Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPP3.4512.396.2016.1.IŻ
z 30 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2016 r. (data wpływu 14 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez radcę prawnego nieodpłatnych porad prawnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez radcę prawnego nieodpłatnych porad prawnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Kancelaria Prawna Radcy Prawnego … jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności kancelarii jest świadczenie usług prawnych. W ramach planowanej akcji promocyjnej kancelaria chciałaby zaproponować nieodpłatną pomoc prawną udzielaną ,,pro bono” w każdy czwarty czwartek miesiąca. Informacje o podjętych przedsięwzięciach „pro bono” będą również zamieszczane na stronie internetowej Kancelarii. Świadczenie wpisuje się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez świadczącego ją podatnika. Zaangażowanie się w działalność o charakterze „pro bono” z pewnością będzie miało duże znaczenie dla wizerunku kancelarii, a także wpłynie na pozytywny sposób jej postrzegania, co w przyszłości pozwoli kancelarii pozyskać nowych klientów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej na rzecz osób fizycznych wykonywane w ramach programu marketingowego będzie stanowić nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, a tym samym nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, w tym również usług pomocy prawnej, co do zasady, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wynika to z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), gdyż zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Nieodpłatne świadczenie usług może być, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, uznane w niektórych przypadkach za podlegające opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Poprzez unormowanie w art. 8. ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nastąpiło zrównanie w zakresie opodatkowania usług nieodpłatnych z odpłatnymi. Ma to miejsce w odniesieniu do nieodpłatnych usług, jeżeli spełnione są łącznie dwie przesłanki:

1. jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
2. podatnikowi przysługiwało prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.
   
   

Zatem dla uznania nieodpłatnej usługi za usługę zrównaną z usługą o charakterze odpłatnym, a więc podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, konieczne jest łączne spełnienie dwóch wskazanych powyższej przesłanek.

Świadczenie profesjonalnych usług na zasadzie „pro publico bono” w sposób dobrowolny i nieodpłatny z pewnością jest w interesie publicznym - w szczególności na rzecz osób, których na te usługi nie stać i jest to publicznie odbierane jako bezinteresowna działalność prospołeczna. Jednocześnie kreuje pozytywny wizerunek przedsiębiorcy wśród obecnych i potencjalnych jego klientów. Należy zatem uznać, iż działalność ,,pro bono” wpisuje się, co do zasady, w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt I FSK 326/09 Sąd stwierdził, że usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, to takie usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa.

W świetle powyższego nieodpłatna pomoc prawna udzielana pro bono nie jest objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, o ile jej świadczenie wpisuje się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez świadczącego ją podatnika.

W przedmiotowej sprawie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma zastosowania, ponieważ dotyczy on wyłącznie świadczenia usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, podczas gdy w niniejszej sprawie kancelaria zamierza świadczyć co prawda nieodpłatne usługi ,,pro bono”, ale oprócz idei pomocy potrzebującym - świadczenie tych usług jest związane z dążeniem do wykreowania pozytywnego obrazu kancelarii, co z kolei powinno rzutować na przyszłe dochody.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie, świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej na rzecz m.in. osób fizycznych, mające na celu budowanie pozytywnego wizerunku Kancelarii, jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Zatem, przedmiotowe świadczenie - jako niespełniające dyspozycji art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Treść ww. art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy wskazuje, iż opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności kancelarii jest świadczenie usług prawnych. W ramach planowanej akcji promocyjnej kancelaria chciałaby zaproponować nieodpłatną pomoc prawną udzielaną ,,pro bono” w każdy czwarty czwartek miesiąca. Informacje o podjętych przedsięwzięciach „pro bono” będą również zamieszczane na stronie internetowej Kancelarii. Świadczenie wpisuje się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Zaangażowanie się Wnioskodawcy w działalność o charakterze „pro bono” z pewnością będzie miało duże znaczenie dla wizerunku kancelarii, a także wpłynie na pozytywny sposób jej postrzegania, co w przyszłości pozwoli kancelarii pozyskać nowych klientów.

Przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć, że są one wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę, czyli świadczenia profesjonalnych usług o charakterze pro publico bono budzących pozytywne emocje i oceny, z uwagi na bezpłatność czynności, uzasadnione jest twierdzenie co do zasady, że działania te, oprócz oczywistych korzyści na rzecz usługobiorcy (osoby fizycznej), mają wpływ na pozytywne postrzeganie Wnioskodawcy na rynku gospodarczym, jako podmiotu np. o statusie materialnym pozwalającym na takie darmowe działania, o określonym, znaczącym poziomie wiedzy, jak też o zacięciu społecznikowskim. Taki sposób prezentowania się podmiotu winien zapewnić Wnioskodawcy obok prestiżu także pozyskanie nowych klientów.

Świadczenie profesjonalnych usług prawnych w charakterze „pro bono”, a zatem porad udzielanych w interesie publicznym w sposób dobrowolny i nieodpłatny, jest powszechnie odbierane jako bezinteresowna działalność prospołeczna. Kreuje to pozytywny wizerunek przedsiębiorcy wśród obecnych i potencjalnych jego klientów. Zatem należy uznać, iż nieodpłatne udzielanie pomocy prawnej wpisuje się, co do zasady, w zakres prowadzonej działalności gospodarczej. Powyższy, prospołeczny aspekt nieodpłatnej działalności zawodowych prawników został podkreślony również w uzasadnieniu do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt I FSK 326/09, zgodnie z którym „w sytuacji (...) uczestniczenia w przedsięwzięciach prestiżowych, o charakterze budzącym pozytywne emocje i oceny, jak chodzi o odbiór społeczny, z uwagi na bezpłatność czynności, uzasadnione jest twierdzenie co do zasady, że działania te oprócz oczywiście tego, że przynoszą korzyści usługobiorcy mają wpływ na pozytywne postrzeganie podmiotu na rynku gospodarczym jako podmiotu np. o statusie materialnym pozwalającym na takie darmowe działania, o określonym, znaczącym poziomie wiedzy, jak też o zacięciu społecznikowskim. Taki sposób prezentowania się podmiotu winien zapewnić mu (...) obok prestiżu także pozyskanie nowych klientów”.

Należy zatem stwierdzić, że tak wskazane cele podjętych przez Wnioskodawcę działań w sensie gospodarczym przemawiają za tym, żeby uznać je za związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Działania te, jako przynoszące korzyści prowadzonej działalności gospodarczej są związane bezpośrednio z jej prowadzeniem.

Mając na uwadze opis przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że nieodpłatne świadczenie usług prawnych przez Wnioskodawcę wpisuje się w cel prowadzonej działalności, w związku z czym nie może być traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania ww. przepis ustawy, a czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14 b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.