INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2010 r., uzupełnionym w dniu 1 września 2010 r. na wezwanie tut. organu z dnia 24 sierpnia 2010 r. nr IPPB3/423-462/10-3/JG, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów dotyczących zapłaconego odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów dotyczących zapłaconego odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy. Wniosek został uzupełniony w dniu 1 września 2010 r. na wezwanie tut. organu z dnia 24 sierpnia 2010 r. nr IPPB3/423-462/10-3/JG, o dokument, z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. KRS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

S. Sp. z o.o. („S. lub „Spółka”) należy do grupy kapitałowej S. AG z siedzibą w Niemczech. W 2008 r. grupa S. AG przejęła grupę kapitałową B. W ramach transakcji o skali międzynarodowej, w Polsce S. nabyła 100% udziałów w spółce B. Sp. z. o.o. B. jest globalnym liderem w zakresie rozwiązań klasy I. W wyniku tego procesu, portfolio produktowe B. zostało włączone do oferty S., tworząc nową linię — S. B. Oprogramowanie to rozwiązania obejmujące kompleksowe funkcje, które ułatwiają podejmowanie decyzji biznesowych, pozwalając użytkownikom dokonywać skutecznych i świadomych wyborów w oparciu o niezawodne dane i analizę. Wynik połączenia sił obu dostawców na polskim rynku przyniósł bardzo dobre rezultaty - wzrost sprzedaży rozwiązań B. w Polsce sięgnął 40% w stosunku rocznym.

W styczniu 2009 r. doszło do połączenia S. oraz B. sp. z o.o. na podstawie odpowiednich przepisów Kodeksu spółek handlowych. Na S, jako spółkę przejmującą, został przeniesiony cały majątek spółki B. Doszło również do zintegrowania przedsiębiorstw obu podmiotów, a w szczególności do objęcia produktów B. ofertą S, integracji procesów biznesowych, a także połączenia zespołów ludzkich. Wskutek połączenia i integracji przedsiębiorstw zespół pracowników B. (wraz z określonymi zasobami materialnymi) został przeniesiony do biur S. Tym samym zostały opuszczone pomieszczenia dotychczas wynajmowane w innym budynku przez B. na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Umowa najmu była zawarta przez Bu. na kilka lat i kończyła się 2 grudnia 2012 r. Została ona zawarta na długo przed przejęciem grupy B. przez grupę S, kiedy B. zakładała samodzielne prowadzenie działalności i nie mogła przewidzieć, że w 2009 r. biura te przestaną być potrzebne. S, jako następca prawny B. również nie używał tej powierzchni i nie przewidywał potrzeby jej wykorzystania w przewidywalnej przyszłości. W 2008 i 2009 r. przez kilkanaście miesięcy, Spółka podejmowała próby podnajęcia tej powierzchni poszukując potencjalnych podnajemców lub podmiotów zainteresowanych przejęciem (cesją) umowy najmu. Próby te nie dały jednak zadowalających rezultatów i powierzchni opuszczonej przez personel B. nie udało się podnająć ani scedować na inny podmiot.

W tej sytuacji S. zawarła umowę z 21 grudnia 2009 r. z właścicielem budynku wynajmującym Spółce powierzchnie uprzednio zajmowane przez B.. Na jej podstawie właściciel budynku zgodził się na przedterminowe rozwiązanie umowy najmu i zrzekł się wobec S wszelkich roszczeń, jakie mógłby mieć na podstawie umowy najmu. W zamian S. zapłaciła odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu.

Zapłacona kwota odszkodowania była niższa od kosztów wynajmu tej powierzchni, jaką S. musiałaby zapłacić wynajmując ją do końca obowiązywania umowy najmu. Co więcej, zapłata odszkodowania była finansowo korzystniejsza niż utrzymywanie najmu, nawet po uwzględnieniu możliwych do uzyskania w danym okresie potencjalnych przychodów S. z podnajmu (zgodnie z zamówionymi badaniami rynkowymi i szacunkami ekonomicznymi wykonanymi przez zewnętrznego doradcę).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota odszkodowania zapłacona z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy najmu, w okolicznościach opisanych we wniosku, stanowi koszt uzyskania przychodów Spółki...

Stanowisko Spółki.

Zdaniem podatnika, kwota odszkodowania zapłacona z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy najmu, w okolicznościach opisanych we wniosku, stanowi koszt uzyskania przychodów Spółki.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych („updop”) przewiduje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Updop w art. 16 ust. 1 pkt 22 wyłącza z kosztów uzyskania przychodów kary i odszkodowania z tytułu m.in. wad wykonanych usług oraz zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług. Odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu w okolicznościach opisanych w stanie faktycznym, zdaniem Spółki, spełnia przesłankę poniesienia w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a jednocześnie nie jest wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 updop.

Zawarcie umowy rozwiązującej umowę najmu i zapłata odszkodowania było działaniem racjonalnym ekonomicznie, dokonanym w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów. Działając w celu zwiększenia swojego potencjału gospodarczego Spółka, podobnie jak inne podmioty z grupy kapitałowej S, nabyła spółkę z grupy B. Dzięki temu S. uzupełniła i poszerzyła swoją ofertę produktową. Słuszność tego kroku potwierdziły się już po pierwszych kilkunastu miesiącach od akwizycji. S. umocniła swoją czołową pozycję wśród dostawców systemów informatycznych wspomagających zarządzanie organizacją, udoskonaliła swoją ofertę (w tym w dynamicznym sektorze małych i średnich przedsiębiorstw) oraz zwiększyła sprzedaż w istotnym stopniu dzięki produktom B.

Naturalnym etapem w procesie integracji przedsiębiorstw i zespołów S. i nabytej spółki B. było połączenie obu podmiotów. Prawnym skutkiem tego procesu gospodarczego było przejęcie przez S. praw i obowiązków B, w tym przedmiotowej umowy najmu. Z przyczyn obiektywnych, niezależnych od Spółki i przez nią niezawinionych, po zintegrowaniu obu przedsiębiorstw, na obecnym etapie rozwoju połączonej spółki, biura zajmowane uprzednio przez B. nie były potrzebne S.

Spółka podejmowała racjonalne ekonomicznie kroki zmierzające do podnajęcia powierzchni lub scedowania umowy najmu na inny podmiot. Również z uwagi na ówczesną sytuację rynkową (największe nasilenie światowego kryzysu gospodarczego), starania Spółki nie zakończyły się sukcesem. Przedterminowe rozwiązanie umowy najmu okazało się ostatecznie rozwiązaniem najbardziej uzasadnionym z punktu widzenia ekonomicznych interesów S.

Korzyści ekonomiczne uzyskane przez S. na skutek rozwiązania umowy najmu (i zapłacenia odszkodowania) są dalej idące niż jedynie zmniejszenie kwoty wydatków, które należałoby ponieść na wynajem tego biura. Krótko i średnioterminowe korzyści spodziewane przez S. w związku z tym krokiem w pełni uzasadniają ocenę, że poniesienie wydatku ma odszkodowanie nastąpiło w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W szczególności należy podkreślić, że pozbywając się nieprzydatnej powierzchni biurowej Spółka dokonała optymalizacji posiadanych zasobów. Unikając konieczności zarządzania dodatkowym obiektem oraz związanych z tym kosztów i ryzyk, które normalnie wiążą się z najmowaniem nieruchomości, Spółka mogła skoncentrować się na prowadzeniu swojej podstawowej działalności.

Stabilność sytuacji ekonomicznej Spółki na dobrym poziomie wymaga racjonalnego zarządzania jej zasobami materialnymi i ludzkimi, minimalizacji kosztów i maksymalizacji zysków, przy jednoczesnym zachowaniu pełnej sprawności operacyjnej. Stabilność finansów i racjonalizacja sposobu prowadzenia działalności jest podstawowym warunkiem zachowania źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza w sektorze nowoczesnych technologii. Oczywistym sposobem zapewnienia stabilności finansowej i zrównoważonego rozwoju Spółki była prawidłowa i racjonalna integracja zasobów materialnych, zasobów ludzkich oraz produktów przejętej spółki z przedsiębiorstwem S. Kolejnym logicznym krokiem była rezygnacja z tych zasobów materialnych i ludzkich, które nie były potrzebne dla działania zintegrowanego przedsiębiorstwa Spółki. Z tego względu konieczne stało się pozbycie się przez S. niewykorzystywanej powierzchni biurowej, z czym wiązała się konieczność zapłaty odszkodowania. Powyższy wywód pozwala na przyjęcie, że odszkodowanie było kosztem poniesionym w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Działanie Spółki należy postrzegać w takim właśnie kontekście. Celem przedterminowego rozwiązania umowy najmu nie była wyłącznie chęć zmniejszenia kosztów, które Spółka musiałaby ponosić na wynajem niepotrzebnego jej biura. Strategicznym celem tego działania było bowiem dążenie do zachowania Spółki w dobrej kondycji ekonomicznej, z prawidłową strukturą aktywów, właściwie wykorzystywanymi zasobami ludzkimi i materialnymi, stabilnymi finansami, bez elementów nieracjonalnych ekonomicznie. Środkiem prowadzącym do osiągnięcia tego celu było m.in. przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, która w tym okresie stanowiła już niepotrzebne obciążenie. Zatem koszt odszkodowania służył zabezpieczeniu źródła przychodów Spółki, gdyż przyczyniał się do ochrony istniejącego źródła przychodów w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało bezpiecznie w przyszłości.

Spółka podkreśla, że w analizowanym przypadku poniesienie ciężarów związanych z zakończeniem umowy najmu było naturalnym i bezpośrednim następstwem działań podjętych przez S. w celu zwiększenia przychodów oraz w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, a mianowicie pozyskania przedsiębiorstwa (i udziału rynkowego) spółki B. Przejmując B. S. wszedł na nowy segment rynku i może zaoferować bardziej kompleksowe usługi.

Spółka wskazuje na wyrok wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w dniu 4 grudnia 2009 r. (I SA/Lu 536/09), w którym potwierdzono możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych związanych z przedterminowym rozwiązaniem umów najmu. Choć Spółka zdaje sobie sprawę, że wyrok ten zapadł w konkretnym stanie faktycznym i nie jest wiążący w innych sprawach, S. uważa, iż warto jest przytoczyć obszerne jego fragmenty jako zasługujące na aprobatę również w niniejszej sprawie:

„Istotne jest, aby kwalifikując dany wydatek, jako koszt podatkowy uwzględniać również kwestię logicznego ciągu zdarzeń determinujących określone i konkretne działania podatnika, tj. począwszy od momentu zawarcia umowy z klauzulą odszkodowania, na wypadek odstąpienia od niej; poprzez zmianę okoliczności i uwarunkowań gospodarczych, w porównaniu z pierwotnie istniejącym tj. istniejącymi w momencie zawierania umowy; a w konsekwencji bezpośredniego motywu determinujące decyzję o odstąpieniu od umowy, wypłatę odszkodowania i następnie podjęcie, w ramach przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej, działań, które w nowych warunkach gospodarczych (zmienionych, w porównaniu z pierwotnie istniejącymi), są zdecydowanie bardziej korzystne dla podatnika.

Według Sądu, takiego właśnie funkcjonalnego podejścia w wykładni przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie sposób nie uwzględniać. Nie pomija ono bowiem, co bez wątpienia realizuje zamiar i cele racjonalnego ustawodawcy, dynamiki procesów gospodarczych, która determinuje również określone działania podmiotów w nich uczestniczących. Działania te wywołują również określone skutki prawnopodatkowe. W związku z tym, kwalifikowanie określonych wydatków, jako kosztów uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła nie może nie uwzględniać czynnika dynamiki procesów gospodarczych, z perspektywy której dochodzi do zmiany (rewizji) pierwotnie podejmowanych decyzji bezpośrednio nakierowanej na realizacją jednego z alternatywnych celów określonych analizowanym przepisem.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.