Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-58/16-3/WH
z 8 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2016 r. (data wpływu 25 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności wniesienia do spółki prawa handlowego wkładu niepieniężnego w postaci aportu przedsiębiorstwa, z wyłączeniem prawa do nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności wniesienia do spółki prawa handlowego wkładu niepieniężnego w postaci aportu przedsiębiorstwa, z wyłączeniem prawa do nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie produkcji i dystrybucji kosmetyków jako osoba fizyczna. Działalność prowadzi w nieruchomościach stanowiących jego własność. Zamierza wnieść swoje przedsiębiorstwo do spółki prawa handlowego. Wnosząc przedsiębiorstwo zamierza wyłączyć z aportu (wkładu) nieruchomości. Przedmiotem aportu będą więc ruchomości oraz pozostałe składniki przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w tym m.in.: maszyny i urządzenia, samochody, logo, surowce i materiały, wyroby gotowe, należności, środki pieniężne, wiedza i know-how, kontakty, kontrakty i inne tajemnice przedsiębiorstwa. Przedmiotem aportu będzie całe przedsiębiorstwo łącznie ze wszystkimi zobowiązaniami. Nieruchomości stanowią własność Wnioskodawcy. Są wpisane do ewidencji środków trwałych firmy. Z chwilą wniesienia aportu zostanie zawarta umowa najmu nieruchomości ze spółką, do której wniesione zostanie przedsiębiorstwo. Taki jest warunek wniesienia przedsiębiorstwa i taka będzie wstępna umowa ze spółką. W przeciwnym wypadku działalność nie byłaby możliwa.

W związku z powyższą czynnością do spółki przejdą pracownicy w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wniesienie w formie aportu (wkładu) przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, z wyłączeniem nieruchomości, do spółki prawa handlowego podlegać będzie podatkowi od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Aport przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r. Nr 54 poz. 535 ze zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 55¹ K.c., przez przedsiębiorstwo należy rozumieć zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwę przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   
   

Wyliczenie składników przedsiębiorstwa w art. 55¹ K.c. jest przykładowe i dokonane wyłącznie pod kątem przeznaczenia ich do prowadzenia przez przedsiębiorcę konkretnej działalności gospodarczej, a więc wyłącznie w aspekcie funkcjonalnym i organizacyjnym. Pojęcie „przedsiębiorstwo” obejmuje wszystkie prawa i obowiązki majątkowe, nie tylko te wymienione powyżej, umieszczone w bilansie danego podmiotu zarówno po stronie aktywów, jak i pasywów. Przedsiębiorstwo stanowi swoisty zbiór towarów i innych dóbr, które towarami nie są. Brak któregokolwiek z elementów wymienionych w definicji przedsiębiorstwa nie musi dyskwalifikować danej transakcji jako zbycia przedsiębiorstwa. Również wyłączenie określonych elementów z zespołu składników stanowiących przedsiębiorstwo (np. wyłączenie budynków) nie musi wykluczać zbycia przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Ponieważ przepis ten dopuszcza możliwość wyłączeń z przedmiotu umowy poszczególnych składników w drodze uzgodnień między zbywcą a nabywcą przedsiębiorstwa, powstaje pytanie, w jakim zakresie dopuszczalne jest stosowanie tych wyłączeń, aby przedmiot zbycia w dalszym ciągu można było uznać za przedsiębiorstwo. Analiza treści art. 55² K.c. wskazuje wyraźnie, że co do zasady tylko czynność prawna obejmująca wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, jest czynnością prawną mającą za przedmiot przedsiębiorstwo. Dlatego należy uznać, że wyłączeniu mogą podlegać jedynie te składniki, które nie są niezbędne do realizacji stojących przed przedsiębiorstwem celów gospodarczych.

O tym, czy w konkretnym przypadku mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne. Ponieważ po wniesieniu aportu (wkładu) Wnioskodawca zapewni spółce korzystanie z nieruchomości w drodze umowy dzierżawy lub najmu uważa, że opisana wyżej transakcja będzie dotyczyła przedsiębiorstwa i nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.

Wg wyroku NSA w Warszawie 10 marca 2011 r. (I FSK 1062/10) jeśli wyłączenie nieruchomości nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to wkład w takiej postaci nie podlega VAT.

Dalej NSA wskazał, że zgodnie z art. 55² K.c. czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Z przepisu tego, którego naruszenie zarzucił autor skargi kasacyjnej, wynika, że istnieje prawna możliwość wyłączenia w i ramach konkretnej czynności prawnej określonych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, bez naruszania statusu przedsiębiorstwa. W komentarzu do art. 55² K.c. wskazano, że „...ma charakter dyspozytywny, stwarzając stronom możliwość wyłączenia niektórych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Powinny być jednak one wyraźnie zaznaczone w umowie, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo. (...) Aby można było mówić o czynności, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, przedmiotem czynności muszą być objęte bezwzględnie te elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie można jednak w tym zakresie formułować jakichś jednoznacznych, uniwersalnych wzorów czy kryteriów. Będą się one zmieniały przy każdej dokonywanej czynności, a okoliczności konkretnego przypadku będą podstawą oceny, czy przedmiotem czynności prawnej jest przedsiębiorstwo, czy też przedmiotowa substancja nie nosi takich znamion. Granicą swobody w omawianym zakresie będzie możliwość uczestnictwa substancji w działalności gospodarczej.” (A. Kidyba, K. Kopaczyńska - Pieczniak, E. Niezbecka, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, T. Sokołowski, Kodeks Cywilny Komentarz Tom l Część Ogólna Lex, 2009). Z powyższego wynika, że stanowisko autora skargi kasacyjnej, jakoby transakcja mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, w przypadku wyłączenia z niej jednego z elementów opisanych przykładowo w art. 55¹ K.c. zawsze skutkowała uznaniem, że zbywane i składniki tracą łącznie charakter przedsiębiorstwa, jest nieuzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie zapisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu.

W świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 93 z późn. zm.).

Stosownie do ww. artykułu Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   
   

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne. Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego zostaną spełnione, to dostawa realizowana do innego podmiotu (np. spółki prawa handlowego), nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie produkcji i dystrybucji kosmetyków jako osoba fizyczna. Działalność prowadzi w nieruchomościach stanowiących jego własność. Wnioskodawca zamierza wnieść swoje przedsiębiorstwo do spółki prawa handlowego. Wnosząc przedsiębiorstwo zamierza wyłączyć z aportu (wkładu) nieruchomości. Przedmiotem aportu będą więc ruchomości oraz pozostałe składniki przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w tym m.in.: maszyny i urządzenia, samochody, logo, surowce i materiały, wyroby gotowe, należności, środki pieniężne, wiedza i know how, kontakty, kontrakty i inne tajemnice przedsiębiorstwa. Przedmiotem aportu będzie całe przedsiębiorstwo łącznie ze wszystkimi zobowiązaniami. Nieruchomości stanowią własność Wnioskodawcy, są wpisane do ewidencji środków trwałych. Z chwilą wniesienia aportu zostanie zawarta umowa najmu nieruchomości ze spółką do której wniesione zostanie przedsiębiorstwo. Wnioskodawca wskazał, że do spółki przejdą pracownicy w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy wniesienie w formie aportu (wkładu) przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości, do spółki prawa handlowego nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT. W tym miejscu należy wskazać, że jak wynika z powołanego art. 55² Kodeksu cywilnego, strony – poza wyłączeniami wynikającymi z przepisów szczególnych – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa określoną w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo.

Natomiast wyłączenie z aportu niektórych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa nie wyklucza uznania, iż mamy do czynienia z aportem całego przedsiębiorstwa, która to czynność pozostaje poza zakresem VAT. Istotne jest jednak, aby przedmiotem aportu były bezwzględnie te elementy, które umożliwiają kontynuowanie działalności gospodarczej.

Jak wynika z opisu sprawy przedmiotem aportu będą kluczowe elementy, które umożliwiają kontynuowanie działalności gospodarczej, czyli ruchomości oraz pozostałe składniki przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w tym m.in.: maszyny i urządzenia, samochody, logo, surowce i materiały, wyroby gotowe, należności, środki pieniężne, wiedza i know how, kontakty, kontrakty i inne tajemnice przedsiębiorstwa a także wszystkie zobowiązania.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę opis sprawy i przedstawione regulacje prawne w tym zakresie należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ponieważ przedmiot transakcji będzie obejmował całość składników materialnych i niematerialnych składających się na przedsiębiorstwo. Wyłączenie z przedmiotu aportu nieruchomości pozostanie bez wpływu na możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki przez ich nabywcę, gdyż jak wskazał Wnioskodawca zapewni On nabywcy korzystanie z nieruchomości w drodze umowy dzierżawy lub najmu.

Zatem skoro przedmiotem aportu będzie przedsiębiorstwo, to transakcja ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.