Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.51.2019.3.IG
z 27 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2019 r. (data wpływu 28 stycznia 2019 r.), uzupełnionym w dniu 12 marca 2019 r. za pośrednictwem platformy ePUAP w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 11 marca 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży. Wniosek został uzupełniony w dniu 12 marca 2019 r. za pośrednictwem platformy ePUAP w odpowiedzi na wezwanie z dnia Organu 11 marca 2019 r. do uzupełnienia wniosku otrzymane przez Pełnomocnika za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 11 marca 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne i zdarzenia przyszłe:

L. B.V. (dalej jako: Wnioskodawca lub Nabywca) jest podmiotem z siedzibą w Holandii i podatnikiem zarejestrowanym dla celów holenderskiego VAT w Holandii. Należy do holenderskiej grupy kapitałowej (dalej: Grupa). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabywa wierzytelności handlowe od spółek z Grupy.

W szczególności planowane jest, aby Wnioskodawca nabywał wierzytelności od P. S.A. (dalej: Spółka). Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Zajmuje się m.in. produkcją i dystrybucją produktów w technologii LED i oświetlenia samochodowego.

Spółka posiada wierzytelności handlowe pochodzące ze sprzedaży swoich produktów. Aby uzyskać wcześniejsze finansowanie i poprawić płynność finansową oraz usprawnić proces otrzymywania środków pieniężnych Spółka zamierza przystąpić do programu finansowego prowadzonego w Grupie, przewidującego sprzedaż wierzytelności (dalej jako: Program). W tym celu Wnioskodawca zamierza podpisać szereg umów w tym: umowę kupna wierzytelności rządzonej prawem polskim (dalej jako: Umowa), na podstawie której będzie kupować ww. wierzytelności handlowe. W Programie uczestniczą lub będą uczestniczyły również podmioty zagraniczne będące członkami Grupy.

Równocześnie zarządzanie i administrowanie nabytymi przez L. wierzytelnościami oraz obsługa procesu ściągania płatności z tytułu wierzytelności powierzone zostało H. B.V. (dalej: Główny Serwisant).

Wierzytelności handlowe będące przedmiotem transferu do Nabywcy będą spełniały szereg kryteriów. W szczególności będą:

• związane z działalnością prowadzoną przez Spółkę,
  

• stanowić prawne, ważne, wiążące i egzekwowalne zobowiązanie dłużników Spółki;
  

• rządzone prawem polskim,
  

• nieprzedawnione,
  

• indywidualizowane (każdorazowe wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży zostaną wskazane i opisane),
  

• oraz nieobciążone zastawem lub innymi prawami osób trzecich, w tym wolne od ograniczeń co do ich zbywalności.
  
  
  

W wyniku kupna ww. wierzytelności wszelkie prawa i obowiązki z nich wynikające zostaną przeniesione na Nabywcę. Zakup wierzytelności przez Nabywcę będzie odbywać się bez prawa regresu.

W ramach Programu nie będą przenoszone wierzytelności trudne, m.in. w przypadku których dłużnik jest podmiotem postępowania upadłościowego lub wierzytelności nieściągalne.

Na mocy zawartej Umowy sprzedaż będzie dokonywana w sposób regularny. Na moment składania niniejszego wniosku o interpretację wierzytelności nie zostały jeszcze przeniesione na Nabywcę.

Cena sprzedawanych wierzytelności będzie odpowiadać ich wartości rynkowej. W praktyce, wartość ta będzie niższa od wartości nominalnej wynikającej z faktury wystawionej przez Spółkę na rzecz swoich kontrahentów. Różnica będzie stanowić dyskonto, tj. wynagrodzenie Nabywcy otrzymane w szczególności za:

• przejęcie ryzyka nieotrzymania bądź nieterminowego otrzymania środków wynikających z przysługujących należności względem dłużników,
  

• przekazanie środków finansowych wcześniej niż w terminie ustalonym z dłużnikami, wynikającym z daty wymagalności wierzytelności.
  
  
  

Zakładane jest, że cena za wierzytelności odpowiadająca wartości rynkowej wierzytelności będzie płatna przez Wnioskodawcę przy każdym transferze. Nabyte przez Wnioskodawcę wierzytelności mogą podlegać dalszej odsprzedaży, w tym na rzecz wyspecjalizowanych podmiotów bankowych.

Przedmiotem zapytania w niniejszej interpretacji jest opodatkowanie podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem od czynności cywilnoprawnych transakcji pomiędzy Nabywcą i Spółką.

Na wezwanie organu w uzupełnieniu wniosku wskazano, że Wnioskodawca nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczącego w przedstawionych we wniosku transakcjach.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy umowa zakładająca m.in. sprzedaż wierzytelności przez Spółkę na rzecz Nabywcy opisana w stanie faktycznym podlega opodatkowaniu VAT jako usługa świadczona przez Wnioskodawcę?
2. Czy Nabywca będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług (VAT) wynikającego ze świadczenia usług na rzecz Spółki?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

1. W ocenie Wnioskodawcy, umowa zakładająca m.in. sprzedaż wierzytelności przez Spółkę na rzecz Nabywcy opisana w stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) jako usługa świadczona przez Wnioskodawcę.
2. W ocenie Wnioskodawcy, Nabywca nie będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług (VAT) wynikającego ze świadczenia usług na rzecz Spółki a podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku będzie Spółka.
   
   

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Sprzedaż wierzytelności z pewnością nie może być sklasyfikowana jako dostawa towarów (zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii - nie ulega wątpliwości, ze wierzytelność nie jest towarem). Przez świadczenie usług rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Należy podkreślić, że przytoczona definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka (dopełniająca w stosunku do dostawy towarów). Takie rozumienie definicji potwierdzone zostało przez sądy krajowe, przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z 3 grudnia 2009 r. sygn. akt: III SA/Wa 1371/09: „Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji”. Opisany sposób zdefiniowania podstawowych czynności opodatkowanych w VAT pozwala ustawodawcy na spełnienie zasady powszechności opodatkowania.

Art. 8 ustawy o VAT jest odpowiednikiem art. 24 Dyrektywy VAT (Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, poz. 1), zgodnie z którym świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Definicja świadczenia usług była również wielokrotnie przedmiotem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (por. wyroki: C-102/86 Apple and Pear Development Council z dnia 8 marca 1988 r., C-16/93 Tolsma z dnia 3 marca 1994 r., C174/00 Kennemer Golf z dnia 21 marca 2002 r., C-210/04 FCE z dnia 23 marca 2006 r. dalej jako: TSUE). W ramach orzecznictwa zostały wypracowane przesłanki, które muszą być spełnione, aby w danym w przypadku doszło do świadczenia usług w rozumieniu przepisów o VAT, tj.:

• została określona (możliwa do zdefiniowania) usługa (świadczenie);
  

• istnieje konkretny beneficjent świadczenia;
  

• świadczenie wynika ze stosunku prawnego łączącego strony;
  

• istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem.
  
  
  

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, Wnioskodawca, który jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Holandii, nabywa, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, od Spółki wierzytelności przed ich terminem wymagalności.

Należy podkreślić, że istotnym elementem całego Programu będzie cesja wierzytelności - tj. instytucja uregulowana w art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), której istotą jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa wierzytelność będącą własnością wierzyciela. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Omawiany Program należy jednak rozpatrywać w szerszym kontekście, w szczególności z uwzględnieniem celów jakie strony chcą osiągnąć przystępując do umowy.

Korzyścią jaką odnosi Spółka ze sprzedaży wierzytelności jest otrzymanie środków w wysokości wartości rynkowej wierzytelności w momencie ich przeniesienia do Nabywcy. Co istotne, otrzymanie tych środków jest niezależne od spłaty wierzytelności przez dłużnika. Tym samym, Nabywca przejmuje opisane w stanie faktycznym ryzyka (ryzyko dotyczące spłaty, jak i opóźnienia w spłacie przez dłużników danych wierzytelności).

Kluczowym elementem transakcji jest fakt, że cena nabycia wierzytelności będzie niższa od jej wartości nominalnej wynikającej z faktury. Różnica ta (dyskonto) stanowi wynagrodzenie Nabywcy za:

• przejęcie ryzyka nieotrzymania bądź nieterminowego otrzymania środków wynikających z przysługujących należności względem dłużników,
  

• przekazanie środków finansowych wcześniej niż w terminie ustalonym z dłużnikami, wynikającym z daty wymagalności wierzytelności.
  
  
  

Powyższe oznacza, że świadczenie usług przez Nabywcę będzie wykonywane odpłatnie. Równocześnie, w zamian za wynagrodzenie (dyskonto) po stronie Nabywcy pojawi się precyzyjnie określona korzyść w postaci nabycia wierzytelności po cenie niższej niż jej nominalna wartość. Przysporzenie to jest bezpośrednio powiązane ze świadczeniem realizowanym na rzecz Spółki polegającym na umożliwieniu otrzymania środków finansowych wcześniej niż w dacie wymagalności nabywanych wierzytelności oraz uwolnienie się od ryzyka nieotrzymania lub nieterminowego otrzymania środków. Innymi słowy wynagrodzenie płacone przez Spółkę stanowi ekwiwalent świadczenia ze strony Nabywcy.

Równocześnie mając na uwadze fakt, że Nabywca nie ma prawa regresu w stosunku do Spółki w przypadku braku spłaty należności przez dłużników, nie będzie mógł dochodzić jakichkolwiek kwot od Spółki.

Należy więc uznać, że w analizowanym stanie faktycznym:

• została określona usługa jaką świadczy Nabywca (uwolnienie Spółki od ryzyk i zapewnienie finansowania);
  

• istnieje konkretny beneficjent świadczenia tj. Spółka;
  

• świadczenie wynika ze stosunku prawnego łączącego strony (Umowa);
  

• zostało określone wynagrodzenie jakie usługodawca otrzymuje za usługę (dyskonto) i istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem.
  
  
  

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, nabywanie wierzytelności na zasadach określonych w stanie faktycznym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym nabycie wierzytelności, które nie są wierzytelnościami trudnymi (warto zaznaczyć, ze w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 TSUE odniósł się do nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej, uznając że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”. Wyrok ten odnosi się do wierzytelności „trudnych”, tymczasem w omawianym stanie faktycznym przenoszone będą wierzytelności nieprzedawnione, co do których strony zakładają, że zostaną opłacone), stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT została potwierdzona m.in. w:

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 24 października 2016 r., nr IPPP1/4512-667/16-4/AS,
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r., nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB;
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 19 maja 2017 r., nr 01212-KDIL4.4012.19.2017.2.JK,
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 24 maja 2017 r., nr 3063-ILPP3.4512.46.2017.1.JK,
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG.
  
  

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy nabycie wierzytelności przez Nabywcę od Spółki w opisanym stanie faktycznym podlega podatkowi od towarów i usług (VAT) jako usługa świadczona na rzecz Spółki.

Ad. 2

Podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku

Na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem usługi podlegają opodatkowaniu VAT, co do zasady, w kraju w którym siedzibę posiada usługobiorca. Biorąc pod uwagę fakt, że Spółka posiada siedzibę w Polsce, omawiana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu polskim podatkiem.

Równocześnie na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są m.in. osoby prawne, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
2. usługobiorcą jest:

- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Obydwa powyższe warunki są spełnione dla przedmiotowej transakcji, tzn.:

Spółka - polski podatnik VAT - jest usługobiorcą usługi,

Nabywca (usługodawca) nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w takim przypadku usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

W związku z powyższym, opisane świadczenie usługi uwzględniające nabycie wierzytelności przez Nabywcę od Spółki podlega VAT w kraju siedziby usługobiorcy, tj. w Polsce. Spółka jako usługobiorca zobowiązana będzie do rozpoznania tych usług na gruncie podatku VAT jako import usług (przez import usług rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, świadczenie usług, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Równocześnie, po stronie Nabywcy nie powstanie obowiązek rozpoznania świadczonych przez niego usług dla celów polskiego podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wyjaśnić należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy. Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania ww. rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
   • w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
   
   

W myśl art. 17 ust. 2 ww. ustawy – w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Z przedstawionych we wniosku stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych wynika, że Wnioskodawca (Nabywca) jest podmiotem z siedzibą w Holandii i podatnikiem zarejestrowanym dla celów holenderskiego VAT w Holandii. Wnioskodawca nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczącego w przedstawionych transakcjach. Planowane jest, aby Wnioskodawca nabywał wierzytelności od Spółki P S.A.

Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Spółka posiada wierzytelności handlowe pochodzące ze sprzedaży swoich produktów. Aby uzyskać wcześniejsze finansowanie i poprawić płynność finansową oraz usprawnić proces otrzymywania środków pieniężnych Spółka zamierza przystąpić do programu finansowego prowadzonego w Grupie, przewidującego sprzedaż wierzytelności. W tym celu Wnioskodawca zamierza podpisać szereg umów w tym: umowę kupna wierzytelności, rządzonej prawem polskim, na podstawie której będzie kupować wierzytelności handlowe. Równocześnie zarządzanie i administrowanie nabytymi przez Wnioskodawcę wierzytelnościami oraz obsługa procesu ściągania płatności z tytułu wierzytelności powierzone zostało H.

Wierzytelności handlowe będące przedmiotem transferu do Nabywcy będą związane z działalnością prowadzoną przez Spółkę, będą stanowić prawne, ważne, wiążące i egzekwowalne zobowiązanie dłużników Spółki; będą rządzone prawem polskim, będą nieprzedawnione, będą indywidualizowane (każdorazowe wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży zostaną wskazane i opisane) oraz będą nieobciążone zastawem lub innymi prawami osób trzecich, w tym wolne od ograniczeń co do ich zbywalności.

W wyniku kupna wierzytelności wszelkie prawa i obowiązki z nich wynikające zostaną przeniesione na Nabywcę. Zakup wierzytelności przez Nabywcę będzie odbywać się bez prawa regresu. W ramach Programu nie będą przenoszone wierzytelności trudne, m.in. w przypadku których dłużnik jest podmiotem postępowania upadłościowego lub wierzytelności nieściągalne. Na mocy zawartej Umowy sprzedaż będzie dokonywana w sposób regularny. Cena sprzedawanych wierzytelności będzie odpowiadać ich wartości rynkowej. W praktyce, wartość ta będzie niższa od wartości nominalnej wynikającej z faktury wystawionej przez Spółkę na rzecz swoich kontrahentów. Różnica będzie stanowić dyskonto, tj. wynagrodzenie Nabywcy otrzymane w szczególności za przejęcie ryzyka nieotrzymania bądź nieterminowego otrzymania środków wynikających z przysługujących należności względem dłużników, przekazanie środków finansowych wcześniej niż w terminie ustalonym z dłużnikami, wynikającym z daty wymagalności wierzytelności. Zakładane jest, że cena za wierzytelności odpowiadająca wartości rynkowej wierzytelności będzie płatna przez Wnioskodawcę przy każdym transferze. Nabyte przez Wnioskodawcę wierzytelności mogą podlegać dalszej odsprzedaży, w tym na rzecz wyspecjalizowanych podmiotów bankowych.

Wątpliwości dotyczą tego czy umowa zakładająca sprzedaż wierzytelności przez Spółkę na rzecz Nabywcy podlega opodatkowaniu VAT jako usługa świadczona przez Wnioskodawcę.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że, co do zasady, zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. W analizowanym przypadku Nabywca nabywa wierzytelności od Spółki biorącej udział w Programie. W opisie sprawy wskazano, że aby uzyskać wcześniejsze finansowanie i poprawić płynność finansową oraz usprawnić proces otrzymywania środków pieniężnych Spółka zamierza przystąpić do programu finansowego prowadzonego w Grupie, przewidującego sprzedaż wierzytelności. Ponadto wskazano, że Nabywca uzyska wynagrodzenie w kwocie dyskonta.

Zatem mając na uwadze wskazane przez Wnioskodawcę informacje należy stwierdzić, że skoro w analizowanym przypadku na podstawie umowy sprzedaży dojdzie do odpłatnego przelewu wierzytelności przez Spółkę bezpośrednio do Nabywcy, nabycie tych wierzytelności od Spółki wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy. W przedstawionych we wniosku okolicznościach czynność nabycia, w ramach Programu, wierzytelności przez Nabywcę od Spółki stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy przez Nabywcę na rzecz Spółki, tj. stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie objętym pytaniem nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Wątpliwości dotyczą również tego czy Nabywca będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług wynikającego ze świadczenia usług na rzecz Spółki.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka spełnia definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy. Natomiast Wnioskodawca nie posiada na terytorium Polski ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczącego w przedstawionych transakcjach.

Jednocześnie do świadczonych przez Wnioskodawcę usług wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie będą miały zastosowania. Zatem miejscem świadczenia i opodatkowania usług świadczonych przez Wnioskodawcę zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy będzie terytorium Polski tj. miejsce gdzie usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie będą spełnione warunki, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zatem Spółka, na zasadzie importu usług zobowiązana jest do opodatkowania usług nabywanych od Wnioskodawcy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Tym samym, Wnioskodawca w związku ze świadczeniem przedmiotowych usług nie jest zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku od towarów i usług z tytułu świadczonych usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie objętym pytaniem nr 2 należy uznać za prawidłowe.

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

W myśl art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń oraz zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.