2016.01.29 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP1/4512-604/15-2/AK
z 29 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) i w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1649, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2015r. (data wpływu 30 listopada 2015r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przekazania, w formie darowizny, zespołu składników stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa (Dział Produkcji Obuwia) za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przekazania, w formie darowizny, zespołu składników stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa (Dział Produkcji Obuwia) za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

… - Wnioskodawca (dalej: „Wnioskodawca”) to osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie szeroko rozumianej produkcji i sprzedaży obuwia. Wnioskodawca m.in. projektuje obuwie, opracowuje technologię jego produkcji i ją wdraża, podejmuje czynności marketingowe i reklamowe oraz dokonuje sprzedaży wyprodukowanego przez siebie obuwia. Produkcja obuwia odbywa się w zakładach produkcyjnych będących własnością Wnioskodawcy. Sprzedaż obuwia następuje w sklepach należących do Wnioskodawcy lub osób trzecich oraz w sklepie internetowym. Odbiorcą obuwia są również hurtownie współpracujące z Wnioskodawcą. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W CEIDG ujawniono miejsca prowadzonej działalności gospodarczej.

W ramach struktury organizacyjnej Wnioskodawcy funkcjonują bez ich formalnego wydzielenia: Dział Produkcji Obuwia i Dział Sprzedaży Obuwia. Wnioskodawca zamierza ten stan rzeczy uregulować i w pierwszej kolejności wprowadzić Regulamin Organizacyjny celem usystematyzowania oraz usprawnienia procesu zarządzania wskazanymi powyżej podstawowymi, wydzielonymi obszarami działalności Wnioskodawcy. Na czele każdego Działu będzie stał Dyrektor Działu/Kierownik Działu (jest to Wnioskodawca lub pracownik/współpracownik Wnioskodawcy), odpowiedzialny za rozwój w podległym sobie zakresie. Taka wewnętrzna struktura organizacyjna znajdzie również odzwierciedlenie w Schemacie Organizacyjnym, stanowiącym załącznik do Regulaminu Organizacyjnego.

Dział Produkcji Obuwia:

będzie opracowywał technologię produkcji obuwia,
będzie zajmował się projektowaniem obuwia (wzornictwo),
będzie przygotowywał, wdrażał i przeprowadzał proces produkcji obuwia (rozkrój, szwalnia i montaż),
będzie zajmował się warsztatem mechanicznym, a także obsługą nieruchomości, kotłowni, maszyn i urządzeń,
będzie udostępniał nieruchomości, maszyny i urządzenia podmiotom trzecim.

Niektóre czynności w toku produkcji mogą być zlecane podwykonawcom. Niekiedy Dział Produkcji Obuwia będzie wykonywał czynności zlecone przez osoby trzecie na ich rzecz. Działalność Działu Produkcji Obuwia będzie prowadzona w nieruchomościach znajdujących się w … oraz w … . Produkcja obuwia będzie następowała z użyciem maszyn i urządzeń znajdujących się w ww. nieruchomościach.

Dział Sprzedaży Obuwia:

będzie dokonywał zakupu materiałów, półproduktów i surowców,
będzie prowadził magazyn towarów, półproduktów i surowców,
będzie podejmował czynności marketingowe i reklamowe,
będzie odpowiedzialny za sprzedaż obuwia w sklepach należących do Wnioskodawcy lub osób trzecich oraz w sklepie internetowym,
będzie podejmował czynności z zakresu PR i marketingu,
będzie zajmował się administracją, księgowością i kadrami.

W działalności operacyjnej, pracownicy i współpracownicy Działu Produkcji Obuwia i Działu Sprzedaży Obuwia będą wykorzystywać zespoły składników materialnych i niematerialnych, przypisane do ich działalności.

Planuje się, że składniki materialne i niematerialne dotyczące Działu Produkcji Obuwia będą następujące:

nieruchomości położone w … i …;
maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji obuwia;
oprogramowanie własne lub umowy dotyczące korzystania przez Wnioskodawcę, w ramach i na potrzeby tego Działu, z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;
środki trwałe m.in. komputery sterujące procesem produkcji i wykorzystywane na etapie projektowania obuwia, wyposażenie;
umowy z osobami zajmującymi się projektowaniem obuwia (wzornictwem), wdrażaniem technologii jego produkcji i produkcją obuwia;
prawa i obowiązki z umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych i opłat za media;
know-how związane z obszarem projektowania (wzornictwa) i produkcji obuwia;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie związanym ze składnikami zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
wartości niematerialne i prawne, autorskie prawa majątkowe do utworów stworzonych na potrzeby działalności produkcyjnej (obuwia);
składniki majątkowe nie stanowiące środków trwałych, w szczególności wykorzystywane w działalności produkcyjnej;
zobowiązania, w szczególności zobowiązania z tytułu umów zawartych w ramach działalności gospodarczej Działu Produkcji Obuwia.

Planuje się, że składniki materialne i niematerialne dotyczące Działu Sprzedaży Obuwia będą następujące:

środki transportu,
surowce, półprodukty i materiały wykorzystywane w produkcji obuwia,
prawo do domeny internetowej i strony internetowej www.nik.com.pl, logotyp;
urządzenia i maszyny typu IT, w tym serwery, komputery stacjonarne, komputery przenośne, urządzenia sieciowe wykorzystywane przez ten Dział;
oprogramowania własne oraz umowy dotyczące korzystania przez Wnioskodawcę, w ramach i na potrzeby tego Działu z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;
umowy z pracownikami i współpracownikami Działu zajmującymi się sprzedażą produktów Działu Produkcji Obuwia, marketingiem tych usług i produktów, obsługą usług świadczonych przez ten Dział, w tym reklamacjami;
prawa i obowiązki z umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz za media;
know-how związane z działalnością marketingową dotyczącą sprzedaży obuwia, w tym kontakty biznesowe i informacje związane z bazami potencjalnych klientów, wynikające również z udziału w targach i konferencjach branżowych;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie związanym ze składnikami zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
środki trwałe m.in. komputery, wyposażenie biurowe;
wartości niematerialne i prawne; autorskie prawa majątkowe do utworów stworzonych na potrzeby działalności marketingowej (prawa do ulotek, prezentacji interaktywnych);
zobowiązania wynikające z umów handlowych zawartych z klientami;
zobowiązania, w szczególności zobowiązania z tytułu umów zawartych w ramach działalności gospodarczej Działu Sprzedaży Obuwia.

Wyodrębnienie organizacyjne Działów będzie przejawiało się również oddzielnym przechowywaniem dokumentacji prawnej oraz księgowej dotyczącej zdarzeń gospodarczych związanych z opisanym zespołem składników materialnych i prawnych, w sposób umożliwiający ich natychmiastową identyfikację niezależnie od pozostałych dokumentów księgowych Wnioskodawcy.

Odrębność finansowa Wnioskodawcy będzie polegała na takim prowadzeniu ksiąg rachunkowych, który pozwala na rozdzielenie przychodów i działalności poszczególnych Działów. Wnioskodawca prowadzi obecnie księgi rachunkowe na podstawie ustawy o rachunkowości. Wnioskodawca będzie przyporządkowywał do poszczególnych Działów aktywa i pasywa oraz należności i zobowiązania związane z jego działalnością. W ramach prowadzonej ewidencji księgowej zostaną wyodrębnione konta analityczne dla poszczególnych Działów (przychody i koszty oraz środki trwałe, zapasy towarów i materiałów, należności oraz zobowiązania), pozwalające na ustalenie wyniku na działalności każdego Działu oraz analizę pozycji bilansowych dotyczących danego Działu.

Wnioskodawca prowadzi analityczną ewidencję wszystkich składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także system kadrowo-płacowy służący rozliczaniu wynagrodzeń i innych należności zatrudnionych u Wnioskodawcy osób. W przypadku Wnioskodawcy, Działy będę posiadały na moment wyodrębnienia własne środki finansowe w kasie oraz na rachunkach bankowych prowadzonych odrębnie dla każdego Działu. Operacje księgowe Działów dokonywane będą z wyodrębnionego rachunku bankowego i w ramach wyodrębnionej grupy kont księgowych. W ramach wyodrębnienia Działów, dla celów wewnętrznych może zostać sporządzony także w formie uproszczonej odrębny bilans oraz odrębny rachunek zysków i strat.

W ocenie Wnioskodawcy, każdy Dział będzie wyodrębniony funkcjonalnie, ponieważ będzie składał się nie tylko z sumy składników, lecz również będzie stanowił ich zorganizowany zespół, który może samodzielnie funkcjonować. Każdy Dział będzie prowadził działalność w wydzielonym miejscu. Na każdy Dział będą składały się elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych w istniejącej strukturze przedsiębiorstwa.

Jak wskazano w stanie faktycznym, Działy będą realizowały odmienne zadania gospodarcze i będą do nich przypisane składniki majątkowe i niemajątkowe, w tym zobowiązania oraz umowy odpowiednie do zakresu prowadzonej działalności gospodarczej, co oznacza, że Działy będą posiadały niezależne źródło przychodów. Ponadto będą one w stanie, jako wyodrębnione organizacyjnie części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, samodzielnie planować, kontrolować i realizować założone działania gospodarcze przy wykorzystaniu alokowanych składników majątkowych oraz przy zaangażowaniu zatrudnionych współpracowników. Powyższe pozwoli tym jednostkom samodzielnie realizować swoje zadania oraz prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Działy nie będą jedynie sumą składników, lecz zorganizowanymi jednostkami przeznaczonymi do realizacji określonych zadań.

Obecnie Wnioskodawca planuje wydzielić Dział Produkcji Obuwia i na podstawie umowy darowizny przekazać zorganizowaną część przedsiębiorstwa, tj. Działu Produkcji Obuwia na rzecz spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy. W efekcie dojdzie również do przejścia części zakładu pracy Wnioskodawcy na spółkę cywilną w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974r.- Kodeks pracy (Dz. U. z 2014r., poz. 1502, z późn. zm.). Po dokonaniu darowizny, Wnioskodawca będzie zlecał spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, produkcję Obuwia. Wnioskodawca planuje dokonywać zakupu materiałów i surowców i przekazywać te materiały i surowce spółce cywilnej wraz z konkretnymi zleceniami produkcyjnymi. Nie jest wykluczone, że spółka cywilna będzie - jako zleceniobiorca - świadczyła usługę produkcji obuwia lub poszczególne czynności w ramach procesu produkcji obuwia (rozkrój, szycie, montaż), na rzecz podmiotów trzecich i z wykorzystaniem materiałów, półproduktów i surowców własnych lub przekazanych przez zleceniodawcę.

Wnioskodawca, po dokonaniu darowizny będzie nadal rozwijał działalność w dotychczasowy sposób jako osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w ramach Działu Sprzedaży Obuwia. Działalność produkcyjna będzie więc w całości prowadzona w ramach spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przy użyciu materiałów, surowców i półproduktów zakupionych przez Wnioskodawcę i przekazanych spółce cywilnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym Działu Produkcji Obuwia w ramach działalności Wnioskodawcy będzie spełniona, jak również Dział Produkcji Obuwia będzie stanowił, jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, zespół składników majątkowych i niemajątkowych, w tym zobowiązań, który może zostać uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań składający się na Dział Produkcji Obuwia, będący przedmiotem planowanej umowy darowizny zawartej ze spółką cywilną, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, ze zm.) i w konsekwencji, czy planowana darowizna tego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań składający się na Dział Produkcji Obuwia będący przedmiotem planowanej umowy darowizny zawartej ze spółką cywilną, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, będzie stanowiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, ze zm.) i w konsekwencji planowana darowizna tego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT).

Powołany art. 6 pkt 1 ustawy o VAT stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.; dalej: „Dyrektywa VAT”).

W myśl art. 19 Dyrektywy VAT w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowana, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) dokonał przy tym wykładni pojęcia „całości lub części majątku” na gruncie powołanej Dyrektywy VAT w wyroku C-497/01 w sprawie Zita Modes. TSUE podkreślił, iż pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz - w zależności od konkretnego przypadku - składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. W wyroku tym TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy VAT, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christem Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku” wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Tym bardziej, elementem tym nie mogą być obciążające zorganizowaną część przedsiębiorstwa zobowiązania. W tym zakresie Trybunał uznał bowiem, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Art. 6 pkt 1 ustawy o VAT poprzez wprowadzenie wyraźnego wyłączenia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, stanowi uszczegółowienie regulacji z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, na gruncie ustawy o VAT, aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport), itp.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Pojęcie „transakcji zbycia”, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, darowizna, przeniesienie własność, w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Ww. przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT natomiast stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Warunkiem niezbędnym jest także wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych w tym zobowiązań,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić część istniejącego przedsiębiorstwa. Zgodnie z omawianą definicją zorganizowanej części przedsiębiorstwa zespół składników materialnych i niematerialnych musi być wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie i przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych. Istotą bowiem zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest bowiem to, że może ona funkcjonować zarówno w ramach już istniejącego przedsiębiorstwa jak i samodzielnie. Chodzi zatem o taką sytuację, aby zespół składników materialnych i niematerialnych był na tyle samodzielny, że może jako odrębne przedsiębiorstwo realizować zadania, do których został przeznaczony. Wnioskodawca jest zdania, że ten warunek również jest spełniony.

Istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań na Dział Produkcji Obuwia, będący przedmiotem planowanej darowizny do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, będzie składał się istniejący zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. W opisanej sytuacji, w ramach składników składających się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa – Dział Produkcji Obuwia będzie można wyróżnić i uprawnienia i zobowiązania z tytułu umów zawartych w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Planuje się, że składniki materialne i niematerialne dotyczące Działu Produkcji Obuwia będą następujące:

nieruchomości położone w … i …,
maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji obuwia,
oprogramowanie własne lub umowy dotyczące korzystania przez Wnioskodawcę, w ramach i na potrzeby tego Działu, z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;
środki trwałe m.in. komputery sterujące procesem produkcji i wykorzystywane na etapie projektowania obuwia, wyposażenie:
umowy z osobami zajmującymi się projektowaniem obuwia (wzornictwem), wdrażaniem technologii jego produkcji i produkcją obuwia;
prawa i obowiązki z umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych i opłat za media;
know-how związane z obszarem projektowania (wzornictwa) i produkcji obuwia;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie związanym ze składnikami zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
wartości niematerialne i prawne, autorskie prawa majątkowe do utworów stworzonych na potrzeby działalności produkcyjnej (obuwia);
składniki majątkowe nie stanowiące środków trwałych, w szczególności wykorzystywane w działalności produkcyjnej;
zobowiązania, w szczególności zobowiązania z tytułu umów zawartych w ramach działalności gospodarczej Działu Produkcji Obuwia.

W ocenie Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z istnieniem zespołu składników majątkowych i niemajątkowych, w tym zobowiązań w ramach Działu Produkcji Obuwia będzie spełniona.

Wyodrębnienie organizacyjne.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji pojęcia wyodrębnienia organizacyjnego. W praktyce stosowania prawa potwierdzonej dostępnymi interpretacjami organów podatkowych i orzeczeniami sądów administracyjnych, przyjmuje się, iż o spełnieniu tej przesłanki można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej danego przedsiębiorstwa. Ponadto, takie organizacyjne wydzielanie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub innego aktu wewnętrznego o podobnym charakterze.

W ramach struktury organizacyjnej Wnioskodawcy funkcjonują bez ich formalnego wydzielenia: Dział Produkcji Obuwia i Dział Sprzedaży Obuwia. Wnioskodawca zamierza ten stan rzeczy uregulować i w pierwszej kolejności wprowadzić Regulamin Organizacyjny celem usystematyzowania oraz usprawnienia procesu zarządzania wskazanymi powyżej podstawowymi, wybielonymi obszarami działalności Wnioskodawcy. Na czele każdego Działu będzie stał Dyrektor Działu/Kierownik Działu (jest to Wnioskodawca lub pracownik/współpracownik Wnioskodawcy), odpowiedzialny za rozwój w podległym sobie zakresie. Taka wewnętrzna struktura organizacyjna znajdzie również odzwierciedlenie w Schemacie Organizacyjnym, stanowiącym załącznik do Regulaminu Organizacyjnego.

Dział Produkcji Obuwia:

będzie opracowywał technologię produkcji obuwia,
będzie zajmował się projektowaniem obuwia (wzornictwo),
będzie przygotowywał, wdrażał i przeprowadzał proces produkcji obuwia (rozkrój, szwalnia i montaż)
będzie zajmował się warsztatem mechanicznym, a także obsługą nieruchomości, kotłowni, maszyn i urządzeń
będzie udostępniał nieruchomości, maszyny i urządzenia podmiotom trzecim.

Niektóre czynności w toku produkcji mogą być zlecane podwykonawcom. Niekiedy Dział Produkcji Obuwia będzie wykonywał czynności zlecone przez osoby trzecie na ich rzecz. Działalność Produkcji Obuwia będzie prowadzona w nieruchomościach znajdujących się w … oraz w …. Produkcja obuwia będzie następowała z użyciem maszyn i urządzeń znajdujących się w ww. nieruchomościach.

Dział Sprzedaży Obuwia:

będzie dokonywał zakupu materiałów, półproduktów i surowców,
będzie prowadził magazyn towarów, półproduktów i surowców,
będzie podejmował czynności marketingowe i reklamowe,
będzie odpowiedzialny za sprzedaż obuwia w sklepach należących do Wnioskodawcy lub osób trzecich oraz w sklepie internetowym,
będzie podejmował czynności z zakresu PR i marketingu,
będzie zajmował się administracją, księgowością i kadrami.

W ocenie Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z wyodrębnieniem organizacyjnym Działu Produkcji Obuwia w ramach działalności Wnioskodawcy będzie spełniona.

Wyodrębnienie finansowe.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje także, co należy rozumieć pod pojęciem wyodrębnienie finansowego. Niemniej jednak, w praktyce stosowania prawa, potwierdzonej dostępnymi interpretacjami organów podatkowych i orzeczeniami sądów administracyjnych, uznaje się, iż przesłanka wyodrębnienia finansowego oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej danego przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową. Stanowisko takie zostało potwierdzone m.in. w wyroku WSA z dnia 9 października 2009r. (sygn. III SA/Wa 674/09), a także w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 listopada 2008r., sygn. IPPB5/423-6/08-3/MB.

Odrębność finansowa Wnioskodawcy będzie polegała na takim prowadzeniu ksiąg rachunkowych, który pozwala na rozdzielenie przychodów i działalności poszczególnych Działów. Wnioskodawca prowadzi obecnie księgi rachunkowe na podstawie ustawy o rachunkowości. Wnioskodawca będzie przyporządkowywał do poszczególnych Działów aktywa i pasywa oraz należności i zobowiązania związane z jego działalnością. W ramach prowadzonej ewidencji księgowej zostaną wyodrębnione konta analityczne dla poszczególnych Działów (przygody i koszty ora środki trwałe, zapasy towarów i materiałów, należności oraz zobowiązania), pozwalające na ustalenie wyniku na działalności każdego Działu oraz analizę pozycji bilansowych dotyczących danego Działu.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z wyodrębnieniem finansowym Działu Produkcji Obuwia w ramach działalności Wnioskodawcy będzie spełniona.

Wyodrębnienie funkcjonalne.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji wyodrębnienia funkcjonalnego. Niemniej jednak przesłankę tę - w praktyce potwierdzonej interpretacjami prawa podatkowego i orzeczeniami sądowymi - należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. powinna obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego stwierdzić należy, że kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć powierzone zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku (pogląd taki wyraził m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 6 lipca 2010 r., sygn. akt I SA/Gl 112/10, a także WSA w Krakowie w wyroku z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 31/10). Nie budzi bowiem wątpliwości to, że aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, musi ona posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy.

W ocenie Wnioskodawcy, Dział Produkcji Obuwia będzie wyodrębniony funkcjonalnie, ponieważ będzie składał się nie tylko z sumy składników, lecz również będzie stanowił ich zorganizowany zespół, który może samodzielnie funkcjonować i będzie nadal, w dotychczasowym zakresie funkcjonował w ramach spółki cywilnej. Dział Produkcji będzie obejmował elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych. Dział Produkcji Obuwia będzie prowadził działalność w wydzielonym miejscu. Na Dział Produkcji Obuwia będą składały się elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych w istniejącej strukturze przedsiębiorstwa.

Jak wskazano w stanie faktycznym, Dział Produkcji Obuwia i Dział Sprzedaży Obuwia będą realizować odmienne zadania gospodarcze Wnioskodawcy i będą do nich przypisane składniki majątkowe i niemajątkowe, w tym zobowiązania oraz umowy odpowiednie do zakresu prowadzonej działalności gospodarczej, co oznacza, że Działy te będą posiadały niezależne źródło przychodów. Ponadto Działy będą w stanie, jako wyodrębnione organizacyjnie części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, samodzielnie planować, kontrolować i realizować założona działania gospodarcze przy wykorzystaniu alokowanych składników majątkowych oraz przy zaangażowaniu zatrudnionych współpracowników. Powyższe pozwala obu Działom samodzielnie realizować swoje zadania oraz prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Działy nie będą jedynie sumą składników, lecz zorganizowanymi jednostkami przeznaczonymi do realizacji określonych zadań.

W ocenie Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z wyodrębnieniem funkcjonalnym Działu Produkcji Obuwia w ramach działalności Wnioskodawcy będzie spełniona.

Zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem realizującym określone zadania gospodarcze.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji zdolności do bycia niezależnym przedsiębiorstwem, realizującym określone zadania gospodarcze. Zgodnie z praktyką stosowania prawa, potwierdzoną dostępnymi interpretacjami organów podatkowych i orzeczeniami sądów administracyjnych, uznaje się jednak, że część składników materialnych i niematerialnych przedsiębiorstwa może być uznana za jego zorganizowaną część, gdy posiada ona potencjalną zdolność do funkcjonowania w obrocie gospodarczym jako samodzielny podmiot. Dział Produkcji Obuwia, po wniesieniu do Spółki Celowej, dysponując własnymi zasobami ludzkimi i składnikami majątkowymi będzie zdolny do samodzielnego realizowania swoich zadań. W szczególności będzie mógł uzyskiwać przychody ze swojej działalności.

Planuje się, że do Działu Produkcji Obuwia, wyodrębnionego organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie, zostanie przyporządkowany odrębny zespół materialnych i niematerialnych składników majątkowych, organizacyjnie i funkcjonalnie związany z zadaniami wykonywanymi w ramach swoich funkcji organizacji obsługi i sprzedaży usług:

nieruchomości położone w … i …,
maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji obuwia,
oprogramowanie własne lub umowy dotyczące korzystania przez Wnioskodawcę, w ramach i na potrzeby tego Działu, z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;
środki trwałe m.in. komputery sterujące procesem produkcji i wykorzystywane na etapie projektowania obuwia, wyposażenie;
umowy z osobami się projektowaniem obuwia (wzornictwem), wdrażaniem technologii jego produkcji i produkcja obuwia;
prawa i obowiązki z umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych i opłat za media,
know-how związane z obszarem projektowania (wzornictwa) i produkcji obuwia;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie związanym ze składnikami zorganizowana części przedsiębiorstwa;
wartości niematerialne i prawne, autorskie prawa majątkowe do utworów stworzonych na potrzeby działalności produkcyjnej (obuwia);
składniki majątkowe nie stanowiąca środków trwałych, w szczególności wykorzystywane w działalności produkcyjnej:
zobowiązania, w szczególności zobowiązania z tytułu umów zawartych w ramach działalności gospodarczej Działu Produkcji Obuwia.

Po dokonaniu darowizny, Wnioskodawca będzie zlecał spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, produkcję Obuwia. Wnioskodawca planuje dokonywać zakupu materiałów i surowców i przekazywać te materiały i surowce spółce cywilnej wraz z konkretnymi zleceniami produkcyjnymi. Nie jest wykluczone, że spółka cywilna będzie -jako zleceniobiorca - świadczyła usługę produkcji obuwia lub poszczególne czynności w ramach procesu produkcji obuwia (rozkrój, szycie, montaż), na rzecz podmiotów trzecich i z wykorzystaniem materiałów, półproduktów i surowców własnych lub przekazanych przez zleceniodawcę.

W ocenie Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia do spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka zdolności Działu Produkcji Obuwia do bycia niezależnym przedsiębiorstwem realizującym określone zadania gospodarcze będzie spełniona.

Reasumując powyższe, w ocenie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań składający się na Dział Produkcji Obuwia będący przedmiotem planowanej umowy darowizny zawartej ze spółką cywilną, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. nr 177, poz. 1054, ze zm.) i w konsekwencji planowana darowizna tego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje, że kwestie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w podobnych, do opisanego, stanach faktycznych zaprezentowane zostały przykładowo w:

wyroku NSA z dnia 12 maja 2011r. (II FSK 2222/09), WSA w Warszawie z 9 października 2009r., sygn. III SA/Wa 674/09, NSA z dnia 12 maja 2011r., sygn. II FSK 2222/09, NSA z dnia 20 marca 2012r., sygn. I FSK 815/11, NSA z dnia 27 marca 2013 r., sygn. II FSK 1896/11;
w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych w imieniu Ministra Finansów przez:
1. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25 lutego 2015r. (IPTPB3/423-400/14-4/GG), z dnia 27 lutego 2015r. (IPTPP2/443-84/14-4/JS), z dnia 10 lutego 2015r., z dnia 28 kwietnia 2014 r. (IPTPP1/443-55/14-4/RG),
2. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 maja 2015r. (IBPP3/4512-134/15/LŻ), z dnia 23 kwietnia 2015r. (IBPBI/2/4510-121/15/JP), z dnia 15 kwietnia 2015r. (IBPP3/4512-69/15/LŻ), z dnia 14 kwietnia 2015r. (IBPP3/4512-85/15/EJ), z dnia 13 kwietnia 2015r. (IBPBI/2/4610-64/15/AK), z dnia 31 marca 2015r. (IBPP3/443-1480/14/AŚ), z dnia 24 marca 2015r. (IBPP4/443-617/14/EK), z dnia 7 stycznia 2015r. (IBPBI/2/423-1237/14/KP), z dnia 29 stycznia 2015r. (IBPP3/443-1242/14/EJ), z dnia 03 marca 2015r. (IBPP2/443-1263/14/KO) oraz z dnia 9 marca 2015r. (IBPP3/443-1433/14/JP) oraz IBPBI/2/423-1480M4/AP), z dnia 4 września 2014 r. (IBPP4/443-286/14/EK).
3. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 marca 2015 roku (IPPP2/4512-61/15-2/KOM).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary – w myśl art. 2 pkt 6 ustawy – należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy – przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

W myśl art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014, poz. 121 z późn. zm.), umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak wynika z art. 888 § 1 ww. Kodeksu, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z powołanych przepisów prawa cywilnego wynika zatem, iż umowa darowizny należy do umów cywilnoprawnych przenoszących prawo własności na nabywcę określonych towarów (rzeczy).

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ K.c.

Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ponadto art. 55² K.c. stanowi, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1, z późn. zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy – przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako: dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, iż definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Wskazany wyżej przepis art. 2 pkt 27e ustawy powinien być interpretowany z uwzględnieniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości WE w sprawie C-497/01.

W wyroku C-497/01 w sprawie Zita Modes przeciwko Administration de lenregistrement et des domaines (publ.: „Przegląd Podatkowy” 2004/4/50, ECR 2003/11B/I-14393) Trybunał zwracając uwagę, że niezgodne z przepisami Dyrektywy jest wprowadzanie przez państwo członkowskie jakichkolwiek ograniczeń – innych niż te, o których mowa w Dyrektywie podkreślił, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz – w zależności od konkretnego przypadku – składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

W świetle powyższych rozważań należy uznać, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług okolicznością determinującą możliwość wyłączenia na mocy art. 6 ustawy stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie miały zastosowania do zbywanego mienia musi ono – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Tym bardziej, elementem tym nie mogą być obciążające zorganizowaną część przedsiębiorstwa zobowiązania. W tym zakresie Trybunał uznał bowiem, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca to osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie szeroko rozumianej produkcji i sprzedaży obuwia. W ramach struktury organizacyjnej Wnioskodawcy funkcjonują bez ich formalnego wydzielenia: Dział Produkcji Obuwia i Dział Sprzedaży Obuwia. Wnioskodawca zamierza ten stan rzeczy uregulować i w pierwszej kolejności wprowadzić Regulamin Organizacyjny celem usystematyzowania oraz usprawnienia procesu zarządzania wskazanymi powyżej podstawowymi, wydzielonymi obszarami działalności Wnioskodawcy. Wyodrębnienie organizacyjne Działów będzie przejawiało się również oddzielnym przechowywaniem dokumentacji prawnej oraz księgowej dotyczącej zdarzeń gospodarczych związanych z opisanym zespołem składników materialnych i prawnych. Wnioskodawca będzie przyporządkowywał do poszczególnych Działów aktywa i pasywa oraz należności i zobowiązania związane z jego działalnością. W przypadku Wnioskodawcy, Działy będę posiadały na moment wyodrębnienia własne środki finansowe w kasie oraz na rachunkach bankowych prowadzonych odrębnie dla każdego Działu. W ocenie Wnioskodawcy, każdy Dział będzie wyodrębniony funkcjonalnie, ponieważ będzie składał się nie tylko z sumy składników, lecz również będzie stanowił ich zorganizowany zespół, który może samodzielnie funkcjonować. Każdy Dział będzie prowadził działalność w wydzielonym miejscu. Na każdy Dział będą składały się elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych w istniejącej strukturze przedsiębiorstwa. Obecnie Wnioskodawca planuje wydzielić Dział Produkcji Obuwia i na podstawie umowy darowizny przekazać zorganizowaną część przedsiębiorstwa, tj. Działu Produkcji Obuwia na rzecz spółki cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy. Po dokonaniu darowizny, Wnioskodawca będzie zlecał spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, produkcję Obuwia. Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie darowizny Działu Produkcji Obuwia spółce cywilnej, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, przesłanka związana z wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym Działu Produkcji Obuwia w ramach działalności Wnioskodawcy będzie spełniona, jak również Dział Produkcji Obuwia będzie stanowił, jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, zespół składników majątkowych i niemajątkowych, w tym zobowiązań, który może zostać uznany za niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii uznania przekazania, w formie darowizny, zespołu składników stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa (Dział Produkcji Obuwia) za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro - jak wskazał Wnioskodawca - wnoszony w formie darowizny Dział Produkcji Obuwia będzie organizacyjnie i finansowo wyodrębnionym w istniejącym przedsiębiorstwie zespołem składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonym do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania, to będzie on spełniał definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji, darowizna składników majątku, które spełniają definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, tj. nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy.

Reasumując, zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań składający się na Dział Produkcji Obuwia będący przedmiotem planowanej umowy darowizny zawartej ze spółką cywilną, w której wszystkimi trzema wspólnikami będą trzej synowie Wnioskodawcy, będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w konsekwencji planowana darowizna tego zespołu składników majątku nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. Należy wskazać, iż powołane interpretacje dotyczą odmiennego stanu faktycznego od stanu w niniejszej sprawie.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych lub Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin