Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-169/14-2/IG
z 20 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2014 r. (data wpływu 24 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• braku opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego na rzecz ojca – jest nieprawidłowe
• podstawy opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowy na rzecz ojca – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie: braku opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych na znak towarowy oraz podstawy opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych na znak towarowy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT). W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca posługuje się znakiem towarowym, który wytworzył podczas prowadzonej działalności gospodarczej i do którego nabył prawa ochronne poprzez dokonanie zgłoszenia i otrzymanie stosownej decyzji Urzędu Patentowego RP (dalej jako: Znak). Wnioskodawca nie wprowadził przedmiotowych praw ochronnych do ewidencji środków niematerialnych i prawnych jego przedsiębiorstwa, nie dokonuje od nich odpisów amortyzacyjnych. Wnioskodawca poniósł koszty związane z graficznym utworzeniem znaku (wynagrodzenie twórcy) oraz uzyskaniem prawa ochronnego (opłata w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP).

Obecnie Wnioskodawca planuje nieodpłatnie zbyć w drodze darowizny udział w prawach ochronnych do Znaku na rzecz swojego ojca (dalej „Ojciec”). Po otrzymaniu (przyjęciu) darowizny Ojciec podejmie jednoosobową działalność gospodarczą w ramach której będzie wykorzystywał otrzymany w drodze darowizny udział w prawach ochronnych na Znak. Przedmiotem podjętej przez Ojca działalności gospodarczej będzie m.in. zarządzanie prawami własności przemysłowej (udzielanie licencji, zachowanie praw ochronnych, etc.). Po dokonaniu darowizny Wnioskodawca dalej będzie prowadzić działalność gospodarczą w podobnym zakresie co dotychczas. Wnioskodawca nie wyklucza, że zawrze z Ojcem w ramach działalności gospodarczej odpłatną umowę (na zasadzie licencji), w wykonaniu której Wnioskodawca będzie uprawniony do korzystania w określonym zakresie z udziału w prawach ochronnych na Znak nabytych przez Ojca w ramach umowy darowizny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym darowizna udziału w prawach ochronnych na znak towarowy będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy podatkiem od towarów i usług?
   
2. Czy w sytuacji w jakiej po stronie Wnioskodawcy zaistnieje obowiązek opodatkowania darowizny udziału w prawach ochronnych na znak towarowy podatkiem od towarów usług, za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług należy przyjąć sumę łącznych wydatków (kosztów) poniesionych przez Wnioskodawcę bezpośrednio w związku z wytworzeniem i ochroną znaku towarowego, takich jak np. koszt związany z graficznym utworzeniem znaku oraz uzyskaniem prawa ochronnego?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym darowizna znaku towarowego i praw z nim związanych nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, jako dokonana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W sytuacji w jakiej stanowisko Wnioskodawcy co do braku obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego nie byłoby prawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług stanowić będzie suma łącznych wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę bezpośrednio w związku z wytworzeniem i ochroną znaku towarowego, takich jak np. koszt związany z graficznym utworzeniem znaku oraz uzyskaniem prawa ochronnego.

Uzasadnienie

1. uwagi ogólne
   
   

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 nr 54, poz. 535, z późn. zm.; dalej jako: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarem w rozumieniu ustawy są rzeczy i ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się co do zasady każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Ponadto, za odpłatne świadczenie usług rozumie się również, m.in. „nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”, o czym stanowi art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508, dalej jako: PWPU): „każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa”. Natomiast zgodnie z art. 121 przedmiotowej ustawy, na znak towarowy może zostać udzielone prawo ochronne, które nabywa się poprzez uzyskanie decyzji Urzędu Patentowego RP poprzedzone złożeniem opłaconego wniosku. Prawo ochronne jest prawem zbywalnym, zgodnie z art. 12 PWPU.

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, czynność przeniesienia praw ochronnych do znaków towarowych prowadzi do przeniesienia praw niematerialnych i prawnych, niestanowiących towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym, w związku z dopełniającą definicją świadczenia usług w rozumieniu przedmiotowej ustawy, zbycie praw ochronnych do znaków towarowych stanowi zdaniem Wnioskodawcy świadczenie usług.

2. związek celu darowizny z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy
   
   

Ponadto, aby podlegać opodatkowaniu VAT, świadczenie usług co do zasady powinno mieć przymiot odpłatności. Jednak nieodpłatne świadczenie usług także może być opodatkowane, jeśli zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT będzie dokonane do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, (jak stanowi ustawa o VAT, opodatkowaniu podlega:

„nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników (…) oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”).

Ustawodawca zakłada więc dwa możliwe cele nieodpłatnego świadczenia, z których ziszczenie jednego spowoduje opodatkowanie transakcji:

1. cele osobiste podatnika lub jego pracowników, lub
   
2. cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

W opinii Wnioskodawcy dokonana przez niego Darowizna nie spełnia powyższych warunków i tym samym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Jak zostało zaakcentowane powyżej, uznanie nieodpłatnego świadczenia usług za opodatkowane lub nie, wynika z określenia celu, któremu służą. W związku z brakiem definicji ustawowych „cele osobiste” lub „cele inne niż działalność gospodarcza”, należy wskazać, że kwestia znaczenia tych fraz została już wielokrotnie poruszona przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne i Wnioskodawca zasadniczo zgadza się z obowiązującą wykładnią.

W przedmiocie sformułowania „cele osobiste”, Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: WSA) w Lublinie wskazał w wyroku z dnia 12 stycznia 2011 r. (sygn. akt: I SA/Lu 744/10), że: „Realizacja celu osobistego polega na zaspokajaniu własnej (prywatnej) potrzeby osoby, która ten cel realizuje, a potrzeby osobiste pracownika, to takie potrzeby, do których zaspokojenia pracodawca nie jest zobowiązany przepisami prawa, więc przekraczające zakres obowiązków pracodawcy. Przy czym realizacja celu osobistego zrywa związek z prowadzeniem przez podatnika przedsiębiorstwa. Świadczenia zaspokajające osobiste potrzeby pracownika nie mają zatem związku z potrzebami prowadzonej działalności i służą realizacji innych celów niż związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa”. W związku z faktem, że planowana darowizna ma zostać dokonana na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, który następnie będzie wykorzystywał przedmiotowe prawa m.in. w celu udzielenia licencji, w opinii Wnioskodawcy przedmiotowa darowizna nie zostanie dokonana na cele osobiste. Tym samym, warunek (i) nie zostanie ziszczony.

W opinii Wnioskodawcy, również warunek (ii) nie zostanie ziszczony w przedstawionym zdarzeniu przyszłym. Aby został spełniony, konieczny byłby brak związku między celem planowanego nieodpłatnego świadczenia usług a działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Związek ten nie powinien być jednak rozumiany jako wynagrodzenie za dokonaną transakcję, bowiem z natury świadczeń nieodpłatnych wynika, że w przedmiotowej sytuacji ono nie występuje. Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowy związek z działalnością gospodarczą zachodzi, gdy zbycie związane jest z planowanym przez darczyńcę dalszym działaniem prowadzonego przedsiębiorstwa, rozumianym szeroko. Z założenia bowiem, celem działalności gospodarczej jest uzyskanie korzyści gospodarczej i wszelkie działania przedsiębiorcy powinny zmierzać do ich uzyskania.

Jeśli więc przedsiębiorca dokonuje transakcji, której celem jest zmiana elementu profilu prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa (np. poprzez przekazanie części obowiązków do innego podmiotu), to cel ten transakcji jest bezspornie związany z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą. Podobnie wskazane zostało w Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 29 sierpnia 2012 r. (znak: IPTPP1/443-470/12-2/MW): „Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.

Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, (...). Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Związek z działalnością gospodarczą będzie miało więc każde działanie Wnioskodawcy, które ma na celu zapewnienie przyszłych korzyści dla prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, polepszenie jego organizacji, wizerunku, a w długofalowej perspektywie także zwiększenie osiąganych zysków. Dokonaną interpretację potwierdza m.in. stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 6 maja 2011 r. (znak: ITPP1/443-259/11/MS), w której stwierdzą co następuje: „Za usługi niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Opodatkowaniu podlegają bowiem, tylko te usługi, których cel nie wiąże się z prowadzonym przedsiębiorstwem. Chodzi tu o świadczenie takich usług, które nie mają żadnego wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów obecnych lub potencjalnych”.

W opinii Wnioskodawcy, mimo że nie zostanie dokonane na jego rzecz bezpośrednie przysporzenie związane z przeniesieniem własności znaku (tj. nie otrzyma on wynagrodzenia, co wynika wprost z charakteru umowy darowizny), jego przedsiębiorstwo skorzysta na dokonanej transakcji pośrednio, długofalowo. Przeniesienie własności praw ochronnych do Znaku jest bowiem częścią zakładanej reorganizacji działalności jego przedsiębiorstwa, z której Wnioskodawca zamierza wydzielić czynności związane z utrzymaniem i zarządzaniem prawami ochronnymi do Znaku. Prawa te zostaną przekazane bezpośrednio do innego podmiotu gospodarczego, jednak Wnioskodawca nie wyklucza dalszego korzystania z nich na zasadzie licencji. Tym samym, cel przedmiotowej darowizny jest związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i w związku z tym nie podlega on opodatkowaniu VAT.

Zbieżne stanowisko w tym zakresie prezentują także organy podatkowe. Wnioskodawca tytułem przykładu pragnie wskazać kilka przykładowych interpretacji indywidualnych, które w analogicznych stanach faktycznych / zdarzeniach przyszłych, są zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy w przedmiocie związku darowizny praw ochronnych do znaku towarowego z działalnością gospodarczą darczyńcy:

• w interpretacji indywidualnej z 4 listopada 2013 r. (znak: ILPP1/443-702/13-2/HW) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał: „Wnioskodawca dokona darowizny prawa do objętego prawem ochronnym znaku towarowego, jednakże nie na cele osobiste, ale na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W zamiarze Zainteresowanego przedmiotowa darowizna służyć będzie darczyńcy — Wnioskodawcy i obdarowanej w celu prowadzonej przez każdego z nich działalności gospodarczej, jak i działalności grupy, w tym Spółce komandytowej, w której wspólnikiem jest Wnioskodawca, jak i jego żona. Jak wskazano we wniosku, darowizna znaku wynika z planowanego przez Wnioskodawcę zreorganizowania i usystematyzowania zasad wykorzystania znaku w ramach grupy. Tym samym, niedopełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Podsumowując, czynność nieodpłatnego przekazania (darowizny) przez Wnioskodawcę zarejestrowanego znaku towarowego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
  
• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uzasadniając interpretację indywidualną z 15 maja 2013 r. (znak: ILPP1/443-151/13-2/AW), stwierdził: „W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokona darowizny znaku słowno-graficznego na rzecz spółki komandytowej, jednakże nie na cele osobiste, ale na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Powyższa darowizna będzie więc związana z prowadzonym przedsiębiorstwem i będzie służyła celom grupy podmiotów, a więc również Wnioskodawcy wchodzącego w skład tej grupy. W świetle powyższych regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż przeniesienie znaku towarowego (znaku słowno- graficznego) w drodze darowizny na rzecz spółki komandytowej nastąpi w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Tym samym z uwagi na niedopełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ww. czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Reasumując, czynność nieodpłatnego przekazania (darowizny) zarejestrowanego znaku towarowego (znaku słowno-graficznego) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”;
  
• natomiast interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 listopada 2012 r. (znak: ITPP2/443-1070/12/RS), wskazuje w uzasadnieniu: „W związku z przeniesieniem własności znaków, spółka celowa nie dokona ani nie będzie zobowiązana do dokonania na rzecz Wnioskodawcy żadnego świadczenia ekwiwalentnego/ zwrotnego ani w chwili otrzymania ww. darowizny, ani w przyszłości. Po otrzymaniu darowizny spółka celowa, grupa, w tym Wnioskodawca będą wykorzystywały przedmiotowe znaki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę powyższe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, że znaki towarowe lub inne prawa własności intelektualnej, prawa autorskie lub pokrewne prawa majątkowe będą nieodpłatnie przekazane nie na cele osobiste, ale na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc będą związane z prowadzonym przedsiębiorstwem i będą służyły celom PGK, w tym również Wnioskodawcy, czynność ta nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy od podatku od towarów i usług. W związku z powyższym przedmiotowa darowizna nie będzie podlegała opodatkowania podatkiem od towarów i usług”.
  
  

Ponadto Wnioskodawca pragnie zauważyć, że z charakteru praw ochronnych do znaku towarowego wynika niemożność użycia ich do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą. Z dokonanej darowizny nie mogą bowiem skorzystać podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej.

Prawo ochronne do znaku towarowego jest prawem podmiotowym zapewniającym uprawnionemu do korzystania z nich wyłączne prawo do posługiwania się danym znakiem słowno-graficznym w danym okresie i na danym terytorium.

Podmiot uprawniony za pomocą przedmiotowego znaku towarowego komunikuje się z kontrahentami, konsumentami i potencjalnymi konsumentami / kontrahentami dając im gwarancję pochodzenia jego towarów/ usług oraz ich jakości. Prawo ochronne do znaku towarowego nie może być efektywnie wykorzystane przez osobę fizyczną (niejako skonsumowane”). Nie stanowi ono bowiem dla takiej osoby żadnej korzyści, żadnej „wartości dodanej” czy przysporzenia, z której taka osoba mogłaby skorzystać.

Dopiero wykorzystanie prawa ochronnego do znaku towarowego powoduje wymierną korzyść dla podmiotu gospodarczego, który się nim posługuje. Buduje jego wizerunek i jego renomę na rynku. Wartość znaku towarowego jest wyraźnie skorelowana z pozycją na rynku podmiotu, który się nim posługuje, a więc posiadacza lub użytkownika licencji. Warto bowiem zauważyć, że podmiot posiadający prawa ochronne do znaku towarowego nie musi korzystać z nich bezpośrednio, lecz np. poprzez udzielenie licencji innemu podmiotowi.

Również organy podatkowe wypowiadały się w przedmiocie charakteru przeniesienia praw ochronnych do znaku towarowego.

W Interpretacji indywidualnej z dnia 16 stycznia 2014 r. (znak: IBPP2/443-973/13/KO) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy, że aport znaku towarowego do spółki komandytowej dokonany z majątku osobistego wnioskodawcy nie powinien podlegać VAT. Zdaniem organu, aport został dokonany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W uzasadnieniu organ wskazał, że: „W ocenie tut. organu, charakter znaku towarowego i korzyści wynikające z faktu bycia jego właścicielem (współwłaścicielem) wykluczają, by mógł być on wykorzystywany na cele osobiste. Funkcja znaku towarowego, czyli oznaczanie pochodzenia, jakościowa oraz reklamowa powodują, że niemożliwym jest skuteczne realizowanie praw z niego wynikających w sferze „życia prywatnego”, w oderwaniu od działalności gospodarczej. Trudno jest wskazać okoliczności, kiedy i w jaki sposób znak towarowy miałby służyć celom osobistym osoby fizycznej. Jakkolwiek możliwe jest samo posiadanie praw do znaku towarowego i nie korzystanie z nich, w przypadku kiedy dochodzi do realizacji uprawnień z niego wynikających, zawsze jest to cel zarobkowy, a nie osobisty. (...) Zatem w świetle powyższego otrzymanie znaków towarowych w drodze umowy darowizny nie pozwala na przyjęcie, że będziemy mieć tutaj do czynienia z majątkiem osobistym, który nie był nabyty w celu wykorzystania go do celów prowadzonej działalności gospodarczej”.

Tym samym, zbycie praw ochronnych do Znaku przez Wnioskodawcę służy w jego opinii celom związanym z działalnością gospodarczą i powinno w związku z powyższym pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT.

3. podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia opodatkowanego podatkiem VAT
   
   

W przypadku uznania, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dochodzi do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy podstawę opodatkowania stanowić będzie suma poniesionych przez niego wydatków na wytworzenie i ochronę Znaku.

Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania tytułem odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług jest otrzymane wynagrodzenie z tego tytułu, z zastrzeżeniem wyjątków. W przypadku opodatkowania nieodpłatnej dostawy towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług, nie występuje jednak element wynagrodzenia. Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku opodatkowanych VAT usług świadczonych nieodpłatnie, „podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika”.

Ustawa o VAT nie wprowadziła definicji legalnej kosztu świadczenia usług. Z literalnego brzmienia wynika jedynie, że są to koszty, które podatnik poniósł bezpośrednio w związku z wytworzeniem danej usługi. Koszt ten natomiast nie powinien być utożsamiany z rynkową wartością świadczonej usługi.

Zgodnie z komentarzem do artykułu 29 ust. 12 ustawy o VAT (obowiązującym przed 1 stycznia 2014 r., jednak o tym samym brzmieniu znaczeniu): „należy uznać, że podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia”. (tak: Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT 2010. Komentarz. Wyd. 2. Warszawa 2010).

Zdaniem Wnioskodawcy, posiadanie praw ochronnych do znaku towarowego może generować następujące koszty (w zależności od konkretnej sytuacji):

1. koszty związane z nabyciem znaku graficznego (uiszczona cena - w przypadku nabycia znaku graficznego) i związane z wytworzeniem (w tym wynagrodzenie dla twórcy - w przypadku wytworzenia znaku graficznego);
   
2. koszty związane z nabyciem praw ochronnych do znaku towarowego (opłata jednorazowa uiszczana w związku ze złożeniem wniosku w Urzędzie Patentowym RP);
   
3. koszty związane z utrzymaniem praw ochronnych (opłata okresowa w związku z przedłużeniem praw ochronnych).

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, podstawę opodatkowania tytułem darowizny praw ochronnych do znaku towarowego stanowić będą koszty wytworzenia znaku graficznego (wynagrodzenie twórcy) oraz koszty uzyskania praw ochronnych (opłata w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP), jako jedyne koszty poniesione przez niego bezpośrednio w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług.

Wnioskodawca pragnie zauważyć, że powyższe stanowisko jest zbieżne ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych wydanych w analogicznych stanach faktycznych / zdarzeniach przyszłych (przy zastrzeżeniu, że przed 1 stycznia 2014 r. norma określająca podstawę opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług stanowiła art. 29 ust. 12, przy identycznym jak obecnie brzmieniu).

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 14 sierpnia 2013 r. (znak: ILPP2/443-590/13-3/PR), wskazał, że „Ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, iż chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe. (...) dla udokumentowania ww. czynności Wnioskodawca może wystawić fakturę VAT wewnętrzną przyjmując jako podstawę opodatkowania - zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 29 ust. 12 ustawy - faktyczny koszt świadczenia tych usług poniesiony przez Wnioskodawcę, który stanowić będzie całkowita kwota wydatków poniesionych przez Zainteresowanego w związku z wytworzeniem znaku towarowego, ustanowieniem oraz utrzymaniem prawa ochronnego znaku towarowego, (…).

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe w zakresie braku opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego na rzecz ojca oraz prawidłowe w zakresie podstawy opodatkowania u Wnioskodawcy darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego na rzecz ojca.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarem w rozumieniu ustawy są rzeczy i ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o ktorym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie, na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, (…).

Ponadto, za odpłatne świadczenie usług rozumie się również :

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności, posługuje się znakiem towarowym, który wytworzył podczas prowadzonej działalności gospodarczej i do którego nabył prawa ochronne poprzez dokonanie zgłoszenia i otrzymanie stosownej decyzji Urzędu Patentowego RP. Wnioskodawca nie wprowadził przedmiotowych praw ochronnych do ewidencji środków niematerialnych i prawnych jego przedsiębiorstwa, nie dokonuje od nich odpisów amortyzacyjnych. Wnioskodawca poniósł koszty związane z graficznym utworzeniem znaku (wynagrodzenie twórcy) oraz uzyskaniem prawa ochronnego (opłata w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP).

Obecnie Wnioskodawca planuje nieodpłatnie zbyć w drodze darowizny udział w prawach ochronnych do Znaku na rzecz swojego ojca. Po otrzymaniu (przyjęciu) darowizny Ojciec podejmie jednoosobową działalność gospodarczą w ramach której będzie wykorzystywał otrzymany w drodze darowizny udział w prawach ochronnych na Znak. Przedmiotem podjętej przez Ojca działalności gospodarczej będzie m.in. zarządzanie prawami własności przemysłowej (udzielanie licencji, zachowanie praw ochronnych, etc.). Po dokonaniu darowizny Wnioskodawca dalej będzie prowadzić działalność gospodarczą w podobnym zakresie co dotychczas. Wnioskodawca nie wyklucza, że zawrze z Ojcem w ramach działalności gospodarczej odpłatną umowę (na zasadzie licencji), w wykonaniu której Wnioskodawca będzie uprawniony do korzystania w określonym zakresie z udziału w prawach ochronnych na Znak nabytych przez Ojca w ramach umowy darowizny.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym darowizna udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego będzie opodatkowana po stronie Wnioskodawcy podatkiem od towarów i usług.

Należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że czynność przeniesienia udziału w prawach ochronnych do znaków towarowych prowadzi do przeniesienia praw niematerialnych i prawnych, niestanowiących towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym, w związku z dopełniającą definicją świadczenia usług w rozumieniu przedmiotowej ustawy, zbycie praw ochronnych do znaków towarowych stanowi świadczenie usług.

Nie ulega również wątpliwości, że darowizna udziału w prawach do znaku towarowego na rzecz Ojca Wnioskodawcy nie spełnia warunku nieodpłatnego świadczenia usług na cele osobiste podatnia, o których mowa w pierwszej części art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Jednakże nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w opisanej sytuacji planowana darowizna udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego nie spełnia warunku wszelkiego innego nieodpłatnego świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W opisanej sytuacji Wnioskodawca wyzbędzie się części swojego majątku na rzecz innej osoby fizycznej (Ojca). Ojciec po otrzymaniu darowizny podejmie jednoosobową dzialalność gospodarczą w ramach której będzie wykorzystywał otrzymany w drodze darowizny udział w prawach ochronnych do znaku, na własne cele. W przedmiotowej sprawie nie zachodzi żaden związek z dzialalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Celem opisanej we Wniosku transakcji, nie jest zmiana elementu profilu prowadzonego przedsiębiorstwa, jak to sugeruje Wnioskodawca), gdyż wcześniej zaznacza, że po dokonaniu darowizny Wnioskodawca dalej będzie prowadził dzialalność gospodarczą w podobnynm zakresie co dotychczas. Opisana we wniosku sytuacja jest zupełnie odmienna od sytuacji przedstawionej w interpretacji IPTPP1/443-470/12-2/MW na którą powołuje się Wnioskodawca. W opisanej Interpretacji transakcja udzielenia nieodpłatnej licencji odbywała się pomiędzy podmiotami powiązanymi z urzędem Miasta, które z założenia rozdzieliło kompetencje do zadań w ramach realizowanego projektu. Wyrwane z kontekstu tej interpretacji sformułowania nie mają zastosowania w sprawie niniejszej.

Należy zauważyć, że we wszystkich cytowanych przez Wnioskodawcę indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego, jest mowa o grupie podmiotów powiązanych kapitało lub osobowo, w której to grupie, każdy z podmiotów ma określone zadania i cele, które razem mają przyczynić się do końcowego efektu gospodarczego całej grupy.

Powyższe wynika przykładowo z interpretacji ITPP2/443-1070/12/RS, w której jest mowa o Podatkowej Grupie Kapitałowej. Podobnie w interpretacjach IBPP2/443-973/13/KO, ILPP1/443-702/13-2/HW oraz ILPP1/443-151/13-2/AW również jest mowa o grupie podmiotów powiązanych kapitałowo i osobowo.

Takiego związku kapitałowego lub osobowego nie będzie pomiędzy działalności gospodarczą Wnioskodawcy i ewentualną dzialalnością gospodarczą Ojca Wnioskodawcy. Działalności gospodarcze Wnioskodawcy i jego Ojna nie będą tworzyły żadnej grupy podmiotów powiązanych kapitałowo lub osobowo i w takim przypadku nie można mówić o jakimkolwiek wspólnym celu gospodarczym.

Wnioskodawca jako osoba fizyczna wykonująca dzialalność gospodarczą przekaże udział w prawach ochronnych do znaku towarowego innej osobie fizycznej (Ojcu), który zamierza wykorzystywać udział w prawach ochronnych do znaku towarowego w planowanej działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie nie widać logicznego celu świadczenia ze strony Wnioskodawcy na rzecz Ojca, w postaci wyzbycia się części majątku. Powyższe działanie wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, nie stanowi reorganizacji jego dzialalności gospodarczej w rozumieniu tego słowa i nie ma żadnego związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.

W opisanej sytuacji należy jednoznacznie stwierdzić, że planowana transakcja darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego, będzie na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika (przysporzenie na rzecz innej osoby fizycznej, która zamierza wykorzystac te prawa w swojej działalności gospodarczej, które spełnia warunki nieodpłatnego świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Tym samym wszystkie powołane przez Wnioskodawcę interpretacje dotyczą zupełnie odmiennych stanów faktycznych /zdarzeń przyszłych, aniżeli opisane we wniosku niniejszym.

Dodatkowo należy zauważyć, że cytowanych przez Wnioskodawcę fragmentów interpretacji IBPP2/443-973/13/KO nie można odnieść do sytuacji Wnioskodawcy. Wnioskodawca cytuje fragment „Zatem w świetle powyższego otrzymanie znaków towarowych w drodze umowy darowizny nie pozwala na przyjęcie, że będziemy mieć tutaj do czynienia z majątkiem osobistym, który nie był nabyty w celu wykorzystania go do celów prowadzonej działalności gospodarczej”. Powyższy fragment odnosi się do nabywcy znaków towarowych a nie do sprzedawcy tych znaków. Cytowane stwierdzenie można odnieść do Ojca Wnioskodawcy jako nabywcy ale nie do Wnioskodawcy, który jako darczyńca, będzie drugą stroną transakcji.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, że darowizna udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego, będzie nieodpłatnie przekazana na rzecz Ojca Wnioskodawcy, na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, czynność ta będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Tym samym przedmiotowa darowizna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy (w zakresie pytania nr 1) jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Art. 29a ust. 5 ustawy stanowi, że - w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

Art. 29a ust. 6 pkt 1 stanowi, że - podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Wnioskodawca planuje obecnie dokonanie darowizny udziału w prawach ochronnych do Znaku towarowego na rzecz swojego Ojca, który podejmie działalność gospodarczą m.in. w zakresie oddawania do odpłatnego użytku rzeczy i innych praw majątkowych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego czy w sytuacji w jakiej po stronie Wnioskodawcy zaistnieje obowiązek opodatkowania darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego podatkiem od towarów usług, za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego należy przyjąć sumę łącznych wydatków (kosztów) poniesionych przez Wnioskodawcę bezpośrednio w związku z wytworzeniem i ochroną znaku towarowego, takich jak np. koszt związany z graficznym utworzeniem znaku oraz uzyskaniem prawa ochronnego.

Ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe.

Należy przyjąć, że podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, podstawę opodatkowania tytułem darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego stanowić będą koszty wytworzenia znaku graficznego (wynagrodzenie twórcy) oraz koszty uzyskania praw ochronnych (opłata w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP), jako jedyne koszty poniesione przez Wnioskodawcę w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług.

Ww. przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 347.1 z późn. zm.) z treści którego wynika, iż w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74–77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Stosownie do art. 75 Dyrektywy, w odniesieniu do świadczenia usług, o których mowa w art. 26 (tj. m.in. usług świadczonych przez podatnika nieodpłatnie na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, uznawanych za usługi świadczone odpłatnie) w przypadku gdy usługi są świadczone nieodpłatnie, podstawę opodatkowania stanowi całkowita kwota wydatków poniesionych przez podatnika na wykonanie tych usług.

W myśl art. 78 lit. a) Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się podatki, opłaty, w tym opłaty celne oraz inne należności, z wyjątkiem samego VAT.

Do podstawy opodatkowania nie wilcza się zatem samego podatku od wartości dodanej – należnego z tytułu danej transakcji.

Zgodnie z art. 106b pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Reasumując, mając na uwadze ww. przepisy oraz opis sprawy, w przypadku przedmiotowej darowizny udziału w prawach ochronnych do znaku towarowego, na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą podatnika, która to czynność będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, dla udokumentowania ww. czynności, na rzecz Ojca zamierzającego wykorzystywać udział w prawach ochronnych do znaku towarowego w swojej działalności gospodarczej, Wnioskodawca powinien wystawić fakturę VAT przyjmując jako podstawę opodatkowania – zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 29a ustawy – faktyczny koszt świadczenia tych usług poniesiony przez Wnioskodawcę, który stanowić będzie całkowita kwota wydatków poniesionych przez Zainteresowanego w związku z wytworzeniem znaku towarowego oraz ustanowieniem oraz utrzymaniem prawa ochronnego do znaku towarowego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy (w zakresie pytanie nr 2) jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.