PKD - Szczegółówe zasady klasyfikowania i definicje
Objaśnienia PKD

PKD - Zasady budowy klasyfikacji | PKD - Podstawowe zasady klasyfikowania | PKD - Szczegółówe zasady klasyfikowania i definicje | PKD - PKD 2004 a PKD 2007

Ta część przedstawia zasady i definicje, które powinny być brane pod uwagę podczas klasyfikowania jednostek do określonych sekcji. Dokładniejsze opisy, definicje i informacje określające zawartość sekcji zostały umieszczone w odpowiadających im wyjaśnieniach.

Sekcja A:     ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO

40. W rolnictwie charakterystyczne są trudności z określeniem przeważającej działalności w przypadku, gdy jednostka wytwarza produkty rolnicze i jednocześnie je przetwarza (np. uprawa winogron i wytwarzanie wina z tych winogron lub gdy uprawia oliwki i wytwarza oliwę z tych oliwek). Zastosowanie wskaźnika "liczba godzin przepracowanych" do wymienionych działalności zintegrowanych pionowo, prowadzi do zaklasyfikowania jednostek w rolnictwie. Dlatego też, jednostki te będą zazwyczaj klasyfikowane odpowiednio w podklasach 01.21.Z lub 01.26.Z.

Sekcja G:     HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE

41. W sekcji G, poza handlem pojazdami samochodowymi, wyróżniamy handel hurtowy i detaliczny. Może się zdarzyć, że jednostka prowadzi zintegrowane pionowo działalności handlowe pod różnymi możliwymi postaciami: sprzedaż zarówno hurtowa jak i detaliczna, sprzedaż w sklepach i poza siecią sklepową oraz sprzedaż różnego rodzaju towarów. W przypadku, gdy prowadzona przez jednostkę sprzedaż towarów, na poziomie klasy nie stanowi co najmniej 50% wskaźnika, wówczas zastosowanie metody góra-dół wymaga szczególnej uwagi i rozważenia dodatkowych poziomów.

42. Jeżeli jednostka prowadzi zarówno handel hurtowy jak i detaliczny, wybór pomiędzy nimi powinien być dokonany zgodnie z zasadą przeważającej działalności.

43. Rozważając zaklasyfikowanie jednostki w dziale 46 "HANDEL HURTOWY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI" w pierwszej kolejności należy określić czy sprzedaż hurtowa realizowana jest na zlecenie - grupa 46.1 czy nie - łącznie grupy 46.2-46.9, biorąc pod uwagę zasadę przeważającej działalności. Jeśli wybór padnie na poziom agregacji 46.2-46.9 wówczas drugi krok polega na wyborze pomiędzy sprzedażą "niewyspecjalizowaną" a "wyspecjalizowaną" (patrz schemat poniżej). Ostatecznie wybór dotyczący odpowiednich grup, klas i podklas powinien odbywać się zawsze zgodnie z metodą góra-dół.

44. Rysunek poniżej prezentuje schemat decyzyjny używany w celu przyporządkowania jednostki do określonej podklasy w dziale 46 "HANDEL HURTOWY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI"

45. Rozważając zaklasyfikowanie jednostki w dziale 47 "HANDEL DETALICZNY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI" w pierwszej kolejności należy określić czy sprzedaż detaliczna realizowana jest w sklepach - grupy 47.1-47.7 "Sprzedaż detaliczna prowadzona w sklepach", czy sprzedaż detaliczna prowadzona jest poza siecią sklepową - grupy 47.8-47.9 "Sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową" biorąc pod uwagę zasadę przeważającej działalności. Jeśli wybór padnie na poziom agregacji "Sprzedaż detaliczna prowadzona w sklepach" wówczas drugi krok polega na wyborze pomiędzy sprzedażą "niewyspecjalizowaną" a "wyspecjalizowaną" (patrz schemat poniżej). Ostatecznie wybór dotyczący odpowiednich grup i klas powinien odbywać się zawsze zgodnie z metodą góra-dół.

46. Rysunek poniżej prezentuje schemat decyzyjny wykorzystywany przy klasyfikacji jednostki do określonej podklasy w dziale 47 "HANDEL DETALICZNY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI".

47. Zarówno w handlu hurtowym jak i detalicznym, rozróżnienie na "wyspecjalizowany" jak i "niewyspecjalizowany" zależy od liczby klas do których można zaliczyć sprzedawane towary, przy czym udział każdej z klas stanowi co najmniej 5% (i nie więcej niż 50 %) wskaźnika:

• Jeżeli sprzedaż towarów można przyporządkować do maksymalnie czterech klas w jakiejkolwiek z grup 46.2-46.7 (dla sprzedaży hurtowej) lub 47.2-47.7 (dla sprzedaży detalicznej), jednostka klasyfikowana jest w ramach handlu wyspecjalizowanego. Konieczne jest wówczas określenie działalności podstawowej, zgodnie z metodą góra-dół, wybierając najpierw grupę a następnie klasę i podklasę w ramach tej grupy:

• Jeżeli sprzedaż towarów można przyporządkować do pięciu lub więcej podklas z grup 46.2-46.7 (dla sprzedaży hurtowej) lub 47.2-47.7 (dla sprzedaży detalicznej), jednostka powinna być klasyfikowana jako niewyspecjalizowana (46.9 lub 47.1). Np. w ramach handlu detalicznego jest zatem przypisana do grupy 47.1. Jeżeli żywność, napoje i wyroby tytoniowe stanowią co najmniej 35% wartości dodanej należy wybrać podklasę 47.11.Z. We wszystkich pozostałych przypadkach należy klasyfikować w 47.19.Z.

48. Powyższe zasady klasyfikowania jednostek odnoszą się do sprzedaży detalicznej danej jednostki. Jeżeli jednostka poza handlem detalicznym wykonuje działalności drugorzędne, które polegają także na świadczeniu usług lub wytwarzaniu wyrobów, to nie wpływa to na zaklasyfikowanie jej przeważającej działalności w handlu w sposób opisany powyżej.

Sekcja K:     DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA ORAZ

Sekcja M:     DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA

49. W sekcji K zostały wprowadzone dwie podklasy wykraczające poza tradycyjne rozumienie działalności gospodarczej jednostki w PKD. Dotyczy to podklasy 64.20.Z Działalność holdingów finansowych oraz 64.30.Z Działalność trustów, funduszy i podobnych instytucji finansowych. Jednostki klasyfikowane w tych podklasach nie mają przychodów ze sprzedaży produktów i zazwyczaj nie zatrudniają pracowników (z wyjątkiem jednej lub kilku osób będących ich prawnymi przedstawicielami). Czasem tego rodzaju jednostki nazywane są "skrzynkami pocztowymi" lub "pustymi skrzynkami" lub "jednostkami specjalnego celu", ponieważ posiadają one jedynie nazwę i adres. W niektórych krajach są one bardzo liczne w związku z ulgami podatkowymi.

50. Dokonując klasyfikacji jednostki w powyższych podklasach, należy również zwrócić uwagę na inne podklasy (z sekcji M, dział 70). Są to: 70.10.Z Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych oraz 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.

51. Uściślając:

A. podklasa 64.20.Z Działalność holdingów finansowych odnosi się do działalności holdingów finansowych, których działalnością główną jest przynależność do grupy (posiadanie udziałów w innych spółkach) a nie administrowanie czy zarządzanie grupą;

B. podklasa 64.30.Z Działalność trustów, funduszy i podobnych instytucji finansowych jest bardzo szczególna w PKD, ponieważ nie dotyczy działalności gospodarczej, lecz jednostek;

C. podklasa 66.30.Z Działalność związana z zarządzaniem funduszami obejmuje działalność prowadzoną na zlecenie;

D. podklasa 70.10.Z Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych obejmuje nadzorowanie i zarządzanie podległymi jednostkami, kontrolowanie i bieżące zarządzanie;

E. podklasa 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania obejmuje działalność doradczą związaną z takimi zagadnieniami, jak strategia korporacyjna, planowanie organizacyjne, polityka i cele marketingowe, polityka związana z zatrudnieniem itp.

Identyfikacja przeważającej działalności jednostki prowadzącej wiele działalności, spośród wspomnianych powyżej, powinna być dokonana, na podstawie np. zasady wartości dodanej. Należy wziąć pod uwagę fakt, że zyski kapitałowe nie stanowią wartości dodanej i w związku z tym nie powinny być brane pod uwagę. Wprowadzenie wyżej wymienionych podklas stanowi dużą zmianę w stosunku do PKD 2004.

Sekcja O:     ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE

52. PKD nie wyróżnia oddzielnego grupowania dla jednostki należącej do sektora instytucjonalnego (jak to zdefiniowano w SNA i ESA). Nie ma jednego grupowania, które opisywałoby wszystkie działalności prowadzone przez jednostki sektora publicznego. W konsekwencji nie wszystkie jednostki tego sektora są automatycznie klasyfikowane w sekcji O. Na przykład działalność w zakresie kierowania realizacją programów dotyczących edukacji (działalność Ministerstwa Edukacji) ujęta jest w dziale 84, ale realizacja procesu edukacji (działalność szkół) mieści się w zakresie działu 85 (sekcja P Edukacja). Kierowanie ochroną zdrowia mieści się w dziale 84, ale działalność szpitali ujęta jest w dziale 86 (sekcja Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna).

W sekcji tej klasyfikuje się nie tylko jednostki sektora publicznego, ale również jednostki prywatne prowadzące działalność typową dla administracji publicznej.

Sekcja T:     GOSPODARSTWA DOMOWE ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW; GOSPODARSTWA DOMOWE PRODUKUJĄCE WYROBY I ŚWIADCZĄCE USŁUGI NA WŁASNE POTRZEBY

53. Dział 97 obejmuje jedynie działalność gospodarstw domowych zatrudniających pracowników (pomoc domową). Włączenie tego rodzaju działalności do PKD 2007 wynika z potrzeb rachunków narodowych traktujących tego rodzaju działalność jako produkcję, a także na potrzeby pewnych badań ankietowych. Działalność pracowników zatrudnionych w gospodarstwach domowych nie jest tu klasyfikowana. Np. działalność opiekunek do dzieci jest sklasyfikowana w 88.91.Z Opieka dzienna nad dziećmi, pranie wyrobów włókienniczych w 96.01.Z, a działalność służących w 96.9.

54. W badaniach rynku pracy pojawiła się konieczność opisania działalności wykonywanej na własne potrzeby przez gospodarstwa domowe. Działalności rynkowe powinny być klasyfikowane zgodnie z regułami ustalonymi w celu wyboru właściwego grupowania PKD. Jednak zastosowanie tych reguł do działalności gospodarstw domowych związanej z produkcją wyrobów na własne potrzeby okazało się niezwykle trudne, ponieważ w przeciwieństwie do działalności rynkowych, trudno jest tu określić wartość dodaną. Działalności te często łączą w sobie elementy rolnictwa, budownictwa, przemysłu tekstylnego, napraw i pozostałych usług. Dział 98 (Gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby) został wprowadzony w celu ujęcia wszystkich działalności produkcyjnych, także w przypadku, gdy są one wykonywane przez gospodarstwa domowe na własne potrzeby. Dział ten nie będzie istotny dla potrzeb statystyki przedsiębiorstw, ale dla gromadzenia danych dotyczących działalności gospodarstw domowych i działalności związ
anej z ich utrzymaniem.