INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 11 sierpnia 2011 r. (data wpływu 24 sierpnia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 listopada 2011 r. (data wpływu 23 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego w 2010 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego w 2010 r. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 listopada 2011 r. (data wpływu 23 listopada 2011 r.) o pytanie oraz wskazanie, iż opis stanu faktycznego dotyczy regulacji prawnych obowiązujących w 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji materiałów izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej, wykorzystywanych m.in. w budownictwie mieszkaniowym, budownictwie przemysłowym, energetyce oraz ogrzewnictwie. Produkowane przez niego materiały znajdują zastosowanie w izolacji cieplnej, akustycznej i przeciwpożarowej.

Zainteresowany należy do międzynarodowej grupy kapitałowej „B” (dalej: Grupa), zajmującej się produkcją skalnej wełny mineralnej, dostarczaniem produktów, systemów i rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej, akustyki i bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka podejmuje kroki mające na celu pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania. Wnioskodawca finansuje swoją działalność gospodarczą poprzez pozyskiwanie obcego kapitału dłużnego w postaci pożyczki. W konsekwencji, zawiera on umowy pożyczki (dalej: Umowy pożyczki) z podmiotami z Grupy, tj. ze swoim całościowym udziałowcem „C” z siedzibą w Danii (dalej: „C”) oraz ze spółką córką „D” Sp. z o.o. Sp. k. (dalej: SK), określanymi dalej łącznie jako Pożyczkobiorcy.

„C” jest spółką prawa duńskiego zarejestrowaną w Danii, również jako duński podatnik VAT. Jednocześnie został on zarejestrowany w Polsce dla celów podatku VAT, niemniej jednak nie posiada na terytorium Polski ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów tego podatku. „C” prowadzi działalność przemysłową, handlową oraz usługową, w szczególności o charakterze inwestycyjnym (finansowanie nowych przedsięwzięć). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, „C” zajmuje się wsparciem w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz płynnością innych spółek z Grupy. Działalność „C” polega m.in. na przyjmowaniu depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe, oraz udzielaniu pożyczek potrzebującym ich spółkom z Grupy, zainteresowanym w pierwszej kolejności pozyskaniem wewnątrzgrupowego finansowania. Rolą „C” w Grupie jest m.in. efektywne wykorzystywanie zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacja płynności finansowej w ramach Grupy, a także zwiększenie jej możliwości ekonomicznych oraz umożliwienie jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Natomiast głównym obszarem działalności SK jest zarządzanie ruchomymi i nieruchomymi składnikami majątku produkcyjnego oraz udostępnianie ich na rzecz Wnioskodawcy na podstawie umowy dzierżawy. Z tego tytułu (ze względu na niski poziom kosztów funkcjonowania) po stronie SK powstają nadwyżki środków finansowych. W rezultacie, przy jednoczesnym ich niedoborze po stronie Spółki oraz z uwagi na obowiązującą w ramach Grupy zasadę ograniczania zewnętrznych źródeł finansowania, SK występuje wobec Zainteresowanego w roli dawcy kapitału pożyczkowego.

Pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę mają charakter odpłatny, uwzględniający poziom oprocentowania na poziomie rynkowym. Udzielenie pożyczki odbywa się poprzez każdorazowe zawarcie Umowy pożyczki z Pożyczkodawcą, według przyjętego w ramach Grupy standardowego wzoru umowy. W Umowie pożyczki strony wskazują okres, na który zostaje udzielona, kwotę pożyczki oraz jej oprocentowanie.

Co do zasady, Spółka zawiera Umowy pożyczki na czas określony, z możliwością ich wznowienia. Jednocześnie, w sytuacji gdy wznowienie nie będzie miało miejsca, zobowiązana jest, bez żądania na dzień wygaśnięcia Umowy pożyczki, do spłaty całości kwoty pożyczki łącznie z narosłymi odsetkami.

Jak wskazano powyżej, w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania swojej działalności, mając jednocześnie na względzie rolę Pożyczkodawców w Grupie, Spółka nie wyklucza zawierania umów pożyczkowych z Pożyczkodawcami również w przyszłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku.

Czy pożyczki udzielone przez „C” w stanie prawnym obowiązującym w 2010 r., stanowiły dla Spółki import usług zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w Polsce...

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielone przez „C” w stanie prawnym obowiązującym w 2010 r., stanowiły dla niego import usług zwolnionych z opodatkowania VAT w Polsce.

Udzielanie pożyczek jako czynność opodatkowana VAT

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zaś przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 tejże ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W świetle powołanej definicji świadczenia usług, zdaniem Spółki, usługa udzielenia pożyczek przez „C” i SK, za którą Pożyczkodawcy otrzymują od niej wyraźnie wskazane wynagrodzenie w postaci odsetek należnych im z tytułu udostępnienia kapitału, powinna zostać uznana za świadczenie usług, o którym mowa w ustawie o VAT.

Na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca odwołał się do art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT, definiując podatnika oraz działalność gospodarczą dla celów VAT. Zgodnie ze wskazanym przepisem, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast działalność gospodarcza obejmuje przy tym wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W opinii Spółki, w odniesieniu do „C” na podkreślenie zasługuje wskazany uprzednio fakt, iż „C” w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się wsparciem w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz płynnością innych spółek z Grupy, polegającą właśnie na świadczeniu m.in. takich usług jak przyjmowanie depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe oraz udzielania im pożyczek. W opisie sprawy wskazano także, iż rola „C” w Grupie zmierza do m.in. efektywnego wykorzystywania zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacji płynności finansowej w ramach Grupy, oraz zwiększenia jej możliwości ekonomicznych i umożliwienia jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Z kolei, w odniesieniu do SK, z uwagi na niski poziom kosztów funkcjonowania i powstające w rezultacie nadwyżki finansowe oraz obowiązującą w ramach Grupy zasadę ograniczania zewnętrznych źródeł finansowania, przy jednoczesnym ich niedoborze po stronie Zainteresowanego, SK występuje wobec niego w roli dawcy kapitału pożyczkowego.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, nie budzi wątpliwości, iż udzielanie pożyczek zakwalifikowane powinno zostać jako świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT, co jednoznacznie potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane przez organy podatkowe. Jak wskazał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. IPPP1-443-881/10-4/PR), „udzielanie pożyczki będzie spełniać niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W analizowanej sytuacji można przecież zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonywanego przez Spółkę, którym będzie pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez Spółkę na określony czas. Jednocześnie Spółka zobowiązana będzie do udostępnienia kapitału. Ponadto, usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż Spółka pobierać będzie wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału”.

Także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 18 maja 2010 r. (sygn. ILPP1/443-311/10-2/NS) wskazał jednoznacznie, iż „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym” (analogicznie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 9 września 2010 r., sygn. IBPP2/443-518/10/ICz oraz interpretacji z dnia 26 października 2010 r., sygn. IBPP2/443-609/10/RSz, czy też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 listopada 2010 r., sygn. IPPP2/443 620/10 4/AO).

Dodatkowo, z uwagi na transgraniczny charakter pożyczek udzielonych przez „C”, w przypadku tego Pożyczkodawcy, należy odnieść się również do szczególnych postanowień ustawy o VAT w tym zakresie.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, tj. osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna będąca usługobiorcą usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Jednocześnie w myśl art. 17 ust. 2 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r.), w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 4 rozliczenia podatku należnego nie dokonuje usługodawca, lecz usługobiorca.

Natomiast w stanie prawnym sprzed tej daty art. 17 ust. 2 ustawy o VAT przewidywał, iż ust. 1 pkt 4 nie stosuje się w przypadku świadczenia usług, dla których podatek należny został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy towarów na terytorium kraju, z wyjątkiem m.in. świadczenia usług, do których stosuje się art. 28b, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca. Zaś zgodnie z art. 28b, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.

W świetle powyższego, zarówno rozważając brzmienie art. 17 przed dniem 1 kwietnia 2011 r. (tj. w 2010 r. oraz do dnia 31 marca 2011 r.), jak i po tej dacie, usługi udzielenia pożyczek, świadczone przez „C” na rzecz Spółki stanowią import usług, opodatkowany w Polsce, zaś podatnikiem zobowiązanym do ich rozliczenia jest Spółka, działająca jako podatnik określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Z uwagi na fakt, iż niniejszy wniosek dotyczy stanu faktycznego w stanie prawnym obowiązującym w 2010 r., regulacje ustawy o VAT powinny podlegać analizie w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tj. w 2010 r.).

Umowy pożyczki w świetle ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2011 r. (tj. w 2010 r.)

Mając na uwadze powyższe, należy również odnieść się do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tj. w 2010 r.), który przewidywał, iż zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

W poz. 3 ww. załącznika wymienione zostały natomiast usługi mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

• działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
• usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
• usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
• usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
• usług ściągania długów oraz faktoringu,
• usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
• usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
• transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
• transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
  
  

W świetle przedstawionego powyżej stanu faktycznego, w ocenie Zainteresowanego, czynność udzielania przez Pożyczkodawców pożyczek na rzecz innych podmiotów z Grupy powinna zostać zaklasyfikowana jako „usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym”, wymienione pod symbolem PKWiU 65.22 (zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm.) i stosowaną do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2010 r. w oparciu o § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.)).

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, iż biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż usługi udzielania pożyczek, świadczone na jego rzecz przez Pożyczkodawców w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie usługi te korzystały w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tj. w 2010 r.) ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Prawidłowość stanowiska Spółki w powyższym zakresie potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane w zbliżonych stanach faktycznych przez organy podatkowe. Tytułem przykładu Zainteresowany powołał m.in.:

• interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. IPPP3/443-827/10-2/MG), w której Dyrektor wskazał, iż „w pozycji 3 tego załącznika, w zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie znajdują się wymienione przez Wnioskodawcę usługi. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy o podatku od towarów i usług, usługi udzielania pożyczek jako usługi pośrednictwa finansowego zostały przedmiotowo zwolnione z tego podatku. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż przedmiotowe usługi udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65.22.10 jako usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”;
• interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 lipca 2010 r. (sygn. ILPP2/443-732/10-2/BA), zgodnie z którą „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych świadczone poza systemem bankowym zaliczane są do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 PKWiU, a tego rodzaju działalność mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego udzielanie pożyczek podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług”;
• interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2007 r. (sygn. IP PP2-443-273/07-2/BM), potwierdzającą, że „udzielanie przez Wnioskodawcę odpłatnych pożyczek, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22 „Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym” podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 (jako wymienione w poz. 3 załącznika nr 4) - bez znaczenia jest tutaj fakt, że przedmiotowe działania wykraczają poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym”;
• interpretację Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 27 kwietnia 2006 r. (sygn. PP/443-6-1-BS/06), w której Naczelnik wskazał, iż „z powyższych przepisów wynika, że wykonywanie czynności, które uznawane są w statystyce publicznej za usługi, niezależnie od tego czy podatnik ma tę czynność wpisaną w zakres swojej działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”, jak również, że „udzielanie pożyczek jest zatem usługą i jest to zdaniem tut. organu podatkowego usługa zaliczana do usług pośrednictwa finansowego”. Podobne stanowisko zajął również Naczelnik III Urzędu Skarbowego w Lublinie w interpretacji z dnia 10 maja 2005 r. (sygn. P-4/436/5/05);
• interpretację Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 4 stycznia 2006 r. (sygn. 1473/WV/443/339/265/2005/AG), potwierdzającą, iż „udzielanie pożyczek przez Podatnika niezależnie od tego, czy jest objęte zgłoszonym przez niego zakresem działalności, stanowi działalność usługową, określoną w PKWiU (65.22.10- 00.90) „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”, która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy w związku z pozycją 3 do załącznika Nr 4 do ustawy o VAT jest zwolniona od podatku od towarów i usług (...)”.
  
  

Odnosząc cytowane wyżej przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, iż w sytuacji będącej przedmiotem zapytania miało miejsce odpłatne świadczenie na rzecz Wnioskodawcy usług w kraju – w odniesieniu do usług świadczonych na jego rzecz przez „C” – odpowiednio stanowiące import usług podlegający opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie usługi udzielania pożyczek świadczone przez Pożyczkodawców korzystały z przedmiotowego zwolnienia od podatku VAT w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 stycznia 2011 r, tj. w 2010 r. - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z poz. 3 załącznika nr 4.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ponieważ Spółka poinformowała, iż stan faktyczny sprawy dotyczy 2010 r., w niniejszej interpretacji indywidualnej powołano przepisy w brzmieniu obowiązującym w 2010 r.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej Grupa), zajmującej się produkcją skalnej wełny mineralnej, dostarczaniem produktów, systemów i rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej, akustyki i bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka podejmuje kroki mające na celu pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania. Finansuje ona swoją działalność gospodarczą poprzez pozyskiwanie obcego kapitału dłużnego w postaci pożyczki. W konsekwencji, zawiera umowy pożyczki z podmiotami z Grupy, m.in. z duńską spółką „C”.

Działalność „C” polega m.in. na przyjmowaniu depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe, oraz udzielaniu pożyczek potrzebującym ich spółkom z Grupy, zainteresowanym w pierwszej kolejności pozyskaniem wewnątrzgrupowego finansowania. Rolą „C” w Grupie jest m.in. efektywne wykorzystywanie zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacja płynności finansowej w ramach Grupy, a także zwiększenie jej możliwości ekonomicznych oraz umożliwienie jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę miały charakter odpłatny, uwzględniający poziom oprocentowania na poziomie rynkowym. Udzielenie pożyczki odbywało się poprzez każdorazowe zawarcie Umowy pożyczki z pożyczkodawcą, według przyjętego w ramach Grupy standardowego wzoru umowy. W umowie pożyczki strony wskazały okres, na który zostaje udzielona, kwotę pożyczki oraz jej oprocentowanie.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi więc odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT.

Zatem w niniejszej sytuacji, odsetki, jakie uiszczał Zainteresowany z tytułu zaciągniętych pożyczek, stanowiły wynagrodzenie pożyczkodawcy za ich udzielenie.

W świetle powyższego, udzielanie pożyczki przez podmiot zagraniczny „C” na rzecz podatnika polskiego (Wnioskodawcy), należało uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z analizy sprawy wynika, że Spółka spełnia definicję podatnika, zawartą w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Po dokonaniu analizy informacji zawartych we wniosku stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie miały zastosowania, zatem miejsce świadczenia usługi będącej przedmiotem pytania, ustalane było na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Reasumując, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usługi świadczonej przez kontrahenta zagranicznego „C” na rzecz Zainteresowanego, była Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Wnioskodawca zobowiązany był do opodatkowania importu usług, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 (art. 8 ust. 3 ustawy).

Stosownie do treści obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, usługi były identyfikowane na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Prawidłowa pod względem klasyfikacji statystycznych identyfikacja usług stanowiła warunek niezbędny do określenia wysokości opodatkowania na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, istotnym w przedmiotowej sprawie będzie właściwe zaklasyfikowanie do odpowiedniego symbolu PKWiU nabywanych usług.

Klasyfikacją, do której odwołują się przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU). Zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2010 r. stosowało się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm.).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie ich od podatku.

Art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy wskazuje, iż zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym, pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

1. działalność lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
   
   

Użycie przez ustawodawcę „ex” przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

W treści wniosku Zainteresowany wskazał, iż udzielanie pożyczki stanowiło świadczenie usługi, zaklasyfikowanej zgodnie z PKWiU w grupie - usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym o symbolu PKWiU 65.22. W opinii Wnioskodawcy, stanowiły one usługi pośrednictwa finansowego zwolnione od podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że import usługi pośrednictwa finansowego, świadczonej przez zagranicznego kontrahenta „C” na rzecz Spółki, korzystał do dnia 31 grudnia 2010 r. ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Informuje się, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz stanowisku własnym, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii zwolnienia od podatku pożyczek udzielanych Spółce przez SK.

W przedmiotowej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego „C” w 2010 r. Zdarzenie przyszłe w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego „C”, zostało rozstrzygnięte w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 2 grudnia 2011 r. nr ILPP4/443-588/11-5/EWW.

Ponadto informuje się, iż w zakresie dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.