INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2011 r. (data wpływu 29 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie umorzenia akcji za wynagrodzeniem - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie umorzenia akcji za wynagrodzeniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest właścicielem udziałów i akcji (dalej łącznie: „Akcje”) w polskich spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością/spółka kapitałowa – dalej łącznie: „Spółka”). Nie jest wykluczone, że w przyszłości Akcje Wnioskodawcy w Spółce zostaną umorzone dobrowolnie za wynagrodzeniem w trybie odpowiednio art. 199 oraz art. 359 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037). W takim przypadku wysokość wynagrodzenia przysługującego Wnioskodawcy z tytułu umarzanych Akcji określona zostanie uchwałą odpowiednio zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku umorzenia Akcji w Spółce za wynagrodzeniem przychodem dla Wnioskodawcy będzie wartość wynagrodzenia należnego Zainteresowanemu w wysokości ustalonej uchwałą zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia akcjonariuszy w związku z czym, jeżeli przychód ten nie przekroczy kosztów nabycia/objęcia Akcji przez Wnioskodawcę, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z nowelizacją przepisów PIT, od dnia 1 stycznia 2011 r. wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji i udziałów nie jest już kwalifikowane do przychodów z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, ale do przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i udziałów w spółkach mających osobowość prawną - art. 17 ust. pkt 6 lit. a) PIT.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 17 ust 1 pkt 6 lit. a) PIT, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych, za przychód uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia.

Art. 30b ust. 1 PIT stanowi natomiast, że od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Zgodnie z ust. 2 pkt 1 omawianego przepisu, dochodem podatnika jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38 PIT, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 PIT.

Mając na uwadze brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) PIT, przychodem Wnioskodawcy z tytułu umorzenia Akcji w Spółce będzie wartość wynagrodzenia umorzeniowego, wynikająca z uchwały odpowiednio zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki.

Do ustalenia kwoty przychodu z tytułu umorzenia Akcji w Spółce nie znajdzie zastosowania przepis art. 19 PIT, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia m.in. praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Co prawda art. 17 ust. 2 PIT, który mówi o odpowiednim stosowaniu art. 19 PIT obejmuje swoim zakresem również art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) PIT. Zgodnie jednak z literalnym brzmieniem art. 19 ust. 1 PIT „przychodem z odpłatnego zbycia (...) jest (...) wartość wyrażona w cenie określonej w umowie (...)„ a użyte w brzmieniu omawianego artykułu określenie „cena” wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca odnosi tę regulację do stosunków cywilnoprawnych pomiędzy podatnikami. Tymczasem, zbycie akcji czy udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia stanowi autonomiczną instytucję prawa spółek handlowych, regulującą specyficzny stosunek prawny tj. relacje pomiędzy wspólnikiem/akcjonariuszem a spółką. Kwota pieniężna należna wspólnikowi/akcjonariuszowi, które udziały/akcje są nabywane przez spółkę celem umorzenia stanowi wynagrodzenie tego wspólnika/akcjonariusza, jednak wynagrodzenie to nie jest ceną, a więc elementem charakterystycznym dla stosunku cywilnoprawnego, jakim jest umowa sprzedaży.

Powyższy pogląd, według którego zbycie udziałów/akcji na rzecz spółki w celu ich umorzenia stanowi autonomiczną instytucję prawa spółek prawa handlowego, a odnoszące się do umowy sprzedaży pojęcie „ceny” nie jest tożsame z pojęciem „wynagrodzenia” za zbycie udziałów lub akcji w celu umorzenia, był wyrażany w licznych interpretacjach władz skarbowych. W interpretacji indywidualnej wydanej dnia 7 stycznia 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-424/10-4/MZ można przeczytać, że „pojęcie ceny zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie wynagrodzenia określone w art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia akcji przez wnioskodawcę od akcjonariusza celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego.”

Stanowisko powyższe jest zgodne z ugruntowaną linią interpretacyjną prezentowaną w licznych interpretacjach podatkowych wydawanych w latach poprzednich. Tytułem przykładu można wskazać:

• interpretację indywidualną wydaną dnia 22 października 2007 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-61/07-4/MZ;
• interpretację indywidualną wydaną dnia 15 listopada 2007 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy sygn. ITPB1/436-21/07/DK;
• interpretację indywidualną wydaną dnia 21 października 2008 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPB2/436-158/08/MZ;
• interpretację indywidualną wydaną dnia 02 lutego 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPBII/1/436-292/09/AŻ.
  
  

W konsekwencji przyjąć należy, że przepisy art. 19 PIT nie znajdują zastosowania do specyficznej autonomicznej instytucji prawa spółek handlowych, jaką jest umorzenie dobrowolne udziałów/akcji.

Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku dokonania przez Wnioskodawcę odpłatnego zbycia Akcji na rzecz Spółki celem umorzenia, przychodem dla Wnioskodawcy będzie wartość wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy, ustalonego uchwałą zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia akcjonariuszy, zaś art. 19 PIT nie będzie mógł modyfikować kwoty tego przychodu.

W konsekwencji powyższego, jeżeli wartość tak ustalonego przychodu nie przekroczy kwoty uprzednio poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na nabycie/objęcie umarzanych dobrowolnie Akcji w Spółce, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie dochód podatkowy, który mógłby podlegać opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w przyszłości Akcje Wnioskodawcy w Spółce zostaną umorzone dobrowolnie za wynagrodzeniem.

W myśl art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Tak więc, w przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów dochodzi do zbycia tego udziału na rzecz spółki.

W tym miejscu należy wskazać, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. – na mocy art. 1 pkt 16 lit. d) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478) – uchylono art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określający, iż dochód uzyskany ze zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia jest dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Po wyeliminowaniu ww. przepisu uznać należy, iż przychód ze zbycia udziałów (akcji) w celu umorzenia jest przychodem z tytułu zbycia tychże udziałów (akcji).

Należy bowiem wskazać, iż zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są między innymi kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie natomiast do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) wyżej wymienionej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Zgodnie z przepisem art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38 – osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Przepis art. 30b ust. 5 ww. ustawy stanowi, iż dochodów ze zbycia udziałów nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej).

Art. 45 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy stanowi, iż w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b. W tym samym terminie podatnicy są obowiązani wpłacić należny podatek dochodowy wynikający z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż w przypadku umorzenia udziałów w spółce w sposób dobrowolny po stronie Wnioskodawcy dojdzie do powstania dochodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w wysokości różnicy pomiędzy wypłaconym wynagrodzeniem oraz kosztem nabycia umarzanych udziałów.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów należy stwierdzić, że w przypadku umorzenia Akcji w Spółce za wynagrodzeniem przychodem dla Wnioskodawcy będzie wartość wynagrodzenia należnego Zainteresowanemu w wysokości ustalonej uchwałą zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia akcjonariuszy w związku z czym, jeżeli przychód ten nie przekroczy kosztów nabycia/objęcia Akcji przez Wnioskodawcę, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu.

Tutejszy organ nie odniósł się do art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ponieważ nie było to przedmiotem sformułowanego we wniosku pytania.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.