2018.01.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.651.2017.1.MPE
z 16 stycznia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2017 r. (data wpływu 21 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług pośrednictwa finansowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Sp. z o.o. Sp. k. (dalej:"Spółka" lub "Wnioskodawca") jest produkcja filmowa. W celu pozyskania środków pieniężnych na finansowanie realizowanych projektów filmowych, Spółka zawarła umowę z Pośrednikiem, który zobowiązał się, wykorzystując swoje doświadczenie i wiedzę, do podjęcia odpowiednich działań zmierzających do pozyskania Inwestora, tj. osób fizycznych lub prawnych, które zawrą ze Spółką umowę inwestycyjną, w ramach której Inwestor przekaże środki pieniężne na sfinansowanie danego projektu filmowego w zamian za udział w przyszłych zyskach z tego przedsięwzięcia (dalej: "Finansowanie"). Umowa z Inwestorem (umowa inwestycyjna) zawiera odpowiedni algorytm, alokujący zysk lub stratę z produkcji Filmu na poszczególnych Inwestorów.

Produkcja filmów charakteryzuje się relatywnie wysokim ryzykiem. Z reguły inwestycje tego typu mają małe szanse na uzyskanie finansowania z dostępnych na rynku tradycyjnych źródeł finansowania, np. z kredytów bankowych. Dlatego Finansowanie przez Inwestora jest dla Spółki najlepszym sposobem pozyskania środków finansowych. Dodatkowo istotne jest to, że w przypadku niepowodzenia projektu, Spółka nie będzie zobowiązana do zwrotu całości przekazanych przez Inwestora środków, co miałoby miejsce przy kredycie bankowym (łączącym się z odsetkami). Środki wydatkowane są wyłącznie na finansowanie inwestycji w zakresie przewidzianym w umowie z Inwestorem, a wypłaty dla Inwestora są dokonywane dopiero po zakończeniu produkcji (według harmonogramu w ratach). Inwestor inwestuje środki z zamiarem osiągnięcia zysków w przyszłości, pod warunkiem, że przedsięwzięcie filmowe je wypracuje.

Usługa pośrednictwa dotyczy wyłącznie zawarcia umowy inwestycyjnej - Pośrednik otrzymuje zapłatę za swoją usługę na podstawie faktury wystawionej na Spółkę, dopiero po spełnieniu szeregu warunków określonych w umowie o usługę pośrednictwa, w tym między innymi po podpisaniu przez Spółkę umowy inwestycyjnej z Inwestorem oraz po przelaniu przez Inwestora środków pieniężnych na rachunek bankowy Spółki (zleceniodawcy). Pośrednik nie ma żadnego wpływu na projekt filmowy, ani na kształt umowy inwestycyjnej. Jego rola ogranicza się wyłącznie do pomocy w nawiązaniu kontaktu Spółki z Inwestorem oraz zachęceniu go do zawarcia tej umowy (m.in. poprzez powołanie się na dotychczasowe wyniki, jakie dla Inwestorów generowały podobne umowy inwestycyjne w przeszłości).

Umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Pośrednikiem w zakresie pozyskania Inwestora stanowi m.in.:

„ (…) Klient oznacza osobę wskazaną przez Przyjmującego Zamówienie, która zawrze z Producentem Umowę Inwestycyjną (...)

(…) Umowa Inwestycyjna oznacza umowę na finansowanie przez Klienta Projektu w łącznej wysokości nie niższej niż (...) zawartą pomiędzy Producentem a Klientem za pośrednictwem „brokera” - Przyjmującego Zamówienie. (...)

(...) Przyjmujący Zamówienie zobowiązuje się do podejmowania czynności akwizycyjnych w sposób dyskretny, nie doprowadzając do zbytniego rozgłosu, w szczególności Przyjmujący Zamówienie nie jest upoważniony do udzielania wywiadów, wypowiadania się, przekazywania informacji lub dokumentów dotyczących Projektu, Umowy Inwestycyjnej oraz Klientów środkom masowego przekazu, ujawniania lub udostępniania na portalach, portalach społecznościowych lub za pośrednictwem innych kanałów „social media” a także wszelkich kanałów informacyjnych.

Przyjmujący Zamówienie zobowiązuje się przedstawić potencjalnym Klientom pełną i kompletną informację dotyczącą treści Umowy Inwestycyjnej, Projektu oraz aktualnego stadium jego realizacji.

Przyjmujący Zamówienie zobowiązuje się do wykonania wskazówek i poleceń Producenta związanych z wykonaniem Umowy oraz obsługą Klientów. (...)”.

Działania Pośrednika polegają na akwizycji w sposób dyskretny, nie doprowadzający do zbytniego rozgłosu Inwestora, którego skłoni do zawarcia umowy inwestycyjnej z Wnioskodawcą. Poza przedstawieniem treści samej oferty tj. pełnej i kompletnej informacji dotyczącej treści Umowy Inwestycyjnej, Projektu oraz aktualnego stadium jego realizacji, działania Pośrednika obejmują również perswazję, koncentrującą się na ukazaniu Inwestorowi zalet danego przedsięwzięcia tj. zysku, jaki może przynieść inwestycja w daną produkcję filmową.

Rola Pośrednika w zakresie Umowy Inwestycyjnej ogranicza się wyłącznie do przedstawienia Inwestorowi jej treści. Umowa pomiędzy Wnioskodawcą a Pośrednikiem nie ma formy pełnomocnictwa ani innego upoważnienia dla Pośrednika do zawarcia w imieniu Wnioskodawcy Umowy Inwestycyjnej. Pośrednik nie ma wpływu na kształt Umowy Inwestycyjnej.

Pośrednik nie przygotowuje żadnych dokumentów potrzebnych do zawarcia Umowy Inwestycyjnej (w ograniczonym zakresie, niezbędnym do wykonania tej umowy, korzysta z dokumentów powierzonych mu przez Wnioskodawcę).

Zapłata za usługę pośrednictwa jest uzależniona od podpisania przez Wnioskodawcę Umowy Inwestycyjnej z Inwestorem oraz od fizycznego otrzymania od Inwestora środków pieniężnych na rachunek bankowy Wnioskodawcy, oraz pod warunkiem, że Wnioskodawca zgromadził w całości środki finansowe na pokrycie budżetu Projektu. Umowa Inwestycyjna jest wyłącznie umową na finansowanie przez Inwestora Projektu filmowego w określonej, zadeklarowanej kwocie. Inwestor ma zagwarantowany udział w przyszłych zyskach z finansowanego przedsięwzięcia, jednak otrzyma je wyłącznie wtedy, gdy Projekt wygeneruje zysk. W ramach Umowy Inwestycyjnej Inwestor nie wykonuje żadnych innych czynności związanych z Projektem, w tym nie uczestniczy w produkcji ani dystrybucji filmu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy właściwe jest zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy VAT w stosunku do usług świadczonych przez Pośrednika na rzecz Wnioskodawcy, i w konsekwencji czy Spółka miałaby prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT, który zostałby wykazany na fakturze wystawionej za takie usługi?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi Pośrednika są zwolnione z VAT, a ewentualny podatek VAT wykazany na jego fakturach nie podlegałby odliczeniu przez Spółkę.

Warto zwrócić uwagę, że art. 43 ust. 1 ustawy VAT stanowi implementację art. 135 ust. 1 Dyrektywy VAT, na podstawie którego zwalnia się z VAT między innymi (art. 135 ust. 1 lit. b), d) oraz lit. f)):

"b) udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę",

"d) transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;"

"f) transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2".

Umowa inwestycyjna pomiędzy Spółką a Inwestorem przewiduje przeniesienie ryzyka z przedsięwzięcia na Inwestora. Taka forma umowy, łącząca przekazanie finansowania z przeniesieniem ryzyka została upowszechniona zwłaszcza w praktyce niemieckiej i jest coraz powszechniej stosowana także w obrocie gospodarczym w Polsce (chociaż nadal nie jest to tzw. umowa nazwana).

Ze względu na charakter tego Finansowania - udział w przyszłych zyskach przedsięwzięcia - może być ono uznane zarówno za "dług" (określenie użyte w Ustawie VAT - art. 43 ust. 1 pkt 40 oraz w Dyrektywie w art. 135 ust.1 lit. d)), jak również i za "pożyczkę" (chociaż nie w rozumieniu k.c.), a nawet za "udziały w spółkach lub związkach" (użyty w Dyrektywie w art. 135 ust. 1 lit. f) - w anglojęzycznej wersji Dyrektywy jako "interests in companies or associations").

Warto zauważyć, interpretując ostatni ww. przepisów, iż w przeciwieństwie do Ustawy VAT, Dyrektywa VAT nie ogranicza zakresu zwolnienia wyłącznie do pośrednictwa przy zbyciu/nabyciu udziałów w podmiotach posiadających osobowość prawną.

Za szerokim rozumieniem "pośrednictwa" w kontekście zwolnień VAT opowiada się nie tylko orzecznictwo sądów, lecz także szereg interpretacji organów podatkowych. Przykładowo, jak czytamy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (1462-IPPP3.4512.820.2016.1.IG):

"Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby uznać daną usługę za usługę pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, konieczne jest wystąpienie następujących okoliczności z nią związanych:

usługa ta jest świadczona za wynagrodzeniem na rzecz strony transakcji finansowej,
z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej, usługa ta stanowi element usługi finansowej,
celem świadczenia tej usługi jest dążenie do zawarcia umowy przez stronę transakcji finansowej (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu, co do treści takiej umowy), usługa taka nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową, tj. np. nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej.

(...)

Wskazane we wniosku usługi są świadczone za wynagrodzeniem na rzecz Spółki, a więc strony transakcji finansowej.

Z punktu widzenia nabywcy usług finansowych (czyli Klientów), Usługi Pośrednictwa Finansowego stanowią element usługi finansowej.

Celem Usługi Pośrednictwa Finansowego jest niewątpliwie dążenie do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Spółką a Klientami (przy czym Pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy pożyczki, rentowności tej umowy ani innych aspektów z nią związanych).

(...)

Tym samym stanowisko Strony, że dla nabywanych przez siebie od usługodawcy wykonującego działalność na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zarejestrowanego w swoim kraju jako podatnik VAT czynny, usług pośrednictwa finansowego, stosuje stawkę VAT „zwolniony” na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, należy uznać za prawidłowe."

Stan faktyczny opisany powyżej także spełnia ww. kryteria. W szczególności, celem Pośrednika jest zawarcie umowy inwestycyjnej, przy czym jego działania nie ograniczają się do przedstawienia treści oferty. Obejmują one także perswazję, koncentrującą się na ukazaniu Inwestorowi zalet przedsięwzięcia (w tym, zysku, jaki może przynieść inwestycja w produkcję filmową).

Warto też zwrócić uwagę na wyrok WSA w Warszawie z 17 lutego 2016 r. (III SA/Wa 816/15, orzeczenie prawomocne). Dotyczył on umowy zbliżonej do tzw. subpartycypacji. Sąd stanął tu na stanowisku, iż najważniejsza jest ekonomiczna istota transakcji (w tym przypadku: przekazanie finansowania), a nie to, czy finansowanie ma określoną formę prawną, opartą, przykładowo, na przepisach kodeksu cywilnego o pożyczce lub jakichkolwiek innych:

"(...) Jakkolwiek Sąd dostrzega znaczenie argumentu polegającego na odwołaniu się do zasady ścisłej wykładni wyjątków od powszechności opodatkowania, to jednak - w ocenie Sądu - konkurencyjna wobec niej pozostaje zasada interpretowania przepisów ustawy przede wszystkim w kontekście ekonomicznych, a nie prawnych aspektów dokonywanych transakcji gospodarczych. Spółka trafnie wskazała na przykłady orzeczeń NSA oraz ETS (TSUE), które w zakresie odkodowania treści norm zharmonizowanego prawa podatkowego dotyczącego podatku od wartości dodanej akcentują te właśnie, ekonomiczne elementy danego stosunku prawnego, i które jej prawne - z natury rzeczy partykularne dla każdego kraju członkowskiego - aspekty odsuwa na plan dalszy (I FSK 1992/13, C - 281/91). Dodatkowo wskazać można na inne, jeszcze wcześniejsze orzeczenia Trybunału w Luksemburgu oraz NSA, pozostające w tym nurcie orzeczniczym, według którego w podatku od towarów i usług należy badać raczej ekonomiczną i gospodarczą naturę oraz cel danej transakcji, niż ograniczać się do analizy jej podstawy prawnej albo innych aspektów formalnych (I FSK 62/09,1 FSK 759/13 oraz C- 461/08 Don Bosco). To ostatnie orzeczenie - na poparcie swojego poglądu - przywołał zresztą także Organ, i wskazał, że Trybunał zaleca ścisłą wykładnię przepisów o charakterze wyjątku, ale Minister nie wspomniał, że Trybunał zaleca również wykładnię jednolitą we wszystkich państwach członkowskich, a taka jednolita wykładnia byłaby niemożliwa, gdyby na dane zagadnienie patrzeć przez pryzmat wyłącznie (lub choćby głównie) krajowego prawa cywilnego, które przecież przejawia istotne odrębności w każdym państwie członkowskim. (...)"

Taka wykładnia jest zbieżna z wykładnią gramatyczną art. 43 ust. 1 pkt 38, 40 oraz 40a Ustawy VAT, dokonywaną z perspektywy opisanego wyżej stanu faktycznego - niezależnie od tego, że żaden z tych przepisów nie odnosi się wprost do formuły Finansowania. W ocenie Wnioskodawcy, należy zakwalifikować je jako szczególny rodzaj "długu" (pkt. 40), alternatywnie - jako "pożyczkę pieniężną" (pkt 38 - nawet jeżeli nie spełnia ona definicji pożyczki określonej w art. 720 k.c.).

Reasumując, usługa Pośrednika podlega zwolnieniu. Jeżeli zaś faktura wystawiona przez niego wykazałaby VAT, Wnioskodawca nie będzie mieć prawa do odliczenia tego podatku (art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł z Pośrednikiem umowę, której celem jest pozyskanie środków pieniężnych na finansowanie realizowanych przez Wnioskodawcę projektów filmowych. Pośrednik zobowiązał się, wykorzystując swoje doświadczenie i wiedzę, do podjęcia odpowiednich działań zmierzających do pozyskania Inwestora, tj. osób fizycznych lub prawnych, które zawrą z Wnioskodawcą umowę inwestycyjną, w ramach której Inwestor przekaże środki pieniężne na sfinansowanie danego projektu filmowego w zamian za udział w przyszłych zyskach z tego przedsięwzięcia. Umowa z Inwestorem (umowa inwestycyjna) zawiera odpowiedni algorytm, alokujący zysk lub stratę z produkcji Filmu na poszczególnych Inwestorów.

Produkcja filmów charakteryzuje się relatywnie wysokim ryzykiem. Z reguły inwestycje tego typu mają małe szanse na uzyskanie finansowania z dostępnych na rynku tradycyjnych źródeł finansowania, np. z kredytów bankowych. Dlatego Finansowanie przez Inwestora jest dla Wnioskodawcy najlepszym sposobem pozyskania środków finansowych. Dodatkowo, w przypadku niepowodzenia projektu, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zwrotu całości przekazanych przez Inwestora środków, co miałoby miejsce przy kredycie bankowym (łączącym się z odsetkami). Środki wydatkowane są wyłącznie na finansowanie inwestycji w zakresie przewidzianym w umowie z Inwestorem, a wypłaty dla Inwestora są dokonywane dopiero po zakończeniu produkcji (według harmonogramu w ratach). Inwestor inwestuje środki z zamiarem osiągnięcia zysków w przyszłości, pod warunkiem, że przedsięwzięcie filmowe je wypracuje.

Usługa pośrednictwa dotyczy wyłącznie zawarcia umowy inwestycyjnej - Pośrednik otrzymuje zapłatę za swoją usługę na podstawie faktury wystawionej na Wnioskodawcę, dopiero po spełnieniu szeregu warunków określonych w umowie o usługę pośrednictwa, w tym między innymi po podpisaniu przez Wnioskodawcę umowy inwestycyjnej z Inwestorem oraz po przelaniu przez Inwestora środków pieniężnych na rachunek bankowy Wnioskodawcy (zleceniodawcy). Pośrednik nie ma żadnego wpływu na projekt filmowy, ani na kształt umowy inwestycyjnej. Jego rola ogranicza się wyłącznie do pomocy w nawiązaniu kontaktu z Inwestorem oraz zachęceniu go do zawarcia tej umowy (m.in. poprzez powołanie się na dotychczasowe wyniki, jakie dla Inwestorów generowały podobne umowy inwestycyjne w przeszłości).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy właściwe jest zastosowanie zwolnienia z podatku VAT w stosunku do usług świadczonych przez Pośrednika na rzecz Wnioskodawcy, i w konsekwencji czy Wnioskodawca miałby prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT, który zostałby wykazany na fakturze wystawionej za takie usługi.

W odniesieniu do przedstawionych przez Wnioskodawcę wątpliwości w pierwszej kolejności należy przeanalizować czy usługi świadczone przez Pośrednika podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Stawka podatku, jak wynika z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednak stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy, zwalnia się od podatku:

38) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39) usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40) usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

40a) usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

spółkach,
innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;

41) usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W myśl art. 43 ust. 15 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Zgodnie z art. 43 ust. 16 ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

tytuł prawny do towarów;
tytuł własności nieruchomości;
prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Powyższe regulacje stanowią wdrożenie do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”. Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy, nie jest zatem pośrednictwem”.

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,

uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,

prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,

nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że czynności wykonywane przez Pośrednika stanowią usługi pośrednictwa finansowego. Świadczone przez Pośrednika usługi polegają na podjęciu odpowiednich działań zmierzających do pozyskania Inwestora, którego skłoni do zawarcia umowy inwestycyjnej z Wnioskodawcą. Poza przedstawieniem treści samej oferty tj. pełnej i kompletnej informacji dotyczącej treści Umowy Inwestycyjnej, Projektu oraz aktualnego stadium jego realizacji, działania Pośrednika obejmują również perswazję, koncentrującą się na ukazaniu Inwestorowi zalet danego przedsięwzięcia tj. zysku, jaki może przynieść inwestycja w daną produkcję filmową. Pośrednik nie ma wpływu na kształt Umowy Inwestycyjnej. Umowa Inwestycyjna jest wyłącznie umową na finansowanie przez Inwestora Projektu filmowego w określonej, zadeklarowanej kwocie. Inwestor ma zagwarantowany udział w przyszłych zyskach z finansowanego przedsięwzięcia, jednak otrzyma je wyłącznie wtedy, gdy Projekt wygeneruje zysk. W ramach Umowy Inwestycyjnej Inwestor nie wykonuje żadnych innych czynności związanych z Projektem, w tym nie uczestniczy w produkcji ani dystrybucji filmu.

W konsekwencji Pośrednik doprowadza do zawarcia umowy na finansowanie przez Inwestora Projektu filmowego. Za wykonywanie czynności określonych w umowie Pośrednik otrzymuje stosowne wynagrodzenie.

W myśl powołanego powyżej art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ustawodawca konstruując normę prawną zawartą w pkt 40 przywołanego artykułu, posłużył się sformułowaniem „wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych - przekazów i transferów pieniężnych”, wskazując na możliwie szerokie rozumienie takich transakcji, nie czyniąc przy tym konkretnych wyłączeń w tej kategorii czynności, pozostawiając je poza zwolnieniem od VAT. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Przenosząc powołane przepisy prawa oraz wykazane orzecznictwo na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że usługa świadczona przez Pośrednika na rzecz Wnioskodawcy stanowi usługi pośrednictwa finansowego związane z przekazami i transferami pieniężnymi. Czynności w ramach świadczonej przez Pośrednika usługi mają na celu pozyskanie Inwestora, który przekaże środki pieniężne na sfinansowanie projektu filmowego w zamian za udział w przyszłych zyskach z tego przedsięwzięcia. Gwarantowany udział w zyskach z projektu Inwestor otrzyma wyłącznie wtedy, gdy projekt wygeneruje zysk. Ponadto w ramach umowy Inwestor nie wykonuje żadnych innych czynności związanych z projektem, nie uczestniczy w produkcji ani dystrybucji filmu. W konsekwencji należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Pośrednika stanowią usługi pośrednictwa finansowego związane z przekazami i transferami pieniężnymi i korzystają ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym, jeżeli faktura wystawiona przez Pośrednika wykazałaby podatek VAT, Wnioskodawca nie będzie mieć prawa do odliczenia tego podatku z uwagi na treść art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wskazuje się, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin