Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB4.4511.167.2016.2.SK
z 9 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 11 sierpnia 2016 r. (data wpływu 23 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 października 2016 r. (data wpływu 31 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z umorzeniem osobom fizycznym należności pieniężnych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 14 października 2016 r., nr 1061-IPTPB4.4511.167.2016.1.SK, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 14 października 2016 r. (data doręczenia 19 października 2016 r.). Wnioskodawca uzupełnił przedmiotowy wniosek pismem z dnia 25 października 2016 r. (data wpływu 31 października 2016 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 26 października 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina Miasto …, działając na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz uchwały Rady Miasta … z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania, odraczania i rozkładania na raty wierzytelności Gminy Miasta … oraz podległych jednostek organizacyjnych Gminy Miasta … z tytułu niepodatkowych należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny (Dz. Urz. Woj. … z 2010 r. Nr … poz. …, Nr .. poz. …, z 2014 r. poz. 2973), udziela ulg w postaci umorzeń należności z tytułu czynszu najmu oraz odszkodowań za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Uchwała Rady Miasta … stanowi akt prawa miejscowego i dotyczy wszystkich podmiotów, które mają jakieś zadłużenie cywilnoprawne w Gminie Mieście …. Uchwała ta ma charakter ogólny i określa jednolite dla wszystkich przesłanki umorzenia takich należności. Jednak przesłanki te, podobnie jak w ustawie Ordynacja podatkowa, są sformułowane ogólnie.

Uchwała przewiduje możliwość umorzenia należności, gdy dłużnik znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, wymaga tego ważny interes dłużnika lub interes publiczny, w szczególności gdy:

1. zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu mającym na celu przymusowe zaspokojenie wierzytelności nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne;
2. w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada majątku, z którego można by dochodzić należności;
3. umorzenie wierzytelności jest uzasadnione ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym.
   
   

W każdym przypadku przeprowadzane jest postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia sytuacji materialnej podmiotu ubiegającego się o umorzenie długu, a następnie podejmowana jest decyzja w zakresie umorzenia należności, bądź odmowy takiego umorzenia. Decyzja w tym przedmiocie jest objęta uznaniowością organu i wnioskodawca nie może się od niej odwołać. Umorzenie następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli, które doręcza się dłużnikowi. Wnioskodawca wskazał, że wniosek dotyczy roku 2015.

We wskazanych przypadkach złożone zostały wnioski o umorzenie należności odpowiednio z tytułu:

1. czynszu najmu - obejmującego należność główną (czynsz), koszty korzystania z mediów oraz odsetki ustawowe od tych należności - ustawa kodeks cywilny (dalej: k.c.) i ustawa o gospodarce nieruchomościami;
2. bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy - podstawa prawna żądania art. 224 i nast. k.c. - umorzenie obejmuje należność główną;
3. bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy - podstawa prawna żądania art. 224 i nast. k.c. - umorzenie obejmuje część należności głównej.
   
   

Umorzenia powyższe zostały przez Gminę Miasto … potraktowane jako źródło przychodu wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego został sporządzony i przesłany do właściwego organu podatkowego PIT-8C.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy we wszystkich trzech stanach faktycznych Gmina Miasto … miała obowiązek sporządzić i wystawić informację PIT-8C dokumentujący przychód osób fizycznych z tytułu umorzenia im przez Gminę należności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, wartość umorzonych należności cywilnoprawnych, tak z tytułu czynszu najmu, jak i bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy, stanowi przychód osób fizycznych i Gmina na podstawie art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) (dalej: updof) ma obowiązek wystawić PIT-8C obejmujący kwoty tych przychodów.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są również inne źródła, które nie zostały wymienione enumeratywnie w tym artykule.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wpłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Oznacza to, że przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędów skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w ramach zarządu majątkiem i na podstawie podjętej uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego Gmina umarza osobom fizycznym należności cywilnoprawne z tytułu czynszu najmu lub bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, należy stwierdzić, że wartość umorzonych kwot stanowić będzie dla podatników przychód z tzw. innych źródeł, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z umorzeniem należności cywilnoprawnych osobom fizycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Gmina działając na podstawie ustawy o samorządzie gminnym oraz uchwały Rady Miasta …. w sprawie szczegółowych zasad umarzania, odraczania i rozkładania na raty wierzytelności Gminy Miasta … oraz podległych Jej jednostek organizacyjnych z tytułu niepodatkowych należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny udziela ulg w postaci umorzeń należności z tytułu czynszu najmu oraz odszkodowań za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Uchwała Rady Miasta stanowi akt prawa miejscowego i dotyczy wszystkich podmiotów, które mają jakieś zadłużenie cywilnoprawne w Gminie Mieście. Uchwała ta ma charakter ogólny i określa jednolite dla wszystkich przesłanki umorzenia takich należności. Przewiduje ona możliwość umorzenia należności, gdy dłużnik znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, wymaga tego ważny interes dłużnika lub interes publiczny, w szczególności gdy: zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu mającym na celu przymusowe zaspokojenie wierzytelności nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne; w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada majątku, z którego można by dochodzić należności; umorzenie wierzytelności jest uzasadnione ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym. W każdym przypadku przeprowadzane jest postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia sytuacji materialnej podmiotu ubiegającego się o umorzenie długu, a następnie podejmowana jest decyzja w zakresie umorzenia należności bądź odmowy takiego umorzenia. Decyzja w tym przedmiocie jest objęta uznaniowością organu i wnioskodawca nie może się od niej odwołać. Umorzenie następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli, które doręcza się dłużnikowi.

We wskazanych przypadkach złożone zostały wnioski o umorzenie należności odpowiednio z tytułu: czynszu najmu - obejmującego należność główną (czynsz), koszty korzystania z mediów oraz odsetki ustawowe od tych należności; bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy, gdzie umorzenie obejmuje należność główną oraz bezumownego korzystania z nieruchomości Gminy, gdzie umorzenie obejmuje część należności głównej.

W związku z tak przedstawionym opisem wskazać należy, że ponieważ enumeratywne wyliczenie wszystkich podlegających opodatkowaniu rodzajów dochodów nie jest możliwe, ustanowiona została na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w art. 10 ust. 1 pkt 9) kategoria przychodów z innych źródeł.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy i jednocześnie niekwalifikowane do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

W przepisie tym ustawodawca posługuje się pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”. Wobec jego niezdefiniowania w ustawie podatkowej odwołać się należy do stanowiska wyrażanego w tej mierze, a więc co do sposobu rozumienia tego pojęcia, w dotychczasowym orzecznictwie sądowym, w tym zwłaszcza uchwały NSA z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06, w której przyjęto, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze (...), których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inna forma ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższych uwag stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji umorzenie wymagalnych należności ciążących na osobach fizycznych z tytułu zawartych przez nie z Wnioskodawcą umów, stanowi dla tych osób przysporzenie skutkujące powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Przysporzenie to jest realne i wymierne, bowiem dzięki takiemu umorzeniu osoba będąca jego beneficjentem zwolniona zostaje z obowiązku świadczenia kosztem swojego majątku, a więc konieczności jego uszczuplenia. Umorzenie wymagalnych należności wiąże się z przyznaniem korzyści majątkowej innemu podmiotowi bez ekwiwalentu, stanowi zatem dla tego podmiotu przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Poprzez umorzenie następuje bowiem uzyskanie korzyści majątkowej przez dany podmiot kosztem innego podmiotu, poprzez uzyskanie nieekwiwalentnego przysporzenia majątkowego, tu – poprzez umorzenie należnych Gminie należności cywilnoprawnych. Przychodem są natomiast nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów (wyroki NSA z dnia 8 czerwca 1994 r., sygn. akt SA/Kr 1239/93 i z dnia 6 kwietnia 1994 r., sygn. akt SA/Wr 1101/03).

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane powyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że wartość umorzonych przez Wnioskodawcę osobom fizycznym należności cywilnoprawnych z tytułu czynszu najmu i bezumownego korzystania z nieruchomości stanowił dla tych osób przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też na Wnioskodawcy ciążył obowiązek wystawienia podmiotom, wobec których dokonano umorzenia należności pieniężnych, informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Zgodnie bowiem z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy Organ zauważa, że z tytułu przedmiotowego wniosku wniesiono opłatę w łącznej wysokości 120 zł, odpowiadającą trzem stanom faktycznym. Natomiast niniejsza interpretacja dotyczy jednego stanu faktycznego. Zatem, w związku z wpłatą kwoty wyższej niż wynikająca z art. 14f § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do art. 14f § 2b pkt 3 tej ustawy, opłata w kwocie 80 zł zostanie zwrócona zgodnie z dyspozycją, tj. na rachunek bankowy Wnioskodawcy wskazany we wniosku, w terminie określonym w art. 14f § 2a ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.