INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2010r. (data wpływu 8 października 2010r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 grudnia 2010r. (data wpływu 17 grudnia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego za odszkodowaniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 października 2010r. wpłynął ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 9 grudnia 2010r. (data wpływu 17 grudnia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego za odszkodowaniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca był między innymi:

• użytkownikiem wieczystym (współużytkownikiem) 1/3 (jednej trzeciej) nieruchomości niezabudowanej należącej do Skarbu Państwa, położonej w B. przy ul. N., dla której Sąd Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą numer X, stanowiącej działki gruntu o numerach 429/85, 430/85, 431/85, 240/83, 84, 765/105, 536/87, 402/88, 199/92, 200/92, 223/96, 411/98, 203/93, 534/98, 471/108, 406/99, 314/99, 315/100, 803, 468/101, 469/101, 767/105, 801, 227/2, 228/2, 815/108, 816/108, 817/108, 818/108, 822/105, 823/105, 824/94, 825/95, 826/96, 827/93, 819/100, 820/101, 821/102, o łącznej powierzchni 43,4843 ha,
• użytkownikiem wieczystym (współużytkownikiem) 1/3 (jednej trzeciej) nieruchomości niezabudowanej należącej do Skarbu Państwa położonej w B. przy ul. N., dla której Sąd Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą numer Y, stanowiącej działki gruntu o numerach: 191/5, 244/4, 245/4, o łącznej powierzchni 2,6500 ha.
  
  

Prawo użytkowania wieczystego pozostałej części opisanych powyżej nieruchomości przysługuje dwóm innym spółkom kapitałowym (współużytkownikom), po 1/3 (jednej trzeciej) każdej ze spółek.

Na działkach opisanych powyżej znajduje się nadkład obejmujący między innymi kamień i łupek oraz piach pozostały po wybudowaniu kopalin (tzw. hałda pokopalniana), do którego części przysługuje prawo podmiotowi trzeciemu nie będącemu wnioskodawcą ani innym współużytkownikiem.

Na mocy umowy z dnia 14 grudnia 2009r., sporządzonej w formie aktu notarialnego (Rep. A numer X) zawartej miedzy opisanymi powyżej współużytkownikami i Skarbem Państwa - Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad nastąpiło rozwiązanie za odszkodowaniem prawa użytkowania wieczystego.

Zawarcie opisanej powyżej umowy w przedmiocie rozwiązania użytkowania wieczystego za odszkodowaniem nastąpiło na podstawie Ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. nr 80 poz. 721 ze zm.) oraz Ustawy z dnia 18 października 2006r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 220 poz. 1601 ze zm.) oraz w oparciu o decyzję Wojewody z dnia 27 września 2005r., Nr X, ustalającą lokalizację autostrady płatnej A1 na odcinku od P. do M. i zatwierdzającą podział nieruchomości w tym zakresie.

Umowne rozwiązanie prawa użytkowania nastąpiło w stosunku do działki numer 244/4 objętej księgą wieczystą nr Y oraz działek numer: 240/83, 402/88, 411/98, 429/85, 430/85, 431/85, 536/87, 767/105, 815/108, 817/108, 821/102, 822/105, 825/95 i 84 objętych księgą wieczystą numer X. Rozwiązanie prawa użytkowania nastąpiło za odszkodowaniem, które zostało przyznane każdemu współużytkownikowi w wysokości 1/3 (jednej trzeciej) łącznej sumy przyznanego odszkodowania za umowne rozwiązanie użytkowania wieczystego w stosunku do wskazanych powyżej działek. Kwoty należnego Wnioskodawcy oraz współużytkownikom odszkodowania nie obejmowały podatku od towarów i usług VAT. Nie objęcie odszkodowań podatkiem od towarów i usług VAT było konsekwencją stanowiska reprezentowanego przez Skarb Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, iż rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego za odszkodowaniem nie podlega opodatkowaniem tym podatkiem.

Strony w umowie o rozwiązanie użytkowania wieczystego postanowiły, iż w przypadku, gdyby z decyzji organu podatkowego lub interpretacji podatkowej właściwego organu wynikał obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w zakresie wskazanego powyżej odszkodowania, Skarb Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zobowiązała się do powiększenia odszkodowania za rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego o należny podatek od towarów i usług VAT wraz z odsetkami wynikającymi z przepisów podatkowych, które obciążą Wnioskodawcę oraz pozostałych współużytkowników w stosunku do organu podatkowego i zapłaty powyższego podatku wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 9 grudnia 2010r.):

Czy rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego za odszkodowaniem, na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. nr 80 poz. 721 ze zm.) oraz ustawy z dnia 18 października 2006r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 220 poz. 1601 ze zm.) a także w oparciu o decyzję Wojewody, z dnia 27 września 2005r. ustalającą lokalizację autostrady płatnej A1 na odcinku od P. do M. i zatwierdzającą podział nieruchomości w tym zakresie, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa rozwiązania użytkowania wieczystego za odszkodowaniem w zaistniałym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w związku z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw Skarb Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, po dniu w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna, może zwrócić się do użytkownika wieczystego o rozwiązanie umowy o użytkowanie wieczyste za odszkodowaniem.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Wobec powyższego, w zaistniałym stanie faktycznym odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem.

Wobec powyższego, należy uznać, że rozwiązanie prawa użytkowania wieczystego gruntu za odszkodowaniem, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem tym należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Artykuł 7 ust. 1 pkt 6 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również zbycie prawa użytkowania wieczystego (pkt 7 ww. ustępu).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wszelkie transakcje prawem użytkowania wieczystego gruntu, dla celów podatku VAT, winny być traktowane na równi z transakcjami, przedmiotem których jest prawo własności gruntu. Należy tutaj zauważyć, że w momencie zbycia w różnorodnej formie prawa użytkowania wieczystego gruntu dotychczasowy użytkownik traci ekonomiczne władztwo nad gruntem, który był przedmiotem tego prawa, tak samo jak przy zbyciu prawa własności gruntu. Adekwatnie użytkownik wieczysty traci władztwo ekonomiczne nad gruntem w przypadku rozwiązania umowy użytkowania wieczystego gruntu na rzecz właściciela gruntu, w tym przypadku Skarbu Państwa. Można tutaj zauważyć, że rozwiązanie użytkowania wieczystego gruntu następuje na podstawie innych przepisów niż zbycie tego prawa co jednak w żadnej mierze nie zmienia faktu, kluczowego z punktu widzenia podatku VAT, iż dochodzi do zmiany podmiotu, który uzyskuje prawo do dysponowania gruntem jak właściciel.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją gdzie dochodzi do rozwiązania umowy o użytkowaniu wieczystym gruntu ze względu na fakt, iż na działkach będących przedmiotem tego prawa została ustalona lokalizacja odcinka autostrady.

Decyzja lokalizacyjna została wydana w dniu 27 września 2005r. zatem zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustawy (Dz. U. Nr 220, poz. 1601) do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy decyzją ostateczną stosuje się przepisy dotychczasowe.

I tak zgodnie z art. 19 ust. 1-5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721), w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 grudnia 2006r., decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stanowi podstawę do wydania przez wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na pas drogowy, stanowiącej własność Skarbu Państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy trwały zarząd jest ustanowiony na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Przepis art. 17 stosuje się odpowiednio.

Jeżeli przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stanowi podstawę do wypowiedzenia przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie. Powyższe stosuje się odpowiednio do rozwiązania użytkowania. Jeżeli przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa została oddana w użytkowanie wieczyste, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad działając w imieniu Skarbu Państwa po dniu, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna, może zwrócić się do wieczystego użytkownika o rozwiązanie umowy o użytkowanie wieczyste za odszkodowaniem ustalonym według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości, a w przypadku odmowy - żądać rozwiązania tej umowy w drodze postępowania sądowego. Powyższe stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego nabytego w sposób inny niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z opisu stanu faktycznego oraz przywołanych przepisów wynika, że użytkownik wieczysty (Wnioskodawca) za rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego otrzymał stosowne odszkodowanie.

Należy uznać, że w tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę towarów faktycznie odpłatną. Jeśli wywłaszczenie następuje za wynagrodzeniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów. Regulacja ta obejmuje przede wszystkim przypadki wywłaszczania nieruchomości oraz sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Zatem obrót prawem użytkowania wieczystego, w tym również rozwiązanie umowy ustanawiającej to prawo, w sytuacji gdy użytkownik otrzymuje wynagrodzenie w postaci odszkodowania za rozwiązanie ww. umowy, stanowi odpłatną dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tak więc stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Dodatkowo, tut. Organ wyjaśnia, iż wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej rozpatrywane są w terminie, o którym mowa w art. 14d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, tj. bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosków. Ponadto, wszystkie wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej załatwiane są z zachowaniem kolejności wpływu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.