2017.02.21 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach - 2461-IBPP1.4512.999.2016.2.AZb

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP1.4512.999.2016.2.AZb
z 21 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 6 grudnia 2016 r. (data wpływu 13 grudnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 13 lutego 2017 r. (data wpływu 15 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach – jest prawidłowe,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług przenoszonych na spółki zależne – jest prawidłowe,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki – jest prawidłowe,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług przenoszonych na spółki zależne,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki,
prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółek.

Wniosek został uzupełniony pismem z 13 lutego 2017 r. (data wpływu 15 lutego 2017 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 3 lutego 2016 r. nr 2461-IBPP1.4512.999. 2016.1.AZb.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością od czerwca 2016 roku jest czynnym podatnikiem VAT, której podstawowym przedmiotem działalności według PKD jest działalność firm centralnych i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych. W związku z tworzeniem struktury holdingowej, Spółka nabywa udziały innych spółek. Docelowo Spółka będzie stanowiła spółkę matkę w strukturze grupy kapitałowej w Polsce, której głównym celem będzie funkcjonowanie na zasadzie Centrum Usług Wspólnych. Obecnie Spółka realizuje usługi prawne dla podmiotów z grupy. W kolejnych kwartałach będą przenoszone kolejne usługi w tym m.in. dotyczące IT, kadr i księgowości, ochrony danych osobowych, wynajmu nieruchomości etc.

W przypadku kolejnych nabyć spółek na rynku polskim, poza wzrostem ilości procesów przekazanych do Spółki z pozostałych spółek z grupy kapitałowej, możliwy jest także wzrost ilości obsługiwanych spółek, a w konsekwencji zwiększenie przychodów Spółki.

W związku z transakcjami nabycia udziałów w spółkach, Spółka poniosła wydatki na zakup usług notarialnych, natomiast w przypadku nabycia udziałów Spółki C. Sp. z o.o. opłatę z tytułu nabycia udziałów w tej spółce przez Kancelarię Adwokacką. Z uwagi na znaczne rozdrobnienie struktury udziałowej Spółki C. Sp. z o.o. oraz w obawie przed trudnościami ze strony mniejszościowych udziałowców w działaniach mających na celu nabycie większościowego pakietu w kapitale zakładowym spółki, Spółka zawarła umowę zlecenia nabycia udziałów przez Kancelarię Adwokacką. Po nabyciu udziałów w Spółce I. Sp. z o.o. Spółka poniosła koszty usług prawnych związanych z wystąpieniem Spółki do Sądu z pozwem o niedotrzymanie warunków niektórych warunków umowy przeciwko poprzednim właścicielom spółki.

Spółka poza wydatkami związanymi z nabyciem udziałów w innych spółkach ponosi również koszty związane z bieżącym funkcjonowaniem Spółki, które obejmują między innymi: czynsz za wynajem pomieszczenia biurowego, opłaty za media, opłaty pocztowe, koszty usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz kadr i płac, koszty sporządzenia sprawozdania finansowego za 2015 rok itp. Obecnie Spółka nabywa usługi prawne i następnie fakturuje je na spółki zależne, w których posiada udziały. Jak już wspomniano powyżej w najbliższym czasie będą przenoszone kolejne usługi w tym. m.in. dotyczące IT, kadr i księgowości, ochrony danych osobowych, wynajmu nieruchomości etc.

Z uwagi na to, iż większość wskazanych powyżej nabytych przez Spółkę usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, w odniesieniu do tych usług, Spółka otrzymała faktury VAT, na których kwota należności za zakupioną usługę obejmuje także kwotę podatku VAT (lub otrzyma faktury w najbliższej przyszłości).

W uzupełnieniu wniosku z 13 lutego 2017 r. Wnioskodawca wskazał, że:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością od czerwca 2016 roku jest czynnym podatnikiem VAT, której podstawowym przedmiotem działalności według PKD jest działalność firm centralnych i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych. W związku z tworzeniem struktury holdingowej, Spółka nabywa udziały innych spółek. Spółka działa na zasadzie Centrum Usług Wspólnych i obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć usługi niezbędne bezpośrednio do wykonywania działalności przez spółki zależne.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta;
usługi informatyczne itp.

Ponadto Wnioskodawca podał, że:

A. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach:

Spółka została powołana jako spółka holdingowa dla aktywów z branży produkcji energii w kogeneracji, dystrybucji oraz handlu energią i gazem. Spółka pełni funkcje właścicielskie względem spółek zależnych. Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki zgodnie z PKD 70.10.Z jest zarządzanie podmiotami gospodarczymi tj. spółkami zależnymi. Spółka działa na zasadzie Centrum Usług Wspólnych i obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć na rzecz spółek zależnych usługi o charakterze ogólnym, administracyjnym, księgowym, finansowym, handlowym i technicznym.

W związku z realizacją przedmiotu działalności gospodarczej spółka nabyła całość udziałów w spółkach zależnych ponosząc koszty usług notarialnych tj. poświadczenie notarialne podpisu oraz wynagrodzenie dla Kancelarii Adwokackiej za pośrednictwo w zakupie udziałów spółki C. Sp. z o.o.

Z uwagi na znaczne rozdrobnienie struktury udziałowej spółki C. Sp. z o.o. oraz w obawie przed trudnościami ze strony mniejszościowych udziałowców w działaniach mających na celu nabycie większościowego pakietu w kapitale zakładowym spółki, Spółka zawarła umowę zlecenia nabycia udziałów przez Kancelarię Adwokacką.

Z tytułu realizacji zlecenia tj. nabycia udziałów spółki C. Sp. z o.o., Spółka zapłaciła Kancelarii Adwokackiej należne wynagrodzenie.

Wszystkie zakupione usługi zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

Należy wskazać, że wydatki z tytułu nabycia udziałów zostały poniesione przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Po przejęciu udziałów w spółkach zależnych Spółka rozpoczęła odpłatne świadczenie na ich rzecz usług prawnych, a w najbliższym czasie rozpocznie odpłatne świadczenie z zakresie zarządzania ogólnego, finansowo - księgowego, administracyjnego, handlowego oraz technicznego.

Wyżej wymienione usługi będą świadczone przez Spółkę na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur VAT.

W związku z powyższym poniesienie tych wydatków nie tylko w sposób pośredni, ale również bezpośredni prowadzić będzie do świadczenia usług opodatkowanych. Nabycie udziałów w spółkach zależnych determinuje możliwość świadczenia na ich rzecz wyżej wymienionych usług.

B. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług „przenoszonych” na spółki zależne:

Spółka działa na zasadzie Centrum Usług Wspólnych i obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć usługi niezbędne bezpośrednio do wykonywania działalności przez spółki zależne.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Ponadto Spółka będzie wynajmować powierzchnię biurową, którą następnie będzie udostępniać na rzecz spółek zależnych.

Wyżej wymienione usługi będą świadczone przez Spółkę na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez faktur.

Świadczenie przez Spółkę usług wspólnych podmiotom zależnym zapewni ograniczenie kosztów poprzez wyeliminowanie powielania czynności przez pracowników rozproszonych spółek i świadczenie ich z jednego, centralnego miejsca. Ponadto wpłynie na poprawę funkcjonowania spółek poprzez ujednolicenie procesów i procedur, lepszą kontrolę wewnętrzną, skrócenie czasu raportowania do spółki - matki, lepszy obieg praktyk i wiedzy w organizacji.

Początkowo w przypadku usług w zakresie prowadzenia kadr i płac, prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz usług prawnych Spółka będzie je nabywać od podmiotów zewnętrznych w celu dalszej odsprzedaży na rzecz spółek z grupy. Wynagrodzenie w tym przypadku ustalane będzie jako procent kosztów jakie Spółka poniosła na nabycie ww. usług powiększone o rynkowy narzut.

Jak już wspomniano Spółka świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. W tym celu korzysta z obsługi prawnej świadczonej przez podmioty zewnętrzne, a następnie dokonuje jej odsprzedaży na rzecz spółek zależnych powiększonych o rynkowy narzut.

Odsprzedawane usługi prawne dotyczą bieżącej obsługi prawnej tj. m.in.:

opracowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów,
tworzenie i weryfikacja wewnętrznych dokumentów firmowych, w tym regulaminów,
doradztwo i przygotowanie dokumentów z zakresu Kodeksu Pracy,
składanie wniosków do KRS,
reprezentowanie przed sądem wszystkich instancji.

Wobec powyższego wydatki na nabycie usług prawnych, księgowych i kadrowych oraz wynajem powierzchni są ponoszone przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W związku z powyższym poniesienie tych wydatków w sposób bezpośredni prowadzić będzie do świadczenia usług opodatkowanych.

C. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki:

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Spółka będzie świadczyć wyżej wymienione usługi na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez faktur VAT.

Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej Spółka ponosi bieżące koszty związane z jej funkcjonowaniem tj. usługi księgowe i kadrowe, usługi prawne, czynsz z tytułu wynajmu powierzchni biurowej, opłaty pocztowe, opłaty za media, wywóz śmieci, sprzątanie biura itp. Wszystkie zakupione usługi zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabycia towarów i usług służących czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Z przepisów ustawy o VAT wynika, że dla realizacji prawa odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. O związku pośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika mówimy, gdy nabywane towary i usługi wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa i mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika przychodami. Nabycie wyżej wymienionych usług nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczyni się do generowania przez Spółkę przychodów opodatkowanych.

D. W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami:

Spółka została powołana jako spółka holdingowa dla aktywów z branży produkcji energii w kogeneracji, dystrybucji oraz handlu energią i gazem. Spółka pełni funkcje właścicielskie względem spółek zależnych. Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki zgodnie z PKD 70.10.Z jest zarządzanie podmiotami gospodarczymi tj. spółkami zależnymi. Spółka działa na zasadzie Centrum Usług Wspólnych i obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć usługi niezbędne bezpośrednio do wykonywania działalności przez spółki zależne.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Spółka będzie świadczyć wyżej wymienione usługi na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez faktur VAT.

Obecnie Spółka świadczy wyłącznie na rzecz spółek zależnych, usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Spółka po nabyciu udziałów w spółce I. Sp. z o.o., wystąpiła do Sądu z pozwem o niedotrzymanie niektórych warunków umowy sprzedaży udziałów przeciwko poprzednim właścicielom spółki I. Sp. z o.o. Zdaniem Spółki poprzedni właściciele poprzez wprowadzenie istotnych zmian w postanowieniach istniejących umów w spółce I. Sp. z o.o. nie tylko działali na szkodę tej spółki, ale również narazili tę spółkę na spore zobowiązania. W tej sprawie Spółka skorzystała z odpłatnych usług prawnych świadczonych przez Kancelarię Adwokacką, która reprezentowała Spółkę w sądzie, udzieliła porad prawnych oraz przygotowała pisma procesowe.

Wszystkie zakupione usługi prawne zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka wykonując czynności opodatkowane na rzecz spółek zależnych, może odliczyć VAT z faktury za usługę prawną związaną z dochodzeniem roszczeń na drodze sądowej o złamanie warunków umowy sprzedaży udziałów. Nie ulega wątpliwości, że koszty w danej jednostce gospodarczej są różne i są uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. W tej kwestii nie można pominąć faktu, że tego typu wydatki ponoszone przez spółkę holdingową są wpisane w jej charakterystyczną działalność.

To Spółka podpisała umowę nabycia udziałów z poprzednimi właścicielami, którzy nie wywiązali się z warunków zawartych w umowie. To, że sprawa dotyczyła spółki zależnej, nie powinno wykluczać prawa możliwości odliczenia podatku VAT dla spółki. Spółka ma prawny obowiązek zajmować się określonymi sprawami spółek zależnych, w tym dbanie o ich kondycję finansową, co przekłada się na przychody spółki. Niezbędnym warunkiem zastosowania odliczenia podatku jest istnienie związku między wydatkami a czynnościami opodatkowanymi, związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Nabycie wyżej wymienionych usług prawnych nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz służy prowadzeniu działalności opodatkowanej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach?
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług przenoszonych na spółki zależne?
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki?
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, ale dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółek?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1, Ad. 2 i Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie usług:

związanych z nabyciem udziałów w innych spółkach,
przenoszonych na spółki zależne oraz
związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki.

Zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku VAT od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielne działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z kolei zgodnie z art. 9 dyrektywy 2006/112/WE działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalność rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych i prawnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. W świetle ww. definicji pojęcie „działalność gospodarcza” winno być interpretowane szeroko. Uznanie, iż działalność danego podmiotu spełnia wyżej wymienione kryteria, determinuje nie tylko fakt podlegania temu podatkowi, ale także ustanawia prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o ile nie dokonuje transakcji to prawo wyłączających. Kryteria uznania bądź nie danej działalności jako podlegającej podatkowi VAT nie zależą od formy prawnej danego podmiotu, lecz od sposobu i rodzaju wykonywanej działalności.

Przedmiot działalności Spółki w Polskiej Klasyfikacji Działalności sklasyfikowany jest symbolem PKD 70.10.Z jako „Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych” - obejmującą m.in. kontrolowanie i zarządzanie innymi spółkami lub przedsiębiorstwami, planowanie strategiczne lub organizacyjne oraz procesy podejmowania decyzji. Ponadto Spółka nie tytko posiada status przedsiębiorcy, ale również posiada ona przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) Kodeksu cywilnego, tj. zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia tej działalności gospodarczej, jak również prowadzi przedsiębiorstwo w znaczeniu funkcjonalnym.

Kwestia podmiotowości podatkowej na gruncie podatku VAT spółki holdingowej była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne SA Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu. Trybunał stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych. W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Uwzględniając powyższe, należy stwierdzić, że Spółka jako spółka holdingowa spełnia kryteria określone w art. 15 ustawy o VAT, zatem jest ona podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jednocześnie przepisy ustawy o VAT nie precyzują jaką formę powinien mieć związek zakupów ze sprzedażą opodatkowaną czy tylko bezpośredni czy również pośredni. Takim kryterium w ocenie Spółki, które powinno decydować o prawie do odliczenia, powinien być jedynie racjonalny związek pomiędzy prawem do odliczenia podatku od nabytych towarów i usług, a sprzedażą opodatkowaną podatnika. Oznacza to, że tak długo jak podatnik będzie w stanie przyporządkować zakupy do opodatkowanej działalności, związek taki będzie istniał i prawo do odliczenia będzie przysługiwało.

Zdaniem Spółki, prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie usług:

związanych z nabyciem udziałów w innych spółkach,
przenoszonych na spółki zależne oraz
związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki

wynika z faktu, że opodatkowaniem VAT podlega i będzie podlegać ogół sprzedaży tj. świadczenie obecnie usług uprawnych, a w kolejnych kwartałach pozostałych usług tj. IT, kadr i księgowości, ochrony danych osobowych, wynajmu nieruchomości etc. dla spółek zależnych.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości (zwany dalej: ETS) w wydawanych orzeczeniach wielokrotnie podkreślał, że prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym uprawnieniem podatnika, jeśli podatnik przy nabyciu towarów lub usług zamierza wykorzystać je w związku z działalnością podlegającą opodatkowaniu VAT. Zdaniem ETS prawo to przysługuje podatnikowi nawet wtedy, jeśli nabywanych towarów lub usług nie można połączyć z konkretną czynnością opodatkowaną VAT. Odmienne stanowisko naruszyłoby, bowiem zasadę neutralności podatku VAT, stanowiącą podstawowe założenie wspólnego europejskiego systemu podatku od wartości dodanej (wyrok w sprawie C-268/83 pomiędzy D.A. Rompelman i E.A. Rompelman a Minister van Financien, wyrok ETS C-165/86 pomiędzy Leesportefeuille „INTIEM” CV a Staatssecretaris van Financien). Podobne stanowisko ETS zajął w sprawie C-98/98 pomiędzy Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank PLC, zgodnie z którym w niektórych okolicznościach prawo do odliczenia VAT może przysługiwać nawet w przypadku braku konkretnej transakcji opodatkowanej, jeżeli zakup związany jest z działalnością podatnika, która co do zasady podlega opodatkowaniu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8 grudnia 2009 r., sygnatura IPPP3/443-837/09-2/SM. W interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej wypowiedział się na temat prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z nabyciem udziałów w spółce. Dyrektor Izby Skarbowej uznał, iż „na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Prawo to może zostać spełnione, zgodnie z art. 86 ust. 10-13 ustawy. Powyższe wskazuje, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej.”

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 19 listopada 2007 r., sygnatura IBPP2/443-411/10/WN. Dyrektor Izby Skarbowej potwierdzając prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług doradczych, konsultingowych, prawnych i rzeczoznawczych związanych z nabyciem udziałów w spółce uznał, iż „przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni. Konkretny zakup może być związany z czynnością niepodlegającą opodatkowaniu lub zwolnioną od podatku od towarów i usług, która jednak jest niezbędna lub potrzebna do prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika.”

Stanowisko Spółki potwierdzają także wyroki sądów administracyjnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 15 czerwca 2009 r., sygn. I SA/Wr 1368/08 stwierdził, że „prawo do odliczenia podatku istnieje nawet wtedy, gdy nie można ustalić bezpośredniego związku pomiędzy zakupem a opodatkowaną transakcją czyli w niektórych sytuacjach prawo do odliczenia może przysługiwać podatnikowi nawet w przypadku braku konkretnej transakcji opodatkowanej, jeżeli zakup związany jest z działalnością podatnika, która, co do zasady, podlega opodatkowaniu (lub daje prawo do odliczenia podatku mimo zwolnienia), a brak związku z konkretną transakcją opodatkowaną wynika z czynników obiektywnych, zwykle niezależnych od podatnika.”

Ad. 4

Spółka po nabyciu udziałów w innej spółce, poniosła koszty usług prawnych związanych z wystąpieniem Spółki do Sądu z pozwem o niedotrzymanie niektórych warunków umowy sprzedaży udziałów przeciwko poprzednim właścicielom spółki I. Sp. z o.o. Zdaniem Spółki poprzedni właściciele poprzez wprowadzenie istotnych zmian w postanowieniach istniejących umów nie tylko działali na szkodę spółki, której udziały Spółka nabyła, jak również naraziły tę spółkę na spore zobowiązania. Spółka jako spółka holdingowa (spółka - matka) być może będzie jeszcze w przyszłości ponosić tego typu usługi prawne.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka wykonując czynności opodatkowane, może odliczyć VAT z faktury za usługę prawną związaną z dochodzeniem roszczeń na drodze sądowej o złamanie warunków umowy sprzedaży udziałów. Tego typu wydatki ponoszone sporadycznie przez spółkę holdingową są wpisane w jej charakterystyczną działalność. Nie ulega wątpliwości, że koszty w danej jednostce gospodarczej są różne i są uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji wydatki poniesione przez Spółkę na usługi prawne, stanowią część jej kosztów ogólnych i dlatego mają, co do zasady bezpośredni związek z jej działalnością gospodarczą jako całością. Stanowisko Spółki potwierdza Wyrok WSA w Krakowie z 28 sierpnia 2013 r., I SA/Kr 459/13, który potwierdził, że podatnik może pomniejszyć należny podatek VAT o kwotę podatku naliczoną przy nabyciu usługi prawnej, świadczonej w związku z dochodzeniem roszczenia związanego z działalnością opodatkowaną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach,
prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług przenoszonych na spółki zależne,
prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki,
nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółek.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na ścisłe powiązanie tematyki poruszanej we wniosku, tut. organ postanowił ująć kwestie dotyczące czterech stanów faktycznych w jednej interpretacji indywidualnej.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w kwestii potencjalnego prawa do odliczenia podatku naliczonego pod kątem oceny charakteru poniesionych przez Wnioskodawcę zakupów towarów i usług. Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga natomiast prawa do odliczenia podatku naliczonego z punktu widzenia dokonanej przez Wnioskodawcę rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, według art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawione wyżej unormowania wykluczają możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem, jeśli towary i usługi, przy nabyciu których naliczono podatek, są (mają być) wykorzystywane w całości do prowadzenia działalności opodatkowanej, wówczas podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na mocy art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Należy zauważyć, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością.

Jednakże ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć zatem charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. przez ich odsprzedaż, lecz przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podmiotowi działającemu w charakterze podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, że nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika, będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Posiłkując się w tym miejscu orzecznictwem TSUE należy zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Wprawdzie przedmiotowe orzeczenia odnoszą się do kwestii uznania, czy samo nabycie i posiadanie akcji (udziałów) spółki powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, jednakże należy zwrócić również uwagę na fakt, iż w ocenie TSUE działalnością gospodarczą jest tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy przepisów Dyrektywy.

Zatem udział w zarządzaniu spółkami (których udziały zostały nabyte) czyni dany podmiot z tego tytułu podatnikiem.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca od czerwca 2016 roku jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca został powołany jako spółka holdingowa dla aktywów z branży produkcji energii w kogeneracji, dystrybucji oraz handlu energią i gazem. Spółka pełni funkcje właścicielskie względem spółek zależnych. Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Wnioskodawcy zgodnie z PKD 70.10.Z jest zarządzanie podmiotami gospodarczymi tj. spółkami zależnymi. Spółka działa na zasadzie Centrum Usług Wspólnych i obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć na rzecz spółek zależnych usługi o charakterze ogólnym, administracyjnym, księgowym, finansowym, handlowym i technicznym.

Z tytułu realizacji zlecenia tj. nabycia udziałów spółki C. Sp. z o.o., Spółka zapłaciła Kancelarii Adwokackiej należne wynagrodzenie.

Wszystkie zakupione usługi zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

Należy wskazać, że wydatki z tytułu nabycia udziałów zostały poniesione przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Po przejęciu udziałów w spółkach zależnych Wnioskodawca rozpoczął odpłatne świadczenie na ich rzecz usług prawnych, a w najbliższym czasie rozpocznie odpłatne świadczenie z zakresie zarządzania ogólnego, finansowo - księgowego, administracyjnego, handlowego oraz technicznego.

Wyżej wymienione usługi będą świadczone przez Spółkę na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu usług związanych z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach.

Analiza powołanych przepisów prawa w kontekście opisanego stanu sprawy pozwala na uznanie, że zakupione usługi tj. usługi notarialne oraz usługi Kancelarii Adwokackiej (usługi pośrednictwa w zakupie udziałów innej spółki), związane z transakcją nabycia udziałów w innych spółkach mają związek z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazał Wnioskodawca, wydatki z tytułu nabycia udziałów zostały poniesione przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto z wniosku wynika, że po przejęciu udziałów w spółkach zależnych Wnioskodawca rozpoczął odpłatne świadczenie na ich rzecz usług prawnych, a w najbliższym czasie rozpocznie odpłatne świadczenie z zakresie zarządzania ogólnego, finansowo - księgowego, administracyjnego, handlowego oraz technicznego.

Wnioskodawca podał, że poniesienie ww. wydatków nie tylko w sposób pośredni, ale również bezpośredni prowadzić będzie do świadczenia usług opodatkowanych. Nabycie udziałów w spółkach zależnych determinuje możliwość świadczenia na ich rzecz wyżej wymienionych usług.

Skoro zatem nabyte przez Wnioskodawcę usługi notarialne oraz usługi Kancelarii Adwokackiej zostały poniesione w związku z transakcjami nabycia udziałów w innych spółkach, zaś nabycie udziałów w spółkach zależnych determinuje możliwość świadczenia na ich usług opodatkowanych, to w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że nabycie ww. usług notarialnych oraz usług Kancelarii Adwokackiej służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, zatem zastosowanie znajduje cytowany na wstępie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku ze spełnieniem pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy co do zasady przysługuje zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług notarialnych oraz usług Kancelarii Adwokackiej (usług pośrednictwa w zakupie udziałów innej spółki) związanych z transakcjami nabycia udziałów w innych spółkach.

Przy czym prawo takie przysługuje Wnioskodawcy pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy o VAT.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca powziął również wątpliwości odnośnie uznania, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług „przenoszonych” na spółki zależne.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że obecnie Spółka nabywa usługi prawne i następnie fakturuje je na spółki zależne, w których posiada udziały. W najbliższym czasie będą przenoszone kolejne usługi w tym. m.in. dotyczące IT, kadr i księgowości, ochrony danych osobowych, wynajmu nieruchomości etc.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że Spółka obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć usługi niezbędne bezpośrednio do wykonywania działalności przez spółki zależne.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Ponadto Spółka będzie wynajmować powierzchnię biurową, którą następnie będzie udostępniać na rzecz spółek zależnych.

Wyżej wymienione usługi będą świadczone przez Spółkę na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur.

Spółka świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. W tym celu korzysta z obsługi prawnej świadczonej przez podmioty zewnętrzne, a następnie dokonuje jej odsprzedaży na rzecz spółek zależnych powiększonych o rynkowy narzut.

Odsprzedawane usługi prawne dotyczą bieżącej obsługi prawnej tj. m.in.:

opracowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów,
tworzenie i weryfikacja wewnętrznych dokumentów firmowych, w tym regulaminów,
doradztwo i przygotowanie dokumentów z zakresu Kodeksu Pracy,
składanie wniosków do KRS,
reprezentowanie przed sądem wszystkich instancji.

Wydatki na nabycie usług prawnych, księgowych i kadrowych oraz wynajem powierzchni są ponoszone przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W związku z powyższym poniesienie tych wydatków w sposób bezpośredni prowadzić będzie do świadczenia usług opodatkowanych.

Odnosząc się zatem do kwestii objętej pytaniem drugim zauważyć należy, że – jak podał Wnioskodawca - początkowo w przypadku usług w zakresie prowadzenia kadr i płac, prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz usług prawnych Spółka będzie je nabywać od podmiotów zewnętrznych w celu dalszej odsprzedaży na rzecz spółek z grupy. Wynagrodzenie w tym przypadku ustalane będzie jako procent kosztów jakie Spółka poniosła na nabycie ww. usług powiększone o rynkowy narzut.

Wnioskodawca obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. W tym celu korzysta z obsługi prawnej świadczonej przez podmioty zewnętrzne, a następnie dokonuje jej odsprzedaży na rzecz spółek zależnych powiększonych o rynkowy narzut.

Ponadto Spółka będzie wynajmować powierzchnię biurową, którą następnie będzie udostępniać na rzecz spółek zależnych.

Dokonując zatem analizy powołanych przepisów prawa w kontekście opisanego stanu sprawy należy stwierdzić, że nabycie od podmiotów zewnętrznych usług prawnych, księgowych i kadrowych oraz wynajmu powierzchni, w celu ich dalszej odsprzedaży na rzecz spółek z grupy ma (będzie miało) związek z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Jak bowiem wskazał Wnioskodawca, wydatki na nabycie usług prawnych, księgowych i kadrowych oraz wynajem powierzchni są ponoszone przez Spółkę w celu świadczenia na rzecz podmiotów zależnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W związku z powyższym, poniesienie tych wydatków w sposób bezpośredni prowadzić będzie do świadczenia usług opodatkowanych.

Mając zatem na uwadze wyżej powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie nabywane od podmiotów zewnętrznych w celu dalszej odsprzedaży na rzecz spółek z grupy usługi prawne, księgowe i kadrowe oraz wynajmu powierzchni są (będą) wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupy wskazanych wyżej usług, o ile nie zaistnieją przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy jest również stwierdzenie, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Spółka została powołana jako spółka holdingowa dla aktywów z branży produkcji energii w kogeneracji, dystrybucji oraz handlu energią i gazem. Spółka pełni funkcje właścicielskie względem spółek zależnych. Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki zgodnie z PKD 70.10.Z jest zarządzanie podmiotami gospodarczymi tj. spółkami zależnymi.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Spółka będzie świadczyć wyżej wymienione usługi na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur VAT.

Nabycie wyżej wymienionych usług nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczyni się do generowania przez Spółkę przychodów opodatkowanych.

Ustosunkowując się zatem do zagadnienia objętego pytaniem trzecim Wnioskodawcy stwierdzić należy, że dla określenia, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług związanych z jej bieżącym funkcjonowaniem, istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a działalnością podatnika, żeby mógł on skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Jak już wskazano powyżej, o związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży lub też są niezbędne do wytworzenia towarów lub wykonania usług będących przedmiotem sprzedaży. Bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym.

Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. przez ich odsprzedaż, lecz przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wydatków mających pośredni związek z działalnością opodatkowaną, jako jeden z aspektów zasady neutralności podatku VAT było także przedmiotem licznych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. System odliczania podatku VAT – jak wskazuje TSUE m.in. w wyroku z 22 lutego 2001 r. sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs Excise) – „(...) ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorców od ciężaru podatku VAT, zapłaconego lub do zapłaty, w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. W konsekwencji wspólny system VAT zapewnia całkowitą neutralność opodatkowania VAT wszelkiej działalności gospodarczej, bez względu na jej cel i rezultat, przy założeniu, że ona sama, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT”.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in.: wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/96 (Abbey National pic v. Commissioners of Customs & Excisie), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participationis SA v. Directeur region al des impots du Nord-Pas-de-Calats). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wskazał, że z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ponosi bieżące koszty związane z funkcjonowaniem Spółki tj. usługi księgowe i kadrowe, usługi prawne, czynsz z tytułu wynajmu powierzchni biurowej, opłaty pocztowe, opłaty za media, wywóz śmieci, sprzątanie biura itp. Wszystkie zakupione usługi zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

Jak wynika z wniosku, nabycie wyżej wymienionych usług nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczyni się do generowania przez Spółkę przychodów opodatkowanych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zakup usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki - jako ogólne wydatki dotyczące działalności gospodarczej Wnioskodawcy – przyczyniają się do osiągania przez Wnioskodawcę obrotu opodatkowanego. Tym samym zostaje spełniona podstawowa przesłanka o charakterze przyczynowo-skutkowym decydująca o prawie Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie ww. usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem Spółki.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że wydatki poniesione na zakup ww. usług co do zasady stanowią podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca we wniosku sformułował również pytanie dotyczące kwestii uznania, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych poniesionych po nabyciu udziałów w innych spółkach, ale dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółek.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca (spółka holdingowa) obecnie świadczy na rzecz spółek zależnych usługi prawne opodatkowane stawką 23%. Docelowo Spółka będzie świadczyć usługi niezbędne bezpośrednio do wykonywania działalności przez spółki zależne.

W szczególności będą to następujące usługi:

usługi w zakresie kadr i płac,
usługi księgowe,
usługi prawne,
usługi finansowo - rozliczeniowe,
usługi administracyjne,
usługi związane z planowaniem produkcji,
usługi związane z obsługą klienta,
usługi informatyczne itp.

Spółka będzie świadczyć wyżej wymienione usługi na rzecz polskich podatników VAT w zamian za wynagrodzenie, płatne na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur VAT.

Spółka po nabyciu udziałów w spółce I. Sp. z o.o., wystąpiła do Sądu z pozwem o niedotrzymanie niektórych warunków umowy sprzedaży udziałów przeciwko poprzednim właścicielom spółki I. Sp. z o.o. Zdaniem Spółki poprzedni właściciele poprzez wprowadzenie istotnych zmian w postanowieniach istniejących umów w spółce I. Sp. z o.o. nie tylko działali na szkodę tej spółki, ale również narazili tę spółkę na spore zobowiązania. W tej sprawie Spółka skorzystała z odpłatnych usług prawnych świadczonych przez Kancelarię Adwokacką, która reprezentowała Spółkę w sądzie, udzieliła porad prawnych oraz przygotowała pisma procesowe. Wszystkie zakupione usługi prawne zostały udokumentowane fakturami wystawionymi na Spółkę.

To Spółka podpisała umowę nabycia udziałów z poprzednimi właścicielami, którzy nie wywiązali się z warunków zawartych w umowie. To, że sprawa dotyczyła spółki zależnej, nie powinno wykluczać prawa możliwości odliczenia podatku VAT dla Wnioskodawcy. Spółka ma prawny obowiązek zajmować się określonymi sprawami spółek zależnych, w tym dbanie o ich kondycję finansową, co przekłada się na przychody Spółki. Niezbędnym warunkiem zastosowania odliczenia podatku jest istnienie związku między wydatkami a czynnościami opodatkowanymi, związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Nabycie wyżej wymienionych usług prawnych nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz służy prowadzeniu działalności opodatkowanej.

Odnosząc się zatem do zagadnienia dotyczącego prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych dotyczących kwestii spornych z poprzednimi właścicielami spółki zauważyć należy, że jak podał Wnioskodawca, wystąpił on do Sądu z pozwem o niedotrzymanie niektórych warunków umowy sprzedaży udziałów przeciwko poprzednim właścicielom spółki I. Sp. z o.o. Wnioskodawca skorzystał z odpłatnych usług prawnych świadczonych przez Kancelarię Adwokacką, która reprezentowała Wnioskodawcę w sądzie, udzieliła porad prawnych oraz przygotowała pisma procesowe.

Wprawdzie Wnioskodawca wskazał, że to Spółka podpisała umowę nabycia udziałów z poprzednimi właścicielami, którzy nie wywiązali się z warunków zawartych w umowie, należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że – jak podał sam Wnioskodawca – sprawa dotyczyła spółki zależnej. W tym miejscu należy zaznaczyć, że nabycie przez Wnioskodawcę udziałów innej spółki (I. Sp. z o.o.) nie spowodowało, że ta spółka przestała być odrębnym podatnikiem na gruncie przepisów ustawy o VAT. Skoro zatem przedmiotowe wydatki zostały poniesione przez Wnioskodawcę w związku ze sprawą spółki zależnej - odrębnego od Wnioskodawcy podatnika – to nie sposób uznać, że nabyte przez Wnioskodawcę usługi prawne mają związek z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy.

Wnioskodawca wprawdzie wskazał, że nabycie wyżej wymienionych usług prawnych nie przyczyni się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz służy prowadzeniu działalności opodatkowanej, jednak w ocenie tut. Organu nie można uznać w przedmiotowej sprawie że istnieje związek czy to bezpośredni czy pośredni pomiędzy zakupem ww. usług prawnych a czynnościami opodatkowanymi podatkiem należnym u Wnioskodawcy.

Podkreślenia wymaga również, że Wnioskodawca, w świetle przytoczonych wyżej przepisów oraz orzecznictwa TSUE, jest podatnikiem podatku VAT wyłącznie w zakresie dokonywanych czynności opodatkowanych na rzecz spółek zależnych (których udziały zostały nabyte), bowiem - jak już zaznaczono w niniejszej interpretacji - w ocenie TSUE działalnością gospodarczą jest tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy przepisów Dyrektywy.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że w ocenie tut. Organu brak jest związku czy to bezpośredniego czy pośredniego pomiędzy nabyciem ww. usług prawnych a czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy, zatem na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zakup ww. usług prawnych nie stanowi podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Trudno bowiem uznać, że Wnioskodawca poniósł przedmiotowe wydatki w celu wykonania na rzecz spółki zależnej wymienionych we wniosku usług opodatkowanych podatkiem VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego pod kątem oceny charakteru poniesionych przez Wnioskodawcę zakupów towarów i usług. Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga natomiast prawa do odliczenia podatku naliczonego z punktu widzenia dokonanej przez Wnioskodawcę rejestracji jako podatnik VAT czynny. W zakresie dotyczącym możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupu usług otrzymanych przed dokonaniem rejestracji dla celów podatku VAT tut. organ wydał odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin