INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 maja 2011 r. (data wpływu 24 maja 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 lipca 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania kary umownej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 29 lipca 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania kary umownej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka zawarła porozumienie z Gminami, w którym Gminy zobowiązują się podjęcia wszelkich dopuszczalnych prawnie działań, aby w ciągu 2 lat od zakończenia budowy kanalizacji sanitarnej (której właścicielem jest Spółka) mieszkańcy skanalizowanych terenów Gmin podłączyli się do nowo wybudowanej sieci.

Ponadto Gminy zobowiązały się do dostarczania przez mieszkańców do nowo wybudowanej sieci kanalizacyjnej następujące ilości ścieków:

• co najmniej 60% docelowej ilości ścieków założonej w planie - po roku od zakończenia budowy,

• 100% docelowej ilości ścieków założonej w planie - po dwóch latach od zakończenia budowy.
  
  

W przypadku nie dostarczenia ilości ścieków określonych jak wyżej, Gminy z własnego budżetu sfinansują, różnicę pomiędzy wielkością przychodów wynikającą z ilości ścieków określonych jak wyżej, a rzeczywistą ilością dostarczonych ścieków.

Poniżej cytat § 13 Porozumienia zawartego przez Spółkę z Gminami:

"
1. Gmina Miasto i Gmina podejmą wszelkie dopuszczalne prawem działania, aby w ciągu 2 lat od zakończenia budowy (wydania Świadectwa Przyjęcia) mieszkańcy skanalizowanych terenów podłączyli się do nowo wybudowanej sieci kanalizacyjnej.

2. Zrealizowanie Projektu na terenie Gminy w zakresie rzeczowym objętym dokumentacją projektową (ok. 100 km kanalizacji sanitarnej), tj. zaistnieje możliwość podłączenia do sieci kanalizacyjnej mieszkańców Gminy w liczbie założonej w Studium Wykonalności (6,5 tys.), zobowiązuje Gminę do dostarczania do nowo wbudowanej sieci kanalizacyjnej następującej ilości ścieków:
• co najmniej 60% docelowej ilości ścieków założonej w Studium Wykonalności - po roku od zakończenia budowy (wydania Świadectwa Przyjęcia),
• 100% docelowej ilości ścieków założonej w Studium Wykonalności - po dwóch latach od zakończenia budowy (wydania Świadectwa Przyjęcia)

(przy czym docelowa ilość ścieków założona w Studium Wykonalności, to wielkość wynikająca z przemnożenia: planowanej do skanalizowania liczby mieszkańców Gminy (6,5 tys.) i jednostkowego zużycia wody na mieszkańca w m3/dobę).Jeżeli Projekt będzie zrealizowany w zakresie, który nie umożliwi podłączenie do sieci kanalizacyjnej mieszkańców Gminy w liczbie założonej w Studium Wykonalności, ilości ścieków określone w ust. 2 mogą być proporcjonalnie mniejsze.

4. W przypadku niedostarczenia ilości ścieków określonych w ust. 2 i 3 niniejszego paragrafu, Gmina z własnego budżetu sfinansuje różnice pomiędzy wielkością przychodów wynikającą z ilości określonych w ust. 2 i 3 niniejszego paragrafu, a rzeczywistą ilością dostarczonych ścieków."
   
   

W uzupełnieniu z dnia 3 sierpnia 2011 r. (data wpływu) Wnioskodawca dodał, iż jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy należność, którą Spółka obciąży Gminy za niedostarczone ścieki do nowo wybudowanej kanalizacji sanitarnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, należność za niedostarczone ścieki do nowo wybudowanej kanalizacji sanitarnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest to czynność, którą Spółka świadczy na rzecz Gminy.

Strony porozumienia ustanowiły karę umowną i zasady jej naliczania w przypadku, gdy Gmina nie spowoduje, aby do sieci przyłączyła się odpowiednia ilość mieszkańców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Zagadnienie kar umownych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Powyższe wskazuje, iż kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę. Zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że w wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, które uprawniają stronę do odstąpienia od umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Z treści wniosku wynika, iż Spółka będąca czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług zawarła porozumienie z Gminami, w którym Gminy zobowiązują się podjęcia wszelkich dopuszczalnych prawnie działań, aby w ciągu 2 lat od zakończenia budowy kanalizacji sanitarnej (której właścicielem jest Spółka) mieszkańcy skanalizowanych terenów Gmin podłączyli się do nowo wybudowanej sieci.

Ponadto Gminy zobowiązały się do dostarczania przez mieszkańców do nowo wybudowanej sieci kanalizacyjnej następujące ilości ścieków:

• co najmniej 60% docelowej ilości ścieków założonej w planie - po roku od zakończenia budowy,

• 100% docelowej ilości ścieków założonej w planie - po dwóch latach od zakończenia budowy.
  
  

W przypadku niedostarczenia określonych ilości ścieków, Gminy z własnego budżetu sfinansują, różnicę pomiędzy wielkością przychodów wynikającą z ilości ścieków określonych jak wyżej, a rzeczywistą ilością dostarczonych ścieków.

Strony porozumienia ustanowiły karę umowną i zasady jej naliczania w przypadku, gdy Gmina nie spowoduje, aby do sieci przyłączyła się odpowiednia ilość mieszkańców, przez co w konsekwencji mogą być zmniejszone ilości ścieków.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą obowiązku opodatkowania należności, którą Spółka obciąży Gminy za niedostarczone ścieki do nowo wybudowanej kanalizacji sanitarnej.

Odnosząc przedstawione we wniosku okoliczności do powołanych powyżej przepisów stwierdzić należy, iż nałożona w opisanej sytuacji kara umowna wynikająca z zawartej umowy ma charakter sankcyjny oraz odszkodowawczy. Zatem kara ta, jako wynikająca z niewywiązania się przez kontrahenta z umowy nie stanowi ekwiwalentu za świadczenie usług i tym samym zapłaty za usługę.

Reasumując stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nałożenie kary umownej stanowiącej należność za niedostarczone ścieki do nowo wybudowanej kanalizacji sanitarnej stanowić będzie rekompensatę finansową dla Spółki, jako strony dotkniętej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy i nie wiąże się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego przez Spółkę. Zatem, kary umowne pełniące funkcję odszkodowawczą (rekompensacyjną) za poniesione straty, nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie podlegają opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.