Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/4510-670/15-2/JBB
z 5 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015r., poz. 613) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz.643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 sierpnia 2015r. (data wpływu 10 sierpnia 2015r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS stanowi koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, stosownie do art. 15 ust.4d oraz ust.4e updop - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2015r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS stanowi koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, stosownie do art. 15 ust.4d oraz ust.4e updop.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, mającą swoją siedzibę na terenie Polski i podlegającą tu opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą w szczególności na udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym.

Z uwagi na profil produktu oferowanego przez Spółkę, często zdarza się, że klienci (pożyczkobiorcy) nie spłacają pożyczek w terminie. W stosunku do niektórych klientów Spółka ma problemy z odzyskaniem środków wypłaconych im w ramach pożyczki. Taka sytuacja wiąże się z utraceniem środków pieniężnych należących do Spółki i udostępnionych wcześniej pożyczkobiorcy w ramach umowy pożyczki.

Spółka zabezpiecza się przed tego rodzaju ryzykiem zawierając transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”) z podmiotem (spółką zagraniczną), który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników (dalej: „Partner”). Skutkiem zawarcia transakcji CDS jest przejęcie przez Partnera ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę, w zamian za ustalone wynagrodzenie.

Zawarcie transakcji CDS jest każdorazowo potwierdzane przez strony w Potwierdzeniu Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności warunki transakcji takie jak: data zawarcia transakcji, data rozpoczęcia transakcji, data zakończenia transakcji, kwota wynagrodzenia, data płatności wynagrodzenia, warunki rozliczenia transakcji CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS Partner jest zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS do wypłaty na rzecz Spółki wartości niespłaconych przez klientów wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek objętych transakcją CDS i wykupu w ramach rozliczenia tej transakcji wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS.

Okoliczności (dalej: „Zdarzenie Kredytowe”), opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Partnera, o którym mowa powyżej, to brak spłaty zadłużenia klienta z tytułu pożyczki w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS okresu czasu liczonego od terminu wymagalności spłaty pożyczki. Transakcje CDS są zawierane na czas nieokreślony z uwagi na to, iż terminy wymagalności spłaty pożyczek udzielanych przez Spółkę mogą ulegać wydłużeniu po uprzednim uiszczeniu przez pożyczkobiorcę stosownej opłaty za przedłużenie.

Transakcje CDS dotyczą zarówno kwoty głównej (kapitału) pożyczek, jak również pozostałych opłat związanych z pożyczką (m.in. prowizji, składki ubezpieczeniowej, odsetek lub innych opłat).Transakcje CDS dotyczą pożyczek, które w momencie zawarcia transakcji CDS już zostały udzielone przez Wnioskodawcę.

W ramach transakcji CDS Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Partnera. Wysokość wynagrodzenia jest kalkulowana m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS. Wydatki na wynagrodzenie poniesione oraz właściwie udokumentowane nie są zawracane Spółce w żadnej formie. Wynagrodzenie uiszczane przez Wnioskodawcę w ramach transakcji CDS pozostaje w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

Korzyścią dla Spółki, jako strony wchodzącej w transakcję CDS jest zabezpieczenie się przed ryzykiem braku spłaty udzielonych pożyczek poprzez jego przeniesienie do zewnętrznego, wyspecjalizowanego podmiotu. Zawarcie transakcji CDS daje większą pewność i stabilność prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu przykładowo prowizji, odsetek lub innych opłat należnych z tytułu udzielonych pożyczek.

Wnioskodawca, nadmienia, że w dniu 28 sierpnia 2013r., otrzymał pozytywną interpretację prawa podatkowego o sygn. IPPB3/423-461/13-2/AG, która dotyczyła zdarzenia przyszłego analogicznego ze stanem faktycznym opisanym w niniejszym wniosku. Jednak z uwagi na wprowadzenie definicji pochodnego instrumentu finansowego w art. 4a pkt 22 ustawy CIT, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości otrzymanej wcześniej interpretacji indywidualnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie płacone przez Spółkę na rzecz Partnera, w związku z transakcjami CDS stanowi koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie płacone przez niego w związku z transakcją CDS na rzecz Partnera stanowi koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Ustawowa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust 1 ustawy CIT, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów.

W kontekście wskazanego wyżej przepisu można więc uznać, że wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów Spółki, którym jest udzielanie pożyczek i uzyskiwanie z tego tytułu przychodów w postaci m.in. należnych odsetek, prowizji oraz innych opłat. Niespłacanie przez klientów pożyczek w terminie wiąże się z ograniczeniem środków pieniężnych, które Spółka może wykorzystać w celu udzielenia nowych pożyczek i uzyskania przychodów z tytułu udzielenia takich nowych pożyczek. Ponadto, niespłacenie pożyczek w terminie przez klientów generuje po stronie Spółki dodatkowe koszty związane z próbami odzyskania środków pieniężnych. Zawarcie przez Spółkę transakcji CDS i poniesienie związanych z tym kosztów jest więc uzasadnione dążeniem Spółki do zminimalizowania ryzyka niespłacenia pożyczki przez klienta, co wiąże się ze stratami dla Spółki i z możliwością utraty płynności finansowej. W przypadku braku zawartej transakcji CDS Spółka mogłaby nie otrzymać należnych kwot nominalnych pożyczek oraz . m|.in. odsetek, prowizji, lub innych opłat od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Dzięki zawieranym transakcjom CDS w ramach realizacji transakcji i wykupu wierzytelności pożyczkowych przez Partnera efektywnie Spółka otrzymuje od Partnera spłatę pełnej wartości udzielonych pożyczek i objętych transakcją CDS i związanych z nimi należności. Wobec powyższego wymienione powyżej warunki uznania wynagrodzenia płaconego przez Spółkę w ramach transakcji CDS za koszt uzyskania przychodów można uznać za spełnione.

Potraktowanie wynagrodzenia płaconego Partnerowi w ramach transakcji CDS jako koszt uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 czerwca 2014r., sygn. IPPB3/423-292/14-2/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 stycznia 2014r., sygn. IPPB3/423-886/13-2/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 grudnia 2013r., sygn. IBPB1/2/423-1192/13/JD,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 października 2013r., sygn. IPB3/423-624/13-2/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB3/423-461/13-2/AG,
  
• interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., sygn. ILPB3/423-596/11-2/MM,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011r., sygn. IPPB3/423-799/11-4/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011r., sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC.
  
  
  

Wnioskodawca uważa jednocześnie, że wynagrodzenie płacone przez niego w związku z transakcją CDS, stanowi koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS jest kosztem pośrednio związanym z przychodami, jest to bowiem koszt związany z zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki w postaci zabezpieczenia się przed stratami i utratą płynności w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy CIT koszt ten powinien być rozpoznany przez Spółkę w dniu, na który koszt ten został ujęty w księgach rachunkowych Spółki, w innej pozycji niż jako rezerwa albo bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów.

Opinia, iż wynagrodzenie płacone w związku umowy instrumentu pochodnego, jest kosztem innym niż bezpośrednio związany z przychodami została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. II FSK 849/11 oraz z dnia 1 lutego 2011r., sygn. II FSK 1725/09. Potwierdzają to również następujące interpretacje podatkowe:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015r., sygn. IBPBI/2/4510-93/15/JD,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015r., sygn. IBPBI/2/4510-18/15/SD,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 września 2008r., sygn. IPPB3/423-832/08-2/MB.
  
  
  

Zdaniem Spółki w świetle przepisów ustawy CIT obowiązujących od 2015 r., transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy CIT. W myśl art. 4a pkt 1 22 ustawy CIT, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. 2014 poz.94, z późn. zm., dalej: „ustawa OIF”), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Z kolei, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy OIF są m.in. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Oznacza to, ze do instrumentów finansowych zaliczone zostały wszystkie rodzaje instrumentów pochodnych dotyczących przenoszenia ryzyka kredytowego, niezależnie od ich konstrukcji prawnej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. Grupa ta obejmuje wszystkie prawa pochodne, które mają na celu zabezpieczenie ryzyka kredytowego. Należy więc uznać, że również transakcja CDS stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy CIT.

Transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym, który polega na powstaniu wzajemnych zobowiązań stron takiej transakcji, jedna strona zobowiązuje się do wypłaty z góry ustalonej kwoty, a druga strona do wypłaty kwoty odpowiadającej wartości niespłaconych pożyczek objętych transakcją CDS. W przypadku transakcji CDS żadna ze stron nie ponosi więc wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT.

Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Specyfika transakcji swap (w tym swap ryzyka kredytowego - CDS) polega na tym, iż w kontraktach tych nie występują wydatki na nabycie instrumentu pochodnego. Przedmiotem umowy CDS jest wymiana określonych płatności, a w przypadku kontraktów rzeczywistych rozliczenie transakcji CDS wiąże się z fizycznym dostarczeniem instrumentu bazowego (np. przelewem wierzytelności). Wartość kontraktu swap oraz przede wszystkim wartość świadczeń stron takiej umowy jest uzależniona od zmiany wartości określonego instrumentu bazowego (w przypadku transakcji CDS są to wierzytelności pożyczkowe). Ekonomicznym celem kontraktu swap jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń, które są efektem różnych ryzyk. Strony umowy swap przenoszą pomiędzy sobą ryzyka (np. ryzyko kredytowe). Instrumentami pierwotnymi (bazowymi) kontraktów swap mogą być dowolne zmienne np. wierzytelności pożyczkowe. Strony kontraktu swap zawierają umowę, w celach zabezpieczających, tj. strona przyjmuje na siebie ryzyko, które jest dla niej akceptowalne oraz w zamian oddaje inne ryzyko.

Płacone przez Spółkę wynagrodzenie w ramach transakcji CDS nie jest więc wynagrodzeniem za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, lecz jest formą wyrażenia wartości ryzyka jakie Spółka jest w stanie zaakceptować. Spółka płaci na rzecz Partnera ustaloną kwotę wynagrodzenia i w zamian za to zyskuje pewność, że wysokość potencjalnych strat poniesionych przez Spółkę w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów będzie ograniczona do wysokości wypłaconego przez Spółkę wynagrodzenia. Partner za to przejmuje na siebie w pełni ryzyko związane z niespłaceniem pożyczek przez klientów, w ramach realizacji swoich zobowiązań wynikających z transakcji CDS będzie bowiem zobowiązany do pokrycia pełnej wartości należnych Spółce pożyczek.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, transakcje CDS są zawierane w celu zabezpieczenia źródła przychodów, a wydatki związane z realizacją tych transakcji (wynagrodzenie płacone przez Spółkę) nie stanowią wydatków na nabycie instrumentów pochodnych, a tym samym nie należą one do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT. Oznacza to, iż wynagrodzenie uiszczane przez Wnioskodawcę stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny na zasadach ogólnych tj. w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, należy uznać za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późń. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.