Stan faktyczny :

Postanowieniem sądu z dnia 16 lipca 2003r. Spółka jawna została postawiona w stan upadłości. W związku z czym zostały zamknięte księgi rachunkowe Spółki, sporządzono bilans i rachunek zysków i strat.

Od dnia ogłoszenia upadłości zarząd nad majątkiem Spółki przejął syndyk, który wyprzedaje majątek Spółki w celu pozyskania środków finansowych dla zaspokojenia jej zobowiązań.

Ocena prawna stanu faktycznego:

W myśl postanowień art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy.

Dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub urząd skarbowy zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2 (art. 44 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy z 26.07.1991r.).

Do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się również – jak wynika z zapisu art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy - przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej.

W terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje według ustalonego wzoru o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku (art. 44 ust. 6 ww. ustawy), a w terminie do 30 kwietnia następnego roku zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (art. 45 ust. 1 ustawy z 26.07.1991r.).

W przedmiotowej sprawie postanowieniem Sądu z 16.07.2003r. w stan upadłości została postawiona spółka jawna, która – jak wynika z treści art. 22 par. 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.) – jest spółką osobową prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

W myśl art. 20 par. 1 ustawy z dnia 24 października 1934r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991r., nr 118, poz. 512 ze zm.) na skutek ogłoszenia upadłości upadły traci z mocy samego prawa zarząd oraz możność korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego w dniu ogłoszenia upadłości, jak też nabytym w toku postępowania. Majątek ten stanowi masę upadłości.

Pozbawienie upadłego prawa do zarządzania oraz możności korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do masy upadłości, nie pozbawia upadłego w stosunku do tej masy praw właścicielskich i obligacyjnych. Ogłoszenie upadłości nie wpływa także na zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych upadłego.

Jednakże, jak wynika z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zasady te stosuje się odpowiednio do: rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną.

Z powyższych przepisów wynika, że na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikami tego podatku są wspólnicy spółki jawnej, a nie sama spółka.

A zatem to na wspólniku spółki jawnej ciąży obowiązek składania deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku (PIT-5). Obowiązku tego nie zmienia fakt, że zarząd majątkiem Spółki jawnej, której wspólnikiem jest Podatnik, na skutek ogłoszenia upadłości tej Spółki zostaje powierzony syndykowi.