INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 06 maja 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 10 maja 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia kosztów uzyskania przychodu w postaci środków otrzymanych w ramach umowy stypendialnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia kosztów uzyskania przychodu w postaci środków otrzymanych w ramach umowy stypendialnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym, zatrudnionym na czas określony w Akademii. Od 01 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2010r. odbywa staż podoktorski na Uniwersytecie w Belgii, prowadząc badania naukowe dla pożytku publicznego. W związku z odbywaniem stażu wnioskodawca od 01 stycznia 2009r. przebywa czasowo w (…) na terytorium Belgii. W tym okresie korzysta z urlopu udzielonego mu przez Akademię. W okresie od 01 stycznia 2009r. do 13 marca 2009r. wnioskodawca wykorzystywał przysługujący mu zaległy urlop wypoczynkowy, a w okresie od 16 marca 2009r. do 15 września 2009r. przebywał na płatnym urlopie szkoleniowym, udzielonym przez Akademię. Przez pozostałą część 2009 roku oraz od 01 stycznia 2010r. do 30 grudnia 2010r. korzysta z urlopu szkoleniowego bezpłatnego.

Wnioskodawca jest żonaty, nie posiada dzieci. Wraz z wnioskodawcą w (…) przebywa jego żona, która przeprowadziła się z mężem do Belgii dla utrzymania spójności stadła małżeńskiego. Żona wnioskodawcy jest pracownikiem naukowo-technicznym. Od 01 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2010r przebywa na urlopie bezpłatnym, a w Belgii nie uzyskuje dochodu.

W okresie swojego pobytu w Belgii (tj. od 01 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2010r.) wnioskodawca otrzymuje od Uniwersytetu w (...) comiesięczne stypendium podoktorskie. Stypendium to przyznane zostało na realizację projektu badawczego, co zapisano w umowie o przyznaniu stypendium zawartej pomiędzy Uniwersytetem a wnioskodawcą. Umowa ta uściśla, że wnioskodawca nie jest związany z Uniwersytetem w (...) stosunkiem pracy, lecz realizuje projekt badawczy i z tego tytułu otrzymuje stypendium. Zgodnie z zapisami umowy, Uniwersytet nie nakłada na wnioskodawcę żadnych innych zadań poza realizacją projektu badawczego. W przypadku niedostatecznego wywiązywania się przez wnioskodawcę z prac nad projektem badawczym, stypendium może zostać odebrane, co wiąże się ze zwrotem wcześniej wypłaconego stypendium. Ponadto, zgodnie z tą umową, wnioskodawca nie może podejmować żadnych dodatkowych czynności zarobkowych w Belgii, ponadto jest zobowiązany do osobistego stawiania się w miejscu wykonywania projektu badawczego. Umowa nakłada na wnioskodawcę obowiązek prowadzenia prac badawczych w ramach projektu w pełnym wymiarze godzin. Wymóg ten wyklucza wykonywanie tychże prac badawczych mieszkając w Polsce i tylko czasowo przyjeżdżając do Belgii. W związku z tym wnioskodawca musiał wynająć dla siebie i małżonki mieszkanie, w którym mieszkają od 01 lutego 2009r. Wydatki poniesione w związku z zakwaterowaniem, tj. czynsz za wynajmem mieszkania oraz opłaty za energię elektryczną wnioskodawca jest w stanie wykazać za pomocą stosownych dokumentów, tj. Umowy o wynajmie mieszkania, comiesięcznych przelewów bankowych tytułem zapłaty czynszu oraz faktur za energię elektryczną. Należy zaznaczyć, że w Polsce żona wnioskodawcy posiada własny dom, co oznacza, że oboje mają miejsce stałego zamieszkania, a utrzymanie mieszkania w Belgii jest dodatkowym wydatkiem, związanym z prowadzeniem przez wnioskodawcę w Belgii prac badawczych, będących warunkiem uzyskiwania stypendium podoktorskiego.

Wnioskodawca stwierdza, iż na podstawie art. 20 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Belgią podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Uzyskiwane stypendium podoktorskie nie podlega w Belgii opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, natomiast na podstawie prawodawstwa obowiązującego w Belgii podlega objęciu obowiązkowym belgijskim ubezpieczeniem społecznym. Podatek dochodowy od osób fizycznych wnioskodawca rozlicza wspólnie z żoną w Polsce. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwane w Belgii stypendium podoktorskie wnioskodawcy podlega opodatkowaniu w Polsce i powinno być wykazane w zeznaniu podatkowym jako przychód z innych źródeł. Na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, część dochodu uzyskiwanego przez wnioskodawcę z tytułu stypendium zwolniona jest z podatku dochodowego. Ustawa precyzuje, że zwolniony z podatku jest dochód w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium.

Oprócz dochodów ze stypendium przyznanego przez Uniwersytet w (…), w roku 2009 wnioskodawca uzyskiwał dochody na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z tytułu wynagrodzenia ze stosunku pracy (od 01 stycznia 2009r. do 15 września 2009r.) oraz na podstawie umów o dzieło uwzględniających prawa autorskie oraz o działalność wykonywaną osobiście zawieranych z innymi podmiotami. Żona wnioskodawcy uzyskiwała dochód na terytorium Polski z tytułu działalności wykonywanej osobiście.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego koszty poniesione przez wnioskodawcę w związku z wynajmem mieszkania (zakwaterowaniem) w Belgii mogą zostać uznane jako koszty uzyskania przychodu z tytułu stypendium i jako takie mogą zostać uwzględnione w zeznaniu podatkowym za rok 2009...

Zdaniem wnioskodawcy koszty jakie poniósł w związku z zakwaterowaniem w Belgii (wynajęciem mieszkania) w roku 2009 mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodu i uwzględnione w zeznaniu podatkowym za rok 2009.

Wnioskodawca powołuje się na treść art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie wnioskodawcy ustawodawca przyjmuje, że kosztami uzyskania przychodów są zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i wydatki pozostające w związku pośrednim, pod warunkiem wykazania przez podatnika, że zostały poczynione w celu uzyskania przychodów. Zdaniem wnioskodawcy istnieje możliwość uznania za koszt podatkowy kosztów bezpośrednich, czyli kosztów, które wpłynęły na powstanie lub zwiększenia przychodu, oraz kosztów pośrednich, których ponoszenie jest racjonalne i związane z powstaniem lub zwiększeniem przychodu. Jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego, aby uzyskać przychód ze stypendium zagranicznego przyznanego przez Uniwersytet w (…), wnioskodawca został zobligowany do przeprowadzki z Polski do Belgii i wykonywania tam w pełnym wymiarze godzin prac badawczych. Dla właściwego wywiązywania się przez wnioskodawcę z prac nad wyznaczonym mu przez Uniwersytet w (…) projektem badawczym, a więc wypełniania postanowień umowy o przyznaniu stypendium, niezbędna jest obecność wnioskodawcy na Uniwersytecie w (…). Z przyczyn logistycznych i ekonomicznych niemożliwe jest codzienne dojeżdżanie z Polski do Belgii, więc dla umożliwienia realizacji zadań zapisanych w umowie wnioskodawca poniósł koszty związane w zakwaterowaniem w Belgii. Poniesione koszty wnioskodawca jest w stanie udokumentować za pomocą stosownych umów i faktur. Zdaniem wnioskodawcy poniósł on wymienione koszty w celu osiągnięcia przychodów oraz ich zachowania. W ocenie wnioskodawcy istnieje bezpośrednie powiązanie pomiędzy poniesieniem kosztów a uzyskaniem przychodu. Ponadto poniesione koszty są ekonomicznie racjonalne.

Oznacza to także, że gdyby wnioskodawca nie zapewnił sobie zakwaterowania w miejscu prowadzenia prac badawczych, to nie miałby możliwości wywiązania się z umowy o przyznaniu stypendium. W takiej sytuacji zgodnie z zapisami umowy stypendium może zostać odebrane, co wiąże się ze zwrotem wcześniej wypłaconego stypendium i utratą przez wnioskodawcę przychodu, którego źródłem jest stypendium podoktorskie. W ocenie wnioskodawcy, koszt związany z zakwaterowaniem w miejscu pobytu czasowego (...), stanowi niezbywalny i nieodzowny wydatek warunkujący możliwość odbycia stażu podoktorskiego i uzyskania z tego tytułu przychodu. Zatem koszt poniesiony został także w celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów.

Wnioskodawca zaznacza, że w Polsce jego żona posiada własny dom, co oznacza, iż oboje mają miejsce stałego zamieszkania, a utrzymanie mieszkania w Belgii jest dodatkowym wydatkiem, zaś celem poniesienia tego kosztu jest umożliwienie wykonywania przez wnioskodawcę w Belgii prac badawczych, będących warunkiem uzyskiwania stypendium podoktorskiego i uzyskania przychodu z tego tytułu.

Zdaniem wnioskodawcy, dodatkową przesłanką wspierającą jego interpretację jest fakt, że koszty uzyskania przychodu będące przedmiotem niniejszej „interpelacji” nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, zdaniem wnioskodawcy, wydatek związany z zakwaterowaniem w Belgii w świetle podanego stanu faktycznego spełnia wymogi stawiane przez ustawę o podatku dochodowym od osob fizycznych dla uznania go za koszt uzyskania przychodu z tytułu stypendium zagranicznego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak wynika z cyt. przepisu przychód z innych źródeł stanowią zatem również stypendia podoktorskie.

Przez stypendia należy rozumieć świadczenia pieniężne wypłacane uczniom, studentom, pracownikom nauki itp., na pokrycie kosztów nauki lub badań naukowych.

Stypendiami, o których mowa, będą zarówno stypendia wypłacane na podstawie przepisów prawa publicznego (stosownych ustaw), jak i stypendia fundowane, wypłacane zarówno przez podmioty prawa publicznego (jednostki samorządu terytorialnego), jak i przez podmioty prywatne (fundacje, osoby prywatne).

Ponadto dochodem ze źródła przychodów, stosownie do ust. 2 cyt. art. 9 ustawy, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Koszty uzyskania przychodów reguluje art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym, zatrudnionym na czas określony w Akademii. Od 01 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2010r. odbywa staż podoktorski na Uniwersytecie w (…) w Belgii, prowadząc badania naukowe dla pożytku publicznego. W tym okresie korzysta z urlopu udzielonego mu przez Akademię. W okresie swojego pobytu w Belgii wnioskodawca otrzymuje od Uniwersytetu w (…) comiesięczne stypendium podoktorskie. Stypendium to przyznane zostało na realizację projektu badawczego, co zapisano w umowie o przyznaniu stypendium zawartej pomiędzy Uniwersytetem a wnioskodawcą.

Z uwagi na treść cytowanych przepisów stwierdzić należy, iż otrzymane przez wnioskodawcę stypendium podoktorskie stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 Konwencji podpisanej w Warszawie dnia 20 sierpnia 2001r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004r. Nr 211, poz. 2139) jakiekolwiek wynagrodzenia profesorów lub innych członków personelu nauczającego, posiadających miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie, a czasowo przebywających w drugim Umawiającym się Państwie w celu nauczania lub prowadzenia badań naukowych, na uniwersytecie lub w innej oficjalnie uznanej instytucji naukowej, przez okres nieprzekraczający dwóch lat, są opodatkowane tylko w tym pierwszym Państwie.

Zatem w przedstawionym stanie faktycznym dochody wnioskodawcy, mającego miejsce stałego zamieszkania w Polsce, z tytułu stypendium uzyskanego na terenie Belgii mogą być opodatkowane tylko w Polsce.

Jak wynika z wniosku, umowa zawarta pomiędzy wnioskodawcą a Uniwersytetem w (…) nakłada na wnioskodawcę obowiązek prowadzenia prac badawczych w pełnym wymiarze godzin. Wymóg ten wyklucza wykonywanie tychże prac na terenie Polski. W związku z tym wnioskodawca wynajął dla siebie i żony mieszkanie w Belgii, w którym przebywa od 01 lutego 2009r. Wnioskodawca ponosi wydatki związane z zakwaterowaniem w Belgii tj. czynsz za wynajmem mieszkania oraz opłaty za energię elektryczną; posiada stosowne dokumenty potwierdzające poniesienie tychże wydatków.

Podkreślić należy, iż wydatki poniesione przez wnioskodawcę poniesione zostały w celu prowadzenia badań naukowych dla pożytku publicznego, a nie w celu otrzymania ww. stypendium. Należy zauważyć, iż wnioskodawca wydatkuje środki otrzymane z uzyskanego przychodu z tyt. stypendium podoktorskiego na cele związane z realizacją powyższego projektu. Zatem nie można uznać, iż ponosi koszty zakwaterowania celem uzyskania tego przychodu, dlatego też poniesione wydatki nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu cytowanego art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma bowiem żadnych podstaw prawnych aby wydatki związane z zakwaterowaniem można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, jakim jest stypendium. Trzeba bowiem zaznaczyć, iż niezależnie od tego czy koszty takie wnioskodawca by poniósł czy też nie (bo np. zamieszkałby u znajomych) - stypendium byłoby mu wypłacane. Fakt, iż realizacja projektu badawczego, w związku z którym zostało przyznane stypendium, wiąże się z koniecznością zmiany czasowego miejsca zamieszkania nie jest przesłanką do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu stypendium wydatków związanych z zakwaterowaniem (zamieszkaniem). Podejmując decyzję o przystąpieniu do realizacji tego projektu wnioskodawca zdecydował się na ponoszenie kosztów związanych z zamieszkaniem poza granicami Polski. Nie ma jednakże żadnych racjonalnych przesłanek aby wydatki z tym związane zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z tytułu stypendium przyznanego na realizację projektu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż otrzymane stypendium podoktorskie stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu łącznie z innymi dochodami osiągniętymi w tym samym roku według skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy. Natomiast wydatki przeznaczone przez wnioskodawcę na zakwaterowanie w Belgii, konieczne dla prowadzenia badań naukowych, nie stanowią kosztu uzyskania przychodu z tytułu otrzymanego stypendium podoktorskiego, nie znajdzie więc zastosowania przepis art. 22 ust. 1 ustawy.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.