnioskodawcy roszczenie z art. 231 § 1 K.c, ponieważ w czasie bezumownego korzystania z Nieruchomości poniósł wydatki na nakłady w postaci budynków oraz budowli, które znacznie przekraczały wartość Nieruchomości. Z przedstawionego przez Nabywcę wyliczenia wynika, że wartość wynagrodzenia zaproponowanego w pozwie wzajemnym stanowi sumę wartości rynkowej gruntu oraz budynków i budowli położonych na gruncie, które zostały wybudowane przez Wnioskodawcę.

Wartość rynkowa wynosi 13.338.918,00, na co składa się:

  1. kwota 6.061,638,00 zł - stanowiąca wartość budynków wzniesionych przez Wnioskodawcę,
  2. kwota 4.478.280,00 zł - stanowiąca wartość budowli wzniesionych przez Wnioskodawcę,
  3. kwota 2.799.000,00 zł - stanowiąca wartość gruntu zajętego pod budynki i budowle wzniesione przez Wnioskodawcę.

Wartości przyjęte przez Nabywcę w pozwie wzajemnym nie zostały ustalone w przeliczeniu na konkretne budowle ani budynki.

Wnioskodawca uznał w całości pozew wzajemny złożony przez Nabywcę, wobec czego Sąd Okręgowy w C., I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. akt I C 325/14 zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia oświadczenia woli zgodnie z treścią żądania Nabywcy (dalej: „Wyrok Sądu”).

Wyrok Sądu jest prawomocny.

Zgodnie z obowiązującą zasadą prawną Wyrok Sądu zastępuje umowę pomiędzy Wnioskodawcą a Nabywcą, o której mowa w art. 231 § 1 K.c., tj. umowę o przeniesienie na posiadacza samoistnego własności nieruchomości w związku z poniesieniem przez nabywcę nakładów na tę nieruchomość znacznie przekraczających jej wartość.

W tym miejscu należy wskazać, że kwota wynagrodzenia w wysokości 13.000.000,00 zł była wynikiem prowadzonych pomiędzy stronami negocjacji w celu szybkiego i polubownego zakończenia sporu i zaspokojenia wzajemnych roszczeń.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

Ad. 1.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 26 października 2006 r. z tytułu dobrowolnego przystąpienia do VAT.

Pierwsza deklaracja VAT-7 została złożona za październik 2006 r. i deklaracje VAT-7 składane są miesięcznie aż do okresu obecnego. Wnioskodawca nigdy nie był wykreślony z rejestru handlowego, znacjonalizowany został jedynie majątek Wnioskodawcy.

Do 13 lipca 2006 r. Wnioskodawca był wpisany w rejestrze handlowym Rh-b pod numerem 2034 prowadzonym przez Sąd Rejonowy w C., następnie z dniem 13 lipca 2006 r. Wnioskodawca został przerejestrowany do Krajowego Rejestru Sądowego.

Ad. 2.

a.przed nacjonalizacją dokonaną w 1948 r. zostały wybudowane przez Wnioskodawcę następujące budynki i budowle:

- na działce 1249/15 o pow. 11,4668 ha:

-budynek biurowy A o wartości 963.244 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-budynek biurowy B o wartości 429.240 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-budynek biurowy o wartości 384.570 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-rozdzielnia 6 kV (podstacja elektryczna) o wartości 17.040 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1251,


- na działce 1249/3 o pow. 0.7172 ha:

-hala produkcyjna przebudowana w latach 60-tych na budynek produkcji boraksu o wartości 400.961 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1251.


Wskazane powyżej budynki oraz budowle są trwale związane z gruntem w rozumieniu przepisów prawa budowlanego i PKOB. Budynki biurowe znajdujące się na działce 1249/15 znajdowały się na gruncie przed 1948 r. i były to budynki o funkcji mieszkalnej. W następnych latach, tj. po nacjonalizacji zostało zmienione przeznaczenie tych budynków na budynki biurowe i dokonano w tym zakresie ich stosownej modernizacji. Hala produkcyjna znajdująca się na działce 1249/3 również znajdowała się na gruncie przed 1948 r. Zgodnie z tym co zostało wskazane we wniosku, hala ta została w latach 60-tych przebudowana, tj. wymieniono jej ściany oraz dach. Przed 1948 rokiem na działkach stanowiących przedmiot niniejszego postępowania znajdowało się jeszcze wiele innych budynków oraz budowli wybudowanych przez Wnioskodawcę. Niemniej jednak, zgodnie z oświadczeniami Nabywcy oraz zgodnie z treścią operatu szacunkowego, budynki te oraz budowle zostały całkowicie przebudowane lub rozebrane. Znajdujące się obecnie na ww. działkach budynki oraz budowle poza tymi wskazanymi powyżej zostały w całości wybudowane po 1948 r.

b.w wyniku przeprowadzonej renacjonalizacji Wnioskodawca odzyskał prawa własności zarówno budynków, jak i budowli fabrycznych w pełnym zakresie, tj. Wnioskodawca uzyskał prawo własności w stosunku zarówno do budynków i budowli wybudowanych przed 1948 r. przez Wnioskodawcę, jak i w stosunku do budynków oraz budowli wybudowanych po utracie majątku w wyniku decyzji nacjonalizacyjnej.

Decyzja Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 listopada 2003 r. stwierdzała bowiem nieważność orzeczenia nacjonalizacyjnego ex tunc, tj. z mocą wsteczną od chwili jego wydania.

Jednocześnie w decyzji unieważniającej bezprawne akty nacjonalizacyjne nie stwierdzono nieodwracalnych skutków prawnych związanych z losami przejętych nieruchomości fabrycznych po 2 listopada 1948 r. z wyjątkiem nieruchomości miejskiej, położonej w Łodzi.

c.w związku z uznaniem przez Wnioskodawcę pozwu wzajemnego złożonego przez Nabywcę Wnioskodawca przeniósł na rzecz Nabywcy własność działek gruntu o numerach 1249/3, 1249/9 oraz 1249/15 oraz własność budynków i budowli, w tym wymienionych w pkt 2 lit. „a”, a wybudowanych przez Wnioskodawcę przed nacjonalizacją dokonaną w 1948 r.

Ad 3.

Zgodnie z obowiązującym na moment przeniesienia własności nieruchomości, tj. 22 lipca 2015 r. miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miejscowości R. w gminie R. opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Nr 138, poz. 3477 z dnia 29 listopada 2005 r. (Uchwała Rady Gminy R. z dnia 22 września 2005 r.) - działki o numerach 1249/3, 1249/9 i 1249/15, obręb 0011 R., były i są działkami przeznaczonymi pod zabudowę przemysłową (teren oznaczony symbolem 1P), z podstawowym profilem produkcji zaliczanej do przemysłu chemicznego, z funkcją uzupełniającą: administracyjną, socjalną, handlową.

Ad 4.

Dla działek o numerach 1249/3, 1249/9 i 1249/15, obręb R., nie były wydawane decyzje o warunkach zabudowy ponieważ działki te są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Wnioskodawca, aczkolwiek odzyskał prawo własności tychże działek na mocy wymienionych decyzji renacjonalizacyjnych, to jednak nigdy fizycznie działek tych nie odzyskał, gdyż Nabywca przez cały okres prowadził na tej nieruchomości działalność gospodarczą nieprzerwanie do chwili obecnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy w zaistniałym stanie faktycznym przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami na mocy Wyroku Sądu będzie stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, czy też przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami i budowlami nie będzie w ogóle podlegało podatkowi od towarów i usług?
  2. W przypadku uznania, że przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami na mocy Wyroku Sądu będzie stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatną dostawę towarów, to czy dostawa ta będzie korzystała ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10) lub art. 43 ust. 1 pkt l0a) p.t.u. w całości?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. l.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym przeniesienie przez Wnioskodawcę na Nabywcę własności Nieruchomości zabudowanej budynkami i budowlami na mocy Wyroku Sądu, w ogóle nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami nastąpiło w wyniku Wyroku Sądu, który został wydany w trybie art. 64 § 1 K.c, tj. Wyrok Sądu zastąpił oświadczenie woli stron a transakcja została dokonana w trybie wskazanym w art. 231 § 1 K.c. Zgodnie z tym przepisem, posiadacz nieruchomości w dobrej wierze może żądać od właściciela przeniesienia własności nieruchomości za odpowiednim wynagrodzeniem jeżeli na nieruchomości poczynił nakłady, które w sposób znaczny przekraczają wartość nieruchomości.

W zaistniałym stanie faktycznym taka sytuacja miała miejsce. Nabywca będący następcą Skarbu Państwa, który objął Nieruchomość w wyniku decyzji nacjonalizacyjnej na skutek unieważnienia tej decyzji utracił własność Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Niemniej jednak w czasie, w którym Nabywca władał Nieruchomością poczynił na niej nakłady w ilości oraz wartości znacznie przewyższającej jej wartość. Wskutek unieważnienia decyzji nacjonalizacyjnej, Wnioskodawca faktycznie odzyskał własność nieruchomości, a w konsekwencji uzyskał prawo własności wszystkich położonych na tej Nieruchomości budynków oraz budowli w myśl zasady superficies solo cedit. Po unieważnieniu decyzji Wnioskodawca jednak nie objął w żadnym momencie posiadania Nieruchomości. Nieruchomością dalej władał Nabywca, który dalej prowadził na niej działalność gospodarczą i dokonywał na niej nakładów. Jak wynika z dokumentów posiadanych przez Wnioskodawcę oraz Nabywcę większość budynków oraz budowli znajdujących się na moment przeniesienia własności Nieruchomości było wybudowanych lub przebudowanych przez Nabywcę lub jego poprzedników prawnych. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca wystąpił przeciwko Nabywcy z powództwem wydania nieruchomości bądź zapłatę odszkodowania. Na skutek powyższego powództwa, Nabywca wystąpił z powództwem wzajemnym żądając aby sąd w trybie art. 64 § 1 K.c. złożył za Wnioskodawcę oświadczenie woli, że Wnioskodawca w trybie art. 231 § 1 K.c. przenosi na Nabywcę własność Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie, które ma zostać zapłacone przez Nabywcę na rzecz Wnioskodawcy jest de facto odszkodowaniem, które zostało ustalone w wyniku prowadzonych negocjacji. Powództwo wzajemne stanowiło bowiem odpowiedź na roszczenie odszkodowawcze Wnioskodawcy. Odszkodowanie to miało na celu rekompensatę za utracony przez Wnioskodawcę majątek i korzyści z nim związane w wyniku bezprawnej nacjonalizacji majątku Wnioskodawcy.

Co prawda, na mocy Wyroku Sądu dochodzi do cywilnoprawnego przeniesienia własności Nieruchomości wraz z zabudowaniami, niemniej jednak w omawianym przypadku nie może być mowy o odpłatnej dostawie towarów, przez którą rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel. Z przepisu tego wynika, że dostawą towarów nie musi być wcale przeniesienie prawa własności rzeczy. Ustawodawca posługuje się innym sformułowaniem, tj. przeniesieniem prawa do dysponowania jak właściciel. W zdarzeniu faktycznym stanowiącym przedmiot niniejszego wniosku Nabywca lub jego poprzednicy prawni faktycznie włada jak właściciel Nieruchomością już od 1948 r. Po unieważnieniu decyzji nacjonalizacyjnej nie uległo zasadniczo zmianie jego władztwo ekonomiczne nad Nieruchomością, a prawo do przeniesienia na niego własności Nieruchomości wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa cywilnego. Ponadto, z uwagi na fakt, że wynagrodzenie, które Nabywca ma zapłacić Wnioskodawcy faktycznie nie stanowi zapłaty za Nieruchomość lub jakiekolwiek naniesienia znajdujące się na tej nieruchomości, a stanowi zasadniczo rekompensatę poniesionych przez Wnioskodawcę szkód związanych z utratą własności Nieruchomości na skutek bezprawnej decyzji nacjonalizacyjnej.

Ad. 2.

W przypadku przyjęcia, że opisane w stanie faktycznym przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami stanowi odpłatną dostawę towarów, zdaniem Wnioskodawcy dostawa ta będzie w całości korzystała ze zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a) p.t.u.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Dostawa towarów została natomiast zdefiniowana w art. 7 ust. 1 p.t.u., zgodnie z którym przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów za odszkodowaniem.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 p.t.u., w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Zgodnie z ww. przepisem, w przypadku dostawy gruntów zabudowanych na potrzeby podatku od towarów i usług istotne znaczenie będzie miał zatem status posadowionych na tym gruncie budynków lub budowli. Grunt i jego właściwości, jako takie nie będą istotne pod kątem opodatkowania dostawy podatkiem od towarów i usług. „(...) Co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku. (...)”. (Tak m.in. WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 4 stycznia 2012 r., sygn. akt I SA/Po 719/120).

Od ogólnej zasady opodatkowania dostawy towarów, ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków. Na potrzeby niniejszego wniosku konieczna wydaje się analiza zwolnień dotyczących dostawy gruntów niezabudowanych oraz budynków lub budowli. Zgodnie z art. 43 ust. 9 p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 33) p.t.u., ilekroć w ustawie mowa jest o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10) lit. a) i b) p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim albo pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W przypadku, gdy dostawa nie spełnia warunków do objęcia zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 10) p.t.u., możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a) lit. a) i b) p.t.u., zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego a dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, natomiast jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Zgodnie jednak z art. 43 ust. 7a p.t.u., warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

W celu ustalenia prawa do zwolnienia dostawy budynków lub budowli w pierwszej kolejności należy dokonać analizy, czy dany budynek lub budowla będą objęte zakresem pierwszego zasiedlenia, a jeżeli nie, to kiedy pierwsze zasiedlenie tych obiektów miało miejsce.

Zgodnie z art. 2 pkt 14) lit. a) i b) p.t.u., rozumie się przez to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz zaistniały stan faktyczny, należy stwierdzić, że kwestie opodatkowania przeniesienia własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami należy rozpatrywać przez pryzmat tych budynków oraz budowli. Zgodnie z przytoczoną już powyżej zasadą superficies solo cedit własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową. Zgodnie z art. 47 § 1 K.c., część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Zgodnie natomiast z art. 48 K.c. do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane. Z powyższych przepisów wynika wprost, że czynność mająca na celu przeniesienie własności nieruchomości obejmuje zarówno grunt, jak i znajdujące się na tym gruncie budynki oraz inne urządzenia trwale z gruntem związane, tj. budowle. Z uwagi na fakt, że przedmiotem dostawy na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług są budynki lub ich części, budowle lub ich części lub grunty niezabudowane, należy przyjąć, że stanowisko Wnioskodawcy zaprezentowane powyżej jest prawidłowe. W zaistniałym stanie faktycznym Wnioskodawca przenosi własność Nieruchomości wraz ze wszystkimi budynkami oraz budowlami bez względu na to, kto i kiedy je faktycznie wybudował. Wynagrodzenie przyjęte w Wyroku Sądu również nie da się zasadniczo przypasować do konkretnych budynków lub budowli. Niewątpliwie również wynagrodzenie przyjęte w wyroku Sądu znacznie przekracza wartość samego gruntu bez naniesień, co potwierdza posiadany przez Wnioskodawcę operat szacunkowy. Wynagrodzenie zostało ustalone w konkretnej kwocie w wyniku negocjacji i wzajemnych ustępstw i stanowi swego rodzaju surogat odszkodowania za utraconą przez Wnioskodawcę własność.

Prawidłowość zaprezentowanego powyżej stanowiska potwierdza również orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym ,,(...) przypomnieć raz jeszcze należy, że zgodnie z zasadą „superficies solo cedit”, wszystko co jest trwale z gruntem związane stanowi część składową gruntu. Skoro zaś w myśl art. 47 § 1 K.c, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych, to należało uznać, że mimo iż Spółdzielnia Pracy wybudowała z własnych środków przedmiotowe budynki, właścicielem gruntu zabudowanego budynkami pozostaje Gmina K. Niezasadne w świetle przepisów prawa cywilnego jest zatem dzielenie dostawy gruntu zabudowanego na dwie samodzielne i odrębne transakcje dostawy gruntu oraz dostawy budynku. Trudno jest również znaleźć uzasadnienie dla takiego podziału na gruncie regulacji ustawy o podatku od towarów i usług. Wbrew sugestiom zawartym w skardze kasacyjnej, w niniejszej sprawie nie można uznać, że przeniesienie własności budynku, wybudowanego de facto przez nabywcę, nie stanowi dostawy towaru. Pomimo, że Spółdzielnia Pracy, wybudowała przedmiotowe budynki, to z całą pewnością nie władała nimi dotychczas jak posiadacz samoistny, gdyż właścicielem nieruchomości gruntowej była Gmina K. Pogląd prezentowany przez autora skargi kasacyjnej, choć jest zasadny z ekonomicznego punktu widzenia, nie znajduje oparcia na gruncie tak przepisów prawa cywilnego, jak i ustawy o podatku od towarów i usług. Sąd I instancji słusznie zauważył, że przyjęta przez organ konstrukcja dzieląca jedną transakcję na dostawę niezabudowanego gruntu i nieodpłatną dostawę towarów nie zmienia okoliczności, że grunt podlegający dostawie, to wciąż grunt zabudowany, do dostawy którego należy stosować treść tak art. 29 ust. 5, jak i art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT. W efekcie powyższego przedmiotem opodatkowania dostawy zabudowanego gruntu, o którym mowa w niniejszej sprawie będzie wartość całej transakcji, mimo, że ekonomicznie odpowiadać będzie jedynie wartości gruntu. (.. .)”. (Wyrok NSA z dnia 10 sierpnia 2011 r., sygn. akt I FSK 1232/10).


Mając na uwadze powyższe, w dalszej kolejności należy ustalić czy dostawa budynków oraz budowli znajdujących się na Nieruchomości będzie opodatkowana, czy też będzie w całości lub w części korzystała z któregoś zwolnienia przedmiotowego.

W zdarzeniu faktycznym stanowiącym przedmiot niniejszego wniosku zdaniem Wnioskodawcy co do zasady brak będzie możliwości zastosowania pierwszego z ww. zwolnień. Żadne z naniesień, tj. budynków ani budowli, nie były przed wydaniem Wyroku Sądu przedmiotem czynności opodatkowanej. Nieruchomość została przejęta przez Nabywcę w drodze sukcesji ogólnej po swoich poprzednikach prawnych, tj. w wyniku szeroko rozumianej komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych. Wnioskodawca odzyskał własność Nieruchomości w wyniku decyzji administracyjnej stwierdzającej nieważność decyzji nacjonalizacyjnej, a zatem pod kątem formalnoprawnym, Wnioskodawca przez cały czas był właścicielem Nieruchomości. Nieruchomość ani żadna jej część nie była wedle wiedzy Wnioskodawcy przedmiotem umów opodatkowanych tj. najem, dzierżawa, etc. Wnioskodawca bowiem od 1948 r. nie miał faktycznego władztwa nad tą Nieruchomością.

Mając na uwadze powyższe oraz przyjmując; że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z dostawą towarów, przedmiotem dostawy będą budynki oraz budowle znajdujące się na Nieruchomości, a ich dostawa będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14) lit. a) i b) p.t.u. W konsekwencji, dostawa tych budynków nie będzie mogła skorzystać z pierwszego zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10) p.t.u.

W związku z powyższym, konieczne staje się przeprowadzenie analizy pod kątem możliwości zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a) p.t.u. Według Wnioskodawcy wszystkie budynki oraz budowle znajdujące się na Nieruchomości spełniają warunki do objęcia ich przedmiotowym zwolnieniem. Większość z tych naniesień została bowiem wybudowana w okresie, w którym nie obowiązywała ustawa o podatku od towarów i usług a więc Wnioskodawcy, który w przedmiotowej sprawie byłby dostawcą towarów, nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W orzecznictwie oraz w doktrynie prawa funkcjonuje pogląd, zgodnie z którym brak prawa do odliczenia musi wynikać z przyczyn obiektywnych a zatem nie będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją, w przypadku gdy prawo do obliczenia podatku obiektywnie przysługiwało, niemniej jednak podatnik z tego prawa nie skorzystał.

Niewątpliwie w zaistniałym stanie faktycznym, Wnioskodawca jako dostawca towarów nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego przy wznoszeniu ani też przy ewentualnej przebudowie jakiegokolwiek budynku znajdującego się na Nieruchomości.

Przyjmując zatem za oświadczeniem Nabywcy z 2001 r., że na Nieruchomości w momencie przeniesienia własności, tj. uprawomocnienia się Wyroku Sądu znajdowały się trzy budynki wybudowane przed 1948 r. oraz budynki i budowle wybudowane lub znacznie przebudowane po tym roku Wnioskodawcy nie przysługiwało na żadnym etapie prawo do odliczenia podatku naliczonego. Część z tych budynków oraz budowli została wybudowana bowiem przed wejściem w życie ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast budynki oraz budowle wzniesione w czasie obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług zostały wzniesione przez Nabywcę a nie przez Wnioskodawcę, wobec czego Wnioskodawcy również w tym przypadku nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ faktycznie nie ponosił on żadnych kosztów związanych z ich budową, które wiązały się z obowiązkiem naliczenia podatku.

Powyższe stanowisko w zakresie dotyczącym braku możliwości odliczenia podatku naliczonego prezentowane jest szeroko w orzecznictwie. „(...) Należy wskazać, że w momencie budowy w 1953 r. budynku biurowego z 3 garażami oraz budowy w 1985 r. budynku gospodarczego zawierającego magazyn i śmietnik wraz z podjazdem poprzednikom Wnioskodawcy i Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego, bowiem w tym okresie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie istniały” (Tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2013 r., nr IBPP1/443-1311/12/KJ).

W konsekwencji, należy przyjąć, że Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do żadnego z obiektów znajdujących się na Nieruchomości. Pierwsza z przesłanek zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a) p.t.u. została zatem spełniona.

Spełniona jest również przesłanka druga ponieważ, Wnioskodawca nie ponosił na budynki oraz budowle stanowiące przedmiot dostawy jakichkolwiek nakładów na ich ulepszenie. Wydatki takie ponosił zapewne Nabywca, niemniej jednak z tego tytułu po pierwsze Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, a po drugie obiekty te po ich ewentualnym ulepszeniu były wykorzystywane przez Nabywcę do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Nabywca prowadzi bowiem działalność na Nieruchomości nieprzerwanie do chwili obecnej. Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należy uznać za prawidłowe w całości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się:

  • za nieprawidłowe w zakresie stwierdzenia czy przeniesienie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami i budowlami będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT,
  • za nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem zapytań Wnioskodawcy dotyczących skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości składającej się z 3 działek, tut. organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 5a ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz.U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) przez obiekt budowlany rozumie się konstrukcję połączoną z gruntem w sposób trwały, wykonaną z materiałów budowlanych i elementów składowych będącą wynikiem prac budowlanych.

Zatem, w świetle przytoczonych powyżej przepisów, grunt oraz budynki i budowle spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

  1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
  2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
  3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
  4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
  5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
  6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
  7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra, a ponadto musi to być czynność odpłatna.

Istota dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT polega na „przeniesieniu prawa” do rozporządzania towarami jak właściciel. Pojęcie „rozporządzanie towarami jak właściciel” należy rozumieć szeroko, jako obejmujące nie tylko uprawnienie do prawnego dysponowania towarem. Przepis ustawy o podatku od towarów i usług ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa na inną stronę, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeśli nie wiązało się to z przeniesieniem własności w sensie cywilistycznym, wskazując na uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Znajduje to wyraz w formule „jak właściciel”, co implikuje możliwość uznania za dostawę towarów również owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą bez względu na to, czy w rzeczywistości w ślad za tym doszło do przeniesienia prawa własności. Należy rozróżnić pojęcie „rozporządzanie towarem jak właściciel” w ujęciu ustawowym i pojęcie własności w ujęciu cywilistycznym.

Zatem zawartego w przytoczonym przepisie wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie „dostawa towarów”, akcentuje „własność ekonomiczną” funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że „wyrażenie dostawa towarów w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym” (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że „zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy, miało miejsce” (pkt 2).

Zauważyć należy, że nie każda czynność, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonywana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby tego podatku w Polsce. W dniu 14 lutego 1948 r. Minister Przemysłu i Handlu w wyniku przeprowadzonego postępowania nacjonalizacyjnego orzeczeniem nr 26 ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 44 z dnia 30 kwietnia 1948 r. przejął przedsiębiorstwo Wnioskodawcy, w skład którego wchodziła m.in. własność nieruchomości gruntowej zabudowanej o powierzchni 12,6763 ha, położonej w miejscowości R. k. C., ul. F. 1, składającej się z działek o numerach: 1249/3 o powierzchni 0,7172 ha, 1249/9 o powierzchni 0,4923 ha i 1249/15 o powierzchni 11,4668 ha.

Decyzją Wojewody C. z dnia 13 kwietnia 1993 r. stwierdzono, że działki 1249/5 o powierzchni 0,4984 ha, 1249/3 o powierzchni 0,7172 ha, i część działki 1249/6 o powierzchni 11,5412 ha, uregulowane w księdze wieczystej z dniem 5 grudnia 1990 r. z mocy prawa przeszły w użytkowanie wieczyste Z. C. „R.” S.A. (dalej zwane: „Nabywcą”).

Decyzją z dnia 17 listopada 2003 r. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej stwierdził nieważność orzeczenia Nr 26 Ministra Przemysłu i Handlu z 14 lutego 1948 r., w sprawie przejęcia na własność Państwa przedsiębiorstw w części dotyczącej przedsiębiorstwa F. P. Ch. „R.” S.A. w R. k/C., z wyłączeniem wchodzącej w jego skład nieruchomości gruntowej o pow. 0,1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9 oraz orzeczenia Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 29 września 1961 r. (znak GM2C) w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo odbiorczego przejęcia przedsiębiorstwa F. P. Ch. „R.” S.A. w R. k/C. z wyłączeniem wchodzącej w jego skład nieruchomości gruntowej o pow. 0.1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9, stwierdzono że orzeczenie Nr 26 i orzeczenie Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 29 września 1961 r. (znak GM2C) w odniesieniu do nieruchomości gruntowej o pow. 0,1022 ha należącej do G. P. S.A. położonej w Ł. przy ul. W. 7/9, zostały wydane z naruszeniem prawa. W wyniku licznych postępowań decyzja ta stała się prawomocna.

Decyzją z dnia 29 września 2010 r. Minister Infrastruktury stwierdził nieważność decyzji Wojewody C. z dnia 13 kwietnia 1993 r. w zakresie odnoszącym się do działek 1249/3, 1249/5 i części działki 1249/6. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 25 lutego 2011 r. Skarga Nabywcy została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2011 r., natomiast skarga kasacyjna wyrokiem z dnia 18 stycznia 2013 r. Decyzja ta stała się zatem również prawomocna.

W okresie od 1948 r. Nabywca, pierwotnie jako Z. P. N. w G., następnie jako Z. P. N., oraz Z. Ch. „R.” w R. C., a ostatecznie jako Z. Ch. „R.” S.A. wzniosły na Nieruchomości liczne budynki i budowle, stanowiące zaplecze i infrastrukturę techniczną przedsiębiorstwa. Na działkach 1249/3, 1249/9 i 1249/15 o łącznej powierzchni 12,6763 ha w tym okresie wybudowano lub przebudowano (zmodernizowano) około 51 budynków, i wzniesiono wiele budowli, infrastruktury technicznej.

Przed nacjonalizacją dokonaną w 1948 r. zostały wybudowane przez Wnioskodawcę następujące budynki i budowle:

  • na działce 1249/15 o pow. 11,4668 ha:

-budynek biurowy A o wartości 963.244 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-budynek biurowy B o wartości 429.240 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-budynek biurowy o wartości 384.570 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1220,

-rozdzielnia 6 kV (podstacja elektryczna) o wartości 17.040 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1251,

  • na działce 1249/3 o pow. 0.7172 ha:

-hala produkcyjna przebudowana w latach 60-tych na budynek produkcji boraksu o wartości 400.961 zł (z uwzględnieniem stopnia zużycia) - symbol PKOB: 1251.


Wskazane powyżej budynki oraz budowle są trwale związane z gruntem w rozumieniu przepisów prawa budowlanego i PKOB. Budynki biurowe znajdujące się na działce 1249/15 znajdowały się na gruncie przed 1948 r. i były to budynki o funkcji mieszkalnej. W następnych latach, tj. po nacjonalizacji zostało zmienione przeznaczenie tych budynków na budynki biurowe i dokonano w tym zakresie ich stosownej modernizacji. Hala produkcyjna znajdująca się na działce 1249/3 również znajdowała się na gruncie przed 1948 r. Zgodnie z tym co zostało wskazane we wniosku, hala ta została w latach 60-tych przebudowana, tj. wymieniono jej ściany oraz dach. Przed 1948 r. na działkach stanowiących przedmiot niniejszego postępowania znajdowało się jeszcze wiele innych budynków oraz budowli wybudowanych przez Wnioskodawcę. Niemniej jednak, zgodnie z oświadczeniami Nabywcy oraz zgodnie z treścią operatu szacunkowego, budynki te oraz budowle zostały całkowicie przebudowane lub rozebrane. Znajdujące się obecnie na ww. działkach budynki oraz budowle poza tymi wskazanymi powyżej zostały w całości wybudowane po 1948 r.

W wyniku przeprowadzonej renacjonalizacji Wnioskodawca odzyskał prawa własności zarówno budynków, jak i budowli fabrycznych w pełnym zakresie, tj. Wnioskodawca uzyskał prawo własności w stosunku zarówno do budynków i budowli wybudowanych przed 1948 r. przez Wnioskodawcę, jak i w stosunku do budynków oraz budowli wybudowanych po utracie majątku w wyniku decyzji nacjonalizacyjnej.

Decyzja Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 listopada 2003 r. stwierdzała bowiem nieważność orzeczenia nacjonalizacyjnego ex tunc, tj. z mocą wsteczną od chwili jego wydania.

Pozwem z dnia 12 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca wniósł na podstawie art. 222 K.c. o nakazanie Nabywcy wydanie Nieruchomości wraz z zabudowaniami. W odpowiedzi na ten pozew, Nabywca wniósł o jego oddalenie i jednocześnie złożył pozew wzajemny na podstawie którego zażądał, aby sąd w trybie art. 64 K.c. zobowiązał Wnioskodawcę do przeniesienia na rzecz Nabywcy Nieruchomość wraz zabudowaniami za wynagrodzeniem 13.000.000,00 zł netto.

W uzasadnieniu pozwu wzajemnego Nabywca wskazał, że przysługuje mu w stosunku do Wnioskodawcy roszczenie z art. 231 § 1 K.c, ponieważ w czasie bezumownego korzystania z Nieruchomości poniósł wydatki na nakłady w postaci budynków oraz budowli, które znacznie przekraczały wartość Nieruchomości. Z przedstawionego przez Nabywcę wyliczenia wynika, że wartość wynagrodzenia zaproponowanego w pozwie wzajemnym stanowi sumę wartości rynkowej gruntu oraz budynków i budowli położonych na gruncie, które zostały wybudowane przez Wnioskodawcę.


Wartość rynkowa wynosi 13.338.918,00 na co składa się:

  1. kwota 6.061,638,00 zł - stanowiąca wartość budynków wzniesionych przez Wnioskodawcę,
  2. kwota 4.478.280,00 zł - stanowiąca wartość budowli wzniesionych przez Wnioskodawcę,
  3. kwota 2.799.000,00 zł - stanowiąca wartość gruntu zajętego pod budynki i budowle wzniesione przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca uznał w całości pozew wzajemny złożony przez Nabywcę, wobec czego Sąd Okręgowy w C., I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. akt I C 325/14 zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia oświadczenia woli zgodnie z treścią żądania

W świetle art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie do art. 47 § 1-3 K.c., część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

Art. 48 K.c. stanowi, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Według art. 231 § 1 K.c., samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Natomiast, w myśl § 2 wskazanego wyżej artykułu, właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Zgodnie natomiast z art. 64 K.c., prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie.

Ze wskazanego wyżej przepisu wynika, że ustawodawca wymaga, by realizowane w trybie art. 231 K.c. przeniesienie własności następowało za „odpowiednim wynagrodzeniem”. Czynność taką należy potraktować jako dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie bowiem z tym przepisem dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pojęcie to ma szerszy zakres niż sprzedaż w ujęciu cywilnoprawnym. Przede wszystkim przeniesienie prawa do rozporządzania towarem to nie tylko przeniesienie jego własności. Dostawa towarów nie będzie więc obejmowała tylko sprzedaży towarów (w sensie cywilnoprawnym). Dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów, wystarczy, że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną, tzn. będzie miał możliwości dowolnego rozporządzania i dysponowania otrzymanym towarem. Zatem chodzi o dysponowanie rzeczą jak właściciel.

Jak wynika z opisu sprawy, Z. Ch. „R.” S.A. i ich poprzednicy prawni na gruncie (działki nr 1249/3, 1249/9 i 1249/15) stanowiącym własność Wnioskodawcy (w wyniku renacjonalizacji) wybudowały około 51 budynków i wiele budowli infrastruktury technicznej. Jednocześnie przed nacjonalizacją dokonaną w 1948 r. zostały wybudowane przez Wnioskodawcę następujące budynki i budowle:

  • na działce 1249/15 o pow. 11,4668 ha:

-budynek biurowy A - symbol PKOB: 1220, budynek biurowy B - symbol PKOB: 1220, budynek biurowy - symbol PKOB: 1220, rozdzielnia 6 kV (podstacja elektryczna) - symbol PKOB: 1251,

  • na działce 1249/3 o pow. 0.7172 ha:

-hala produkcyjna - symbol PKOB: 1251.

Przedmiotowe budynki i wniesione przez Wnioskodawcę były przez ich użytkowników modernizowane i ulepszane.

Pozwem z dnia 12 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca wniósł na podstawie art. 222 K.c. o nakazanie nabywcy wydanie Nieruchomości wraz z zabudowaniami. W odpowiedzi na ten pozew, Nabywca wniósł o jego oddalenie i jednocześnie złożył pozew wzajemny na podstawie którego zażądał, aby sąd w trybie art. 64 K.c. zobowiązał Wnioskodawcę do przeniesienia na rzecz Nabywcy Nieruchomość wraz zabudowaniami za wynagrodzeniem 13.000.000,00 zł netto.

W uzasadnieniu pozwu wzajemnego Nabywca wskazał, że przysługuje mu w stosunku do Wnioskodawcy roszczenie z art. 231 § 1 K.c. ponieważ w czasie bezumownego korzystania z Nieruchomości poniósł wydatki na nakłady w postaci budynków oraz budowli, które znacznie przekraczały wartość Nieruchomości. Z przedstawionego przez Nabywcę wyliczenia wynika, że wartość wynagrodzenia zaproponowanego w pozwie wzajemnym stanowi sumę wartości rynkowej gruntu oraz budynków i budowli położonych na gruncie, które zostały wybudowane przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca uznał w całości pozew wzajemny złożony przez Nabywcę, wobec czego Sąd Okręgowy w C., I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. akt I C 325/14 zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia oświadczenia woli zgodnie z treścią żądania Nabywcy.

Zgodnie z obowiązującą zasadą prawną Wyrok Sądu zastępuje umowę pomiędzy Wnioskodawcą a Nabywcą, o której mowa w art. 231 § 1 K.c., tj. umowę o przeniesienie na posiadacza samoistnego własności nieruchomości w związku z poniesieniem przez nabywcę nakładów na tę nieruchomość znacznie przekraczających jej wartość.

W związku z powyższym wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy przeniesienie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami i budowlami będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości Wnioskodawcy stwierdzić należy, że przeniesienie przez Wnioskodawcę na Nabywcę własności budynków i budowli (które zostały wybudowane przez Wnioskodawcę przed nacjonalizacją, stanowiących obecnie części budynków i budowli posadowionych na działkach) oraz trzech działek gruntu w trybie art. 231 § 1 K.c. stanowi w świetle ustawy o VAT dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Sąd wyrokiem zobowiązał bowiem Wnioskodawcę do przeniesienia na Nabywcę prawa własności nieruchomości, a tym samym do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel za wynagrodzeniem, co spełnia definicję dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zaznaczyć należy, że dokonana przez Wnioskodawcę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT dostawa towarów dotyczy wskazanych przez Wnioskodawcę budynków: budynku biurowego A, budynku biurowego B, budynku biurowego i hali produkcyjnej oraz budowli - rozdzielni 6 kV. Jak wskazał Wnioskodawca przedmiotowe obiekty zostały wybudowane przed nacjonalizacją w 1948 r. a następnie przez ich użytkowników zostały przebudowane. Zatem Wnioskodawca odzyskując prawo własności działek nr 1249/15 i 1249/3 odzyskał również prawo własności tych obiektów w zakresie w jakim zostały przez niego wytworzone.

W konsekwencji Wnioskodawca przenosząc prawo własności działek nr 1249/15 i 1249/3 dokona dostawy części budynków i budowli znajdujących się obecnie na tym gruncie, tj. w przedmiotowej sprawie budynku biurowego A, budynku biurowego B, budynku biurowego i hali produkcyjnej oraz budowli - rozdzielni 6 kV wraz z działkami na których posadowione są te obiekty, tj. działkami 1249/15 i 1249/3.

Natomiast w przypadku działki nr 1249/9 na której jak wskazał Wnioskodawca nie są posadowione żadne obiekty, które wybudował Wnioskodawca przed 1948 r., przedmiotem przeniesienia własności będzie sam grunt.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że w zaistniałym stanie faktycznym przeniesienie przez Wnioskodawcę na Nabywcę własności Nieruchomości zabudowanej budynkami i budowlami na mocy Wyroku Sądu, w ogóle nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Kwestię wysokości opodatkowania reguluje art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże w treści ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku oraz zwolnienie od podatku VAT.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m. in. w art. 43 ustawy o VAT.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z ustawowej definicji „pierwszego zasiedlenia” wynika, że pod tym pojęciem należy rozumieć:

  • oddanie do użytkowania,
  • w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu,
  • pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części po wybudowaniu lub ulepszeniu, wynoszącym co najmniej 30% wartości początkowej.

Analizując powołaną w niniejszej interpretacji definicję pierwszego zasiedlenia stwierdzić należy, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu obiekt musi zostać oddany do użytkowania, a ponadto czynność ta powinna podlegać opodatkowaniu. Z powyższej definicji wynika zatem, że oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, a za taką należy uznać m.in. umowę sprzedaży, pod warunkiem, że jest to czynność objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, nawet jeśli na podstawie przepisów szczególnych korzysta ona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Natomiast w sytuacji gdy nie ma zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, należy sprawdzić zakres zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a tej ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a tej ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

  1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
  2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Treść art. 43 ust. 7a powyższej ustawy wskazuje, że warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Ponadto w świetle art. 29a ust. 8 cytowanej ustawy w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Jak już stwierdzono Wnioskodawca zamierza przenieść prawo własności działek nr 1249/15 i 1249/3 wraz z posadowionymi na nich budynkiem biurowym A, budynkiem biurowym B, budynkiem biurowym, halą produkcyjną oraz rozdzielnią 6 kV.

Zatem biorąc pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę opis stanu sprawy oraz powołane przepisy prawa, w celu ustalenia czy dostawa przedmiotowych budynków i budowli zlokalizowanych na działkach nr 1249/15, 1249/3 może korzystać ze zwolnienia, koniecznym jest zbadanie przesłanek określonych przepisem art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że wskazane budynki zostały wybudowane przez Wnioskodawcę przed 1948 r.

W dniu 14 lutego 1948 r. Minister Przemysłu i Handlu w wyniku przeprowadzonego postępowania nacjonalizacyjnego orzeczeniem nr 26 ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 44 z dnia 30 kwietnia 1948 r. przejął przedsiębiorstwo Wnioskodawcy.

W okresie od 1948 r. przedmiotowe obiekty były użytkowane przez Z. P. N. w G., następnie przez Z. P. N., oraz Z. Ch. „R.” w R. C., a ostatecznie przez Z. Ch. „R.” S.A.

Sąd Okręgowy w C., I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. akt I C 325/14 zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia oświadczenia woli zgodnie z treścią żądania Nabywcy, który zażądał, aby Sąd w trybie art. 64 K.c. zobowiązał Wnioskodawcę do przeniesienia na rzecz Nabywcy Nieruchomości wraz zabudowaniami za wynagrodzeniem 13.000.000,00 zł netto. Wyrok Sądu w tej sprawie zastąpił umowę pomiędzy Wnioskodawcą a Nabywcą, o której mowa w art. 231 § 1 K.c., tj. umowę o przeniesienie na posiadacza samoistnego własności nieruchomości w związku z poniesieniem przez nabywcę nakładów na tę nieruchomość znacznie przekraczających jej wartość.

Zgodnie z cytowanym wcześniej art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli po ich wybudowaniu lub ulepszeniu (jeżeli wydatki na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w odniesieniu do wskazanych we wniosku budynków i budowli, nie doszło dotychczas do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Jak wynika z opisu sprawy budynek biurowy A, budynek biurowy B, budynek biurowy, hala produkcyjna oraz rozdzielnia 6 kV posadowione na działkach 1249/15 i 1249/3 po ich wybudowaniu nie były przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu.

W konsekwencji w świetle przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego oraz powołanych wyżej regulacji prawnych, stwierdzić należy, że dostawa przez Wnioskodawcę budynków i budowli, nie może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż dostawa zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Jak wskazano powyżej, przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć objęcie we władanie budynków, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Wydanie przedmiotowych budowli winno nastąpić w ramach wykonania czynności podlegających opodatkowaniu co w sprawie przed dokonaniem przedmiotowej dostawy nie miało miejsca.

Należy zatem dokonać analizy możliwości zwolnienia od podatku VAT sprzedaży tych budynków i budowli na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Z opisu wskazanego we wniosku wynika, że Wnioskodawcy przy wytworzeniu przedmiotowych obiektów z uwagi na to, iż zostały wybudowane przez 1948 r. nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Przedmiotowe prawo nie przysługiwało Wnioskodawcy również w związku z odzyskaniem prawa własności tych obiektów. Ponadto z wniosku wynika, że Wnioskodawca nie poniósł wydatków na ulepszenie tych budynków, gdyż nie były one przez niego użytkowane od momentu ich nacjonalizacji.

Wobec powyższego, dostawa przedmiotowych budynków i budowli - budynku biurowego A, budynku biurowego B, budynku biurowego, hali produkcyjnej oraz rozdzielni 6 kV na działkach nr 1249/15 i 1249/3 będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Należy zwrócić uwagę, iż w przedmiotowej sprawie przedmiotem dostawy są również grunty, z którymi trwałe związane są przedmiotowe budynki i budowla.

W myśl art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Zgodnie z wyżej wymienionym przepisem do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli albo ich części trwale związanych z gruntem.

Zatem, skoro dla dostawy budynków i budowli na działkach nr 1249/15 i 1249/3 zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, również dostawa 2 działek zabudowanych przedmiotowymi budynkami i budowlą trwale z gruntem związanymi podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się z kolei do dostawy działki nr 1249/9 (niezabudowanej gdyż jak stwierdzono uprzednio nie są na niej posadowione żadne obiekty, które wybudował Wnioskodawca przed 1948 r., a obiekty wzniesione przez użytkowników stanowią ich nakłady, które nie są przedmiotem dostawy) stwierdzić należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 199, ze zm.), kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z obowiązującym na moment przeniesienia własności nieruchomości, tj. 22 lipca 2015 r. miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miejscowości R. w gminie Rędziny opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Nr 138, poz. 3477 z dnia 29 listopada 2005 r. (Uchwała Nr XXIV/3 7/2005 Rady Gminy R. z dnia 22 września 2005 r.) - działka o numerze 1249/9 obręb 0011 R., była i jest działką przeznaczoną pod zabudowę przemysłową (teren oznaczony symbolem 1P), z podstawowym profilem produkcji zaliczanej do przemysłu chemicznego, z funkcją uzupełniającą: administracyjną, socjalną, handlową.

W konsekwencji należy uznać, że dostawa działki nr 1249/9 dokonana na rzecz Z. Ch. „R.” S.A., jako przeznaczonej pod zabudowę nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z wniosku nie wynika, aby Wnioskodawca wykorzystywał działkę nr 1249/9 wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, zatem dostawa tej działki nie może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zatem stosownie do treści art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, dostawa tej działki, będzie opodatkowana wg stawki podatku w wysokości 23%.

Reasumując dostawa działek zabudowanych nr 1249/15 i 1249/3 korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT w związku z art. 29a ust. 8 tej ustawy. Natomiast dostawa działki nr 1249/9 podlega opodatkowaniu podatkiem wg stawki podatku w wysokości 23%.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że przeniesienie własności Nieruchomości zabudowanej budynkami oraz budowlami będzie w całości korzystało ze zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt l0a ustawy o VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa – składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych należy zauważyć, że wyroki sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osądzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj