Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.255.2019.1.LB
z 2 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 16 lipca 2019 r. (data wpływu – 23 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności domu jednorodzinnego ze spłatą – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lipca 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności domu jednorodzinnego ze spłatą.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dnia 15 stycznia 2019 r. odbyła się sprawa w Sadzie Rejonowym, na której zniesiono współwłasność domu jednorodzinnego. W wyniku zniesienia przedmiotowej współwłasności cała nieruchomość przypadła na wyłączną własność Wnioskodawczyni.

Tytułem spłaty Wnioskodawczyni zobowiązała się zapłacić swojej matce 60.000,00 zł w dwóch ratach po 30.000,00 zł.

Ponadto matka Wnioskodawczyni wraz z mężem (mąż matki Wnioskodawczyni nie jest jej ojcem) będą dożywotnio korzystać z mieszkania przy ul. S. (mieszkanie jest współwłasnością Wnioskodawczyni i jej córki po ½ części) oraz z garażu położonego przy ul. B. (na podwórku).

W związku z powyższym w dniu 15 stycznia 2019 r. przed Sądem Rejonowym doszło do ugody i został spisany protokół.

Na lokal przy ul. S. nigdy wcześniej Wnioskodawczyni nie spisała z matką umowy najmu, ani żadnej innej umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisane we wniosku zniesienie współwłasności skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych i według jakiej stawki podatku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zawarcie ugody sądowej w sprawie zniesienia współwłasności nie powinno skutkować zgłoszeniem podatku w Urzędzie Skarbowym. Taką ugodę można było spisać u notariusza, jednak ze względu na wysokie koszty Wnioskodawczyni wraz z matką wystąpiły do sądu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150, ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1141). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego – współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego. W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Jak już wskazano powyżej, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlega zniesienie współwłasności, jeżeli wiąże się ono z obowiązkiem spłat lub dopłat.

Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku wspólnym i występuje przy zniesieniu współwłasności wówczas, gdy całość majątku objętego współwłasnością (rzeczy) przyznano jednemu lub kilku ze współwłaścicieli. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między współwłaścicieli, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w majątku objętym współwłasnością.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. (art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 6 ust. 2 ustawy).

W myśl natomiast art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy – obowiązek podatkowy przy umowie o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

• przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
• przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – 1%.
  
  

Podsumowując, umowa o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na nabywającym rzeczy ponad udział we współwłasności, według stawki podatku określonej w art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Taki sam skutek, tzn. ten sam sposób opodatkowania wywołuje zniesienie współwłasności w wyniku orzeczenia sądu lub też zawartej ugody (powołany już wcześniej art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 15 stycznia 2019 r. na podstawie ugody sądowej Wnioskodawczyni wraz z matką dokonały zniesienia współwłasności prawa do domu jednorodzinnego ze spłatą. Tytułem spłaty Wnioskodawczyni zobowiązała się zapłacić matce 60.000,00 zł w dwóch ratach po 30.000,00 zł. W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawczyni nabyła na wyłączną własność – czyli ponad przypadający jej przed zniesieniem współwłasności udział – prawo do domu jednorodzinnego.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy przy umowie o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności. Skoro zatem w przedmiotowej sprawie miało miejsce zawarcie ugody sądowej dotyczącej zniesienia współwłasności prawa do domu jednorodzinnego pomiędzy dotychczasowymi współwłaścicielami, tj. Wnioskodawczynią i jej matką, ze spłatą, to przedmiotowa czynność zniesienia współwłasności, jako wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlega opodatkowaniu tym podatkiem, zaś stawka podatku przy przeniesieniu prawa do domu jednorodzinnego wynosi 2%. Podstawę opodatkowania będzie stanowiła wartość rynkowa nabywanego udziału. Bez znaczenia dla skutków opodatkowania jest fakt, że zniesienie nastąpiło na podstawie ugody sądowej oraz to, że matka Wnioskodawczyni wraz ze swoim mężem będzie dożywotnio korzystać z mieszkania będącego współwłasnością Wnioskodawczyni. Jak wynika z przywołanego art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych długi i ciężary nie pomniejszają wartości podstawy opodatkowania. Natomiast zawarcie ugody wywołuje w opisanej sytuacji taki sam skutek podatkowy, jakby została zawarta umowa notarialna.

Zatem Organ interpretacyjny nie mógł potwierdzić stanowiska Wnioskodawczyni zajętego we wniosku. Organ zaznacza, że nie ma znaczenia fakt, iż ugoda została zawarta przed sądem, a nie sporządzona w formie aktu notarialnego. W takim przypadku (tj. zawarcia umowy w formie aktu notarialnego) notariusz jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych byłby zobowiązany do obliczenia i pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, wskazana we wniosku czynność dotycząca zniesienia współwłasności prawa do domu jednorodzinnego, dokonana na podstawie ugody sądowej, należy do czynności cywilnoprawnych wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż wiąże się z nią spłata i tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało więc uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.