Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.116.2018.3.BFP
z 14 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku wspólnym z 3 lipca 2018 r. (data wpływu 18 lipca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy datio in solutum – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2018 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy datio in solutum.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania: O. Sp. z o.o.,
  
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania: P.D.P. Sp. z o.o.
  
  

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

O. Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania) jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej znajdującej się w Ł., składającej się z dwóch sąsiadujących działek gruntu oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków numerami 3/15 oraz 3/14, dla których Sąd Rejonowy, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgi wieczyste o numerach – odpowiednio – X oraz Y (dalej jako: „Grunty”).

Na działce 3/14 posadowiony jest utwardzony parking, który został wybudowany przed 1 grudnia 2006 r.

Na działce 3/15 znajduje się budynek biurowy wybudowany przed 1 grudnia 2006 r. (dalej jako: „Budynek”), w którym wydzielonych jest dwanaście samodzielnych lokali niemieszkalnych będących własnością O. Sp. z o.o., odpowiadających poszczególnym piętrom (od I po XII piętro), dla których prowadzone są księgi wieczyste, na parterze znajdują się ponadto lokale użytkowe przeznaczone na wynajem (dalej łącznie jako: „Lokale”). XIII piętro Budynku stanowi część wspólną Budynku, na której znajdują się pomieszczenia techniczne służące obsłudze całego Budynku oraz taras. W Budynku znajdują się również powierzchnie wspólne takie jak lobby, pomieszczenia sanitarne, techniczne, ciągi komunikacyjne oraz piwnica. W Budynku znajdują się również urządzenia i inne przedmioty, które mogą stanowić na gruncie podatku dochodowego odrębne środki trwałe.

Na działce 3/15 posadowiona jest ponadto czerpnia powietrza stanowiąca element instalacji wentylacyjnej Budynku, utwardzony parking, chodniki i ogrodzenie.

Przez Grunty mogą przebiegać również sieci wodociągowe, sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, instalacje grzewcze oraz zasilające sieci elektryczne.

Wszystkie obiekty znajdujące się na działce 3/14 (w szczególności parking) i na działce 3/15 (w szczególności Budynek w którym znajdują się Lokale, parking, ogrodzenie, czerpnia powietrza) zwane będą łącznie: „Naniesieniami”.

Grunty wraz z Naniesieniami (w tym wraz z Budynkiem, w którym znajdują się Lokale) zwane będą dalej łącznie: „Nieruchomością”.

Nabycie Nieruchomości przez O. Sp. z o.o.

O Sp. z o.o. nabyła 7/10 udziału w Nieruchomości 1 grudnia 2006 r. na podstawie dwóch trójstronnych umów sprzedaży. Pierwsza z przedmiotowych umów (dalej jako: „Umowa 1”) zawarta została z B.-Nieruchomości Sp. z o.o. i dotyczyła:

1. udziału w wysokości 919/1000 części w prawie użytkowania wieczystego działki 3/14 wraz z udziałem w prawie własności znajdującej się na niej infrastruktury, tj. parkingu, a także
   
2. praw własności jedenastu samodzielnych lokali niemieszkalnych, tj. I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X i XII piętra Budynku wraz z prawami przynależnymi, tj. w szczególności udziałem w częściach wspólnych Budynku oraz udziałem w wysokości łącznie 919/1000 części w prawie użytkowania wieczystego działki 3/15.
   
   

Druga ze wskazanych umów zawarta została z U. Sp. z o.o. (dalej jako „Umowa 2”) i dotyczyła sprzedaży udziału w wysokości 7/10 pozostałych części Nieruchomości, a zatem:

1. udziału w wysokości 81/1000 części w prawie użytkowania wieczystego działki 3/14 wraz z udziałem w prawie własności znajdującej się na niej infrastruktury, tj. parkingu, a także
2. prawa własności jednego samodzielnego lokalu niemieszkalnego znajdującego się na XI piętrze Budynku wraz z prawami przynależnymi, tj. w szczególności udziałem w częściach wspólnych Budynku oraz udziałem w wysokości łącznie 81/1000 części w prawie użytkowania wieczystego działki 3/15.
   
   

Na podstawie Umowy 1 oraz Umowy 2 pozostałe 3/10 udziału w Nieruchomości nabyła O.P. Sp. z o.o.

W wyniku zawarcia Umowy 1 oraz Umowy 2, O. Sp. z o.o. wraz z O.P. Sp. z o.o. stały się wyłącznymi współużytkownikami wieczystymi Gruntów, a także wyłącznymi współwłaścicielami Lokali znajdujących się w Budynku i Naniesień.

Z perspektywy podatku od towarów i usług (dalej jako: „podatek VAT”), nabycie Nieruchomości 1 grudnia 2006 r. stanowiło dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT przy czym częściowo dostawa ta była opodatkowana w zasadniczej 22% stawce VAT a częściowo podlegała zwolnieniu z podatku VAT.

Zarówno O. Sp. z o.o. jak i O.P. Sp. z o.o. przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT w związku przedmiotowym nabyciem (w zakresie w jakim nabycie Nieruchomości było opodatkowane stawką 22% VAT).

W 2013 r. nastąpiło połączenie dotychczasowych współwłaścicieli Nieruchomości poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej O.P. Sp. z o.o. na spółkę przejmującą O. Sp. z o.o. Tym samym, O. Sp. z o.o. stała się jedynym użytkownikiem wieczystym i właścicielem Nieruchomości.

Ulepszenia

W ewidencjach środków trwałych prowadzonych przez O. Sp. z o.o. oraz O.P. Sp. z o.o., Budynek został zakwalifikowany jako jeden środek trwały. Podmioty te przed połączeniem w 2013 r. ponosiły wydatki na jego ulepszenie (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym), proporcjonalnie do posiadanych w nim udziałów. Suma nakładów dokonywanych w poszczególnych latach od 2006 r. przekroczyła 30% wartości początkowej Budynku w 2012 r. Dokonywane nakłady polegały m.in. na modernizacji instalacji elektrycznych, termomodernizacji pomieszczeń technicznych, modernizacji holi windowych, czy też montażu instalacji klimatyzacyjnej.

Pozostałe Naniesienia znajdujące się na działce 3/15 nie były przedmiotem ulepszeń w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, których wartość przekraczałaby 30% ich wartości początkowej.

W roku 2010 na działce 3/15 został wybudowany parking utwardzony. Parking utwardzony znajdujący się na działce 3/15 nie był przedmiotem ulepszeń po jego wybudowaniu.

Z tytułu wydatków poniesionych na ulepszenie Budynku oraz na wybudowanie parkingu na działce 3/15, O. Sp. z o.o. oraz O.P. Sp. z o.o. przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Parking utwardzony znajdujący się na działce 3/14 nie był przedmiotem ulepszeń od momentu jego nabycia przez O. Sp. z o.o. oraz O.P. Sp. z o.o.

Przyjmując za punkt odniesienia wartość początkową Budynku zaktualizowaną w 2012 r. o sumę wskazanych powyżej nakładów poniesionych w celu ulepszenia Budynku – do dnia przeprowadzenia planowanej transakcji, wartość nakładów na jego ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym nie przekroczy ponownie 30%.

Sposób użytkowania Nieruchomości

Od dnia nabycia w 2006 r. Nieruchomość wykorzystywana jest przez O. Sp. z o.o. (a do czasu połączenia spółek również przez O.P. Sp. z o.o.) wyłącznie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej VAT – przede wszystkim na cele komercyjnego najmu powierzchni biurowych znajdujących się w Budynku. Niewielką część Budynku zajmuje ponadto biuro przeznaczone przez O. Sp. z o.o. dla celów własnej działalności gospodarczej (administrowanie Nieruchomością). Pozostałą powierzchnię budynku stanowią części wspólne przeznaczone do korzystania przez wszystkich najemców (np. ciągi komunikacyjne) lub służące obsłudze Nieruchomości (np. pomieszczenia techniczne). Z uwagi na sposób wykorzystywania Budynku, przedmiotem najmu na rzecz najemców Budynku są ponadto położone na Gruntach parkingi. Każde z miejsc parkingowych wydzielonych w obrębie tego obiektu zostało udostępnione poszczególnym najemcom na podstawie zawartych umów najmu.

Na dzień 1 stycznia 2013 r. przeważająca część powierzchni przeznaczonych do wynajęcia była wydana najemcom w ramach zawartych umów najmu. Od tego czasu dalsze powierzchnie Budynku były przekazywane kolejnym najemcom. O. Sp. z o.o. wskazuje, że w listopadzie 2015 r., każda z części Budynku przeznaczona na wynajem była już wydana najemcom w ramach zawartych umów najmu. Oznacza to, że w listopadzie 2015 r. nie było w Budynku powierzchni przeznaczonych na wynajem, które nie były przedmiotem najmu. Po 2012 r. O. Sp. z o.o. wykorzystywało zajęte przez siebie pomieszczenia na cele prowadzonej działalności gospodarczej (administrowanie Nieruchomością).

Przedmiot planowanej transakcji

Obecnie O. Sp. z o.o. rozważa zbycie Nieruchomości (w tym również elementów znajdujących się w obrębie Budynku, które stanowić mogą odrębne środki trwałe) na rzecz P.D.P. Sp. z o.o. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania). O. Sp. z o.o. oraz P.D.P. Sp. z o.o. dalej będą określane łącznie jako „Strony”.

Z uwagi na fakt, że P.D.P Sp. z o.o. stanie się w przyszłości właścicielem wierzytelności wobec O Sp. z o.o. z tytułu udzielonej jej przez podmiot trzeci pożyczki, Strony rozważają możliwość uregulowania zobowiązania do zwrotu pożyczki w drodze zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wykonania (łac. datio in solutum – art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm., dalej jako: „KC”). O. Sp. z o.o. planuje w tym celu zawrzeć umowę przeniesienia prawa własności i prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości na P.D.P. Sp. z o.o. w celu zwolnienia z długu (dalej jako: „Transakcja”). Skutkiem powyższej czynności prawnej będzie zwolnienie O. Sp. z o.o. z jej długu wobec P.D.P. Sp. z o.o., poprzez spełnienie innego świadczenia, tj. dokonanie dostawy Nieruchomości. Co do zasady, wartość rynkowa Nieruchomości będzie odpowiadać wartości wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. wobec O. Sp. z o.o.

Celem zawarcia umowy datio in solutum będzie dokonanie rozliczenia bezgotówkowego Stron związanego ze spłatą wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. Zawarcie przedmiotowej umowy nie będzie pociągało za sobą obowiązku świadczenia przez P.D.P. Sp. z o.o. jakichkolwiek dodatkowych usług (w szczególności usług finansowych – w tym windykacji, factoringu itp.). Opisywana czynność spowoduje wygaśnięcie wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. wobec O. Sp. z o.o. i żadna ze Stron nie będzie już wobec siebie zobowiązana ani uprawniona.

O. Sp. z o.o. wskazuje, że przedmiotem planowanej Transakcji będzie co do zasady wyłącznie Nieruchomość. W szczególności, Transakcja nie będzie dotyczyć elementów takich jak:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (w szczególności nazwa przedsiębiorstwa, z zastrzeżeniem opisanym poniżej);
   
2. własność nieruchomości innych niż wskazane w niniejszym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej;
   
3. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych, środki pieniężne (za wyjątkiem ewentualnych zabezpieczeń/kaucji umów najmu), rachunki bankowe;
   
4. bilansowe oraz pozabilansowe zobowiązania, w tym zobowiązania handlowe;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej (w tym tzw. know-how);
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne (w tym m.in. prawa do nazwy);
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z zastrzeżeniem zawartym w dalszej części niniejszego wniosku);
   
10. umowy związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa O. (za wyjątkiem umów najmu opisanych w niniejszym wniosku), w tym w szczególności umowy o usługi księgowe;
    
11. umowy związane z ubezpieczeniem Nieruchomości, zarządzaniem Nieruchomością.
    
    

Budynek funkcjonuje obecnie pod nazwą „XYZ”. O. Sp. z o.o. nie posiada praw do przedmiotowej nazwy, dlatego też nie zostaną one zbyte na rzecz P.D.P. Sp. z o.o. P.D.P. Sp. z o.o. nie wyklucza, że w przyszłości być może podejmie odrębne negocjacje z podmiotem trzecim posiadającym prawa do nazwy Budynku w celu ich nabycia lub korzystania z nich, niemniej na moment składania niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, takie ustalenia nie zostały przez P.D.P. Sp. z o.o. poczynione.

O. Sp. z o.o. nie posiada odrębnych rachunków bankowych wykorzystywanych wyłącznie do celów rozliczeń Nieruchomości.

Co do zasady, przedmiotem planowanej Transakcji nie będzie wyposażenie Nieruchomości. Nie jest jednak wykluczone, że w skutek przeprowadzenia Transakcji na rzecz P.D.P. Sp. z o.o. mogą zostać przeniesione drobne ruchomości znajdujące się na Nieruchomości. W szczególności na P.D.P. Sp. z o.o. mogą zostać przeniesione przynależności, tj. rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z Nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem (na podstawie art. 51 § 1 w zw. z art. 52 KC).

W ramach Transakcji na P.D.P. Sp. z o.o., oprócz Nieruchomości, zostaną przeniesione również umowy najmu dotyczące Nieruchomości. Przejście umów najmu nastąpi z mocy samego prawa na podstawie art. 678 § 1 KC. PDP może również przejąć kaucje, złożone uprzednio przez najemców (o ile kaucje zostały złożone).

Co do zasady, w związku z Transakcją nie dojdzie do przekazania tajemnic handlowych, tajemnic przedsiębiorstwa czy know-how. Niemniej z uwagi na fakt, że O. Sp. z o.o. oraz P.D.P. Sp. z o.o. są podmiotami powiązanymi, w związku z przygotowaniem i realizacją Transakcji może zdarzyć się, że tego rodzaju informacje będą przekazane P.D.P. Sp. z o.o. Będzie to miało jednak ograniczony zakres i będzie zmierzało wyłącznie do przeprowadzenia prawidłowej oceny stanu prawnego i faktycznego Nieruchomości dla celów przeprowadzenia Transakcji.

Wraz ze zbyciem Nieruchomości, na P.D.P. Sp. z o.o. nie zostaną przeniesione żadne umowy dotyczące dostawy mediów. Strony jednakże podkreślają, że z uwagi na ograniczoną liczbę lub brak alternatywnych dostawców wybranych mediów na obszarze, na którym położona jest Nieruchomość, może dojść do sytuacji, w której uprzednio rozwiązane umowy przez O. Sp. z o.o. zostaną ponownie zawarte przez P.D.P. Sp. z o.o. z tymi samymi podmiotami (dotyczy to np. dostawcy wody).

W związku z Transakcją nie dojdzie do przejęcia przez P.D.P. Sp. z o.o. żadnych pracowników O. Sp. z o.o. W szczególności, zbycie Nieruchomości nie będzie wiązać się z przejściem zakładu pracy w rozumieniu art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 108 z późn. zm.).

O. Sp. z o.o. podkreśla również, że w ramach planowanej Transakcji nie zostaną przeniesione na P.D.P. Sp. z o.o. żadne decyzje administracyjne, które nie są bezpośrednio związane z niezakłóconym korzystaniem z Nieruchomości (w szczególności z perspektywy prawa budowlanego czy przepisów o ochronie przeciwpożarowej), licencje, zezwolenia czy koncesje. Po jej przeprowadzeniu P.D.P. Sp. z o.o. może jednak otrzymać od O. Sp. z o.o. niektóre dokumenty, które okażą się niezbędne do prawidłowego wykorzystywania Nieruchomości (w kopiach lub oryginałach), tj. w szczególności: dokumentację techniczną, plany budowlane i architektoniczne, umowy najmu, czy korespondencję dotyczącą Nieruchomości.

Nabytą Nieruchomość P.D.P. Sp. z o.o. planuje przeznaczyć do prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT. Działalność ta będzie polegała m.in. na świadczeniu usług najmu powierzchni, które opodatkowane będą zasadniczą 23% stawką VAT. P.D.P. Sp. z o.o. nie planuje wykorzystywać Nieruchomości do prowadzenia działalności zwolnionej z VAT.

Strony na podstawie art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT zamierzają przed dniem dokonania dostawy Nieruchomości złożyć zgodne oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT i wyborze opcji opodatkowania VAT.

Zarówno O. Sp. z o.o. jak i P.D.P. Sp. z o.o. prowadzą działalność gospodarczą i są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

Zdaniem Zainteresowanych, przy założeniu, że Strony złożą przed dniem planowanej transakcji oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT, Transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako transakcja podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem stawki 23%.

Zdaniem Zainteresowanych, Transakcja nabycia Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem stawki w wysokości 23%, jeżeli Strony na podstawie art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT złożą przed dniem dokonania dostawy Nieruchomości oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. W rezultacie, planowana transakcja nabycia Nieruchomości będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 2 pkt 4 lit. a) ww. ustawy wskazuje, że czynności cywilnoprawne (inne niż umowa spółki i jej zmiany), w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że norma przewidziana w art. 2 pkt 4 lit a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych znajdzie zastosowanie w przypadku planowanej transakcji i w rezultacie, nabycie Nieruchomości nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Zainteresowanych na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy datio in solutum. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (łac. datio in solutum) jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem – jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że O. Sp. z o.o. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej znajdującej się w Ł., składającej się z dwóch sąsiadujących działek gruntu oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków numerami 3/15 oraz 3/14. Na działce 3/14 posadowiony jest utwardzony parking, który został wybudowany przed 1 grudnia 2006 r. Na działce 3/15 znajduje się budynek biurowy wybudowany przed 1 grudnia 2006 r. (dalej jako: „Budynek”), w którym wydzielonych jest dwanaście samodzielnych lokali niemieszkalnych będących własnością O. Sp. z o.o. Obecnie O. Sp. z o.o. rozważa zbycie Nieruchomości (w tym również elementów znajdujących się w obrębie Budynku, które stanowić mogą odrębne środki trwałe) na rzecz P.D.P. Sp. z o.o. Z uwagi na fakt, że P.D.P Sp. z o.o. stanie się w przyszłości właścicielem wierzytelności wobec O. Sp. z o.o. z tytułu udzielonej jej przez podmiot trzeci pożyczki, Strony rozważają możliwość uregulowania zobowiązania do zwrotu pożyczki w drodze zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wykonania (łac. datio in solutum – art. 453 ustawy Kodeks cywilny). O. Sp. z o.o. planuje w tym celu zawrzeć umowę przeniesienia prawa własności i prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości na P.D.P. Sp. z o.o. w celu zwolnienia z długu. Skutkiem powyższej czynności prawnej będzie zwolnienie O. Sp. z o.o. z jej długu wobec P.D.P. Sp. z o.o., poprzez spełnienie innego świadczenia, tj. dokonanie dostawy Nieruchomości. Co do zasady, wartość rynkowa Nieruchomości będzie odpowiadać wartości wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. wobec O. Sp. z o.o.

Celem zawarcia umowy datio in solutum będzie dokonanie rozliczenia bezgotówkowego Stron związanego ze spłatą wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. Zawarcie przedmiotowej umowy nie będzie pociągało za sobą obowiązku świadczenia przez P.D.P. Sp. z o.o. jakichkolwiek dodatkowych usług (w szczególności usług finansowych – w tym windykacji, factoringu itp.). Opisywana czynność spowoduje wygaśnięcie wierzytelności przysługującej P.D.P. Sp. z o.o. wobec O. Sp. z o.o. i żadna ze Stron nie będzie już wobec siebie zobowiązana ani uprawniona.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że zawarcie pomiędzy stronami umowy datio in solutum nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta w ogóle nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych, zgodnie z którym planowana transakcja nabycia Nieruchomości będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należało uznać za nieprawidłowe. Jak wyjaśniono powyżej, planowana transakcja w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na fakt, iż umowa datio in solutum nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, a zatem nie ma konieczności analizowania opisanej czynności pod kątem wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.