Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.333.2017.1.AKO
z 30 sierpnia 2017 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2017 r. (data wpływu 18 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT i braku obowiązku zapłaty podatku VAT należnego z tytułu cesji wierzytelności własnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 18 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT i braku obowiązku zapłaty podatku VAT należnego z tytułu cesji wierzytelności własnych.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Wnioskodawca jest spółką akcyjną i podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”). Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest udzielanie pożyczek krótkoterminowych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (konsumentom).

Działalność Spółki łączy się z ryzykiem związanym z nieotrzymaniem spłat pożyczek lub też otrzymaniem spłat z poważnym opóźnieniem. Jeżeli klient Spółki opóźnia się ze spłatą, Spółka podejmuje działania, które mają na celu odzyskanie należnych jej wierzytelności. W wielu przypadkach pomimo podjęcia przez Wnioskodawcę prób odzyskania należności, dłużnicy nie spłacają pożyczek. W efekcie, Spółka może utracić nie tylko przychody (np. w postaci odsetek lub prowizji), ale także kwoty pożyczek, które wypłaciła wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek, co generuje ryzyko utraty płynności finansowej lub uniemożliwienie udzielania dalszych pożyczek i w konsekwencji może oznaczać utratę źródła przychodów poprzez ograniczenie lub uniemożliwienie Spółce udzielania pożyczek kolejnym klientom, którym mogłaby ich udzielić gdyby dysponowała niespłaconymi przez dłużników kwotami pożyczek.

Wnioskodawca aby zabezpieczyć się przed ryzykiem niespłacalności pożyczek i utraty płynności finansowej zawiera transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”) z podmiotem z siedzibą w Unii Europejskiej, który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników (dalej: „Przejmujący Ryzyko”). Skutkiem zawarcia przedmiotowych transakcji CDS jest przeniesienie ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę na Przejmującego Ryzyko, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: „Stałe Wynagrodzenie”) płacone przez Spółkę na rzecz Przejmującego Ryzyko. Transakcje CDS są zawierane cyklicznie, w ustalonych okresach i zabezpieczają Wnioskodawcę przed brakiem spłaty udzielonych przez niego pożyczek.

Transakcje CDS zawierane są każdorazowo na podstawie umowy (w formie pisemnej) – potwierdzenie transakcji kredytowego instrumentu pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia transakcji, datę zakończenia transakcji, kwotę Stałego Wynagrodzenia, datę płatności Stałego Wynagrodzenia, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami w tym: sposób ustalenia Zmiennego Wynagrodzenia oraz termin rozliczenia transakcji CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, Przejmujący Ryzyko, jest zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS do nabycia w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS (dalej: „Zdarzenie Kredytowe”), prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Przejmującego Ryzyko, o którym mowa powyżej, to przykładowo: brak spłaty części albo całości pożyczki w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu.

W ramach rozliczenia transakcji CDS Wnioskodawca w zamian za określoną cenę (dalej: „Zmienne Wynagrodzenie”) dokonuje przelewu (cesji) na rzecz Przejmującego Ryzyko wierzytelności pożyczkowych, w stosunku do których wystąpiło Zdarzenie Kredytowe, a które podlegały transakcji CDS. Transakcja CDS może dotyczyć kwoty nominalnej tj. kapitał udzielonych pożyczek lub/oraz pozostałych opłat związanych z pożyczką tj. prowizji, odsetek oraz innych opłat (np. odsetki za opóźnienie).

Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Przejmującego Ryzyko, Stałego Wynagrodzenia. Wysokość Stałego Wynagrodzenia skalkulowana jest m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS. Wydatki na Stałe Wynagrodzenie poniesione przez Spółkę nie będą zwracane Wnioskodawcy w żadnej formie.

Spółka osiąga korzyści z zawarcia CDS albowiem efektywnie jest ona zabezpieczona przed ryzykiem niespłacalności udzielonych pożyczek poprzez przeniesienie tego ryzyka do zewnętrznego, wyspecjalizowanego podmiotu. Transakcja CDS daje większą pewność i stabilność prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tego tytułu przykładowo: prowizji, odsetek oraz innych opłat należnych z tytułu udzielonych pożyczek oraz zabezpieczenie przyszłego źródła przychodów poprzez odzyskanie kapitału umożliwiającego Spółce udzielanie pożyczek kolejnym klientom.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy w przypadku uiszczenia na rzecz Przejmującego Ryzyko, podmiotu zagranicznego posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, Stałego Wynagrodzenia, Wnioskodawca zobowiązany będzie do rozpoznania importu usług zwolnionych na podstawie ustawy VAT?
  2. Czy w przypadku rozliczenia transakcji CDS poprzez cesję wierzytelności własnych na rzecz Przejmującego Ryzyko, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT należnego?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Ad 1)


W opinii Wnioskodawcy w związku z uiszczeniem na rzecz Przejmującego Ryzyko, podmiotu zagranicznego posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, Stałego Wynagrodzenia, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT.


Ad 2)


W opinii Wnioskodawcy dokonanie przez Spółkę cesji wierzytelności własnych w wyniku rozliczenia transakcji CDS nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku VAT należnego.


Ad 1)


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 710, dalej: „ustawa VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej „VAT”) podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 28b ust. 1 ustawy VAT wynika z kolei, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n, które to wyjątki nie mają zastosowania w świetle przedstawionego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy VAT, pod pojęciem importu usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT wskazuje, iż podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe, obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Spółkę usług świadczonych przez Przejmującego ryzyko z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej (podmiot zagraniczny nieposiadający stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce) ciąży na Spółce. Tym samym Spółka nabywając usługi od Przejmującego Ryzyko będzie zobowiązana do wykazania w deklaracji VAT importu usług ze stawką właściwą dla świadczenia tychże usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94, z późn. zm., dalej: „ustawa OIF”), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 2 lit. g ustawy OIF instrumentami finansowymi są papiery wartościowe, a także niebędące papierami wartościowymi instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Co więcej, w przypadku transakcji CDS wyjątki wyłączające zwolnienie z VAT dla instrumentów finansowych wymienione w art. 43 ust. 16 ustawy VAT nie będą miały zastosowania.


W ocenie Wnioskodawcy usługa przejęcia ryzyka niespłacalności pożyczek świadczona przez Przejmującego Ryzyko w ramach transakcji instrumentu pochodnego CDS jest usługą zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT. W przypadku transakcji z kontrahentem zagranicznym – podatnikiem podatku od wartości dodanej – z terytorium Unii Europejskiej, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT. W związku ze Stałym Wynagrodzeniem to Wnioskodawca jest usługobiorcą (ryzyko niespłacalności pożyczek jest przejmowane przez Przejmującego Ryzyko).

W nawiązaniu do generalnej zasady dotyczącej miejsca świadczenia usług na rzecz podatników przedstawionej w art. 28b ust. 1 ustawy VAT, miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym usługobiorca (podatnik) posiada siedzibę działalności gospodarczej. Od tej zasady ustawa VAT przewiduje pewne wyjątki, które nie znajdują zastosowania do usług świadczonych przez Przejmującego Ryzyko na rzecz Spółki. W rezultacie, usługi świadczone przez Przejmującego Ryzyko na rzecz Wnioskodawcy powinny być opodatkowane w miejscu, gdzie usługobiorca (Spółka) posiada siedzibę działalności gospodarczej – czyli w Polsce. W konsekwencji, w związku z uiszczeniem Stałego Wynagrodzenia na rzecz Przejmującego Ryzyko Wnioskodawca będzie zobowiązany do wykazania w deklaracji VAT importu usług finansowych zwolnionych z VAT.


Zwolnienie z VAT instrumentu pochodnego typu swap zostało potwierdzone m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:

  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 października 2015 r., sygn. ITPP2/4512-838/15/AK,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPP2/4512-532/15/AK,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 grudnia 2014 r., sygn. IPPP3/443-899/14-4/IG,

Ad 2)


Cesja wierzytelności własnych nie podlega VAT


Transakcja cesji wierzytelności własnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako transakcja nie stanowiąca ani odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.


Według art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Natomiast, stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Przeniesienie w drodze umowy praw do wierzytelności własnych, stanowiących prawa majątkowe, nie stanowi wobec powyższej definicji dostawy towarów. Wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem towaru.

Należy jednak rozpatrzyć, czy przeniesienie praw do wierzytelności może zostać sklasyfikowane jako świadczenie usług na gruncie przepisów ustawy VAT. Należy zauważyć, iż czynność tego rodzaju nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ona jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (zawartej umowy pożyczki).

Instytucja przelewu (cesji) wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, dalej: „Kodeks cywilny”).


Zgodnie z treścią art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Według art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie.

Należy zauważyć, że wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym np. pieniężnie). Przeniesienie wierzytelności jest więc skutkiem rozporządzania wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności, nie jest więc świadczeniem usług w myśl ustawy VAT.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Komisję Europejską, znajdującym również poparcie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, z perspektywy zbywcy, zbycie wierzytelności własnych nie powinno być traktowane jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu, lecz pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Komisja Europejska uznała, iż sprzedaż własnych wierzytelności, jako wykonywanie prawa własności, nie podlega opodatkowaniu VAT (Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno-Finansowych z dnia 1 stycznia 2005 r., Nr 1).

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 października 2011 r., sygn. I FSK 537/11, w którym sąd uznał, iż:

  • „Zbycie wierzytelności nie stanowi zatem świadczenia usługi, gdyż jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).”


Również organy podatkowe potwierdzają brak opodatkowania podatkiem VAT przy zbyciu wierzytelności własnych. W interpretacji z dnia 3 stycznia 2012 r., sygn. IPPP1/443-1479/11-2/ISz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził:

  • „W oparciu o opis sprawy oraz wskazany wyżej stan prawny należy stwierdzić, iż czynności polegające na wniesieniu przez Wnioskodawcę aportem wierzytelności własnej, nie można uznać za dostawę towaru. Wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Czynność tego rodzaju nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ona jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu”.


Podobne stanowisko prezentuje m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 15 maja 2012 r., sygn. ILPP2/443-191/12-3/SJ.


Wobec powyższego cesja pożyczkowych wierzytelności własnych przez Wnioskodawcę w ramach rozliczenia transakcji instrumentu pochodnego CDS, jako czynność wykonywania prawa własności, znajduje się poza zakresem przepisów ustawy VAT, w związku z czym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.


Powyższy pogląd został potwierdzony m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:

  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 lutego 2016 r., sygn. IPPP1/4512-90/16-2/AS,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 października 2015 r., sygn. ITPP2/4512-838/15/AK,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPP2/4512-532/15/AK,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 października 2013 r., sygn. IPPP1/443-826/13-2/EK,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 września 2013 r., sygn. IPPP2/443-642/13-2/DG,
  • interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 września 2013 r., sygn. IPPB5/423-480/13-2/MW,

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca uprzejmie wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj