2017.10.12 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.468.2017.1.SM
z 12 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2017 r. (data wpływu15 września 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych od podatku i obowiązku zapłaty podatku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych od podatku i obowiązku zapłaty podatku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego z siedzibą i miejscem zarządu w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca” lub „Pożyczkodawca”). W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (dalej: „Pożyczkobiorcy”) na zasadach określonych w ustawie o kredycie konsumenckim (dalej: „Pożyczka”).

Zgodnie z przykładową umową Pożyczki, Pożyczkobiorca jest zobowiązany dokonać spłaty Pożyczki w terminie określonym w umowie Pożyczki. Kwota Pożyczki do spłaty przez Pożyczkobiorcę (dalej: „Wierzytelność”) przykładowo może zawierać w sobie następujące elementy: kapitał, prowizję, odsetki - odsetki od kapitału, określone stałą stawką w umowie Pożyczki, inne opłaty.

W przypadku zalegania ze spłatą Wierzytelności, Pożyczkobiorca ma obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie.

W celu poprawy swojej płynności finansowej lub w celu pozyskania nowego źródła finansowania, Wnioskodawca rozważa rozpoczęcie w przyszłości współpracy ze spółką kapitałową, która będzie posiadać siedzibę i zarząd w Unii Europejskiej (poza terytorium Polski) albo w Polsce (dalej: „Operator”). Nie wykluczone jest, iż Operator będzie podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Współpraca Wnioskodawcy z Operatorem uregulowana zostanie umownie (dalej: „Umowa o Współpracy”). Jeśli Operator nie będzie polskim rezydentem podatkowym, Operator będzie posiadał certyfikat rezydencji wydany przez właściwy organ podatkowy, potwierdzający, że Operator jest rezydentem podatkowym kraju innego niż Polska.

Operator będzie prowadzić platformę internetową (dalej: „Platforma”), dzięki której posiadający wolne zasoby finansowe inwestorzy instytucjonalni lub osoby fizyczne (dalej: „Inwestorzy”) z różnych krajów, w tym Polski, będą mieli możliwość inwestowania w pożyczki udzielone przez firmy pożyczkowe zarejestrowane na Platformie. Docelowo na Platformie na rynku pierwotnym dostępnych będzie kilka do kilkunastu tysięcy pożyczek, natomiast na rynku wtórnym - kilkanaście tysięcy pożyczek. Możliwe, że pożyczki, które będą udostępnione na Platformie będą udzielone przez różnych pożyczkodawców, z różnych krajów, na różne cele.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia rozważany model działania Platformy.

Inwestorami będą mogli być zarówno polscy jak i zagraniczni rezydenci podatkowi. Inwestorzy będą rejestrować konto na Platformie, otrzymując indywidualny numer identyfikacyjny (dalej: „ID”) Inwestora. Podczas rejestracji, Inwestor będzie zawierać z Operatorem umowę ogólnych warunków korzystania z Platformy (dalej: „Umowa Korzystania z Platformy”). Inwestorzy będą wybierać pożyczki (pożyczkę), w które chcą inwestować (dalej: „Inwestycja”).

Pojedyncza Inwestycja będzie realizowana po zawarciu trójstronnej umowy cesji wierzytelności, której stronami będą: Inwestor, Operator oraz Wnioskodawca (dalej: „Umowa Cesji”). Operator będzie posiadać pełnomocnictwa od Wnioskodawcy oraz od Inwestora do zawarcia w ich imieniu i na ich rzecz Umowy Cesji (umowa jest zawierana elektronicznie).

Na podstawie Umowy Cesji, Inwestor będzie nabywać od Wnioskodawcy roszczenia wobec Pożyczkobiorcy (Wierzytelność) za cenę określoną w Umowie Cesji.

Za pośrednictwem Platformy, w przypadku wyboru pożyczki Wnioskodawcy, Inwestor będzie zawierał Umowę Cesji każdorazowo po podjęciu decyzji o zainwestowaniu w wybraną przez siebie Pożyczkę udzieloną wcześniej przez Wnioskodawcę.

Umowa Cesji będzie się składać z dwóch części: pierwsza część Umowy Cesji będzie zawierać podstawowe informacje dotyczące konkretnej Inwestycji (dalej: „Podstawowe Warunki Umowy Cesji”), natomiast druga część Umowy Cesji będzie zawierać ogólne warunki i zasady realizacji Inwestycji (dalej: „Ogólne Warunki Umowy Cesji”).

Ponadto, na warunkach określonych w Umowie Cesji, Inwestor będzie mógł nabyć Wierzytelność wraz z prawem do odsprzedaży do Spółki roszczeń w przypadku, gdy Pożyczkobiorca opóźni się w spłatach przez określony czas (tzw. opcja buy-back). W przypadku skorzystania z tego prawa, Spółka odkupi od Inwestora wierzytelności po cenie obliczonej zgodnie z formułą bądź metodologią przyjętą w Umowie Cesji.

Na zasadach określonych we wspomnianych w niniejszym wniosku Umowach, Operator będzie odpowiedzialny za rozliczanie Inwestycji za pośrednictwem Platformy oraz za fizyczne dokonywanie płatności związanych z realizacją i rozliczeniem Inwestycji. Wyłącznie Operator będzie realizować wszystkie płatności (wykonywać wszystkie przelewy bankowe) bezpośrednio od i do Inwestorów oraz od i do Wnioskodawcy w związku z realizacją i innych umów opisanych wyżej (dalej: Umowy).

Zgodnie z Umową Cesji, Inwestor nie będzie mógł dochodzić Wierzytelności bezpośrednio od dłużnika, tj. Pożyczkobiorcy, ani się z nim kontaktować - w związku z tym obsługa Pożyczkobiorców będzie realizowana przez Wnioskodawcę. Co więcej Inwestorowi na żadnym etapie nie będą udostępniane dane osobowe Pożyczkobiorców.

W zamian za czynności wykonywane przez Operatora, w tym związane z umieszczeniem pożyczek Wnioskodawcy na Portalu oraz obsługę procesu cesji Wierzytelności (pośredniczenie w zawarciu umowy cesji) oraz rozliczenia Inwestycji (pośrednictwo w przekazywaniu spłat od Pierwotnego Pożyczkodawcy do Inwestora), Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Operatora, tzw. opłaty za pośrednictwo (dalej: „Opłata”). Kwota Opłaty należnej Operatorowi będzie się składać się z dwóch komponentów: (1) elementu stałego oraz (2) elementu zmiennego. Element stały Opłaty będzie ustalany na podstawie wolumenu pożyczek, które zostały zbyte na rzecz Inwestorów na podstawie Umów Cesji w danym miesiącu. Natomiast element zmienny Opłaty będzie kalkulowany raz w roku i będzie uzależniony od różnicy pomiędzy stopą odniesienia przyjętą dla danego Pierwotnego Pożyczkodawcy (ustaloną pomiędzy Operatorem a Pierwotnym Pożyczkodawcą w Umowie o Współpracy) a stopą zwrotu, która będzie oferowana Inwestorom w związku z Inwestycjami w pożyczki danego Pierwotnego Pożyczkodawcy (stopa zwrotu jest to różnica pomiędzy ceną za Wierzytelność płaconą przez Inwestora a poziomem spłat z Wierzytelności dokonanych przez Pożyczkobiorców).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy z tytułu Opłaty, która będzie uiszczana na rzecz Operatora mającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej w kraju innym niż Polska, Wnioskodawca zobowiązany będzie do rozpoznania importu usług zwolnionych na podstawie ustawy VAT?
Czy w związku ze zbyciem Wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz Inwestora, po stronie Wnioskodawcy będzie występował obowiązek zapłaty należnego podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1)

W opinii Wnioskodawcy, z tytułu Opłaty, która będzie uiszczana na rzecz Operatora - podmiotu zagranicznego posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej w kraju innym niż Polska - Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT.

Ad. 2)

W ocenie Wnioskodawcy w związku ze zbyciem Wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz Inwestora, po stronie Wnioskodawcy nie będzie występował obowiązek zapłaty należnego podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm., dalej: „ustawa VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: „VAT”) podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 28b ust. 1 ustawy VAT wynika z kolei, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n, które to wyjątki nie mają zastosowania w świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy VAT, pod pojęciem importu usług rozumie się świadczenie usług z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT wskazuje, iż podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe, obowiązek podatkowy z tytułu planowanego nabywania przez Wnioskodawcę usług świadczonych przez Operatora z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej (podmiotu zagranicznego nieposiadającego stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce) będzie ciążył na Spółce. Tym samym Spółka nabywając usługi od Operatora będzie zobowiązana do wykazania w deklaracji VAT importu usług ze stawką właściwą dla świadczenia tychże usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Wedle art. 43 ust. 15 zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 37-41 nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

W ocenie Wnioskodawcy Operator będzie świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usługę pośrednictwa finansowego w zakresie długów zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1pkt 40 ustawy VAT. Podstawowym celem oraz zasadniczym skutkiem ekonomicznym czynności wykonywanych przez Operatora będzie pośrednictwo, rozumiane jako dokonywanie czynności mających na celu skojarzenie podmiotów (Inwestorów) pragnących nabyć Wierzytelności od Pierwotnego Pożyczkodawcy, oraz Pierwotnego Pożyczkodawcy, zamierzającego sprzedać ww. Wierzytelności Inwestorom.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (PWN) słowo „dług” oznacza „sumę pieniędzy, którą ktoś pożyczył i musi zwrócić”. Zatem wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z długiem. Niemniej jednak czynność ta nie może stanowić czynności ściągania długów, w tym factoringu. W ocenie Wnioskodawcy, Operator będzie świadczyć usługę pośrednictwa w zakresie długów ponieważ pośredniczy przy zawarciu umowy cesji, której przedmiotem jest właśnie dług (Wierzytelność).

W wyrokach w sprawie Volker Ludwig (C-453/05) oraz w sprawie CSC Financial Services (C-235/00) Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że pośrednictwo może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w jej imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Usługa pośrednictwa nie może polegać wyłącznie na technicznych czynnościach (oba wyroki dotyczyły usług pośrednictwa przy zawieraniu umów kredytu).

W wyroku NSA z dnia 26 czerwca 2013 r., sygn. I FSK 923/12 stwierdzono: „Celem świadczonych (...) usług jest skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Skoro bowiem użytkownik po zapoznaniu się z przedstawioną (...) ofertą instytucji finansowych może wybrać odpowiedni dla niego produkt i go zakupić lub zgłosić zainteresowanie nim, to stworzona zostaje możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową i nabycia jej produktu. Zdaniem NSA takim działaniem spółka spełnia wynikający z powołanych wyżej orzeczeń TSUE warunek uczynienia wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sama spółka jako pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem uznać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego korzystające ze zwolnienia z opodatkowania VAT.”

Dla ustalenia opodatkowania bądź zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla Opłaty, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Operatora czynności w ramach umowy, którą zamierza zawrzeć z Wnioskodawcą. Zgodnie z Umową Cesji oraz Umową o Współpracy czynności wykonywane przez Operatora będą obejmować w szczególności udostępnienie danych dotyczących pożyczek wystawianych przez Wnioskodawcę na Portalu Inwestorom, zawieranie umów w imieniu Operatora z Inwestorami, dokonywanie rozliczenia Inwestycji, pośredniczenie w przekazywaniu płatności od Pożyczkobiorców do Inwestorów.

W ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone przez Operatora będą spełniać wyżej opisane przesłanki i będą podlegać zwolnieniu z VAT z uwagi na to, iż:

Operator będzie wskazywać Inwestorom okazję do zawarcia Umowy Cesji poprzez umieszczanie informacji na Portalu;

Operator będzie kontaktować się poprzez Portal z Inwestorami w celu przekazania im informacji o warunkach poszczególnych Inwestycji (w szczególności dotyczy to warunków poszczególnych umów pożyczek udostępnianych na Portalu oraz ceny roszczenia);

Celem działalności Operatora będzie doprowadzenie do zawarcia Umowy Cesji przez Pierwotnego Pożyczkodawcę i Inwestora;

Operator będzie zawierać Umowę Cesji w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy na podstawie udzielonego pełnomocnictwa;

Otrzymanie przez Operatora wynagrodzenia będzie zależeć od tego, czy Umowa Cesji zostanie zawarta.

Uwzględniając planowany charakter i zakres działań Operatora, należy stwierdzić, że nie będzie on świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usługi ściągania długów lub factoringu. W szczególności, Operator nie będzie wykonywał żadnych czynności, których celem byłoby odzyskiwanie wierzytelności, w odniesieniu do których będzie pośredniczył w zawarciu Umowy Cesji wierzytelności. Ponadto Operator nie będzie nabywał ani od Inwestorów ani też od Spółki, Wierzytelności w celu ich windykacji.

Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na interpretację z dnia 12 maja 2015 r., sygn. IPPP1/4512-124/15-4/AW wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który potwierdził zwolnienie z VAT wynagrodzenia za usługę pośredniczenia przy sprzedaży wierzytelności:

„Dodatkowym obszarem działalności Wnioskodawcy będzie pośrednictwo oraz doradztwo w obrocie opisanymi powyżej wierzytelnościami. W związku ze świadczonymi usługami pośrednictwa Zainteresowany nie będzie dokonywał zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz w celu aktywnego poszukiwania nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta („Zleceniodawca”).W takim przypadku zadaniem Wnioskodawcy, jako pośrednika, będzie znalezienie nabywcy na wierzytelność, posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem Zainteresowanego w takim przypadku jest prowizja od dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę, tj. różnica pomiędzy ceną zapłaconą. a ceną otrzymaną przez Zleceniodawcę za daną wierzytelność.

Analiza przedstawionego stanu sprawy oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że czynności które będzie wykonywał Wnioskodawca w ramach usług pośrednictwa w obrocie wierzytelnościami, w ramach których Operator będzie aktywnie poszukiwał nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta, za wynagrodzeniem w postaci prowizji od dochodu realizowanego przez Zleceniodawcę, będą stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Charakter wykonywanych czynności wskazuje, że - w tym konkretnym przypadku - będą to usługi pośrednictwa w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług, do których nie będzie mieć zastosowania wyłączenie z art. 43 ust. 15 ustawy. Treść wniosku nie wskazuje, aby działając na rzecz Zleceniodawcy Spółka ściągała długi - nie dokonuje ona zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz jedynie pośredniczy w ich obrocie. ”

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia25 listopada 2014 r., sygn. IPPP3/443-833/14-4/SM oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. ITPP1/443-1054/14/KM.

Reasumując Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Operator będzie świadczył na rzecz Spółki usługę pośrednictwa finansowego w zakresie długów zwolnioną z VAT i z tego względu Opłata, która będzie uiszczana na rzecz Operatora przez Spółkę powinna zostać rozpoznana przez Wnioskodawcę jako import usług zwolnionych z VAT.

Ad. 2)

Transakcja cesji wierzytelności dla Wnioskodawcy, w sytuacji, kiedy Wnioskodawca będzie pełnił rolę zbywcy wierzytelności własnych nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako transakcja niestanowiąca ani odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy VAT). Towarami - w świetle art. 2 pkt 6 ustawy VAT - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Stosownie do treści art. 8 ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych nie stanowi dostawy towarów. Wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem towaru. Należy jednak rozpatrzyć, czy może zostać sklasyfikowane jako świadczenie usług na gruncie przepisów VAT.

Instytucja przelewu (cesji) wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 459, dalej: „Kodeks cywilny”). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Według art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa,w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności.

Należy zauważyć, że wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym np. pieniężnie). Przeniesienie wierzytelności jest więc skutkiem rozporządzania wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności, nie jest więc świadczeniem usług w myśl ustawy VAT.

Ponadto Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że Inwestor nie będzie świadczyć żadnych dodatkowych usług na rzecz Wnioskodawcy, będzie jedynie nabywać od niego wierzytelność i wypłacać cenę za Wierzytelność, oczekując otrzymania spłat z Wierzytelności jako nowy Wierzyciel.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Komisję Europejską, znajdującym również poparcie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, z perspektywy zbywcy, zbycie wierzytelności nie powinno być traktowane jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu, lecz pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT. Komisja Europejska uznała, iż sprzedaż własnych wierzytelności, jako wykonywanie prawa własności, nie podlega opodatkowaniu VAT (Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno-Finansowych z dnia 1 stycznia 2005 r., Nr 1).

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 października 2011 r., sygn. I FSK 537/11,w którym sąd uznał, iż: „Zbycie wierzytelności nie stanowi zatem świadczenia usługi, gdyż jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).”

Również organy podatkowe potwierdzają brak opodatkowania podatkiem VAT przy zbyciu wierzytelności: „W odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych wyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności w formie aportu nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Aport własnych wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, zdefiniowanej w art. 8 ust. 1 ustawy, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałych z innego tytułu.” - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji o nr IPPP1/443-391/14-2/IGo z dnia 28 kwietnia 2014 r.

Podobne stanowisko prezentuje m in.:

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 6 grudnia 2013 r. o nr ILPP1/443-816/13-3/NS;

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 25 września 2014 r. o nr IPPP1/443-758/14-2/AP;

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 24 czerwca 2015 r., o nr IPPP1/4512-356/15-2/JL.

Analizowana sytuacja stanowiła również przedmiot rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE” lub „Trybunał”) w sprawie GFKL C-93/10 z dnia27 października 2011 r. Trybunał orzekł, iż w ramach transakcji transferu wierzytelności nie dochodzi do świadczenia odpłatnego usługi w rozumieniu Dyrektywy i nie dokonuje się tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania Dyrektywy.

Należy zatem stwierdzić, że przelew wierzytelności, nie będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy w sytuacji gdy Wnioskodawca będzie zbywcą Wierzytelności własnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy).

W świetle art. 2 pkt 9 ustawy, świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, stanowi import usług.

W przypadku usług, w celu prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług w pierwszej kolejności należy określić miejsce świadczenia danej usługi, które wskaże, czy usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

Ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia usług została zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Dla celów określenia miejsca świadczenia usług, ustawodawca odrębnie zdefiniował pojęcie podatnika. Z art. 28a ustawy wynika, że na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Powyższy przepis wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Stawka podatku – na podstawie art. 41 ust. 1 powołanej ustawy – wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednak na podstawie art. 146a pkt 1 cyt. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2017 r.), zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego z siedzibą i miejscem zarządu w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej na zasadach określonych w ustawie o kredycie konsumenckim.

Zgodnie z przykładową umową Pożyczki, Pożyczkobiorca jest zobowiązany dokonać spłaty Pożyczki w terminie określonym w umowie Pożyczki. Kwota Pożyczki do spłaty przez Pożyczkobiorcę (Wierzytelność) przykładowo może zawierać w sobie następujące elementy: kapitał, prowizję, odsetki - odsetki od kapitału, określone stałą stawką w umowie Pożyczki, inne opłaty.

W przypadku zalegania ze spłatą Wierzytelności, Pożyczkobiorca ma obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie.

W celu poprawy swojej płynności finansowej lub w celu pozyskania nowego źródła finansowania, Wnioskodawca rozważa rozpoczęcie w przyszłości współpracy ze spółką kapitałową, która będzie posiadać siedzibę i zarząd w Unii Europejskiej (poza terytorium Polski) albo w Polsce (Operator). Nie wykluczone jest, iż Operator będzie podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Współpraca Wnioskodawcy z Operatorem uregulowana zostanie umownie. Jeśli Operator nie będzie polskim rezydentem podatkowym, Operator będzie posiadał certyfikat rezydencji wydany przez właściwy organ podatkowy, potwierdzający, że Operator jest rezydentem podatkowym kraju innego niż Polska.

Operator będzie prowadzić platformę internetową (Platforma), dzięki której posiadający wolne zasoby finansowe inwestorzy instytucjonalni lub osoby fizyczne (Inwestorzy) z różnych krajów, w tym Polski, będą mieli możliwość inwestowania w pożyczki udzielone przez firmy pożyczkowe zarejestrowane na Platformie. Docelowo na Platformie na rynku pierwotnym dostępnych będzie kilka do kilkunastu tysięcy pożyczek, natomiast na rynku wtórnym - kilkanaście tysięcy pożyczek. Możliwe, że pożyczki, które będą udostępnione na Platformie będą udzielone przez różnych pożyczkodawców, z różnych krajów, na różne cele.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia rozważany model działania Platformy.

Inwestorami będą mogli być zarówno polscy jak i zagraniczni rezydenci podatkowi. Inwestorzy będą rejestrować konto na Platformie, otrzymując indywidualny numer identyfikacyjny (ID) Inwestora. Podczas rejestracji, Inwestor będzie zawierać z Operatorem umowę ogólnych warunków korzystania z Platformy. Inwestorzy będą wybierać pożyczki (pożyczkę), w które chcą inwestować.

Pojedyncza Inwestycja będzie realizowana po zawarciu trójstronnej umowy cesji wierzytelności, której stronami będą: Inwestor, Operator oraz Wnioskodawca. Operator będzie posiadać pełnomocnictwa od Wnioskodawcy oraz od Inwestora do zawarcia w ich imieniu i na ich rzecz Umowy Cesji (umowa jest zawierana elektronicznie).

Na podstawie Umowy Cesji, Inwestor będzie nabywać od Wnioskodawcy roszczenia wobec Pożyczkobiorcy (Wierzytelność) za cenę określoną w Umowie Cesji.

Umowa Cesji będzie się składać z dwóch części: pierwsza część Umowy Cesji będzie zawierać podstawowe informacje dotyczące konkretnej Inwestycji, natomiast druga część Umowy Cesji będzie zawierać ogólne warunki i zasady realizacji Inwestycji.

Ponadto, na warunkach określonych w Umowie Cesji, Inwestor będzie mógł nabyć Wierzytelność wraz prawem do odsprzedaży do Spółki roszczeń w przypadku, gdy Pożyczkobiorca opóźni się w spłatach przez określony czas (tzw. opcja buy-back). W przypadku skorzystania z tego prawa, Spółka odkupi od Inwestora wierzytelności po cenie obliczonej zgodnie z formułą bądź metodologią przyjętą w Umowie Cesji.

W zamian za czynności wykonywane przez Operatora, w tym związane z umieszczeniem pożyczek Wnioskodawcy na Portalu oraz obsługę procesu cesji Wierzytelności (pośredniczenie w zawarciu umowy cesji) oraz rozliczenia Inwestycji (pośrednictwo w przekazywaniu spłat od Pierwotnego Pożyczkodawcy do Inwestora), Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Operatora, tzw. opłaty za pośrednictwo (Opłata). Kwota Opłaty należnej Operatorowi będzie się składać się z dwóch komponentów: (1) elementu stałego oraz (2) elementu zmiennego. Element stały Opłaty będzie ustalany na podstawie wolumenu pożyczek, które zostały zbyte na rzecz Inwestorów na podstawie Umów Cesji w danym miesiącu. Natomiast element zmienny Opłaty będzie kalkulowany raz w roku i będzie uzależniony od różnicy pomiędzy stopą odniesienia przyjętą dla danego Pierwotnego Pożyczkodawcy (ustaloną pomiędzy w Operatorem a Pierwotnym Pożyczkodawcą w Umowie o Współpracy) a stopą zwrotu, która będzie oferowana Inwestorom w związku z Inwestycjami w pożyczki danego Pierwotnego Pożyczkodawcy (stopa zwrotu jest to różnica pomiędzy ceną za Wierzytelność płaconą przez Inwestora a poziomem spłat z Wierzytelności dokonanych przez Pożyczkobiorców).

Wątpliwości Spółki dotyczą obowiązku rozpoznania importu usług zwolnionych od podatku od towarów i usług z tytułu zapłaty na rzecz Operatora, mającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej w kraju innym niż Polska, tzw. opłaty za pośrednictwo.

Zauważyć należy, że w myśl definicji zawartej w art. 2 ust. 9 ustawy, importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zgodnie natomiast z tym przepisem, podatnikiem są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi w przypadku, gdy usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Zatem Spółka nabywając usługi świadczone przez Operatora, prowadzącego platformę internetową – spółkę kapitałową, która będzie posiadać siedzibę i zarząd w Unii Europejskiej (poza terytorium Polski), za które to usługi Spółka ponosi Opłatę, będzie obowiązana do rozpoznania importu usług, opodatkowanych właściwą stawką podatku od towarów i usług.

Ww. usługa nie będzie jednak, jak twierdzi Spółka, zwolniona od podatku jako usługa pośrednictwa finansowego w zakresie długów, w myśl uregulowań ww. art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Należy bowiem zauważyć, że przedmiotem działalności Operatora jest prowadzenie platformy internetowej, dzięki której posiadający wolne zasoby finansowe inwestorzy instytucjonalni lub osoby fizyczne z różnych krajów, w tym Polski, mają możliwość udzielenia finansowania zarejestrowanym na Platformie firmom, w szczególności z branży pożyczkowej, leasingowej lub faktoringowej.

Inwestorami mogą być zarówno polscy jak i zagraniczni rezydenci podatkowi. Inwestorzy rejestrują konto na Platformie, otrzymując indywidualny numer identyfikacyjny Inwestora. Podczas rejestracji, Inwestor zawiera z Operatorem umowę ogólnych warunków korzystania z Platformy.

Jak stwierdza Spółka, to Inwestorzy wybierają pożyczki (pożyczkę), w które chcą inwestować.

Pojedyncza Inwestycja realizowana jest po zawarciu trójstronnej umowy cesji wierzytelności. Na podstawie umowy Cesji, Inwestor nabywa od Wnioskodawcy roszczenia wobec Pożyczkobiorcy, tj. Wierzytelność, za cenę określoną w Umowie Cesji.

Jak wynika z opisu sprawy, za pośrednictwem Platformy, w przypadku wyboru pożyczki Wnioskodawcy, Inwestor będzie zawierał Umowę Cesji każdorazowo po podjęciu decyzji o zainwestowaniu w wybraną przez siebie Pożyczkę udzieloną wcześniej przez Wnioskodawcę.

Zatem mimo, że Operator będzie odpowiedzialny za rozliczanie Inwestycji za pośrednictwem Platformy oraz za fizyczne dokonywanie płatności związanych z realizacją i rozliczeniem Inwestycji, czynności tych nie można utożsamiać ze świadczeniem usług pośrednictwa finansowego w zakresie długów.

Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 czerwca 2017 r. sygn. akt I FSK 932/16:

„W tym względzie należy odróżnić usługę zwolnioną z podatku w rozumieniu dyrektywy 2006/112/WE od wykonania zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego. Istotne jest w szczególności to, aby w tym celu zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy, a zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy transakcji (wyrok w sprawie SDC, C-2/95, pkt 66; wyrok TS w sprawie Nordea Pankki Suomi, C-350/10, EU:C:2011:532, pkt 24; wyrok TS w sprawie Bookit Ltd, C-607/14, pkt 40). (…)

W odniesieniu do usług pomocniczych do usług finansowych jest możliwe zastosowanie prounijnej wykładni art. 43 ust. 13 ustawy o VAT sprowadzającej się do uwzględnienia orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego takich usług. W konsekwencji, dokonując wykładni prounijnej art. 43 ust. 13 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT należy uznać, że zwolnieniu od VAT podlegają transakcje płatności lub przelewów, które tworzą odrębną całość, ocenianą w sposób ogólny i których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności oraz które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe. Zwolnienie takie nie ma natomiast zastosowania do zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego (pkt 5.11 uzasadnienia wyroku z 30 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1253/14). (...)

Z wniosku o wydanie interpretacji nie wynika przy tym, aby usługodawca (F.) przyjmował odpowiedzialność w odniesieniu do szczególnych i istotnych cech procesu przeniesienia środków pieniężnych. W szczególności skarżąca spółka nie wykazała, że usługodawca (F.), świadcząc usługi opisane we wniosku o interpretację, uczestniczy w sposób szczególny i istotny w zmianach prawnych i finansowych konkretyzujących przeniesienie własności danych środków pieniężnych i pozwalających, zgodnie z orzecznictwem Trybunału, uznać je za transakcje dotyczącą płatności lub przelewów zwolnioną z podatku VAT na mocy art. 135 ust. 1 lit. d dyrektywy 2006/112/WE, lecz jedynie wdraża środki techniczne.”

Podobnie należy zatem rozpatrywać świadczenie usług przez Operatora, o których mowa w przedmiotowym wniosku. Czynności związane z umieszczeniem pożyczek Wnioskodawcy na Portalu oraz obsługę procesu cesji Wierzytelności (pośredniczenie w zawarciu umowy cesji) oraz rozliczenia Inwestycji (przekazywania spłat od Pierwotnego Pożyczkodawcy do Inwestora), za które Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Operatora tzw. opłaty za pośrednictwo, nie powodują prawnych i finansowych zmian, jakie wynikają ze świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Czynności wykonywane przez Operatora należy rozpatrywać w kategorii aspektów technicznych (udostępnianie platformy, rozliczanie inwestycji) – to Inwestorzy wybierają pożyczki, w które chcą zainwestować.

Tym samym Wnioskodawca z tytułu zapłaty wynagrodzenia na rzecz Operatora będzie obowiązany do rozpoznania importu usług opodatkowanych podstawową stawką podatku w wysokości 23%.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

W zakresie powołanych przez Spółkę wyroków sądowych oraz interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zapadły one w odmiennym stanie faktycznym, a tym samym nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z cytowanych przepisów ustawy wynika, że usługą jest każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy więc rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Przy czym, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za beneficjenta tej czynności. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonana przez podatnika.

Definicja podatnika zawarta jest w art. 15 ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

W świetle art. 2 pkt 9 ustawy, świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, stanowi import usług.

Wątpliwości Spółki dotyczą m.in. obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług w związku ze zbyciem Wierzytelności na rzecz Inwestora.

Odnosząc się do ww. kwestii należy na wstępie wskazać, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 k.c. – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

Należy wskazać, że z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w związku z udzielanymi pożyczkami Spółka posiada wobec swoich klientów wierzytelności obejmujące należności z tytułu kapitału, prowizji lub odsetek i innych opłat.

W celu poprawienia płynności finansowej lub w celu pozyskania nowego źródła finansowania Spółka planuje rozpocząć współpracę ze spółką kapitałową (Operatorem), który prowadzi platformę internetową, dzięki której posiadający wolne zasoby finansowe inwestorzy instytucjonalni lub osoby fizyczne z różnych krajów, w tym Polski, mają możliwość udzielenia finansowania zarejestrowanym na Platformie firmom, w szczególności z branży pożyczkowej, leasingowej lub faktoringowej. Inwestorami mogą być zarówno polscy jak i zagraniczni rezydenci podatkowi. Inwestorzy rejestrują konto na Platformie, otrzymując indywidualny numer identyfikacyjny Inwestora. Podczas rejestracji, Inwestor zawiera z Operatorem umowę ogólnych warunków korzystania z Platformy. Inwestorzy wybierają pożyczki (pożyczkę),w które chcą inwestować. Pojedyncza Inwestycja realizowana jest po zawarciu trójstronnej umowy cesji wierzytelności. Na podstawie Umowy Cesji, Inwestor nabywa od Wnioskodawcy roszczenia wobec Pożyczkobiorcy (Wierzytelność) za cenę określoną w Umowie Cesji (z dyskontem albo bez).

Jak zatem wynika z opisu sprawy celem opisanej we wniosku działalności nie jest sprzedaż wierzytelności, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych, w drodze finansowania zapewnionego przez Inwestorów za pośrednictwem podmiotu zagranicznego (Operatora).

W przedmiotowej sprawie czynności podejmowane przez Inwestorów (za pośrednictwem podmiotu zagranicznego) nie będą sprowadzały się się do samego nabycia wierzytelności w ramach cesji, lecz cesja stanowić będzie jedynie niezbędny element świadczonej przez Inwestorów szerszej (kompleksowej) usługi o charakterze finansowym, której celem będzie zapewnienie dla Wnioskodawcy środków finansowych.

Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy występować będą Inwestorzy, natomiast Wnioskodawca będzie usługobiorcą.

Jak wynika z opisu sprawy Inwestorami będą osoby fizyczne lub inwestorzy instytucjonalni z różnych krajów, w tym z Polski.

Mając na uwadze powyższe okoliczności sprawy i wyżej przedstawiony stan prawny należy stwierdzić, że w sytuacji gdy Wnioskodawca dokona zbycia (cesji) opisanych wierzytelności na rzecz Inwestorów (osób fizycznych i inwestorów instytucjonalnych) posiadających miejsce zamieszkania/siedziby w Polsce, zbycie to będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy.

Natomiast w przypadku, gdy Inwestorem będzie osoba fizyczna/inwestor instytucjonalny niemająca miejsca zamieszkania/siedziby w Polsce, Wnioskodawca w związku z nabyciem wierzytelności Wnioskodawcy przez takiego Inwestora będzie zobowiązany rozpoznać import usług z uwagi na przepisy art. 17 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 2 pkt 9 ustawy i opodatkować je w Polsce.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest także nieprawidłowe.

W zakresie powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych zauważyć należy, że rozstrzygnięcie przyjęte w powyższym pytaniu (w zakresie cesji wierzytelności na rzecz podmiotów mających miejsce zamieszkania/siedziby w Polsce) jest tożsame z tymi interpretacjami. Różnica wynika w sytuacji cesji tych wierzytelności na rzecz podmiotów zagranicznych, który to jednak problem nie był w ww. interpretacjach analizowany.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Tut. Organ informuje, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach(art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotemskargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin