Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
ITPB2/4511-525/16-4/17-S/ENB
z 7 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 2 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Rz 1013/16 (data wpływu 12 kwietnia 2017 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2016 r. (data wpływu 1 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2016 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 19 sierpnia 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawczyni interpretację indywidualną znak ITPB2/4511-525/16/IB w której za nieprawidłowe uznał stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym zasiłek otrzymywany przez Wnioskodawczynię nie podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem świadczenie to nie stanowi odszkodowania ani zadośćuczynienia.

Wnioskodawczyni na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 19 sierpnia 2016 r. znak ITPB2/4511-525/16/IB wniosła pismem z dnia 4 września 2016 r. (data wpływu 8 września 2016 r.) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów, pismem z dnia 4 października 2016 r. znak ITPB2/4511-525/16-1/ENB stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawczyni na interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 19 sierpnia 2016 r. znak ITPB2/4511-525/16/IB złożyła skargę z dnia 6 listopada 2016 r. (data wpływu 10 listopada 2016 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 2 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Rz 1013/16 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z dnia 19 sierpnia 2016 r. znak ITPB2/4511-525/16/IB. Ww. wyrok uprawomocnił się w dniu 24 marca 2017 r. (data wpływu wyroku z klauzulą prawomocności do tutejszego organu – 12 kwietnia 2017 r.).

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Stan faktyczny dotyczy zasiłku z tytułu zgonu męża wypłacanego Wnioskodawczyni na podstawie wyroku sądu hiszpańskiego, począwszy od 11 marca 1994 r. przez byłego pracodawcę zmarłego męża.

W marcu 1994 r. w Hiszpanii zginął mąż Wnioskodawczyni. Zginął w wypadku na budowie podczas wykonywania zadań służbowych. Wyrokiem Sądu ds. Socjalnych w M. (sąd hiszpański) zasądzono na rzecz Wnioskodawczyni, m.in. zasiłek z tytułu zgonu męża w wysokości 45% od kwoty 4790 peset począwszy od 11 marca 1994 r. Zasiłek ten jest wypłacany bezterminowo. Zasiłek ten zobowiązany jest płacić były pracodawca męża lub inne podmioty szczegółowo wymienione w wyroku (kopia przetłumaczonego wyroku w załączeniu). Wnioskodawczyni ma polską rezydencję podatkową i nieograniczony obowiązek podatkowy. Świadczenie nie stanowi świadczenia rodzinnego lub dodatku rodzinnego bądź dodatku pielęgnacyjnego otrzymywanego na podstawie przepisów obowiązujących w Hiszpanii. Świadczenie ma charakter odszkodowawczy co wynika z uzasadnienia wyroku sądu hiszpańskiego. Zasady ustalania zasiłku z tytułu zgonu męża podczas wykonywania pracy w Hiszpanii wynikają wprost z hiszpańskiego ustawodawstwa (Kodeks cywilny, Kodeks pracy).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymany (wypłacony) w 2015 r. hiszpański zasiłek z tytułu zgonu męża orzeczony wyrokiem Sądu jest zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na terytorium Polski?

Zdaniem Wnioskodawczyni, orzeczony przez Sąd zasiłek z tytułu zgonu męża podczas wykonywania pracy jest zwolniony od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady ustalania wysokości zasiłku z tytułu zgonu męża przy pracy w Hiszpanii wynikają wprost z przepisów hiszpańskiego Kodeksu cywilnego i Kodeksu pracy. Wobec tego zasiłek ten podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Ponadto świadczenie to zwolnione jest również od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Jest innym odszkodowaniem, o którym mowa w pkt 3b oraz:

1. nie dotyczy działalności gospodarczej;
2. nie dotyczy utraconych korzyści jakie poszkodowany mógłby osiągnąć ponieważ ma ze swej istoty wynagrodzić krzywdy związane ze śmiercią bliskiej osoby.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Stosownie do art. 21 ust. 1 umowy z dnia 15 listopada 1979 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 1982 r. Nr 17, poz. 127) części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej przepisu wynika zatem, że wolne od podatku dochodowego są odszkodowania lub zadośćuczynienia. Przy tym, zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań lub zadośćuczynień, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w przepisach odrębnych ustaw lub przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowieniach układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumieniach zbiorowych, regulaminach lub statutach, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania ww. świadczeń nie wynikają wprost ze stosownych przepisów prawa, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas takie odszkodowanie/zadośćuczynienie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań/zadośćuczynień wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ww. ustawy.

Jak stanowi bowiem art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, w marcu 1994 r. w Hiszpanii zginął mąż Wnioskodawczyni. W związku z tym zdarzeniem Wnioskodawczyni na podstawie wyroku sądu hiszpańskiego, począwszy od 11 marca 1994 r. otrzymuje zasiłek wypłacany przez byłego pracodawcę zmarłego męża.

Wyrokiem Sądu ds. Socjalnych w M. (sąd hiszpański) na rzecz Wnioskodawczyni zasądzono, m.in. zasiłek z tytułu zgonu męża w wysokości 45% od kwoty 4790 peset począwszy od 11 marca 1994 r. Zasiłek ten jest wypłacany bezterminowo. Zasiłek ten zobowiązany jest płacić były pracodawca męża lub inne podmioty szczegółowo wymienione w wyroku. Wnioskodawczyni ma polską rezydencję podatkową i nieograniczony obowiązek podatkowy. Świadczenie nie stanowi świadczenia rodzinnego lub dodatku rodzinnego bądź dodatku pielęgnacyjnego otrzymywanego na podstawie przepisów obowiązujących w Hiszpanii. Świadczenie ma charakter odszkodowawczy co wynika z uzasadnienia wyroku sądu hiszpańskiego. Zasady ustalania zasiłku z tytułu zgonu męża podczas wykonywania pracy w Hiszpanii wynikają wprost z hiszpańskiego ustawodawstwa (Kodeks cywilny, Kodeks pracy).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 2 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Rz 1013/16 wskazał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Sąd uznał, że uzasadniony jest zarzut błędu wykładni, jeśli organ przyjmuje że przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b należy interpretować w ten sposób, że dyspozycje tych norm obejmują tylko takie świadczenia, które muszą być nazwane odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem. Poprzestanie bowiem na wykładni językowej jest dopuszczalne tylko wówczas, kiedy jej rezultaty prowadzą do zadowalających, z punktu widzenia istoty danej instytucji prawnej, jej celów i aksjologii, natomiast nie prowadzą do wniosków absurdalnych albo nieakceptowalnych z punktu widzenia prokonstytucyjnej wykładni. Wykładanie przedmiotowych przepisów poprzez ograniczenie świadczeń objętych ich dyspozycją tylko do nazwanych odszkodowaniami lub zadośćuczynieniami prowadzi do nieakceptowalnych rezultatów (art. 2 Konstytucji RP). Szczególnie jest to widoczne, gdy kwestią sporną jest ocena charakteru danego świadczenia, zasądzonego nie przez polski sąd. Poprzestanie na nazwie danego świadczenia, przy uwzględnieniu tłumaczenia treści orzeczenia z języka obcego na język polski, może doprowadzić do błędnej kwalifikacji istoty i charakteru danego świadczenia. Rzeczą organu było rozważenie charakteru przedmiotowego świadczenia, czego organ nie dokonał, a w konsekwencji dopuszczając się błędu wykładni dokonał niewłaściwej (przedwczesnej, nie kompleksowej) oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Mając na uwadze stanowisko Sądu wyrażone w wyroku z dnia 2 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Rz 1013/16, stwierdzić zatem należy, że w przedstawionej sprawie o kwalifikacji danego świadczenia nie może przesądzać jego nazwa, lecz rzeczywisty charakter. Świadczenie nazwane odszkodowaniem, nie musi mieć bowiem rzeczywiście charakteru odszkodowawczego bądź odwrotnie – nie sprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, przy uwzględnieniu tłumaczenia treści orzeczenia z języka obcego na język polski nie determinuje takiego charakteru tegoż świadczenia.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy i przyjmując za Wnioskodawczynią, że otrzymuje w związku ze śmiercią męża świadczenie – którego nazwa została przetłumaczona jako zasiłek z tytułu zgonu męża, zasady ustalania którego wynikają wprost z hiszpańskiego Kodeksu cywilnego i Kodeksu pracy a uzasadnienie wyroku potwierdza jego odszkodowawczy charakter, uznać należy, iż świadczenie to stanowi w istocie płaconą periodycznie formę odszkodowania związaną ze zgonem małżonka Wnioskodawczyni. W konsekwencji świadczenie to otrzymywane (wypłacone) w 2015 r. korzystało ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego zostały spełnione bowiem wszystkie przesłanki warunkujące zastosowanie tego zwolnienia.

Zauważyć również należy, że ponieważ wskazane we wniosku świadczenie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie może tym samym korzystać ono ze zwolnienia przedmiotowego uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy. Biorąc bowiem pod uwagę racjonalność ustawodawcy, nie można uznać, iż świadczenie odszkodowawcze, może jednocześnie korzystać z dwóch zwolnień przedmiotowych. Wniosek taki wynika z systematyki zwolnień podatkowych, bowiem ustawodawca potraktował w sposób indywidualny świadczenia odszkodowawcze których wysokość lub zasady przyznawania zostały uregulowane w aktach wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy oraz świadczenia odszkodowawcze, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Jednocześnie tutejszy organ zastrzega, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.