INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2011 r. (daty wpływu 11 marca 2011 r.), uzupełnionym w dniu 3 czerwca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu najmu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu najmu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 16 maja 2011 r. nr ILPB1/415-315/11-2/AO wezwano Wnioskodawczynię do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 1 czerwca 2011 r., natomiast w dniu 3 czerwca 2011 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 2 czerwca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dla nieruchomości, której Wnioskodawczyni była współwłaścicielką (współwłasność została zniesiona x stycznia 2011 roku), dnia x marca 2006 roku ustanowiony został postanowieniem Sądu Rejonowego zarządca sądowy. Podstawą powołania zarządcy był artykuł 203 KC.

Zarząd nieruchomością objęła w listopadzie 2006 roku Spółka z o.o. - zajmująca się profesjonalnie pośrednictwem w obrocie, zarządzaniem i administracją nieruchomości, w tym również na zlecenie sądów. Ww. Spółka posiada wieloletnie doświadczenie i wykwalifikowane zaplecze pracowników z branży. Postanowieniem sądu, zarządcy przyznane zostało wynagrodzenie, które ustanowiony potrąca co miesiąc z uzyskanej nadwyżki przychodów nad kosztami (dochód po stronie zarządcy).

Zarządzająca Spółka, sprawozdania z zarządu zobowiązana jest składać do sądu raz w roku (za okres od 1 listopad 2006 roku do 31 grudzień 2007 roku sprawozdanie wpłynęło w kwietniu 2008 roku). Do dnia dzisiejszego nie zostało przyjęte przez sąd ani jedno sprawozdanie, które są przedmiotem jego badania, tj. za lata 2006 - 2009.

Zarządzana przez Spółkę nieruchomość jest położona w ścisłym centrum …, częściowo zabudowana budynkiem … (głównie czynsz regulowany), ponadto składała się z placu pod przyszłą inwestycję, który tymczasowo wykorzystywany był i jest dla celów działalności gospodarczej. Powyższe sprawia, że nieruchomość była i jest dochodowa, wobec czego, co miesiąc następowały i następują znaczne wpływy z zawartych umów, które po pokryciu kosztów (art. 940 KPC) zarządca nieruchomości winien przekazywać na rzecz współwłaścicieli nieruchomości, a wszystko to w sposób określony zgodnie z art. 941 KPC. Zarządca sądowy z pominięciem ustawy, autonomicznie zadecydował, że nadwyżkę należną właścicielom nieruchomości deponować będzie na własnych firmowych kontach czy też własnych lokatach bankowych.

Wnioskodawczyni wzywała zarządcę do przekazania nadwyżki przychodów nad kosztami do wysokości swego udziału w nieruchomości, możliwe to było po jej ustaleniu przez biegłą sądową z dziedziny zarządzania nieruchomościami i tylko w okresie od listopada 2006 roku do 31 grudnia 2007 roku. Zarządca odmówił jednak Wnioskodawczyni ustawowego prawa, ponownie podpierając się własną nieistniejącą jego wykładnią. W okresie, w którym zarząd sądowy jest sprawowany, Zainteresowana nie mogła więc dysponować swoim majątkiem, pozbawiona została również dostępu do bieżącej informacji o jego stanie, a wszystko to cyklicznie przez szereg lat. Powyższe przełożyło się na niemożność płacenia podatku dochodowego w przypisanym terminie.

Stan faktyczny po powołaniu zarządu do dnia dzisiejszego włącznie sprawił, że jedynym źródłem utrzymania Wnioskodawczyni stały się niskie świadczenia emerytalne Jej i męża. Zważywszy natomiast na toczące się liczne postępowania sądowe ze współwłaścicielem nieruchomości, sytuacja Zainteresowanej, gdyby nie pomoc najbliższej rodziny, byłaby opłakana. Wręcz zmusiłaby Ją do rozprzedania posiadanego, wypracowanego przez pokolenia majątku. W tym względzie praktyka zarządcy nosi znamiona przestępstwa (art. 284 § 2 KK). Zarządca swoim działaniem uniemożliwił Wnioskodawczyni prawidłowe opłacanie i deklarowanie roczne należnego podatku od osób fizycznych jak i korzystanie z ustawowo gwarantowanego wspólnego rozliczania dochodu z małżonkiem. Liczne orzecznictwo Izb Skarbowych np. IPPB2/415-1017/08-2/MK, BI/005-0121/05, (...) nie pozostawia wątpliwości, że zarządca naraził Wnioskodawczynię na potencjalne konsekwencje karno-skarbowe.

Niezależnie od powyższego, zarządca działa również ze szkodą dla Skarbu Państwa. (…). Wnioskodawczyni wielokrotnie wzywała zarządcę do wystawiania faktur VAT i deklarowania wskazanego podatku, co nie odniosło żadnego skutku po dziś dzień włącznie. Zainteresowana pragnęła jedynie upomnieć zarządcę, że postępuje w sprzeczności z ustawą i to dla dobra zarządcy sądowego. Zagadnieniem w przedmiocie podatku VAT zajmował się NSA (wyrok …), wobec tego powyższe nie jest przedmiotem zapytania, a jedynie zasygnalizowaniem nieprawidłowości, które ścigane winne być z urzędu.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że przychody, które winna uzyskać z tytułu posiadanego prawa własności rozliczałaby jako tzw. najem prywatny, natomiast wybraną formą opodatkowania są zasady ogólne opodatkowane według obowiązującej skali podatkowej.

Odnosząc się do popełnionego błędu w zadanym pytaniu Wnioskodawczyni wskazała, że miała na myśli określenie siebie jako podatnika, a nie płatnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałym stanie faktycznym Wnioskodawczyni jako podatnik podatku od osób fizycznych, po zobowiązaniu bądź innym przymuszeniu zarządcy sądowego do przekazania na Jej rzecz należnych środków z posiadanego prawa własności w nieruchomości:

1. winna dokonać korekty deklaracji za lata od 2006 do 2009 roku i być może 2010 roku,
2. uiścić odsetki od nieterminowej zapłaty należnych zaliczek...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, mając za podstawę liczne prawomocne orzecznictwo, w tym Izb Skarbowych w sprawach indywidualnych o zbieżnym stanie faktycznym jak i obowiązujące ustawodawstwo, za prawidłowe uznaje uiszczenie należnego podatku wraz z ustawowymi odsetkami od zaległości należnych, jak również dokonanie korekt deklaracji za lata: 2006 do 2009, ewentualnie 2010 roku. Zapłaty ww. dokonać winien jedyny uprawniony do otrzymania pożytków z nieruchomości, tj. jej właściciel w momencie faktycznego otrzymania należności wraz z odpowiednią dokumentacją umożliwiającą dokonanie obliczeń zaległości podatkowych z odsetkami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 203 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, iż dla nieruchomości, której Wnioskodawczyni była współwłaścicielką, ustanowiony został na mocy postanowienia Sądu Rejonowego zarządca sądowy. Zarządzana nieruchomość była i jest dochodowa, wobec czego, co miesiąc następowały i następują znaczne wpływy z zawartych umów, które po pokryciu kosztów, zarządca nieruchomości winien przekazywać na rzecz współwłaścicieli nieruchomości. Zarządca sądowy z pominięciem ustawy, autonomicznie zadecydował, że nadwyżkę należną właścicielom nieruchomości deponować będzie na własnych firmowych kontach czy też własnych lokatach bankowych. W okresie, w którym zarząd sądowy jest sprawowany, Zainteresowana nie mogła więc dysponować swoim majątkiem, pozbawiona została również dostępu do bieżącej informacji o jego stanie. Wnioskodawczyni wskazała, że przychody, które winna uzyskać z tytułu posiadanego prawa własności rozliczałaby jako tzw. najem prywatny, według obowiązującej skali podatkowej.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów ustawodawca w sposób enumeratywny wyszczególnił w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich w pkt 6 został wymieniony m.in. najem.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 2006-2008, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis ten - w brzmieniu obowiązującym od 2009 roku - stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Podstawą uzyskiwania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który stanowi przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w cyt. powyżej art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Stosownie do treści art. 44 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 2005 roku - podatnicy osiągający dochody z najmu lub dzierżawy są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f.

Zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 2007 roku - podatnicy osiągający dochody z najmu lub dzierżawy są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

W myśl art. 44 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. Wysokość zaliczek za miesiące do listopada roku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 3f, ustala się w następujący sposób:

1. obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku;
2. zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b;
3. zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.
   
   

Zgodnie z art. 44 ust. 6 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2005 roku - zaliczki miesięczne, od przychodów wymienionych w ust. 1, za okres od stycznia do listopada uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia. W terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje według ustalonego wzoru (m.in. PIT-5) o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku.

Należy zauważyć, iż od dnia 1 stycznia 2007 r. podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych wpłacający zaliczki na podatek dochodowy według tzw. skali podatkowej nie składają miesięcznych deklaracji (PIT-5).

Stosownie bowiem do treści art. 44 ust. 6 cyt. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 roku - zaliczki miesięczne od dochodów wymienionych w ust. 1, za okres od stycznia do listopada, uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości zaliczki należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia roku podatkowego. Zaliczki kwartalne za okres od pierwszego do trzeciego kwartału roku podatkowego podatnicy uiszczają w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni, w terminie do dnia 20 grudnia.

Zgodnie z art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także m.in. niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek (art. 51 § 2 Ordynacji podatkowej).

W myśl art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę. Na mocy art. 53 § 2 ww. ustawy przepis ten stosuje się również do należności, o których mowa w art. 52 § 1, oraz do nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, w części przekraczającej wysokość podatku należnego za rok podatkowy.

Zgodnie z art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej, odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Art. 81 § 1 ww. ustawy stanowi, że jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (art. 81 § 2 cyt. ustawy).

Powyższe oznacza, iż w obowiązującym stanie prawnym zasadą jest, że podatnik ma prawo skorygować deklarację, o ile nie zabrania tego przepis szczególny. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na przepis art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach - rozumie się przez to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Reasumując, w zaistniałym stanie faktycznym Wnioskodawczyni jako podatnik podatku od osób fizycznych, po zobowiązaniu bądź innym przymuszeniu zarządcy sądowego do przekazania na Jej rzecz należnych środków z posiadanego prawa własności w nieruchomości, nie jest zobowiązana do dokonywania korekty deklaracji za lata od 2006 do 2010 roku ani uiszczenia odsetek od nieterminowej zapłaty należnych zaliczek, bowiem przychód z tytułu najmu nieruchomości powstanie dla Zainteresowanej z dniem wypłaty lub postawienia do dyspozycji środków pieniężnych z posiadanego przez Nią prawa własności w tej nieruchomości przez zarządcę sądowego. Natomiast obowiązek wpłacenia zaliczki powstanie, poczynając od miesiąca, w którym dochody Zainteresowanej z tytułu najmu przekroczą kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.