INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu 1 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na mocy testamentu z dnia 18 września 1995 r. sporządzonego w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej oraz postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, wydanego przez Sąd Rejonowy z dnia 21 września 2010 r., Wnioskodawczyni nabyła spadek po swojej mamie, zmarłej w dniu 24 maja 2009 r. W skład masy spadkowej wchodzi jedynie mieszkanie własnościowe (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) o powierzchni 48,40m2.

Jednocześnie Wnioskodawczyni informuje, że:

1. Ma miejsce zamieszkania w Polsce i tak było w dacie śmierci mamy.
2. Od dnia 11 października 2006 r., jest współwłaścicielem, razem z mężem, nieruchomości. Nieruchomość ta zabudowana jest domem murowanym parterowym z poddaszem mieszkalnym.
3. Nie jest właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.
4. Nie przysługuje Jej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym.
5. Nie jest najemcą innego lokalu lub budynku.
6. Obecnie jest zameldowana w lokalu mieszkalnym, którego właścicielem jest syn.
7. Wyraża gotowość zameldowania się w okresie roku od złożenia zgłoszenia podatkowego i zamieszkiwania w nabytym w drodze spadku lokalu oraz nie dokonania jego zbycia przez okres 5 lat.
8. Nie przysługuje Jej całkowite zwolnienie od podatku, określone w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na bezskuteczny upływ określonego w tym przepisie terminu do zgłoszenia nabycia lokalu wchodzącego w skład spadku (6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku).
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu dziedziczenia przedmiotowego lokalu mieszkalnego (o powierzchni do 110 m2), przysługuje Wnioskodawczyni uprawnienie do korzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn, przewidzianej w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r., Nr 45 poz. 207 ze zm.) – w sytuacji, gdy jest (i była w dacie spadkobrania) współwłaścicielem, wspólnie z małżonkiem, nieruchomości zabudowanej domem murowanym parterowym z poddaszem mieszkalnym...

Zdaniem Wnioskodawczyni, współwłasność jest odrębną od własności instytucją prawa cywilnego i w związku z tym została odrębnie uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.). Inne są też uprawnienia osoby będącej właścicielem, a inne (bardziej ograniczone) współwłaściciela rzeczy. Ponadto, przepis art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn mówi jedynie o „właścicielach”, nie zaś o „współwłaścicielach” budynku, lokalu, czy też prawa do budynku lub lokalu. Jednocześnie, ustawodawca w art. 16 ust. 1 ustawy wyraźnie rozróżnia wymienione pojęcia, wskazując, że ulga przysługuje „W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego...”. Oznacza to, że ustawodawca świadomie różnicuje wymienione wyżej pojęcia, wiążąc z nimi określone, odmienne skutki na gruncie podatku od spadków i darowizn. W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, fakt bycia współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym lub współwłaścicielem budynku lub lokalu, czy też prawa do budynku lub lokalu, nie powinien być przeszkodą w możliwości skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 ze zm.).

Powyższe stanowisko, w podobnych sprawach, zostało między innymi potwierdzone w:

1. Piśmie Ministerstwa Finansów - Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat z dnia 18 grudnia 1996 r., PO 7-B-825- 222/3864/96 (nr 331736 Glosa 1997/10 str. 20, Rejent 1996/12 str. 99).
2. Informacji Urzędu Skarbowego w Mińsku Mazowieckim, z dnia 14 stycznia 2004 r., pismo US.12.PMO/436-01/03 ( 380489, http://sip.mf.gov.pl/sip/).
3. Postanowieniu Urzędu Skarbowego w Bielsku Podlaskim z dnia 24 marca 2005 r., U.S.I-
4. Postanowieniu Urzędu Skarbowego w Zabrzu z dnia 6 stycznia 2006 r.
5. Postanowieniu Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 21 marca 2006 r.,
   
   

Z powołanego zapisu ustawy oraz przytoczonych interpretacji prawa wynika, że zastosowanie przedmiotowej ulgi jest wyłączone tylko w stosunku do osób, które są właścicielami lokalu lub budynku mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Nie dotyczy to natomiast osób, które są współwłaścicielami tych lokali lub budynków; w tym także sytuacji, gdy budynki lub lokale mieszkalne stanowią majątek wspólny małżonków.

Wnioskodawczyni oświadcza, że w sprawie objętej przedstawionym we wniosku stanem faktycznym nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub postępowanie kontrolne oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta, co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl art. 922 § 1 i § 2 K. c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 K. c., spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast, stosownie do przepisu art. 925 K. c., spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 K. c.). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 cytowanej ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Spadkobierca rozlicza się z podatku zgodnie z przepisami obowiązującym w dacie nabycia spadku, przy czym ustawodawca w ww. ustawie przewidział szereg ulg i zwolnień.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

W myśl art. 16 ust. 2 cytowanej ustawy, z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1. posiadają obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
   
   

Mając na uwadze cytowane przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem, czy domem i będą zamieszkiwać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat od dnia, określonego w cytowanym wyżej przepisie art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 cytowanej ustawy jest łączne spełnienie wszystkich zawartych w tym przepisie warunków. Wyłączenie zastosowania ulgi z art. 16 cytowanej ustawy odnosi się tylko do osób, które są właścicielami lokalu lub budynku mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Zatem, przepis ten nie dotyczy osób, które są współwłaścicielami tych lokali lub budynków.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni tytułem spadku po matce, zmarłej w dniu 24 maja 2009 r., nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Jednocześnie Wnioskodawczyni wraz z mężem jest współwłaścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni, jako współwłaścicielka budynku mieszkalnego, może skorzystać z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z nabyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Niemniej jednak, aby skorzystać z przedmiotowej ulgi niezbędne jest łączne spełnienie wszystkich warunków zawartych w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jednakże tut. Organ zwraca uwagę na fakt, że wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje do niej prawo, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy dokonywać ich wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W związku z tym, to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia, że spełnia warunki do uzyskania ulgi określonej w art. 16 cytowanej ustawy. Okoliczność ta w każdej sytuacji, jako indywidualny przypadek, podlega ocenie organów podatkowych.

Wydając interpretację indywidualną tut. Organ dokonał oceny przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego oraz stanowiska Wnioskodawczyni. Jeżeli opisane zdarzenie będzie się różnić od faktycznego to niniejsza interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.