Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-343/12/ASz
z 19 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 17 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zakupu wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie m.in. dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zakupu wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się między innymi zakupem wierzytelności na podstawie umowy cesji. Wnioskodawca zazwyczaj nabywa wierzytelności o niskiej jakości (w szczególności wierzytelności niespłacone terminowo, w stosunku do których wierzyciel pierwotny podejmował, bądź podejmuje czynności windykacyjne).

Wnioskodawca ma zamiar zakupić w drodze negocjacji od banku całą wierzytelność danego klienta, tj. oprócz wierzytelności z tytułu kwoty nominalnej udzielonych kredytów przedmiotem sprzedaży będą również wierzytelności akcesoryjne z nią związane, w szczególności wierzytelności odsetkowe.

Wierzytelność zakupiona zostanie za cenę znacznie niższą od jej wartości nominalnej, jednakże cena odpowiadała będzie wartości rynkowej przedmiotowej wierzytelności. Zabezpieczenie ustanowione na przedmiotowej wierzytelności przejdzie zgodnie z umową na Wnioskodawcę.

Wnioskodawca wskazuje ponadto, iż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, składającym co miesiąc deklarację VAT-7 oraz odprowadzającym podatek należny.

W związku z zakupem przedmiotowej wierzytelności Wnioskodawca ma zamiar wszcząć postępowanie egzekucyjne z nieruchomości dłużnika oraz po ewentualnej bezskutecznej drugiej licytacji przejąć nieruchomość na własność na mocy art. 984 Kodeksu postępowania cywilnego. Z uwagi na wysoką wartość wierzytelności, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do uiszczenia części wartości nieruchomości, gdyż wartość wierzytelności będzie wyższa.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wobec stwierdzenia, że do zakupu ww. wierzytelności nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku od towarów i usług, w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ustalonego w oparciu o cenę zakupu?

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro sprzedaż wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przez żadną ze stron, to czynność taka opodatkowana będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych a stawka podatku wynosić będzie 1% ceny zakupu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie skutków podatkowych zakupu wierzytelności. W pozostałym zakresie wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca (Spółka) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się między innymi zakupem wierzytelności na podstawie umowy cesji. Wnioskodawca zazwyczaj nabywa wierzytelności o niskiej jakości (w szczególności wierzytelności niespłacone terminowo, w stosunku do których wierzyciel pierwotny podejmował, bądź podejmuje czynności windykacyjne).

Wnioskodawca ma zamiar zakupić w drodze negocjacji od banku całą wierzytelność danego klienta, tj. oprócz wierzytelności z tytułu kwoty nominalnej udzielonych kredytów przedmiotem sprzedaży będą również wierzytelności akcesoryjne z nią związane, w szczególności wierzytelności odsetkowe.

Wierzytelność zakupiona zostanie za cenę znacznie niższą od jej wartości nominalnej, jednakże cena odpowiadała będzie wartości rynkowej przedmiotowej wierzytelności. Zabezpieczenie ustanowione na przedmiotowej wierzytelności przejdzie zgodnie z umową na Wnioskodawcę.

Wnioskodawca wskazuje ponadto, iż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, składającym co miesiąc deklarację VAT-7 oraz odprowadzającym podatek należny.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Umowa sprzedaży została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży innych praw majątkowych - 1%. W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od powyższego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek wyżej przywołane zapytanie Wnioskodawcy, w tej części, w której zagadnienie w nim poruszone jest przedmiotem niniejszej interpretacji, dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja nabycia wierzytelności podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem tylko w przypadku nie objęcia powyższej czynności zakresem ustawy o podatku od towarów i usług powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy – zgodnie ze wskazaniem na wstępie – nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa sprzedaży wierzytelności będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Zagadnienie to jest przedmiotem innego rozstrzygnięcia.

Jeżeli zatem istotnie – jak wskazał Wnioskodawca - wskazana umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, opisana we wniosku umowa sprzedaży wierzytelności będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa nabywanego prawa majątkowego, a czynność ta opodatkowana będzie według stawki podatku w wysokości 1%. Wyjaśnić przy tym należy, że podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowić będzie cena, jaką Wnioskodawca zapłaci podmiotowi zbywającemu wierzytelność, o ile będzie ona odpowiadała wartości rynkowej, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ustalonej zgodnie z ust. 2 tego przepisu.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.