Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.500.2018.1.HD
z 13 lutego 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2018 r. (data wpływu 27 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania:

• świadczenia pieniężnego za ustanowienie służebności gruntowej – jest nieprawidłowe;
• odszkodowania za szkody w uprawach – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia pieniężnego za ustanowienie służebności gruntowej oraz odszkodowania za szkody w uprawach.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem, który prowadzi małe gospodarstwo rolne w miejscowości X.

Wielkość jego gospodarstwa wynosi ok. 10 ha. Wnioskodawca prowadzi tylko produkcję roślinną. Plony, które zbierze w ciągu roku są sprzedawane do skupów.

Z powodu problemów zdrowotnych Wnioskodawca otrzymuje także rentę chorobową.

Na działkach Wnioskodawcy oznaczonych numerami (…) oraz (…) znajduje się kolejka liniowa, której właścicielem jest Y. S.A., do którego na podstawie aktu notarialnego ustanowiona jest służebność gruntowa.

W trakcie roku kalendarzowego, w wyniku usterek spowodowanych eksploatacją kolejki, pracownicy Spółki zmuszeni są wjechać na pola Wnioskodawcy i dokonać napraw. W związku z tym Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie z tytułu odszkodowania według operatu rzeczoznawcy za szkody rolnicze powstałe w wyniku prac remontowych.

Na koniec roku Wnioskodawca otrzymuje od Spółki informację PIT-8C, w której są uwzględnione wszystkie otrzymane kwoty.

Z otrzymywanych od Spółki wyżej wymienionych kwot Wnioskodawca odprowadził podatek dochodowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy rolnik otrzymujący świadczenia pieniężne z tytułu służebności gruntowej oraz odszkodowanie z tytułu prowadzonych prac remontowych na jego polu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie oraz służebność gruntowa powinny być sklasyfikowane jako działalność rolnicza niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie zgadza się z istotą opłacania przez rolnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Będąc rolnikiem Wnioskodawca opłaca podatek rolny z tytułu posiadanej ziemi. Firma, która dokonuje napraw, musi wjechać na jego pole w związku z czym niszczy cześć upraw, które Wnioskodawca mógłby zebrać a następnie sprzedać.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe – w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania świadczenia pieniężnego za ustanowienie służebności gruntowej oraz prawidłowe – w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za szkody w uprawach.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże – na mocy art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych –przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Konsekwencją uregulowań zawartych w powołanym przepisie jest wprowadzona – dla celów tej ustawy – zawarta w art. 2 ust. 2 definicja działalności rolniczej oraz w art. 2 ust. 3 definicja działów specjalnych produkcji rolnej (z których uzyskiwane dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym).

Stosownie do art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1. miesiąc – w przypadku roślin,
2. 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
3. 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4. 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt

- licząc od dnia nabycia.

Z kolei zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tworzącą katalog zamknięty – działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 121, 50, 650, 1000 i 1089).

W tym miejscu należy podkreślić, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Jak wynika z wyżej powołanego art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z kolei – wobec treści art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym – ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1892, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast w myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zgodnie z art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.) nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem, który prowadzi małe gospodarstwo rolne w miejscowości X. Wielkość jego gospodarstwa wynosi ok. 10 ha. Wnioskodawca prowadzi tylko produkcję roślinną. Plony, które zbierze w ciągu roku są sprzedawane do skupów. Z powodu problemów zdrowotnych Wnioskodawca otrzymuje także rentę chorobową. Na działkach Wnioskodawcy oznaczonych numerami (…) oraz (…) znajduje się kolejka liniowa, której właścicielem jest Y. S.A., do którego na podstawie aktu notarialnego ustanowiona jest służebność gruntowa. W trakcie roku kalendarzowego, w wyniku usterek spowodowanych eksploatacją kolejki, pracownicy Spółki zmuszeni są wjechać na pola Wnioskodawcy i dokonać napraw. W związku z tym Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie z tytułu odszkodowania według operatu rzeczoznawcy za szkody rolnicze powstałe w wyniku prac remontowych. Na koniec roku Wnioskodawca otrzymuje od Spółki informację PIT-8C, w której są uwzględnione wszystkie otrzymane kwoty. Z otrzymywanych od Spółki wyżej wymienionych kwot Wnioskodawca odprowadził podatek dochodowy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane regulacje prawne – w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężnego za ustanowienie służebności gruntowej – w pierwszej kolejności wskazać należy, że kolejka liniowa nie stanowi urządzenia infrastruktury technicznej, o której mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ponadto zauważyć należy, że zarówno art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami odnosi się do budowy urządzeń, a nie ich napraw. Wobec tego stwierdzić należy, że nie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenie pieniężne za ustanowienie służebności gruntowej na nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przystępując natomiast do oceny skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę odszkodowania ustalonego według operatu rzeczoznawcy za szkody w uprawach powstałe w wyniku prac remontowych przeprowadzanych w związku z usterkami spowodowanymi eksploatacją kolejki liniowej znajdującej się na polach Wnioskodawcy wskazać należy, że stanowi ono odrębne od służebności gruntowej świadczenie. Ponadto zauważyć należy, że ustawodawca precyzuje wyraźnie, co dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane w ww. art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter wyczerpujący. Zgodnie z przedstawioną definicją działalności rolniczej podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzącym z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce). Definicja ta określa więc w ujęciu rzeczowym rodzaje działalności zaliczane do działalności rolniczej. Przyjmując zatem tę działalność za źródło przychodów, wszystkie przychody z tego źródła uznać należy za ich integralną część. Do przychodów z działalności rolniczej zaliczyć zatem należy wszystkie świadczenia, które mają na celu pokrycie strat w prowadzonych uprawach. Wobec tego odszkodowanie za szkody w uprawach, które otrzymuje Wnioskodawca, uznać należy za przychody uzyskane z działalności rolniczej, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie wyłączenia spod opodatkowania tym podatkiem wyrażonego w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe – w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia pieniężnego za ustanowienie służebności gruntowej oraz za prawidłowe – w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za szkody w uprawach.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.