INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2010 r. (data wpływu 21 czerwca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego – uzupełnionym pismem z dnia 6 września 2010 r. (data wpływu 13 września 2010 r.) – dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów podatkowych wydatków na nabycie złomu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów podatkowych wydatków na nabycie złomu. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych. Wobec tego pismem z dnia 27 sierpnia 2010 r. Nr ITPP2/443-610/10-2/AK, ITPB3/423-301/10-2/AW wezwano Spółkę do jego uzupełnienia. Niniejsze zostało dokonane w dniu 13 września 2010 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w dniu 6 listopada 2007 r. zawarł umowę (kontrakt budowlany) z C. na budowę kadłuba statku.

Umowa polegała na wykonaniu usługi polegającej na budowie kadłuba z materiałów powierzonych, których właścicielem przez cały okres trwania umowy był zleceniodawca, w umowie zwany kupujący.

W 2008 r. w trakcie wykonywania prac wynikających z umowy, o której mowa wyżej Spółka wystawiła faktury zaliczkowe. Zostały one wystawione z uwagi na dochodzące do Spółki informacje o zbliżającej się upadłości zleceniodawcy.

Wnioskodawca nie otrzymał zapłaty za faktury zaliczkowe, w związku z powyższym złożył wniosek do banku zgodnie z umową o poręczenie banku H. z dnia 3 marca 2008 r. (zawartej pomiędzy H. a C.) o wypłatę odszkodowania z tytułu braku zapłaty od kupującego – zawarcie umowy o poręczenie zostało potwierdzone pismem skierowanym do Spółki przez H. z dnia 12 marca 2008 r. (kopia pisma wraz z tłumaczeniem w załączniku).

W dniu 11 lipca 2008 r. Spółka otrzymała wypłatę odszkodowania z tytułu braku zapłaty za fakturę z dnia 2 czerwca 2008 r. oraz za fakturę z 19 czerwca 2008 r. Wypłatę odszkodowania z tytułu braku zapłaty za fakturę wystawionej 11 lipca 2008 r. Spółka otrzymała w dniu 1 września 2008 r.

Wypłacone odszkodowania niemalże w całości pokryły przysługujące Wnioskodawcy gwarancje bankowe zapłaty za wykonywaną usługę. Spółka wstrzymała wykonywanie prac do czasu ustanowienia nowych gwarancji. Jej działania były sprzeczne z umową, jednak biorąc pod uwagę dochodzące informacje o stanie finansowym C. nie chciała podejmować ryzyka dalszego wykonywania usługi w sytuacji, gdy istniało bardzo duże ryzyko niewypłacalności zleceniodawcy.

Po wstrzymaniu prac Firma C., nie dając dalszych gwarancji zapłaty zażądała wypłaty szeregu odszkodowań, począwszy od odszkodowania będącego Gwarancją Wykonawstwa zgodnie z art. III ust. 5 umowy. Z zapisów art. III ust. 4 umowy wynikało, że – wszelkie zapłaty dokonywane przez kupującego przed zdaniem kadłuba będą miały charakter zaliczek dla konstruktora i jeżeli kontrakt zostanie rozwiązany z winy Konstruktora - P. sp. z o. o. wówczas konstruktor zwróci kupującemu pełną wartość już zapłaconych zaliczek.

Spółka spodziewała się, że po otrzymaniu odszkodowania wynikającego z Gwarancji Wykonawstwa zgodnie z art. III ust. 5 umowy zażądają zwrotu kwoty, którą bank wypłacił firmie P. sp. z o. o. z tytułu niezapłaconych faktur.

Po licznych rozmowach i ustępstwach w styczniu 2010 r. zawarto ugodę dotyczącą warunków rozwiązania umowy, której przedmiotem było wykonanie kadłuba. Z ugody tej wynikało m.in., że P. sp. z o. o. i C. odstąpią od wszelkich roszczeń wobec siebie. Firma P. sp. z o.o. zobowiązuje się do wpłaty kwoty 180 tys. euro, firma C. doprowadzi do wykreślenia wszelkich obciążeń ustanowionych na stali dostarczonej na budowę statku, zaś po zwolnieniu zabezpieczeń przeniesie własność stali i elementów stalowych na rzecz P. sp. z o.o.

W marcu 2010 r. zostały zrealizowane wszystkie postanowienia ugody. Przedstawiciele firmy C. w piśmie z dnia 17 maja 2010 r. potwierdzili, że wraz z wykonaniem ugody wygasła umowa na budowę kadłuba.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Jak należy ująć w podatku dochodowym i w podatku /AT postanowienia wynikające z umowy na budowę kadłuba i ugody...
2. Czy prawidłowo zostało ujęte otrzymane odszkodowanie z tytułu niezapłaconych faktur w podatku dochodowym w chwili jego otrzymania...
3. Czy prawidłowym jest podejście, że otrzymane odszkodowanie w podatku VAT należy ująć ze stawką zwolnioną w chwili jego otrzymania, zaś wystawione faktury zaliczkowe przed otrzymaniem zapłaty nie rodzą skutków podatkowych...
4. Czy prawidłowym jest ujęcie wypłaconej kwoty zgodnie z ugodą, jako zapłatę za złom stalowy i sklasyfikowanie takiej operacji jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, które w podatku VAT powoduje powstanie obowiązku podatkowego 15 kwietnia 2010 r....
5. Czy w podatku dochodowym należy ująć nabycie złomu, zgodnie z ugodą, w grupie 3 - materiały z chwilą przeniesienia własności, tj. z chwilą wykonania postanowień ugody, czyli w marcu 2010 r., zaś w kosztach uzyskania przychodu z chwilą sprzedaży materiałów lub sprzedaży produktów do produkcji których została ona zużyta...

Dokonując uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie pytania pierwszego Spółka wyjaśniła, iż dotyczy ono terminów oraz kwot, które należy uwzględnić przy rozliczeniu podatku dochodowego i podatku VAT. Spółka wskazała, iż pytanie to zostało zawarte dodatkowo, gdyż istnieje zawsze możliwość, że inne pytania dotyczące tego tematu są niewłaściwie zadane, lub nie wyczerpują tematu.

Jednocześnie Jednostka przeformułowała pytanie Nr 5, które obecnie brzmi:

5. Czy w podatku dochodowym należy ująć nabycie złomu w kosztach uzyskania przychodu z chwilą jego sprzedaży lub sprzedaży produktów, do produkcji których został on zużyty...

Wobec tego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych Spółka postawiła następujące pytania:

1. Jak należy ująć w podatku dochodowym postanowienia wynikające z umowy na budowę kadłuba i ugody, tzn. jakie terminy i kwoty należy uwzględnić przy rozliczeniu podatku dochodowego...
2. Czy prawidłowo zostało ujęte otrzymane odszkodowanie z tytułu niezapłaconych faktur w podatku dochodowym w chwili jego otrzymania...
3. Czy w podatku dochodowym należy ująć nabycie złomu w kosztach uzyskania przychodu z chwilą jego sprzedaży lub sprzedaży produktów, do produkcji których został on zużyty...

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w części wskazanej pod pozycją nr 3. Wniosek Spółki w pozostałym zakresie zostanie rozpatrzony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Prezentując własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego Jednostka wskazuje, iż umowa zawarta w 2007 r. na budowę kadłuba jest umową o wykonanie usług na materiale powierzonym. Z treści jej wynika, że przez cały czas trwania umowy właścicielem jest kupujący (C.). Podczas trwania umowy nie przeprowadzono żadnych częściowych ani końcowych odbiorów wykonywanej umowy, a jedynie protokoły zaawansowania prac uprawniające P. sp. z o. o. do żądania wypłaty zaliczek. Umowa trwała do dnia 28 stycznia 2010 r. Firma P. sp. z o. o. nie otrzymała zapłaty za wykonana usługę. W 2010 r. strony uzgodniły, że odstępują od wykonania umowy i ją rozwiązują.

W ocenie Spółki zapłata z banku, którą otrzymała w 2008 r. jest wypłaconymi odszkodowaniem, którego zasadność wypłaty ugoda nie podważyła i w związku z odstąpieniem od wykonania umowy stanowi jedyny przychód.

Otrzymane odszkodowanie dla celów podatku dochodowego należało ująć w księgach w dacie wpływu na konto bankowe. Podpisanie ugody powoduje unieważnienie kontraktu i w związku z tym, iż nie porusza kwestii wcześniej otrzymanego odszkodowania Wnioskodawca nie miał obowiązku jego zwrotu. Ugoda nie powoduje obowiązku ujęcia żadnych kwot po stronie przychodu w związku z zakończeniem umowy. Z chwilą wykonania ugody nastąpiło przeniesienie własności stali. Zakup stali należało ująć na koncie materiały w grupie 3. W kosztach zaś, dla celów podatku dochodowego należy ująć wartość zakupionych materiałów w chwili ich sprzedaży lub sprzedaży produktów, do produkcji których zostały one zużyte.

Jednocześnie uzupełniając – na wezwanie tutejszego organu – swoje stanowisko w sprawie oceny prawnej przestawionego stanu faktycznego Jednostka wskazała, iż w podatku dochodowym główna umowa na budowę kadłuba nie doszła do skutku, zatem nie rości ona obowiązku ujęcia jej w podatku dochodowym. Spółka otrzymała odszkodowania od gwaranta (banku), które należy ująć w podatku dochodowym jako przychód z chwilą otrzymania. W wyniku podpisania ugody doszło do unieważnienia umowy i zakupu złomu. Za datę nabycia złomu należy uznać datę podpisania ugody. Do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć zakup złomu z chwilą jego sprzedaży.

Ponadto – zdaniem Spółki – odszkodowanie otrzymane w podatku dochodowym uznaje się w przychodach w chwili jego otrzymania (art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Spółka wyjaśniła także, iż w wyniku ugody zostały anulowane wszelkie postanowienia umowy na budowę kadłuba. Ponadto P. zobowiązał się do zapłaty kwoty 180 tysięcy EURO, za co otrzymał prawo własności złomu. W wyniku ugody doszło do sprzedaży złomu. Sprzedaż materiałów i towarów – w ocenie Wnioskodawcy – należy ująć w kosztach uzyskania przychodów w miesiącu, w którym nastąpiła sprzedaż materiałów lub towarów zużytych do produkcji towarów, które zostały sprzedane.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zmianami).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Koszty ponoszone przez podatnika należy więc oceniać pod kątem ich celowości, czyli dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zabezpieczenie tego przychodu.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot „w celu” oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

• zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z dniem 1 stycznia 2007 r. ustawodawca wprowadził podział kosztów uzyskania przychodów na koszty bezpośrednie i inne niż bezpośrednio związane z przychodem, tzw. „koszty pośrednie”. Podział ten jest istotny z punktu widzenia momentu obciążenia kosztów uzyskania przychodów.

Przepisy art. 15 ust. 4-4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. – zawierają odrębne zasady, dotyczące ustalania momentu rozpoznania danego kosztu kwalifikowanego jako koszt uzyskania przychodu w oparciu kryterium stopnia powiązania istniejącego pomiędzy kosztem a celem, jakiemu ma służyć. Są nimi:

• zasada dotycząca kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami – zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.;
• zasada dotycząca kosztów uzyskania przychodów innych niż koszty bezpośrednio związane z przychodami – art. 15 ust. 4d ustawy stanowi, że są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Omawiana ustawa nie zawiera przy tym legalnych definicji pojęć: bezpośrednie i pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie jednak z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru.

Natomiast pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika – brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m. in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Każdy z ww. wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł z kontrahentem ugodę dotyczącą warunków rozwiązania umowy, której przedmiotem było wykonanie kadłuba statku. Z ugody tej wynikało m.in., że Wnioskodawca i C. odstąpią od wszelkich roszczeń wobec siebie. Jednocześnie Wnioskodawca zobowiązał się do wpłaty kwoty 180 tys. euro. Firma C. doprowadzi natomiast do wykreślenia wszelkich obciążeń ustanowionych na stali dostarczonej na budowę statku, a po zwolnieniu zabezpieczeń przeniesie własność stali i elementów stalowych na rzecz P. sp. z o.o.

Z opisu stanu faktycznego, postawionych pytań, a także stanowiska Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zamiarem Spółki jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustalenia momentu potrącalności poniesionych wydatków na nabycie złomu, który następnie zamierza sprzedać lub zużyć w procesie produkcyjnym

Odnosząc niniejsze do przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż koszt nabycia materiałów służących budowie ma ścisły związek z produkcją określonego wyrobu. Poniesione nakłady służą bowiem wytworzeniu określonego produktu, bez którego to etapu nie byłoby jego sprzedaży. Wydatki te stanowią więc koszty produkcji, które można powiązać z określonym przychodem. Podobnie należy rozumieć sytuację nabycia złomu w celu jego odsprzedaży, bowiem przychód ze sprzedaży określonego towaru jest ściśle powiązany z wydatkami na jego nabycie.

W konsekwencji – w analizowanej sytuacji – koszt poniesiony na nabycie złomu stanowi koszt bezpośrednio związany z przychodem.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami – co do zasady – są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4 i 4b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Reguła ta dotyczy bezpośrednich kosztów uzyskania przychodów:

1. poniesionych w latach poprzedzających rok podatkowy (art. 15 ust. 4 ww. ustawy),
2. poniesionych w roku podatkowym (art. 15 ust. 4 ww. ustawy),
3. poniesionych po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego (art. 15 ust. 4b ww. ustawy).

Wyjątek od powyższej zasady dotyczy kosztów bezpośrednich związanych z przychodami, odnoszących się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesionych po dniu, o którym mowa w art. 15 ust. 4b pkt 1 albo pkt 2 – są one potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie (art. 15 ust. 4c tej ustawy).

Tak więc – w analizowanej sprawie – wydatki na nabycie złomu należy potrącić w momencie uzyskania przychodu z jego sprzedaży lub też sprzedaży produktu z niego wytworzonego.

Należy jednakże podkreślić, iż kwota wskazana przez Wnioskodawcę została wypłacona kontrahentowi dla zaspokojenia jego wszystkich roszczeń. Dlatego też celem jej ewentualnego odniesienia w koszty podatkowe Spółki należy wziąć pod uwagę brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki wusunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Przepisy ustawy podatkowej nie definiują w odrębny sposób terminu „wadliwy”, wobec czego należy uznać, że pojęcie to powinno być w kontekście analizowanego przepisu rozumiane w sposób przyjęty w języku potocznym. Na gruncie języka polskiego słowo „wadliwy” oznacza tyle, co „mający wady, usterki defekty, wskazujący braki, błędy, niewłaściwy, nieprawidłowy, niepoprawny (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003). W kontekście niniejszego obarczona wadliwością będzie też taka usługa, która została wykonana w sposób niepełny („wskazuje braki”), np. nie została zakończona, przez co nie spełniono wszelkich obowiązków ciążących na wykonawcy na mocy umowy zawartej z zamawiającym lub na mocy obowiązujących przepisów prawa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70 – 561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.