INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10.11.2011r. (data wpływu 14.11.2011r.) uzupełnionym na wezwanie z dnia 17.01.2012r. nr IPPB3/423-968/11-2/AG (data doręczenia 20.01.2012r.) pismem z dnia 24.01.2012r. (data wpływu 25.01.2012r.) - w sprawie o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie skutków podatkowych transakcji REPO/SBB – jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 14.11.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie skutków podatkowych transakcji REPO/SBB.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

Oddział prowadzi w Polsce działalność w zakresie usług finansowych, specjalizując się w kompleksowej obsłudze przedsiębiorstw i inwestorów instytucjonalnych. W ramach prowadzonej działalności Oddział zawiera transakcje mające na celu finansowanie: REPO oraz SBB („SBB”).

Oddział inwestuje w dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa — obligacje skarbowe oraz bony skarbowe. Wspomniane dłużne papiery wartościowe służą finansowaniu krajowego deficytu budżetowego, stanowią inwestycję charakteryzującą się minimalnym poziomem ryzyka przy jednoczesnym, stosunkowo długim okresie zwrotu z inwestycji. Taka charakterystyka dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa skutkuje tym, że instytucje finansowe lokując istotne kwoty w tego typu bezpieczne aktywa jednocześnie „zamrażają” środki finansowe konieczne na bieżące operacje rynkowe (co w znaczący sposób obniża atrakcyjność takich inwestycji).

W celu umożliwienia instytucjom finansowym, które nabywają skarbowe dłużne papiery wartościowe, zarządzania bieżącą płynnością finansową i pozyskiwania środków na działalność na rynku finansowym, Narodowy Bank Polski („NBP) aktywnie uczestniczy w operacjach „otwartego rynku” zapewniając tym podmiotom krótkoterminowe finansowanie.

Finansowanie to charakteryzuje się korzystnymi warunkami dla uczestników rynku, które uzasadnia fakt, że zabezpieczeniem tego typu „pożyczek są skarbowe papiery wartościowe posiadane przez finansujące się instytucje. Tego typu transakcje określane są terminem „REPO”. Aktualnie Oddział zawiera transakcje REPO z NBP; w przyszłości drugą stroną transakcji mogą być inne podmioty niż NBP.

Transakcje REPO zawierane przez Oddział przebiegają i będą przebiegały w następujący sposób:

1. Oddział posiada w swoim portfelu dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez Skarb Państwa.
2. Oddział uzyskuje finansowanie (zaciąga pożyczkę krótkoterminowa) od NBP lub innego uczestnika rynku („podmiot finansujący”) — jednocześnie dłużne, papiery wartościowe służą zabezpieczeniu zwrotu uzyskanego finansowania. Zabezpieczenie to jest uzyskiwane poprzez: (i) przeniesienie własności papierów wartościowych na finansującego albo (ii) przeniesienie własności papierów wartościowych na finansującego z blokadą na rachunku finansującego prowadzonym w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych („KDPW) lub na rachunku NBP albo (iii) zablokowanie dłużnych papierów wartościowych na rachunku Oddziału prowadzonym w KDPW lub na rachunku NBP. Warunkiem koniecznym przy zawarciu transakcji REPO jest zobowiązanie: (i) Oddziału do zwrotu pożyczki w ustalonym terminie (ii) NBP/podmiotu finansującego do zwrotnego przeniesienia własności papierów wartościowych na Oddział w chwili zwrotu finansowania (złożenia dyspozycji pozwalających na zwolnienie blokady).
3. Wynagrodzenie należne NBP/podmiotowi finansującemu za udzielone Oddziałowi finansowanie określone jest w sposób typowy dla umów pożyczki — w postaci oprocentowania (tj. Oddział zobowiązany jest zapłacić odsetki na rzecz NBP/ podmiotu finansującego za okres, na który udzielone jest finansowanie tj. gdy papiery wartościowe objęte są REPO). Odsetki są faktycznie płacone w dacie rozliczenia transakcji.
4. Oddział pozostaje ekonomicznym właścicielem papierów wartościowych poddanych transakcji REPO — papiery wartościowe objęte REPO pozostają ujęte w bilansie Oddziału. Wynika to z faktu, iż w transakcji REPO Oddział zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści wynikające z papierów wartościowych będących przedmiotem REPO. Wszelkie ewentualne pożytki z papierów wartościowych w okresie, w którym są objęte REPO należne są Oddziałowi. Zgodnie z obowiązującymi Oddział Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, transakcje REPO wykazywane są w księgach rachunkowych jako pożyczka.
5. Transakcja REPO skutkuje dokonaniem odpowiednich zapisów na rachunku papierów wartościowych w KDPW lub na rachunku w NBP.
   
   

Transakcje finansowania SBB w swoim charakterze ekonomicznym są identyczne z transakcjami REPO. Służą one, tak jak transakcje REPO, zapewnieniu krótkoterminowego finansowania, gdzie zwrot udostępnionych środków finansowych zabezpieczony jest przeniesieniem własności dłużnych papierów wartościowych na czas finansowania bądź blokadą dłużnych papierów wartościowych na czas finansowania, tak samo jak ma to miejsce przy transakcjach REPO.

Transakcje SBB na dłużnych papierach wartościowych zawierane są przez Oddział z różnymi uczestnikami rynku finansowego („podmiotami finansującymi”), w tym z bankami krajowymi jak i zagranicznymi. Poza różnicą w zakresie stron transakcji, różnica pomiędzy SBB i REPO która występuje w praktyce, odnosi się do traktowania ewentualnych pożytków otrzymanych w czasie, gdy papiery wartościowe są objęte SBB — w przypadku REPO pożytki są przekazywane ekonomicznemu właścicielowi papierów wartościowych w odrębnym strumieniu finansowym, natomiast w przypadku SBB wartość otrzymanych pożytków jest zazwyczaj uwzględniana w ostatecznym rozliczeniu transakcji pomiędzy stronami (tj. w dacie zwrotu finansowania).

Niemniej, różnice pomiędzy REPO / SBB (tj. krąg podmiotów zawierających transakcję, traktowanie otrzymanych pożytków) nie wpływają na zróżnicowanie księgowego traktowania tych transakcji w Oddziale — w obu przypadkach Oddział, pozostając w sensie ekonomicznym właścicielem papierów wartościowych, zaciąga pożyczkę, którą wykazuje w swoich księgach rachunkowych.

W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym Spółka zadała następujące pytanie:

Czy transakcje REPO i SBB powinny być dla celów przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych traktowane jak finansowanie/pożyczka tj.:

1. przeniesienie własności dłużnych papierów wartościowych w ramach transakcji REPO / SBB na NBP/podmiot finansujący bez blokady na rachunku finansującego (ewentualnie blokada na rachunku finansującego lub zablokowanie dłużnych papierów wartościowych na rachunku Oddziału) a następnie powrotne przeniesienie własności tych papierów na Oddział (złożenie dyspozycji pozwalającej na zwolnienie blokady papierów na rachunku), jest neutralne podatkowo dla Oddziału;
2. w momencie zapadalności / rozliczenia transakcji REPO / SBB Oddział powinien rozpoznać jako koszt uzyskania przychodów poniesione wydatki z tytułu finansowania tj. odsetki/dyskonto zapłacone w tej dacie drugiej stronie transakcji REPO / SBB...
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Oddziału transakcje REPO / SBB powinny być dla celów przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.) – dalej: updop, traktowane jak finansowanie / pożyczka tj.:

1. przeniesienie własności dłużnych papierów wartościowych w ramach transakcji REPO I SBB na NBP/podmiot finansujący bez blokady na rachunku finansującego (ewentualnie blokada na rachunku finansującego lub zablokowanie dłużnych papierów wartościowych na rachunku Oddziału) a następnie powrotne przeniesienie własności tych papierów na Oddział (złożenie dyspozycji pozwalającej na zwolnienie blokady papierów na rachunku), jest neutralne podatkowo dla Oddziału;
2. w momencie zapadalności / rozliczenia transakcji REPO / SBB Oddział powinien rozpoznać jako koszty uzyskania przychodów poniesione wydatki z tytułu finansowania, tj. odsetki/dyskonto zapłacone w tej dacie drugiej stronie transakcji REPO / SBB.
   
   

Przepisy updop nie zawierają regulacji, które wprost odnosiłyby się do podatkowego traktowania transakcji REPO / SBB. Niemniej, zdaniem Oddziału, biorąc pod uwagę ekonomiczny sens transakcji REPO / SBB, zasady opodatkowania tych operacji powinny być ustalone w oparciu o przepisy podatkowe regulujące sposób opodatkowania pożyczek / odsetek od pożyczek (tj. art. 12 ust. 4 pkt 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10a i pkt 11 updop).

Z drugiej strony, w opinii Oddziału, nie jest prawidłowe ustalanie skutku podatkowego transakcji REPO SBB w oparciu o przepisy regulujące zasady ustalania wyniku na obrocie papierami wartościowymi (art. 12 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 8 updop).

Jak zauważono w opisie stanów faktycznych, zdarzeń przyszłych celem zawierania przez Oddział transakcji REPO / SBB jest zapewnienie krótkoterminowego finansowania pomiędzy uczestnikami rynku finansowego. Mając to na uwadze, zdaniem Oddziału, traktowanie podatkowe tego typu transakcji powinno odzwierciedlać (uwzględniać) ekonomiczny sens ich zawierania. Wątpliwości dotyczące traktowania transakcji REPO / SBB mogą wiązać się z faktem, że w ramach przedmiotowych operacji może dochodzić do przeniesienia własności dłużnych papierów wartościowych na finansującego jako zabezpieczenie i powrotnego przeniesienia dłużnych papierów wartościowych w dacie rozliczenia REPO / SBB w związku ze zwrotem udzielonego finansowania. Z perspektywy prawa cywilnego własność papierów wartościowych jest w takiej sytuacji czasowo przeniesiona na finansującego, niemniej traktowanie cywilistyczne pozostaje bez wpływu na ujęcie dłużnych papierów wartościowych objętych REPO / SBB w bilansie Oddziału.

Zdaniem Oddziału, fakt, iż w ramach REPO / SBB może dochodzić do przejścia własności dłużnych papierów wartościowych na finansującego, nie powinien prowadzić do konkluzji, iż celem w/w umów było ostateczne zbycie papierów wartościowych; natomiast prawidłowe podejście powinno brać pod uwagę, iż ma miejsce wyłącznie „czasowe” przeniesienie dłużnych papierów wartościowych na finansującego, służące wyłącznie zabezpieczeniu zwrotu spłaty pożyczki. Mając powyższe na uwadze, w opinii Oddziału, zasady opodatkowania transakcji REPO / SBB powinny uwzględniać charakter tego typu transakcji, którego fundamentalnym elementem jest fakt, iż otrzymane przez Oddział od finansującego w ramach REPO / SBB środki finansowe mają zwrotny charakter a zatem nie mogą być uznane za definitywne przysporzenie. Skoro zatem nie dochodzi do definitywnego przysporzenia po stronie Oddziału nie może być mowy o powstaniu przychodu podatkowego w związku z możliwym przejściem własności dłużnych papierów wartościowych.

Stanowisko Oddziału zostało potwierdzone przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 23 września 2011 r., znak: DD6/033/70/SOH/PK-961/11, który dokonując zmiany interpretacji indywidualnej, stwierdził między innymi:

„Minister Finansów nie może natomiast podzielić poglądu wyrażonego przez Bank we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, iż w tego typu transakcjach dochodzi do dwóch transakcji zbycia dłużnych papierów wartościowych.

Pozostające na rachunku Banku dłużne papiery wartościowe, będące przedmiotem transakcji typu repo albo sbb stanowią zabezpieczeniu transakcji, które na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią jedynie zabezpieczenie zwrotu długu ciążącego na Banku w związku z dokonaniem transakcji.

Oznacza to, że mające zwrotny charakter środki pieniężne uzyskane od NBP albo od innego banku w ramach transakcji repo albo sbb, należy uznać w Banku za środki niebędące definitywnym przysporzeniem, niestanowiące zatem przychodu podatkowego. Zwrócone NBP albo do innego banku środki pieniężne w wysokość pozostających na rachunku Banku, dłużnych papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie transakcji na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b updop nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. W transakcjach repo i sbb nie dochodzi do zbycia papierów wartościowych i w związku z tym do omawianych transakcji nie ma zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 tej ustawy.

W związku z powyższym przedstawiony we wniosku o interpretację sposób kwalifikowania tych transakcji dla celów prawa bilansowego jest zbieżny z prawem podatkowym.”

Mając powyższe na uwadze Oddział wnosi o potwierdzenie jego stanowiska, iż transakcje REPO / SBB powinny być dla celów updop traktowane jak finansowanie / pożyczka tj.:

1. przeniesienie własności dłużnych papierów wartościowych w ramach transakcji REPO I SBB na NBP/podmiot finansujący bez blokady na rachunku finansującego (ewentualnie blokada na rachunku finansującego lub zablokowanie dłużnych papierów wartościowych na rachunku Oddziału) a następnie powrotne przeniesienie własności tych papierów na Oddział (złożenie dyspozycji pozwalającej na zwolnienie blokady papierów na rachunku), jest neutralne podatkowo dla Oddziału;
2. w momencie zapadalności i rozliczenia transakcji REPO / SBB Oddział powinien rozpoznać jako koszty uzyskania przychodów poniesione wydatki z tytułu finansowania, tj. odsetki/dyskonto zapłacone w tej dacie drugiej stronie transakcji REPO / SBB.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Organ zauważa przy tym, iż przedmiotem niniejszej interpretacji nie było zastosowanie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych w przedstawionym stanie faktycznym, tj. analiza warunków określonych w tym przepisie pozwalających zaliczyć przedmiotowe odsetki/dyskonto dla drugiej strony transakcji REPO/SBB do kosztów uzyskania przychodów. Wnioskodawca wystąpił bowiem z wnioskiem o interpretację treści art. 12 ust. 1 i ust. 4 pkt 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 8, pkt 10b i pkt 11 wskazanej ustawy i tego też dotyczyło jego pytanie oraz własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.